Sygnatura akt I C 440/23
Dnia 08 marca 2024 roku
Sąd Rejonowy w Sopocie Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Anna Olszewska-Kowalska
Protokolant: Weronika Piskorz
po rozpoznaniu w dniu 06 marca 2024 roku w Sopocie,
na rozprawie
sprawy
z powództwa W. D.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.
o zapłatę
I. zasądza na rzecz powoda W. D. od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwotę: 2.926,85 zł (dwa tysiące dziewięćset dwadzieścia sześć złotych osiemdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lutego 2023 roku do dnia zapłaty;
II. w pozostałym zakresie oddala powództwo
III. zasądza na rzecz powoda W. D. od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwotę 2.642,52 zł (dwa tysiące sześćset czterdzieści dwa złote pięćdziesiąt dwa grosze) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów procesu
IV. nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sopocie kwotę 173,84 zł (sto siedemdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych
V. nakazuje ściągnąć od powoda W. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sopocie kwotę 131,13 zł (sto trzydzieści jeden złotych trzynaście groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Sygnatura akt I C 440/23
Powód W. D. w pozwie wniesionym przeciwko (...) S. A. w S. wniósł o zasądzenie:
a) kwoty 4 601,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 lutego 2023 r. do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania za szkodę powstałą w dniu 15 stycznia 2023 r. w mieniu należącym do poszkodowanej L. P.,
a) kwoty 500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem poniesionych przez powoda wydatków związanych z wykonaniem wyceny kosztów przywrócenia mienia poszkodowanej po szkodzie;
b) zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 15 stycznia 2023 r. powstała szkoda, w wyniku której uszkodzeniu uległo mienie należące do poszkodowanej. W chwili zdarzenia mienie to objęte było ochroną udzielaną przez pozwanego z tytułu umowy ubezpieczenia mienia. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił tytułem odszkodowania kwotę 2 292,70 zł. Wypłacona przez pozwanego kwota odszkodowania została znacząco zaniżona i nie umożliwia przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody. Pozwany nie uwzględnił w sporządzonej wycenie wszystkich uzasadnionych technologicznie prac niezbędnych do przywrócenia mienia do stanu sprzed szkody. Prawidłowo ustalone koszty przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed szkody wynoszą 8 480,14 zł. Ponieważ pozwany wypłacił poszkodowanemu kwotę 2 292,70 zł, do zapłaty pozostaje kwota 6 187,44 zł. Dodatkowo powód domagał się zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy uzyskanej w celu prawidłowego oszacowania wysokości szkody. (pozew – k. 4-6)
Nakazem zapłaty z dnia 21 czerwca 2023 r. Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie uwzględnił żądanie pozwu w całości. (nakaz zapłaty – k.65)
Pozwany zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwany wyjaśnił, że w toku likwidacji szkody przyznał odszkodowanie w kwocie 2292,70 zł w oparciu o sporządzony kosztorys. Pozwany ustalił, że ogrodzenie nie zostało odpowiednio posadowione, a niewłaściwe zakotwienie słupków skutkuje przewracaniem się ogrodzenia. Ogrodzenie nie zostało poprawnie posadowione z uwagi na brak podbudowy betonowej pod słupkami. Na etapie likwidacji mimo monitów nie uzupełniono brakującej dokumentacji niezbędnej do pełnej weryfikacji roszczenia. Przedstawione przez powoda roszczenie dotyczy modernizacji stanu obecnego przed szkodą – poprzez wykonanie ogrodzenia w prawidłowy sposób. (sprzeciw pozwanego – k. 70-71)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 11 maja 2022 r. L. P. zawarła z (...) Towarzystwem (...) umowę ubezpieczenia lokalu mieszkalnego położonego w J. przy ul. (...), na mocy której pozwany zobowiązał się do udzielenia ochrony ubezpieczeniowej w wariancie (...) z rozszerzeniem o ryzyko powodzi w odniesieniu do: mieszkania z sumą ubezpieczenia wynoszącą 295.000,00 zł, wyposażenia z sumą ubezpieczenia wynoszącą 40.000,00 zł, rzeczy osobistych z sumą ubezpieczenia wynoszącą 20.000,00 zł oraz architektury ogrodu, z sumą ubezpieczenia wynoszącą 20.000,00 zł. Umowa została potwierdzona polisą nr (...) i obejmowała okres od 21 maja 2022 r. do 11 maja 2023 r. Do ww. umowy zastosowanie miały Ogólne Warunki Ubezpieczeń P. E. (...) o symbolu C-E7-PK-01/21.
Zgodnie z § 2 OWU, wartość odtworzeniowa oznacza wartość, która odpowiada kosztom odtworzenia mienia do stanu majątkowego sprzed szkody, lecz nieulepszonego. Wartość odtworzeniowa obliczana jest w zależności od przedmiotu ubezpieczenia w następujący sposób: dla domu, mieszkania, domku letniskowego domu w budowie, budynku gospodarczego, architektury ogrodu – jest to koszt odbudowy w tym samym miejscu lub koszt remontu, z uwzględnieniem analogicznych technologii, konstrukcji i standardu wykończenia, przy zastosowaniu dotychczasowych wymiarów i materiałów.
Zgodnie z § 33 OWU, rozmiar szkody i wysokość odszkodowania E. Hestia określa w granicach sumy ubezpieczenia oraz limitów odpowiedzialności określonych w § 8 OWU dla poszczególnych przedmiotów ubezpieczenia, w oparciu o:
1. rachunki lub faktury wykonawcy wraz z kosztorysem lub
2. kalkulację poszkodowanego, który szkodę usunął lub zamierza usunąć własnymi siłami, lub
3. kalkulację sporządzoną przez E. Hestię na podstawie ogólnodostępnych katalogów nakładów rzeczowych stosowanych do wycen remontów i napraw,
według podstaw przyjętych w § 25 dla ustalenia sumy ubezpieczenia, z zastrzeżeniem ust. 3. dla ustalenia sumy ubezpieczenia. (ust. 1).
E. Hestia analizuje złożone przez Ubezpieczonego rachunki, faktury, kalkulacje lub dokumenty, które dotyczą kosztów naprawy co do zakresu robót i wysokości kosztów, na podstawie katalogów nakładów rzeczowych stosowanych do wycen remontów i napraw, z uwzględnieniem średnich cen usług naprawczych stosowanych na terenie województwa właściwego dla miejsca powstania szkody. (ust. 2).
E. Hestia ustala odszkodowanie w wysokości, która odpowiada rozmiarowi szkody w granicach sumy ubezpieczenia. W przypadku utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, rozmiar szkody i wysokość odszkodowania nie może przekroczyć, w zależności od sposobu ustalenia sumy ubezpieczenia, wartości odtworzeniowej, rzeczywistej lub rynkowej dla poszczególnych przedmiotów ubezpieczenia. (ust. 5)
(okoliczność niesporna, nadto dowód: polisa nr (...) wraz z OWU – k. 30-60, 77-108)
W dniu 15 stycznia 2023 r., w wyniku porywistego wiatru, doszło do uszkodzenia ogrodzenia posadowionego na nieruchomości położonej w J. przy ul. (...), należącej do L. P..
Po zaistniałym zdarzeniu, firma zewnętrzna C. T. M. w B. działająca na zlecenie poszkodowanej, wykonała ogrodzenie tymczasowe z siatki leśnej i palików drewnianych. Koszt wykonania tymczasowego ogrodzenia wyniósł 1.600 zł netto i został przez poszkodowaną uregulowany w całości.
(okoliczność niesporna, nadto dowód: dokumentacja zdjęciowa - akta szkody zapisane na płycie CD k. 11, faktura VAT (...) - akta szkody zapisane na płycie CD k. 11 )
Szkoda z dnia 15 stycznia 2023 r. została zgłoszona pozwanemu towarzystwu ubezpieczeń. Pozwany zarejestrował szkodę pod nr (...) i w dniu 16 stycznia 2023 r. potwierdził przyjęcie zgłoszenia szkody do realizacji.
W dniu 20 stycznia 2023 r. pracownik pozwanego przeprowadził oględziny uszkodzonego mienia. W dniu 16 marca 2023 r. odbyły się oględziny dodatkowe.
W toku likwidacji szkody, pozwany sporządził kosztorys przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody, opiewający na kwotę 2 292,71 zł (1 863,98 zł + 23 % podatku VAT w kwocie 428,72 zł).
Na mocy decyzji z dnia 08 lutego 2023 r., 04 kwietnia 2023 r. oraz 05 kwietnia 2023 r. pozwany przyznał poszkodowanej odszkodowanie w łącznej wysokości 2 292,70 zł. W decyzjach ubezpieczeniowych pozwany wskazał, że w jego opinii zgromadzona dokumentacja wskazuje, że ogrodzenie nie zostało odpowiednio posadowione, a niewłaściwe zakotwienie słupków skutkuje przewracaniem się ogrodzenia. Pozwany stał na stanowisku, że przedstawione roszczenie dotyczy modernizacji stanu istniejącego przed szkodą, nie jest możliwe do weryfikacji, z uwagi na wskazanie stawek ryczałtowych oraz że cena zakupu materiałów znacząco odbiega od cen rynkowych i ilości opisanego zakresu uszkodzeń. Pozwany wskazał, że w przypadku przedstawienia faktury zakupu przęseł ogrodzeniowych sprzed szkody, wskazujących na poniesienie wyższych kosztów, istnieje możliwość powrotu do sprawy.
(okoliczność niesporna, nadto dowód: potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody – akta szkody zapisane na płycie CD k. 11, decyzje ubezpieczyciela – k. 13-19, 72-75, protokoły oględzin - akta szkody zapisane na płycie CD k. 11, k. 76, kosztorys pozwanego - akta szkody zapisane na płycie CD k. 11)
W wyniku zawarcia umowy cesji wierzytelności z dnia 26 maja 2023 r. pomiędzy powodem (jako cesjonariuszem) a L. P. (cedentami), powód nabył wszelkie prawa do odszkodowania, które przysługują poszkodowanej od (...) S.A., oraz wszelkich innych podmiotów odpowiedzialnych za szkodę z dnia 15 stycznia 2023 r.
(dowód: umowa cesji – k. 8-9, pełnomocnictwo – k. 10)
Powód skorzystał z usług prywatnego rzeczoznawcy (...) Sp. z o.o., który sporządził kosztorys naprawy uszkodzonego mienia, szacując wysokość tych kosztów na kwotę 6 884,13 zł brutto.
W dniu 02 czerwca 2023 r. firma (...) Sp. z o. o. w S. wystawiła fakturę VAT (...) na kwotę 615,00 zł brutto (500 zł netto) tytułem wykonania powyższego kosztorysu naprawy na zlecenie powoda.
(dowód: kosztorys naprawy – k. 20-25, faktura VAT – k. 29)
Koszt przywrócenia uszkodzonego mienia poszkodowanej do stanu sprzed szkody z dnia 15 stycznia 2023 r., przy uwzględnieniu treści umowy ubezpieczenia i OWU, wynosi 4 542, 73 zł netto. Na wskazany koszt składało się:
a) wykonanie ogrodzenia tymczasowego – 1.600 zł netto,
b) ogrodzenie drewniane (rozebranie) – 171,46 zł netto,
c) ogrodzenie drewniane (przygotowanie słupków) – 393,59 zł netto,
d) ogrodzenie drewniane (wykonanie przęseł) – 1.982,93 zł netto,
e) ogrodzenie drewniane (ustawienie) – 244,76 zł netto,
f) utylizacja odpadów – 150,00 zł netto.
(dowód: uzupełniająca opinia biegłego sądowego do spraw budownictwa M. Ś. – k. 203-217, ustna opinia uzupełniająca biegłego sądowego – k. 262-263)
Sąd zważył, co następuje:
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci dokumentów załączonych do pism procesowych stron, znajdujących się w aktach szkody (zapisanych na płycie CD) oraz na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa.
Sąd uznał za wiarygodne w/w dokumenty, ich autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez strony ani nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd zważył przy tym, iż kalkulacje kosztów przywrócenia mienia poszkodowanej do stanu sprzed szkody, sporządzone na zlecenie każdej ze stron, stanowiły jedynie wyjaśnienie stanowisk co do sposobu wyliczenia szkody i jej wysokości. Były to kalkulacje prywatne, wykonane na zlecenie stron . Sąd uznał je jedynie za dowód tego, iż takie kalkulacje były sporządzane na zlecenie stron.
Z uwagi na spór stron co do wysokości szkody Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa M. Ś.. Biegły sądowy sporządził opinię główną, w której oszacował wysokość szkody w mieniu poszkodowanej na kwotę 3 675,23 zł. Niemniej jednak, wobec zarzutów zgłoszonych przez obie strony postępowania (w szczególności w odniesieniu do pkt. 2,3 i 5 pisma procesowego powoda z dnia 20 listopada 2023 r.), biegły sądowy w uzupełniającej pisemnej opinii z dnia 15 stycznia 2024 r. zmodyfikował swoje stanowisko i wysokość szkody w mieniu poszkodowanej na skutek zdarzenia szkodowego określił na kwotę 4 542,73 zł netto. Opinię Sąd uznał za przydatną do oceny zasadności roszczenia powoda w zakresie wysokości kosztów przywrócenia uszkodzonego mienia poszkodowanej L. P. do stanu sprzed szkody z dnia 15 stycznia 2023 r. W ocenie Sądu pisemna opinia biegłego sądowego została sporządzona starannie i rzetelnie, przez biegłego dysponującego odpowiednią wiedzą specjalistyczną z zakresu budownictwa oraz doświadczeniem zawodowym. Na podstawie opinii biegłego Sąd ustalił zakres uszkodzeń w mieniu poszkodowanej na skutek siły wyższej oraz wysokość kosztów przywrócenia tego mienia do stanu sprzed szkody. Treść opinii została sformułowana w sposób przejrzysty, jasny. Opinia jest wewnętrznie spójna i zrozumiała. W ocenie Sądu, w przeważającej części, dalsze zarzuty strony powodowej i pozwanej – w zakresie wysokości szkody oszacowanej przez biegłego sądowego – Sąd nie zasługiwały na uwzględnienie. Biegły na rozprawie w dniu 06 marca 2024 r. w sposób przekonywający i rzeczowy odniósł się do wszystkich zarzutów stron. Strona powodowa zarzucała w pierwszej kolejności, że biegły pominął istotną okoliczność, że protokół oględzin z dnia 16.03.2023 r. został sporządzony w okresie zimowym, a zatem w okresie, gdy na ziemi leżał jeszcze śnieg. Wobec tego, uszkodzenia wszystkich kotew jak i słupków nie były widoczne. W ocenie Sądu zarzut ten był całkowicie bezzasadny. Jak słusznie zauważył biegły sądowy, zgromadzony w aktach szkody materiał dowodowy wyraźnie wskazuje, że oględziny uszkodzonego mienia na nieruchomości poszkodowanej odbyły się dwukrotnie – jedne w warunkach zimowych, drugie zaś w warunkach bezśnieżnych. Wszystkie te okoliczności zostały przez biegłego sądowego ujęte w treści opinii uzupełniającej z dnia 15 stycznia 2023 r. i wzięte pod uwagę przy określaniu wysokości kosztów przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody. W dalszej części, powód zarzucał biegłemu, że oszacowana przez niego wysokość szkody – co do kwoty 2.942,73 zł nie uwzględniała 23 % podatku VAT. W ocenie Sądu trudno czynić biegłemu sądowemu zarzut w zakresie wyliczenia przez niego wysokości szkody w kwocie netto, skoro jak sam biegły sądowy wskazał, nie jest on specjalistą od podatku VAT, dlatego też określona przez niego kwota wyrażała się w kwocie netto. Kwestia zasadności jak i wysokości podatku VAT, o który należałoby powiększyć należne powodowi odszkodowanie podlegała ocenie prawnej Sądu w oparciu o obowiązujące w powyższym zakresie przepisy prawa, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia. Powód zarzucał również, że biegły winien naliczyć narzut (...) jako konieczny element cenotwórczy prawidłowo sporządzonego kosztorysu budowlanego. Biegły bezpodstawnie założył bowiem, że dostawa materiałów nastąpi na budowę. Zarówno poszkodowany jak i wykonawca, który zamierza zakupić słupki, przęsła czy kotwy, będzie musiał po nie pojechać, a następnie przetransportować zakupione elementy na teren budowy, ewentualnie zlecić transport firmie zewnętrznej i ponieść z tego tytułu stosowne koszty. W zakresie tego zarzutu biegły sądowy, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w opinii uzupełniającej pisemnej, wyjaśnił w sposób szczegółowy, że w przedmiotowej sprawie dla niewielkiego zakresu materiałów niezbędnych dla prawidłowego wykonania prac naprawczych, dostawca materiałów mógł skorzystać z opcji sprzedaży materiałów – w celu zwiększenia wolumenu swojej sprzedaży – po cenach FRANCO (cena zakupu materiałów budowlanych z doliczonymi do niej kosztami transportu). W takim przypadku, podmiot gospodarczy chcący sprzedać materiał budowlany na trudnym rynku detalicznym wlicza w jego cenę koszt kompletnej usługi transportowej. Dla założenia biegłego koszt zakupu materiałów (Kz) wynosi zero, gdyż wykazane w kosztorysie materiały budowlane zostały sprzedane po cenach franco. W ocenie Sądu wyjaśnienia biegłego były przekonywające, logiczne i wskazały na bezzasadność zgłoszonych zarzutów do opinii.
W ocenie Sądu w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.
W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 4 601,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 lutego 2023 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 500 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kosztorysu na zamówienie powoda wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Poza sporem pozostawał fakt zaistnienia w dniu 15 stycznia 2023 r. szkody w mieniu poszkodowanej, dochodzenie przez powoda roszczeń z umowy dobrowolnego ubezpieczenia mienia zawartej pomiędzy poszkodowaną a pozwanym oraz zasada odpowiedzialności pozwanego i fakt przyznania przez pozwanego z tytułu uszkodzenia mienia odszkodowania w kwocie łącznej 2 292,70 zł. Istota sporu sprowadzała się do kwestionowania przez pozwanego wysokości dochodzonego roszczenia w pozostałym zakresie oraz zasadności dochodzenia przez powoda zwrotu poniesionych przez niego kosztów prywatnej kalkulacji.
Podstawę żądania powoda stanowił art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, o czym stanowi art. 805 § 2 k.p.c.
Bezsporna między stronami była odpowiedzialność pozwanego co do zasady za szkodę w mieniu ubezpieczonej na skutek uszkodzenia – w wyniku porywistego wiatru - ogrodzenia posadowionego na nieruchomości położonej w J. przy ul. (...), należącej do L. P.. Kwestią sporną była wysokość świadczenia, które pozwany był zobowiązany w związku z nią spełnić. Pozwany stał na stanowisku, że przyznane przez niego świadczenie w kwocie łącznej 2 292,70 zł za szkodę w pełni rekompensuje szkodę w mieniu poszkodowanej. Ponieważ ustalenie tej kwestii spornej wymagało wiedzy specjalistycznej, Sąd dopuścił na tę okoliczność opinię biegłego z zakresu budownictwa. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym opinii biegłego, Sąd ustalił, że koszt przywrócenia uszkodzonego mienia poszkodowanej do stanu sprzed szkody z dnia 15 stycznia 2023 r., przy uwzględnieniu treści umowy ubezpieczenia i OWU, wynosi 4 542, 73 zł netto. Na wskazaną kwotę składały się: kwota 1.600 zł tytułem wykonania prowizorycznego ogrodzenia oraz kwota 2.942,73 zł netto tytułem odbudowy ogrodzenia. Biegły w swojej uzupełniającej opinii pisemnej w sposób szczegółowy odniósł się do kosztorysów sporządzonych zarówno przez powoda jak i pozwanego i wyjaśnił, które z elementów przyjętych przez strony w obu kosztorysach i z jakich powodów uznał za nieuzasadnione. W ocenie Sądu, kosztorys sporządzony przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego, nie pozwala na przywrócenie uszkodzonego mienia poszkodowanej do stanu sprzed szkody. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, opinia biegłego z zakresu budownictwa z dnia 15 stycznia 2024 r., uzupełniona jego ustnymi wyjaśnieniami stała się podstawą ustaleń Sądu co do wysokości należnego poszkodowanej (a w konsekwencji powodowi) świadczenia. Sąd zważył, że biegły sądowy w swojej opinii oszacował wysokość szkody w mieniu poszkodowanej w oparciu o kwotę netto. Zdaniem zaś powoda, należne odszkodowanie powinno być wyliczone w następujący sposób: koszt ogrodzenia prowizorycznego 1.600 zł zgodnie z fakturą z dnia 19.01.2023 r. oraz odbudowa ogrodzenia w wysokości oszacowanej przez biegłego w kwocie 2.942,73 zł + VAT. W ocenie Sądu stanowisko powoda w zakresie powiększenia kwoty 2.942,73 zł o 23 % podatku VAT było uzasadnione. Jak słusznie wskazał powód na rozprawie w dniu 06 marca 2024 r. i co zostało także finalnie uwzględnione przez biegłego sądowego, wskazywana przez biegłego 8 % stawka VAT ma zastosowanie wyłącznie do budynku i części znajdującej się w jego wnętrzu, nie dotyczy zaś bramy, ogrodzenia czy chodnika tj. części znajdujących się poza budynkiem. Okoliczności te wynikają wprost z art. 41 ust. 1 i 2 w zw. z art. 146ea pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym na datę powstania szkody (15.01.2023 r.) oraz orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2018 r., I (...), uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 03 czerwca 2013 r., I (...) 7/12). Biegły potwierdził jednoznacznie, że ogrodzenie jest infrastrukturą zewnętrzną, dlatego też Sąd nie miał wątpliwości o konieczności podwyższenia kwoty 2.942,73 zł obejmującej odbudowę ogrodzenia o 23 % należnego podatku VAT. W zakresie zaś kosztów poniesionych przez poszkodowaną tytułem wykonania prowizorycznego ogrodzenia, Sąd przyjął kwotę 1.600 zł – zgodnie z fakturą VAT (...).
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd doszedł do wniosku, że ustalona przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwota łączna 2 292,70 zł z tytułu częściowego zniszczenia mienia ubezpieczonej wskutek uszkodzenia ogrodzenia była wartością zaniżoną, niepozwalającą na przywrócenie mienia poszkodowanej do stanu sprzed zdarzenia szkodowego. Pozwany w ramach zastosowanej metody kosztorysowej błędnie wyliczył wysokość szkody na ww. kwotę. Zatem poszkodowanej, a na podstawie umowy cesji powodowi, przysługiwało roszczenie o dopłatę odszkodowania w kwocie 2 926,85 zł (1600 zł + (ustalona przez biegłego wysokość kosztów naprawy 2.942,73 zł + 23 % podatku VAT w kwocie 676,82 zł) = łącznie 5 219,55 zł minus wypłacone przez pozwanego świadczenie w łącznej kwocie 2 292,70 zł) i taką kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda na zasadzie art. 805 § 2 k.p.c. W pozostałym zakresie powództwo w zakresie zwrotu kosztów naprawy mienia poszkodowanej podlegało oddaleniu, na podstawie w/w przepisów stosowanych a contrario.
Odnośnie do żądania odsetek, to zgodnie z art. 817 § 1 k.c. zakład ubezpieczeń zobligowany jest, co do zasady, wypłacić odszkodowanie w terminie trzydziestu dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie we wskazanym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Zdarzenie miało miejsce 15 stycznia 2023 r. W aktach szkody brak jest daty pewnej złożenia przez poszkodowaną zgłoszenia szkody. Natomiast z akt szkody wynika, że pozwany potwierdził przyjęcie szkody w dniu 16 stycznia 2023 r. Tę datę zatem Sąd przyjął jako datę zgłoszenia szkody. Termin do ustalenia i wypłaty odszkodowania w należnej wysokości upływał dnia 15 lutego 2023 r. Od dnia następnego tj. 16 lutego 2023 r. pozwany pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia w należytej wysokości. Dlatego Sąd uwzględnił żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty uwzględnionego roszczenia o dopłatę świadczenia umownego – 2 926,85 zł od dnia 16 lutego 2023 r. do dnia zapłaty - na podstawie art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 481 §§ 1 i 2 k.c.
Powód domagał się również zwrotu kosztów wykonanej na jego zlecenie prywatnej ekspertyzy. Sąd zważył, że w orzecznictwie wskazuje się, że nabywcy wierzytelności o odszkodowanie za szkodę przysługuje od ubezpieczyciela zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach danej sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2019 r., III CZP 68/18).
W niniejszej sprawie to nie poszkodowana poniosła koszty sporządzenia opinii, lecz powód będący nabywcą wierzytelności. Nadto koszty te poniesione zostały już po dacie nabycia wierzytelności. Są to jednak w świetle wspomnianej uchwały Sądu Najwyższego (III CZP 68/18) koszty niepozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę. Sąd zważył, że powód dochodził od początku jedynie części roszczenia, wskazując wyraźnie, że wysokość roszczenia zostanie sprecyzowana po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego. W tej sytuacji, nie zasługuje na uwzględnienie twierdzenie powoda, iż wydatki na prywatną ekspertyzę przedsądową były niezbędne i celowe dla prawidłowego sformułowania żądania pozwu.
Sąd wziął również pod uwagę, że inaczej należy oceniać działania samej poszkodowanej, jeśli nie ma ona orientacji w kwestiach dotyczących ustalenia zakresu uszkodzeń powstałych w mieniu i ich wartości, jest laikiem w tej dziedzinie, a inaczej firmy skupującej takie wierzytelności o wypłatę odszkodowania, zawodowo zajmującego się oceną ryzyka i szacowaniem strat. W niniejszej sprawie koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy zostały poniesione przez powoda, a więc podmiot prowadzący działalność gospodarczą związaną ze skupem i dochodzeniem wierzytelności odszkodowawczych. W ocenie Sądu, koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy w rozpoznawanej sprawie nie był ani niezbędny, ani celowy, ponieważ to w zasadzie na podstawie ustaleń biegłego (o którego przeprowadzenie dowodu z opinii zwrócił się powód) kształtuje się ostateczna i rzeczywista wysokość poniesionej szkody. Przy tym mając także na uwadze wspomnianą uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2019 r. o sygn. III CZP 68/18, niezasadne byłoby ustalanie precyzyjnej wysokości żądania na etapie przedsądowym przez powoda i obciążanie tymi samymi kosztami dwukrotnie strony przegrywającej sprawę (koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy, koszty sporządzenia opinii biegłego). Z tego względu w ocenie Sądu nie było podstaw, by uznać, że wydatek ten był uzasadniony z punktu widzenia prawidłowej likwidacji szkody i stanowił normalne, zwykłe, typowe następstwo szkody. Dlatego też Sąd w pkt II wyroku oddalił żądanie pozwu co do kwoty 500 zł z tytułu zwrotu wydatków na prywatną kalkulację kosztów naprawy na podstawie art. 361 § 1 k.c.
O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na mocy 98 § 1 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c., art. 100 zdanie 2 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów. Sąd zważył, iż powództwo zostało uwzględnione do kwoty 2 926,85 z żądanych 5 101 zł, a więc powód wygrał w 57 %, a pozwany w 43 %. Powód winien zatem ponieść 43 % kosztów procesu, pozwany natomiast 57 %.
Na koszty procesu w niniejszej sprawie składały się:
a) koszty poniesione przez powoda w postaci: opłaty od pozwu w wysokości 400 zł, kosztów zastępstwa procesowego powoda w wysokości 1817 zł (wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w wysokości 1800 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i opłata skarbowa w kwocie 17 zł) oraz wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 2.500 zł.
b) koszty poniesione przez pozwanego w postaci zwrotu kosztów notarialnego poświadczenia pełnomocnictwa procesowego w wysokości 7,38 zł oraz opłata od skargi na orzeczenie referendarza sądowego w kwocie 100 zł.
Łącznie suma kosztów procesu wyniosła 4 824,38 zł. Powód winien był ponieść 43 % tych kosztów, a więc 2.074,48 zł, a poniósł 4717 zł. Dlatego należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 642,52 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu w sprawie (4717 zł – 2 074,48 zł), o czym orzeczono w pkt. III sentencji wyroku. Sąd na zasadzie art. 98 § 1 1 k.p.c. zasądził od ww. kwoty także odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
W pkt. IV wyroku Sąd na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mając na względzie zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów sądowych, nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sopocie kwotę 173,84 zł, natomiast od powoda kwotę 131,13 zł tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa w postaci wynagrodzenia biegłego sądowego M. Ś.. Wynagrodzenie biegłego sądowego wyniosło łącznie 2 804,97 zł. W zakresie kwoty 2.500 zł zostało pokryte z zaliczki uiszczonej przez powoda, natomiast w zakresie kwoty 304,97 zł tymczasowo ze środków Skarbu Państwa.