Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód T. P. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 3 060 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty oraz zasądzania kosztów procesu wraz z opłatą od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 19 lipca 2022 roku miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność T. K., a sprawca zdarzenia posiadał ważne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej. Powód wskazał, że poszkodowany zgłosił szkodę stronie pozwanej w celu przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego i wobec trwania procedury likwidacji szkody w pojeździe poszkodowanego i braku możliwości korzystania przez niego z innego pojazdu w okresie od 19 lipca 2022 roku do 12 sierpnia 2022 roku korzystał on z pojazdu zastępczego wynajętego od powoda, a dzienną stawkę najmu ustalono na kwotę 250 złotych plus podatek VAT. Powód wskazał również, że w dniu 16 sierpnia 2022 roku wystawił poszkodowanemu fakturę VAT o numerze (...) na kwotę 7 380,00 złotych, a strona pozwana wezwana do uiszczenia żądanej kwoty – uznając swoją odpowiedzialność co do zasady – przyznała i wypłaciła powodowi kwotę 4 320,00 złotych. Powód wskazał, że umową cesji nabył od poszkodowanego przedmiotową wierzytelność.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. Strona pozwana podniosła zarzut braku minimalizacji szkody przez poszkodowanego. Wskazała, że bezzasadnie poszkodowany skorzystał z oferty przedstawionej przez stronę powodową wynajmując pojazd zastępczy po rażąco wygórowanych cenach, mimo gotowości strony pozwanej do zorganizowania pojazdu zastępczego na korzystniejszych warunkach i bez narażenia jej na szkodę. Strona pozwana podważyła także roszczenie dotyczące odsetek ustawowych za opóźnienie podając, że skoro powód nie udowodnił istnienia obowiązku spełniania świadczenia pieniężnego przez stronę pozwaną brak jest podstaw do stwierdzenia, że strona pozwana pozostaje w opóźnieniu w spełnianiu świadczenia.

W dalszym piśmie procesowym powód podtrzymał swoje dotychczasowe twierdzenia i wnioski zawarte w pozwie oraz odniósł się do argumentacji strony pozwanej. Zdaniem powoda poszkodowany nie został należycie poinformowany o ofercie zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela, a cena najmu pojazdu zaoferowana poszkodowanemu przez powoda mieściła się w kategorii cen rynkowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 lipca 2022 roku miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uległ uszkodzeniu należący do T. K. pojazd osobowy marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca posiadał obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W.

Okoliczność bezsporna

Poszkodowany zgłosił szkodę stronie pozwanej, która wszczęła postępowanie likwidacyjne pod numerem szkody (...)-01. W okresie od 19 lipca 2022 roku do 12 sierpnia 2022 roku, tj. przez 24 dni, poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego O. (...) o nr rej. (...) udostępnionego przez T. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...), przy ustaleniu stawki dziennej na 307,50 złotych brutto. Poszkodowany nie posiadał innego pojazdu niż uszkodzony, a w dniu 25 lipca 2022 roku wyjeżdżał na zaplanowany urlop, dlatego niezwłocznie potrzebował pojazd zastępczy.

Dowód:

– umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 19 lipca2022 roku – k. 12 – 12 verte

– zeznania świadka T. K. – k. 80 – 81 verte

Poszkodowany zgłosił szkodę za pośrednictwem internetu. W dniu 21 lipca 2022 r. został poinformowany przez stronę pozwaną o możliwości najmu pojazdu za pośrednictwem strony pozwanej, a także o tym, że w przypadku samodzielnego wynajmu pojazdu zastępczego ubezpieczyciel akceptuje stawkę dobową w wysokości 180 zł brutto i nie uzna wyższych kosztów.

Dowód:

– pismo z dnia 21 lipca 2022 r. – k. 58 – 58 verte

– zeznania świadka T. K. – k. 80 – 81 verte

- zgłoszenie szkody - 57

Poszkodowany świadomie skorzystał z usług powoda mimo, że powód nie współpracuje ze stroną pozwaną.

Dowód:

– oświadczenie poszkodowanego – k. 15

Za wykonane usługi powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT o numerze (...) na kwotę 7 380,00 złotych

Dowód:

– faktura VAT nr (...) z dnia 16 sierpnia 2022 roku – k. 11

Powód na podstawie umowy cesji z dnia 16 sierpnia 2022 roku nabył wierzytelność przysługującą poszkodowanemu względem strony pozwanej w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

– umowa cesji wierzytelności – k. 13

– upoważnienie powoda do rozliczenia najmu pojazdu w TU sprawcy – k. 14

Pismem z dnia 16 sierpnia 2022 roku powód wezwał stronę pozwaną do wypłaty kwoty 7 380,00 złotych. Strona pozwana uznała żądanie powoda za zasadne w części i decyzją z dnia 24 sierpnia 2022 roku przyznała powodowi kwotę 4 320 złotych. Na kwotę składały się koszty najmu za okres 24 dni przy dobowej stawce w wysokości 180 zł brutto. W odpowiedzi na reklamację z dnia 24 sierpnia 2022 roku, w której powód domagał się dopłaty odszkodowania, strona pozwana decyzją z dnia 26 września 2022 roku podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Dowód:

– pismo z dnia 16 sierpnia 2022 roku wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru – k. 17 – 19

– decyzja strony pozwanej z dnia 24 sierpnia 2022 roku – k. 20 – 20 verte

– potwierdzenie transakcji bankowej – k. 21

– decyzja strony pozwanej z dnia 26 września 2022 roku – k. 22 – 22 verte

Strona pozwana zawarła z spółką (...) S.A., (...) Sp. z o.o. Sp. k. umowy świadczenia usług najmu pojazdów na rzecz poszkodowanych. Stawki za pojazd zastępczy w firmie (...) S.A. marki B. (...) wynosiły 220 zł, lecz udział własny wynosił 2 500 zł. W innych wypożyczalniach, których cennik przestawiła strona pozwana, stawka dobowa za najem pojazdu zastępczego tej samej klasy, co samochód poszkodowanego wynosiła 229 zł, gdy najem trwał od 8 – 29 dni. Na czas krótszy stawki były wyższe.

Dowód:

– umowy świadczenia usług z dnia 1.06.2021 r. k. 59 - 63, 64 – 68, cennik wypożyczalni pojazdów (...) k. 70 - 71

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Stan faktyczny sprawy sąd ustalił w oparciu o załączone do pozwu i dalszych pism procesowych stron dokumenty oraz zeznania świadka - poszkodowanego T. K..

Strona pozwana nie kwestionowała zdarzenia, z którego powód wywodzi swoje roszczenie, okresu trwania najmu, jak również legitymacji procesowej czynnej powoda, która wynikała z przedstawionej umowy cesji. Podniosła zarzut braku minimalizacji szkody przez poszkodowanego, który wynajął samodzielnie pojazd zastępczy u powoda, po rażąco wygórowanej dobowej stawce najmu wynoszącej 307,50 złotych brutto.

Należność dochodzona w pozwie stanowiła różnicę między kosztami wynajmu samochodu zastępczego naliczonymi przez powoda a wysokością odszkodowania, wypłaconego przez stronę pozwaną.

Podstawę prawną roszczeń powoda stanowią przepisy art..361 § 1 k.c. i art. 363 § 1 k.c. w zw. z art.822 § 1 k.c.

Podniesiony przez stronę pozwaną zarzut braku minimalizacji szkody przez poszkodowaną w związku z najmem pojazdu zastępczego częściowo był zasadny.

Wskazać wypada, że niewątpliwie zdarzenie drogowe wywołujące szkodę majątkową jest zdarzeniem wywołującym negatywne emocje u poszkodowanych, którzy działając bezpośrednio do wypadku czy kolizji podejmują czynności, które pozwalają im funkcjonować. Takimi są kwestia organizacji holowania uszkodzonego auta, czy zorganizowanie pojazdu zastępczego. Zasadnie więc, zdaniem sądu, poszkodowany wystąpił o pojazd zastępczy, a informacje otrzymał z polecenia znajomych. Jednak zwrócić należy uwagę, że po zgłoszeniu szkody za pośrednictwem internetu, po otrzymaniu od pozwanego ubezpieczyciela informacji o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego, poszkodowany winien rozważyć wysokość stawki dobowej za najem pojazdu zastępczego u powoda i najem pojazdu zastępczego organizowanego za pośrednictwem ubezpieczyciela. W rozpoznawanej sprawie poszkodowany najmował pojazd zastępczy u powoda przez okres 24 dni przy stawce 250 złotych + wartość podatku VAT, 307,50 złotych bruttoza dobę. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. (sygn. akt III CZP 20/17) ,,wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione”. Gdy ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu, przy równoczesnym pokryciu kosztów jego udostępnienia poszkodowanemu, lecz mimo to poszkodowany zawiera umowę najmu z innym podmiotem niż oferowany przez ubezpieczyciela to w tej sytuacji poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, może zostać przez ubezpieczyciela zrekompensowane tylko jeżeli poszkodowany wykaże, że koszty te były „celowe i ekonomicznie uzasadnione”. Możliwość korzystania z pojazdu w obecnych czasach stanowi niezbędny element życia codziennego. Wskazać w tym miejscu należy, że poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej i najkorzystniejszej.

Poszkodowany, w związku z zaplanowanym urlopem potrzebował pilnie pojazd zastępczy. Pomimo, że o możliwości najmu pojazdu dowiedział się dopiero 3 dni po szkodzie, to nadal istniała możliwość zorganizowania pojazdu zastępczego przez stronę pozwaną jeszcze przed planowanym urlopem.

Należało zgodzić się ze stanowiskiem strony pozwanej, że zasada pełnej kompensacji szkody nie może przewidywać jakichkolwiek, dowolnych kosztów, tylko ze względu na fakt, że finalnie koszty te ponosić ma nie sprawca szkody, a jego ubezpieczyciel. W rezultacie przyjęcia stanowiska, że koszty związane ze szkodą winny zostać pokryte niezależnie od ich wysokości doprowadzić może do niewspółmiernego obciążania ubezpieczycieli nierzadko rażąco wygórowanymi żądaniami podmiotów, świadczących usługi, związane z najmem zastępczym.

Obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań, zmierzających do zminimalizowania szkody. Brak z jego strony takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego ubezpieczyciela, zobowiązanego do naprawienia szkody (por. uzasadnienie uchwały SN z dnia 22 kwietnia 1997 r. III CZP 14/97, OSNC 1997, z. 8, poz. 103; uchwała SN z dnia 16 października 1998 r., III CZP 42/98; wyrok SN z dnia 26 listopada 2002 r., I CKN 1993/00). Poszkodowany powinien więc – kierując się zasadą minimalizowania szkody – wynająć pojazd od strony pozwanej w dniu kiedy realnie posiadał taką możliwość, gdyż nie wiązało się to z koniecznością poniesienia przez niego dodatkowych opłat, ani nie narażało ubezpieczyciela na szkodę. Byłoby to korzystne zarówno dla poszkodowanego, jak i dla ubezpieczyciela.

W okolicznościach niniejszej sprawy, kiedy to powód prowadząc działalność gospodarczą, związaną z wynajmowaniem pojazdów zastępczych, oferuje poszkodowanym w wypadkach swoje usługi niejako bezpłatnie, w zamian zawierając z najemcą pojazdu cesję wierzytelności z tytułu najmu przysługującą względem ubezpieczyciela, poszkodowany w takiej sytuacji nie jest zainteresowany negocjowaniem ceny oraz rozeznaniem się w cenach w konkurencyjnych wypożyczalniach, co z kolei umożliwia wynajmującemu pojazdy zastępcze zawyżenie cen swoich usług.

W rozstrzyganej sprawie nieuzasadnionym było obciążanie ubezpieczyciela kosztami najmu wg stawki, która znacznie przekracza średnie stawki, po których pojazd na rynku można swobodnie wynająć. W takiej bowiem sytuacji nie można mówić o celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztach. Strony stosunku najmu samochodu zastępczego, nie mogą w sposób dowolny i z mocą wiążącą dla osób trzecich ustalać wysokości opłat za wynajem.

Skoro strona pozwana w mailu z dnia 21 lipca 2022 r. zaoferowała najem pojazdu zastępczego, to poszkodowany winien na tego maila zareagować, choćby w dniu 22 lipca 2022 r. i wówczas strona pozwana byłaby obowiązana zapewnić pojazd od dnia 23 lipca 2022 r. Sąd więc uznał, że za 4 dni powodowi należą się koszty najmu pojazdu wynikające z umowy najmu pojazdu zastępczego i przedmiotowej faktury po 307,50 zł brutto, łącznie 1 230 zł (4x307,50), natomiast za pozostałe 20 dni stawka dobowa winna wynosi 229 zł. Sad nie uwzględnił stawki wskazanej w odpowiedzi na pozew jako 180 zł brutto. Zwrócić należy uwagę, że z dokumentów dołączonych do sprzeciwu przez pozwana taka stawka nie wynika. W załączniku nr 3 do umowy z firma (...) S.A. (k.63) samochody marki B. nie były określone w cenniku, w załączniku nr 3 do umowy z (...) Sp. z o.o. Sp. k. stawka wynosił 220 zł a kwota udziału własnego 2 500 zł. Jednak z cennika (...) k.71 wynika, że stawka za okres 8 – 29 dni wynosiła 229 zł. Zdaniem sądu, jest to stawka wolnorynkowa. Z tych względów za 20 dni po 229 zł, powodowi należy się kwota 4 580 zł.

Sąd zasądził kwotę 1 490 zł odszkodowania, na którą składały się koszty najmu za okres 4 pierwszych dni w kwocie 307,50 zł brutto za dobę oraz za okres dalszych 20 dni w kwocie 229,00 zł brutto za dobę [4 x 307,50 + 20 x 229 = 5 810], od niniejszej sumy należało odjąć kwotę wypłaconą przez stronę pozwaną, tj. 4 320,00 zł [5 810 – 4 320 = 1 490]. Dalej idące powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

Za zasadne sąd uznał także żądanie powoda w części dotyczącej zasądzenia należnych odsetek ustawowych za opóźnienie od zgłoszonego roszczenia, jednak jako datę początkową naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie przyjęto dzień 23 września 2022 roku. Strona pozwana otrzymała wezwanie do zapłaty w dniu 23 sierpnia 2022 r. Od tego dnia rozpoczął bieg 30 - dniowy termin do wypłaty odszkodowania, określony w art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Termin upłynął w dniu 22 września 2022 r. a więc powodowi zgodnie z treścią art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych należą się odsetki.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Powód wygrał proces w 49%, a strona pozwana w 51%. Koszty poniesione przez powoda to: 200 zł opłata od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 zł i 17 zł opłaty skarbowej, łącznie 1117 zł. Zatem z tej kwoty 1 117 zł powodowi należy się 49 %, a więc 547,33 zł Strona pozwana poniosła koszty 900 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika i należy się jej 51% z tej kwoty, a więc 459 zł.

Sąd nie uwzględnił żądania strony pozwanej zasądzenia kwoty 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, bowiem strona pozwana nie udokumentowała poniesienia niniejszej opłaty.