Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni - I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Mateusz Berent

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Małgorzata Świst

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2024 r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko Ł. R. (R.)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanego Ł. R. kwotę 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 467/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 marca 2024 roku

I.

(żądanie i podstawa faktyczna pozwu)

1.  Powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystąpił przeciwko pozwanemu Ł. R. z powództwem o zapłatę kwoty 28.266,33 zł wraz dalszymi odsetkami: od kwoty kapitału 25.577,13 zł od dnia 22 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty, ustawowymi za opóźnienie od kwoty odsetek umownych 1.631,46 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, ustawowymi za opóźnienie od kwoty odsetek karnych 1.057,14 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

2.  W uzasadnieniu wskazano, że pozwany nie wywiązywał się z obowiązków umowy o kredyt gotówkowy, co skutkowało jej wypowiedzeniem.

3.  Na dochodzoną pozwem kwotę składały:

- należność główna z tytułu niespłaconego kapitału w kwocie 25.577,13 zł,

- niespłacone odsetki umowne kapitałowe naliczone według stopy procentowej w wysokości 9,19 % za okres korzystania z kapitału od powstania zaległości dnia 5 sierpnia 2022 roku do dnia 16 stycznia 2023 roku, tj. ostatniego dnia obowiązywania umowy, w kwocie 1.631,46 zł,

- niespłacone odsetki za opóźnienie naliczone według stopy procentowej w wysokości 24,50 % od dnia 5 sierpnia 2022 roku do dnia 8 marca 2023 roku, tj. dnia poprzedzającego wysłanie pozwu w postępowaniu elektronicznym, w kwocie 1.057,74 zł.

(pozew, k. 3-5v.)

II.

(stanowisko pozwanego)

4.  Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

5.  Zdaniem pozwanego nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy pod kątem wypełnienia procedury, o której mowa w art. 75c Prawa bankowego. Pozwany podniósł , że wezwanie poprzedzające wypowiedzenie było pozostawione w skrzynce na listy i odebrane zostało przez pozwanego dnia 29 października 2022 roku. Pozwany w terminie 14 dni od jego otrzymania skierował do banku wniosek o restrukturyzację zadłużenia. Wniosek doręczony do banku dnia 21 listopada 2022 roku pozostał bez odpowiedzi.

6.  Wraz z tym wnioskiem pozwany informował o zmianie swojego adresu. Mimo tego, 2 dni później bank skierował wypowiedzenie umowy na nieaktualny adres, które powróciło do nadawcy jako niepodjęte w terminie.

7.  Pozwany zakwestionował również wysokość roszczenia, uznając je za nieudowodnione. Powód nie przedłożył także potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia jak również jego warunków.

(odpowiedź na pozew, k. 74-77)

III.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

8.  Dnia 17 lipca 2019 roku pozwany Ł. R. (jako konsument) zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...). Całkowita kwota kredytu wyniosła 29.999,00 zł. Umowa zawarta została na 84 miesiące. Prowizja wyniosła 3.963,63 zł, a składka ubezpieczeniowa 5.713,34 zł. Oprocentowanie było zmienne i wyniosło 9,19 % w stosunku rocznym na dzień zawarcia umowy.

9.  Powód wskazał w umowie adres korespondencyjny oraz zameldowania: ul. (...), (...)-(...) G..

(dowód: umowa kredytu, k. 21-24 wraz z załącznikami, k. 25-29v.)

10.  Dnia 17 października 2022 roku nadano do pozwanego na adres wskazany w umowie pismo z dnia 12 października 2022 roku, w którym wzywano go do zapłaty kwoty 1.866,64 zł tytułem zaległości – w terminie 14 dni roboczych od daty doręczenia wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Pozwanego pouczono o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, dołączając formularz takiego wniosku. W stopce pisma oraz w formularzu wniosku wskazano dane Bankowego Funduszu Gwarancyjnego Spółki Akcyjnej z (...) w W..

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z formularzem, k. 30-32, potwierdzenie nadania, k. 33)

11.  Przesyłka zawierająca wezwanie z dnia 12 października 2022 roku została pozostawiona w skrzynce oddawczej dnia 21 października 2022 roku.

(dowód: wydruk z systemu śledzenia przesyłek, k. 34-35, pismo operatora pocztowego z dnia 7 lutego 2024 r., k. 123)

12.  Pismem z dnia 12 listopada 2022 roku pozwany w nawiązaniu do wezwania z dnia 12 października 2022 roku zwrócił się o restrukturyzację zadłużenia i wniósł o przesyłanie korespondencji na adres zamieszkania: ul. (...), (...)-(...) G.. Wskazał, że poprzednie dane są nieaktualne. Pozwany zwrócił się także o udzielenie informacji, czy wezwanie zostało skierowane przez bank, gdyż nie było w tym przedmiocie żadnej informacji, a sprawa miał zajmować się (...) S.A. Pismo nadane zostało dnia 12 listopada 2022 roku, a odebrane przez Bank (...) S.A. dnia 21 listopada 2022 roku.

(dowód: wniosek pozwanego, k. 80, potwierdzenie nadania wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 81-82)

13.  Dwa dni później, tj. dnia 23 listopada 2022 roku powód nadał do pozwanego oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, ale na stary adres: L. 32B/8, (...)-(...) G.. Przesyłka powróciła do nadawcy jako niepodjęta w terminie.

(dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, k. 37-37v., potwierdzenie nadania, k. 38, potwierdzenie odbioru, k. 39-39v.)

14.  Dnia 25 stycznia 2023 roku powód nadał do pozwanego, na adres wskazany w umowie, pismo z dnia 20 stycznia 2023 roku, w którym wezwał pozwanego do zapłaty łącznie kwoty 27.413,41 zł tytułem zaległości – w terminie 7 dni od otrzymania tego pisma.

(dowód: ostateczne wezwanie, k. 41-41v., potwierdzenie nadania, k. 42-42v.)

15.  Powód skierował do pozwanego pismo z dnia 6 grudnia 2022 roku na adres: ul. (...), (...)-(...) G. odpowiedź na reklamację, w której wskazał, że nie może przesłać odpowiedzi na reklamację na nowy adres ze względu na obowiązek zachowania tajemnicy bankowej. Wyjaśniono, że odpowiedzi na zgłoszenia klientów wysyłane są wyłącznie na adresy korespondencyjne bądź elektroniczne, które zostały wcześniej u powoda zgłoszone. Poinformowano, że odpowiedź na reklamację zostanie przesłana na dawny adres.

(dowód: odpowiedź na reklamację z dnia 6 grudnia 2022 r., k. 118-118v. wraz z informacją, k. 119)

16.  Kolejnym pismem z dnia 6 grudnia 2022 roku skierowanym do pozwanego na adres: ul. (...), (...)-(...) G. powód zamierzał poinformować pozwanego, że pismem z dnia 21 listopada 2022 roku wypowiedziano umowę kredytową ze względu na zaległości w spłacie. Wskazano, że wypowiedzenie umowy poprzedzone zostało wezwaniem do zapłaty z dnia 12 października 2022 roku. Pisma wysłane miały być na dres korespondencyjny w systemie: ul. (...), (...)-(...) G.. Dodano, że podjęto próby nawiązania kontaktu telefonicznego, aby zbadać zdolność kredytową, ale nie były skuteczne.

(dowód: odpowiedź na reklamację z dnia 6 grudnia 2022 r., k. 120-121v.)

Sąd zważył co następuje:

IV.

17.  Powyższy stan faktyczny został przez Sąd ustalony na podstawie dowodów z dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony.

18.  Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej powołanych powyżej dokumentów. Strony również nie podnosiły zarzutów w tym zakresie. Oczywistym jest, że wyciąg z ksiąg banku nie ma waloru dokumentu urzędowego, jednakże na kanwie niniejszej sprawy nie miało to znaczenia dla rozstrzygnięcia.

19.  Na podstawie art. 235 ² §1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłego, albowiem roszczenie powódki było nieusprawiedliwione co do zasady, stąd brak było podstaw do badania zarzutów pozwanej dotyczących wysokości roszczenia, co wymagałoby dopuszczenia dowodu z opinii biegłego.

V.

(rozstrzygnięcie i podstawa prawna orzeczenia)

20.  Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

21.  Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy art. 69 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe. Zgodnie z treścią tego przepisu przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

22.  Kluczowy zarzut przeciwko zgłoszonemu roszczeniu odnosił się do nieskuteczności wypowiedzenia umowy, a tym samym braku wymagalności roszczenia powódki.

23.  Do przedmiotowej umowy przez zawarte w art. 75c ust. 6 ustawy prawo bankowe odesłanie do umowy pożyczki, zastosowanie miały przepisy tegoż artykułu zawarte w ust. 1-5. Zgodnie z ust. 1, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Ustęp 2 powołanego artykułu stanowi, że w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Zgodnie z ust. 3 tegoż przepisu, bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę (ust. 4). W myśl ust. 5 bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację.

24.  Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 czerwca 2021 roku w sprawie IV CSKP 92/21 (OSNC 2022/1/9) w odniesieniu do opisanej procedury, kategoryczne brzmienie tego przepisu nie pozostawia wątpliwości co do tego, że nakłada on na banki obowiązki polegające na wezwaniu kredytobiorcy, gdy ten opóźnia się ze spłatą zobowiązania, do zapłaty i wyznaczeniu mu terminu nie krótszego niż 14 dni roboczych wraz z pouczeniem o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

25.  Niewątpliwie przed nadaniem wypowiedzenia pozwany przesłał powodowi wniosek o restrukturyzację i poinformował o zmianie swojego adresu. Pozwany nie miał obowiązku czynić tego przez osobistą wizytę w banku. Forma pisemna była jak najbardziej dopuszczalna, tym bardziej, że bank dysponuje co do zasady wzorem podpisu klienta. Po drugie irracjonalne jest zasłanianie się tajemnicą bankową i przesyłanie korespondencji na stary adres, gdyż właśnie w ten sposób powstaje ryzyko naruszenia tajemnicy bankowej. Nie ulegało wątpliwości, że strona powodowa zbyt późno odnotowała nowy adres pozwanego. Jeżeli strona powodowa uczyniła to po nadaniu listu zawierającego wypowiedzenie, to czynność wypowiedzenia powinna była powtórzyć, ale tylko w przypadku rozpatrzenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Strona powodowa powinna była rozpoznać wniosek o restrukturyzację zadłużenia niezwłocznie, a jeżeli dostrzeżono braki wniosku, to konieczne było zwrócenie się o ich uzupełnienie. Jeżeli kontakt telefoniczny był nieskuteczny, to należało pismo przesłać na prawidłowy adres. Niezależnie od tego oczywiste jest, że wielu klientów banku nie załatwia spraw bankowych przez telefon z uwagi na brak możliwości zweryfikowania numerów banku (możliwość podpięcia się pod infolinię – spoofing: w praktyce konsumentowi będzie wyświetlał się numer infolinii banku, ale nie będzie to rozmowa z pracownikiem banku). Podnoszone przez powódkę próby telefonicznego kontaktu pozostały gołosłowne. Gdyby faktycznie miały miejsce powódka wskazałaby na podstawie systemów informatycznych konkretne daty i godziny dokonywanych prób.

26.  Mając na uwadze, że wniosek pozwanego o restrukturyzację zadłużenia nie został rozpatrzony, a nade wszystko - wypowiedzenie umowy skierowane zostało na nieprawidłowy adres, a zatem pozwany nie miał możliwości zapoznania się z jego treścią (art. 60 §1 k.c.) uznać należało, że wypowiedzenie umowy nie odniosło zamierzonego skutku.

27.  Jednocześnie Sąd uznał, że doręczenie pozwanemu odpisu pozwu w niniejszej sprawie nie mogło być równoważne oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy kredytu. Sąd podziela pogląd, w myśl którego charakter prawny wypowiedzenia umowy kredytu, jego skutki oraz termin wypowiedzenia umowy sprzeciwiają się uznaniu pozwu za pismo, które może zastąpić wypowiedzenie umowy ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 17 stycznia 2020 r., sygn. akt I ACa 205/19, LEX nr 2924769).

28.  Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe a contrario Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w pkt I wyroku.

VI.

(koszty procesu)

29.  O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II. wyroku na podstawie art. 98 §1 k.p.c. przy zastosowaniu § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, obciążając przegrywającą powódkę całością poniesionych przez pozwanego kosztów procesu, na które składały się: wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie adwokata w stawce minimalnej (3.600,00 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17,00 zł).

30.  Od sumy tych kosztów na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.