Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powodowie W. K. i M. K. w pozwie wniesionym w dniu 7 marca 2023 r. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się ustalenia, że nie istnieje stosunek prawny pomiędzy stronami wynikający z umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem (...) nr (...) zawartej w dniu 6 sierpnia 2008 roku z dnia 5 sierpnia 2008 r. pomiędzy powodami a poprzednikiem prawnym pozwanego tj. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. z uwagi na nieważność umowy kredytu w całości.

W uzasadnieniu pozwu powodowie podali, że w dniu 6 sierpnia 2008 r. zawarł z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bank S.A. umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...), waloryzowany kursem (...). Zdaniem powoda postanowienia umowy dotyczące przeliczania kwoty kredytu na walutę (...) oraz rat kapitałowo – odsetkowych na złote w oparciu o kursy z tabeli kursów pozwanego banku tj. § 1 ust. 3A, § 11 ust. 4 i § 13 ust 6 stanowią klauzule niedozwolone, nie wiążą ich i powinny zostać wyeliminowane z umowy. Ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wyeliminuje niepewność prawną co do dalszej realizacji umowy, która według pozwanego jest ważna. Jako interes prawny powodowie wskazali niepewność prawa.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wskazał, że powodowie nie posiadają interesu prawnego w ustaleniu nieistnienia stosunku prawnego w związku z możliwością dochodzenia roszczenia o zapłatę. Pozwany wskazał, że kwestionowana umowa jest zgodna z ar. 69 ustawy Prawo bankowe, zasadami współżycia społecznego i zasadą swobody umów. W jego ocenie brak jest podstaw do stwierdzenia abuzywności kwestionowanych przez powodów postanowień umownych. Klauzula ryzyka kursowego nie podlega badaniu pod kątem przepisów ochrony konsumenckiej, albowiem określa główny przedmiot umowy kredytu i została sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Natomiast indeksacja kredytu została uzgodniona indywidulanie z powodami. Nie jest ponadto sprzeczna z wymogami dobrej wiary oraz nie powoduje znaczącej nierównowagi praw i obowiązków stron. Odesłanie do tabel banku jest również zgodne z dobrymi obyczajami i nie narusza interesów konsumenta. W ocenie pozwanego nawet w przypadku uznania postanowień umowy za niedozwolone w zakresie odwołania się do Tabeli kursowej walut obcych banku strony pozostają związane stosunkiem prawnym w pozostałej części, przy czym umowa może być wykonywana poprzez zapłatę w walucie polskiej ze stałym oprocentowaniem, w walucie polskiej z oprocentowaniem Wibor, ewentualnie w walucie polskiej z oprocentowaniem L.. Przed wdaniem się w spór pozwany zakwestionował wartość przedmiotu sporu.

Powodowie nie wyrazili zgody na utrzymanie umowy w mocy z klauzulami niedozwolonymi.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 sierpnia 2008 r. pomiędzy powodami M. K. i W. K. została zawarta umowa nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem (...). Na podstawie umowy Bank udzielił powodom na ich wniosek kredytu w kwocie 111 000 zł waloryzowanego kursem (...) z przeznaczeniem na sfinansowanie zakupu prawa własności działki gruntu nr (...) wraz z udziałem w działce gruntu nr (...) stanowiącej drogę dojazdową, położonych w S. przy ul. (...), refinansowanie poniesionych nakładów związanych z zakupem przedmiotowej nieruchomości oraz pokrycie opłat okołokredytowych. Okres kredytowania wynosił 300 miesięcy od dnia 2008-08-06 do dnia 2033-08-28. Kredyt został oprocentowany według zmiennej stopy procentowej ustalanej jako stawka bazowa L. 3M powiększona o stałą marżę banku wynoszącą 1%. Powodowie zobowiązali się do spłaty kredytu wraz z oprocentowaniem w ratach kapitałowo –odsetkowych płatnych zgodnie z harmonogramem spłat. Bank zobowiązał się uruchomić kredyt w terminie 3 dni roboczych od daty wskazanej przez Kredytobiorcę w pisemnej dyspozycji uruchomienia kredytu. Zabezpieczeniem spłaty kredytu miała być hipoteka ustanowiona na nieruchomości sfinansowanej z kredytu.

Zgodnie z § 1 ust. 3a umowy kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia 2008-07-29 według kursu kupna waluty z tabeli kursowej (...) Banku S.A. wynosi 57 866,75 CHF. Kwota ta miała charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu może być różna od powyższej kwoty.

Zgodnie z § 11 ust. 4 umowy raty kapitałowo-odsetkowe oraz odsetkowe są spłacane w złotych po uprzednim przeliczeniu wg kursu sprzedaży (...) z tabeli kursowej (...) Banku S.A. obowiązującego w dniu spłaty z godz. 14.50.

Zgodnie z § 13 ust. 6 umowy wcześniejsza spłata całości kredytu lub raty kapitałowo – odsetkowej, a także spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczana po kursie sprzedaży (...) z tabeli kursowej (...) Banku obowiązującym w dniu i godzinie spłaty.

Zgodnie z § 30 ust. 1 umowy Kredytobiorca oświadcza, że został dokładnie zapoznany z warunkami udzielania kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej, w tym w zakresie zasad dotyczących spłaty i w pełni je akceptuje. Kredytobiorca jest świadomy, że z kredytem waloryzowanym związane jest ryzyko kursowe, a jego konsekwencje wynikające z niekorzystnych wahań kursu złotego wobec walut obcych mogą mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi Kredytu.

/dowód: umowa kredytu hipotecznego k.23-27/

We wniosku kredytowym powodowie wnieśli o udzielenie kredytu w kwocie 111 000 zł, a jako walutę kredytu wskazali (...).

/dowód: wniosek kredytowy k.69-73/

Wraz z wnioskiem powodowie podpisali formularz oświadczenia przygotowanego przez Bank o treści:

(...) Bank SA przedstawił mi w pierwszej kolejności ofertę kredytu/pożyczki hipotecznej w polskim złotym.

Po zapoznaniu się z tą ofertą zdecydowałem, iż dokonuję wyboru oferty kredytu/pożyczki hipotecznej denominowanej w walucie obcej mając pełną świadomość ryzyka związanego z tym produktem, a w szczególności tego, że niekorzystna zmiana kursu waluty spowoduje wzrost comiesięcznych rat spłaty kredytu/pożyczki hipotecznej oraz wzrost całego zadłużenia.

Ponadto zostałem poinformowany przez pracownika (...) Banku SA o jednoczesnym ponoszeniu ryzyka zmiany stopy procentowej polegającym na tym, że w wyniku niekorzystnej zmiany stopy procentowej może ulec zwiększeniu comiesięczna rata spłaty kredytu/pożyczki oraz wartość całego zaciągniętego zobowiązania.

Jestem świadomy ponoszenia obu rodzajów ryzyk, związanych z wybranym przeze mnie produktem kredytowym.

(...) Banku SA poinformował mnie również o kosztach obsługi kredytu w wypadku niekorzystnej zmiany kursu walutowego oraz zmiany stopy procentowej, tj. o możliwości wzrostu raty kapitałowo-odsetkowej.

Informacje te zostały mi przedstawione w postaci symulacji wysokości rat kredytu”.

/dowód: oświadczenie dla kredytów i pożyczek hipotecznych k.77-77odwrót/

Powodowie nie spłacili jeszcze kredytu.

/dowód: zaświadczenie banku k.28-30

Powodowie w sprawie kredytu zgłosili się do banku. Potrzebowali kwoty 111 000 zł na zakup działki. Pracownik zaproponował powodom kredyt indeksowany do franka szwajcarskiego jako korzystniejszy niż w złotówkach. Twierdził, że raty kredytu będą niskie, a waluta szwajcarska jest stabilna. Pracownik nie wyjaśnił powodom, na czym polega kredyt indeksowany do waluty obcej ani nie przedstawiał im zasad ustalania tabel kursowych. Powodom nie okazano symulacji zakładających wzrost kursu franka szwajcarskiego. Powodowie przejrzeli umowę przed jej podpisaniem pod kątem, czy zgadzają się ich dane i kwota kredytu. Powodowie nie mieli możliwości negocjowania umowy. To był pierwszy kredyt z wykorzystaniem waluty obcej powodów.

Powodowie prowadzili działalność gospodarczą w chwili zawierania umowy, jednakże środki z kredytu nie były na nią przeznaczone. Na zakupionej z kredytu nieruchomości nie była zarejestrowana ani prowadzona działalność powodów. Dom nie był wynajmowany. Obecnie powodowie mieszkają w P. Tryb.

Powodowie nadal spłacają kredy w polskiej walucie. Bank sam pobiera ratę z ich konta bankowego.

/dowód: zeznania powódki k.69odwrót-97, zeznania powoda k.97odwrót/

W dniu 22 listopada 2013 r. dokonano wpisu do rejestru KRS nowej nazwy strony pozwanej (...) S.A. oraz wykreślenia dotychczasowej nazwy (...) Bank S.A.

/okoliczność znana z urzędu/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie niżej wskazanych dowodów.

Żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w ocenie Sądu nie miały zgromadzone w aktach sprawy dokumenty w postaci opinii prywatnych oraz stanowisk instytucji jako niezwiązane bezpośrednio z umową łączącą strony. Sąd nie był bowiem w żadnym zakresie związany stanowiskami czy poglądami osób trzecich. Wskazane dokumenty stanowią jedynie część argumentacji strony.

Z kolei dokumenty określające procedury nie miały istotnego znaczenia, albowiem nie oznaczają, że powodom udzielono w sposób zrozumiały wszystkich informacji przewidzianych w tej procedurze.