Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2023 roku

Sąd Rejonowy w Sopocie, Wydział I Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Potyraj

Protokolant: Kamila Grzybek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 lutego 2023 roku

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko P. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej P. B. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 2 039,30 zł (dwa tysiące trzydzieści dziewięć złotych i trzydzieści groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej P. B. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 685,79 zł (sześćset osiemdziesiąt pięć złotych i siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 468/22

UZASADNIENIE

Powód K (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko pozwanej P. B., żądając zasądzenia kwoty 2587,46 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 11 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstw procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwana zawarła w dniu 01 lipca 2021 roku z (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...) za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Pozwana nie wywiązała się z obowiązku zwrotu pożyczki z należnościami ubocznymi. Powód na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 21 kwietnia 2022 roku nabył od pierwotnego wierzyciela przysługującą mu względem strony pozwanej wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z dnia 01 lipca 2021 r. Na dochodzoną pozwem kwotę składa się 2000 zł niepłaconego kapitału pożyczki, 448,16 zł niespłaconej prowizji, 11,84 zł odsetek umownych naliczonych w trakcie trwania umowy oraz 127,46 zł odsetek za opóźnienie naliczonych zgodnie z warunkami umowy od dnia wymagalności roszczenia do dnia wytoczenia powództwa. Powód powiadomił pozwaną o przelewie wierzytelności. Do dnia wniesienia pozwu pozwana nie uregulowała zobowiązania z tytułu umowy pożyczki wobec powoda.

(pozew – k. 4-7)

W odpowiedzi na pozew pozwana P. B. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwana zgłosił następujące zarzuty w stosunku do żądania pozwu:

- braku legitymacji procesowej czynnej i biernej,

- braku udowodnienia roszczenia;

- abuzywności postanowień umownych dotyczących pozaodsetkowych kosztów pożyczki,

- niezweryfikowania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy będącego konsumentem.

(odpowiedź na pozew – k. 60-67v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 01 lipca 2021 roku za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość (...) Sp. z o.o. w W. jako pożyczkodawca zawarła z pozwaną P. B. jako pożyczkobiorcą umowę ramową pożyczki (...) ustalającą zasady współpracy stron przy zawieraniu umów pożyczek i jednocześnie umowę pożyczki (...) kwoty 2000 zł na okres 30 dni. Zaakceptowane przez pozwaną warunki umowy pożyczki obejmowały obowiązek zwrotu kwoty pożyczki do dnia 31 lipca 2021 roku, zapłatę prowizji w wysokości 548,16 zł oraz odsetek w wysokości 11,84% (wg stopy oprocentowania 7,20%). W razie nieterminowej spłaty zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki na mocy § 13 ust. 1 i 2 umowy ramowej pożyczki (...) pożyczkobiorca zobowiązał się do zapłaty odsetek za nieterminową spłatę w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od Dnia Spłaty P. do dnia zaksięgowania kwoty na rachunku bankowym wskazanym przez pożyczkodawcę.

(dowód: k. 21 – umowa pożyczki (...) (Potwierdzenie zawarcia Umowy P.; k. 22-29 – umowa ramowa pożyczki (...))

W celu zawarcia umowy pożyczki z (...) Sp. z o.o. pozwana musiała być zarejestrowana na stronie internetowej pożyczkodawcy oraz przejść weryfikację za pomocą systemu K.. Pozwana została zarejestrowana i zweryfikowana w tym systemie w przeszłości na potrzeby wcześniej zaciągniętej pożyczki w (...) Sp. z o.o. i nie musiała powtarzać tej weryfikacji przed zawarciem umowy pożyczki z dnia 1 lipca 2021 roku.

(dowód: k. 34 - potwierdzenie wykonania operacji przez system K.)

Kwota pożyczki została wypłacona w dniu 1 lipca 2021 roku na rachunek pozwanej.

(dowód: k. 35 – potwierdzenie wypłaty pożyczki)

W dniu 2 listopada 2021 roku pozwana P. B. dokonała spłaty kwoty 100 złotych na rzecz (...) Sp. z o.o. w W., wskazując w tytule operacji „Spłata pożyczki (...) Część na poczet kapitału”.

(dowód: k. 96 – potwierdzenie przelewu)

Pozwana nie dokonała żadnych innych wpłat na poczet spłaty powyższej pożyczki nr (...) z 1 lipca 2021 r.

(okoliczność niesporna)

W dniu 21 kwietnia 2022 roku (...) Sp. z o.o. w W. jako Zbywca zawarła z (...) S.A. w W. jako Nabywcą umowę cesji pakietu wierzytelności pieniężnych, określonych szczegółowo w Załączniku nr 1 będącym integralną częścią umowy. Pakiet wierzytelności zawarty w Załączniku nr 1 obejmował wierzytelność wobec P. B. z tytułu pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 1 lipca 2021 roku w wysokości 2515,23 zł.

Cena uzgodniona za pakiet wierzytelności została w całości uregulowana w dniu 21 kwietnia 2022 roku.

(dowód: k. 97-100 – odpis umowy cesji wierzytelności z wyciągiem z załącznika; k. 104 – potwierdzenie przelewu)

Pismem z dnia 27 kwietnia 2022 roku pełnomocnik powoda powiadomił pozwaną o cesji wierzytelności z tytułu umowy pożyczki z dnia 1 lipca 2021 roku zawartej z (...) Sp. z o.o.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2022 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwaną P. B. do spłaty pożyczki nr (...) pod rygorem podjęcia dalszych działań windykacyjnych.

(dowód: wezwania do zapłaty – k. 36, zawiadomienie o cesji – k. 37)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zaoferowane przez powoda dowody z dokumentów, wymienione szczegółowo powyżej.

Dowodom tym Sąd dał wiarę po pierwsze w zakresie, w jakim potwierdzały one fakt wygenerowania druków warunków umowy ramowej pożyczki i warunków umowy pożyczki refinansującej na nazwisko P. B.. Takie druki postanowień umownych zostały przez powoda przedstawione. Sąd zważył, że strona pozwana kwestionowała fakt zawarcia umowy i żądała przedstawienia podpisanych przez pozwaną umów pożyczki ramowej i pożyczki (...). Jak trafnie wskazał jednak pełnomocnik powoda, ponieważ umowa pożyczki została zawarta za pomocą środków porozumiewania się na odległość za pośrednictwem strony internetowej pożyczkodawcy, oświadczenia woli obu stron zostały złożone za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Natomiast wydruki umowy pożyczki i ramowej umowy pożyczki stanowią potwierdzenie tej czynność i zawierają podsumowanie jej treści, które mogło być doręczone pozwanej. Zdaniem Sądu same wydruki warunków umownych sporządzone i przesłane przez przedsiębiorcę udzielającego pożyczki konsumenckiej nie są wystarczającym dowodem zawarcia tej umowy, jeśli fakt zawarcia umowy jest przez pożyczkobiorcę kwestionowany. Jednak w niniejszej sprawie strona powodowa przedstawiła również potwierdzenie wypłaty umowy pożyczki na rachunek pozwanej wskazany w tym kwestionowanym wydruku potwierdzenia zawarcia umowy pożyczki oraz potwierdzenie przelewu kwoty 100 zł z tego rachunku na rachunek pożyczkodawcy przez pozwaną tytułem spłaty pożyczki nr (...). Zatem istnieją potwierdzenia rzeczywistej spełnienia świadczenia wynikającego z powyższej umowy przez pożyczkodawcę i częściowo przez pozwaną jako pożyczkobiorcę. W świetle tych dowodów w ocenie Sądu należy ocenić wiarygodność wydruków potwierdzenia zawarcia umowy pożyczki (...) oraz umowy ramowej pożyczki (...) między (...) Sp. z o.o. a pozwaną P. B.. Fakt spłaty części pożyczki przez pozwaną (z rachunku bankowego, dla którego prowadzenia tożsamość klientki musiała być zweryfikowana) świadczy o uznaniu istnienia zobowiązania umownego i potwierdzeniu zawarcia umowy pożyczki nr (...). Dlatego Sąd uznał wydruki potwierdzenia umowy pożyczki umowy ramowej pożyczki za wiarygodne potwierdzenie faktur zawarcia umowy pożyczki z pozwaną oraz jej treści.

Sąd zaliczył w poczet materiału dowodowego potwierdzenie przelewu kwoty 100 zł tytułem spłaty pożyczki przez pozwaną – dokument ten nie był kwestionowany przez stronę pozwaną, a jego wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd uwzględnił również raport z usługi (...) na okoliczność potwierdzenia tożsamości pożyczkobiorczyni P. B.. Raport bowiem potwierdza tożsamość pozwanej jako posiadacza rachunku bankowego, na który została przekazana kwota pożyczki 2000 zł. Ten sam nr rachunku bankowego jest wskazany jako rachunek pozwanej w potwierdzeniu spłaty kwoty 100 zł na poczet kapitału pożyczki nr (...) (k. 96). W kontekście tego potwierdzenia przelewu spłaty pożyczki raport weryfikacyjny systemu K. z 27.11.2020 r. (k. 34) należało uznać za wiarygodny.

Sąd uznał również za wiarygodny dowód w postaci umowy cesji wierzytelności między (...) Sp. z o.o. w W. a powodem wraz wyciągiem z Załącznikiem nr 1. Dowód ten był kwestionowany z uwagi na to, że do pozwu dołączono odpis umowy i załącznika, których integralność mogła budzić wątpliwości. Jednak do pisma przygotowawczego z dnia 8 lutego 2023 roku pełnomocnik powoda dołączył odpis umowy cesji oraz wyciągu z Załącznika nr 1 zawierającego pozycję nr 15 potwierdzony za zgodność z oryginałem przez notariusza (k. 97-103). Z tego względu integralność tego dokumentu oraz jego autentyczność i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Dodatkowo fakt zawarcia umowy cesji został potwierdzony poprzez przedstawienie dowodu przelewu ceny za nabywane wierzytelności.

W świetle tak ocenionego materiału dowodowego powództwo podlegało uwzględnieniu w przeważającym zakresie.

W niniejszej sprawie powód domagał się od pozwanej zapłaty z tytułu nieuregulowanej zaległości wynikającej z umowy pożyczki (...) z dnia 1 lipca 2021 roku.

Powód wywodził swoją legitymację czynną do dochodzenia tej wierzytelności od pozwanej z faktu zawarcia przez pozwaną umowy pożyczki z dnia 1 lipca 2021 roku oraz umowy cesji wierzytelności z pierwotnego wierzyciela (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz powoda. Pozwana kwestionowała legitymację czynną powoda, legitymację bierną pozwanej oraz w ogóle fakt istnienia wierzytelności.

Zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu zawartą w art. 6 k.c., powód miał obowiązek wykazać, iż wierzytelność istnieje, wykazać jej źródło i wysokość oraz wykazać swoje uprawnienie do dochodzenia tej wierzytelności od pozwanego. W ocenie Sądu powód sprostał wykazaniu tych przesłanek.

Sąd zważył, że powód przedstawił wydruki potwierdzające fakt i treść zawarcia umowy pożyczki nr (...) zawartej za pomocą środków komunikacji elektronicznej, potwierdzenie wypłaty środków pożyczki 2000 zł na rachunek wskazany w umowie i zweryfikowany jako rachunek pozwanej oraz potwierdzenie spłaty części pożyczki przez pozwaną z rachunku, na który kwota pożyczki została przelana. Fakt spełnienia części świadczenia przez pozwaną stanowi uznanie faktu zawarcia umowy pożyczki nr (...) przez pozwaną i zobowiązania do jej spłaty.

Sąd zważył, że pozwana nie zakwestionowała tego potwierdzenia spłaty części zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki nr (...) oraz nie wykazała, by dokonała spłaty tej pożyczki w kwocie wyższej niż 100 zł. Dlatego Sąd nie miał wątpliwości co do faktu zawarcia umowy pożyczki przez pozwaną oraz jej spłaty jedynie co do kwoty 100 zł.

Sąd zważył, że stosownie do treści art. 509 § 1 i 2 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością na nabywcę przechodzą wszelkie związane z nią prawa, a w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Warunkiem uzyskania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

W ocenie Sądu powód wykazał fakt nabycia wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki nr (...) wobec pozwanej P. B., bowiem przedstawił poświadczony notarialnie odpis umowy cesji, potwierdzający jej treść i integralność wyciągu z Załącznika nr 1 do tej umowy, zawierającego informację, że wierzytelność ta wchodzi w skład pakietu wierzytelności będącego przedmiotem umowy cesji. Nadto, powód przedstawił potwierdzenie dokonania zapłaty ceny za pakiet wierzytelności w formie przelewu bankowego. Zatem fakt zawarcia umowy cesji jak i jej wykonania został wykazany. Dodatkowo treść Załącznika nr 1 do umowy cesji w sposób jednoznaczny identyfikuje wierzytelność wobec pozwanej poprzez wskazanie danych pożyczkobiorcy, numer umowy i datę jej zawarcia.

W tej sytuacji, zdaniem Sądu, powód wykazał, że pozwana zawarła umowę pożyczki z (...) Sp. z o.o., pożyczka ta została pozwanej rzeczywiście wypłacona i nie została zwrócona, za wyjątkiem spłaty w kwocie 100 zł. A nadto wykazał, że wierzytelność o zwrot pożyczki przeszła na niego na podstawie umowy cesji zawartej z pożyczkodawcą.

Powód dochodził należności z tytułu umowy pożyczki obejmujących:

- kwotę 2000 zł niepłaconego kapitału pożyczki,

- kwotę 448,16 zł niespłaconej prowizji,

- kwotę 11,84 zł odsetek umownych naliczonych w trakcie trwania umowy,

- kwotę 127,46 zł odsetek za opóźnienie naliczonych za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia wytoczenia powództwa.

Sąd zważył, że umowa pożyczki zawarta przez pozwaną miała charakter umowy konsumenckiej. (...) Sp. z o.o. jest przedsiębiorcą, prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek. Pozwana zawarła umowę pożyczki gotówkowej jako osoba fizyczna, w celu niezwiązanym z działalnością gospodarczą, a więc jako konsument. Dlatego Sąd miał obowiązek zbadać z urzędu, czy umowa wiążąca strony zawiera niedozwolone klauzule umowne.

Zgodnie z art. 385 ¹§ 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Analiza postanowień umownych dotyczących wynagrodzenia prowizyjnego w kwocie 548,16 zł doprowadziła do wniosku, że mają one charakter abuzywny.

W niniejszej sprawie postanowienia umowy pożyczki były uprzednio sformułowane we wzorcu stosowanym przez pożyczkodawcę i nie zostały z pozwaną indywidualnie uzgodnione. Zawierając umowę pożyczki pozwana je w sposób dobrowolny zaakceptowała. Jednak akceptacja określonych przez pożyczkodawcę warunków umowy nie zmienia faktu, iż pozwana nie miała wpływu na ich treść, nie były one z nią bowiem uzgadniane. Brak jest w tej sprawie jakichkolwiek dowodów wskazujących na prowadzenie negocjacji przez strony. Cały proces ubiegania się o pożyczkę i zawarcia umowy odbywał się więc na warunkach sformułowanych wyłącznie przez pożyczkodawcę.

Postanowienie umowne dotyczące obowiązku zapłaty przecz pożyczkobiorcę prowizji od umowy pożyczki nie określa głównych świadczeń stron. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej warunki umowy wchodzące w zakres pojęcia „głównego przedmiotu umowy” to takie, które określają podstawowe świadczenia w ramach danej umowy i które z tego względu charakteryzują tę umowę (tak wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 3 października 2019 r. w sprawie C-621/17). Podobnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 2004 roku w sprawie I CK 635/03, że „pojęcie głównego świadczenia stron należy interpretować raczej wąsko, w nawiązaniu do elementów przedmiotowo istotnych umowy”.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. umowa pożyczki może mieć charter zarówno odpłatny, jak i nie przewidywać wynagrodzenia za jej udzielnie. Zatem postanowienia dotyczące opłat, prowizji w umowie pożyczki nie definiują charakterystycznego dla tej umowy świadczenia, a więc nie dotyczą świadczenia głównego w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. Analogiczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 października 2021 roku w sprawie III CZP 43/20, wskazując dodatkowo, że „okoliczność, że pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie przekraczają wysokości określonej w art. 36a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, nie wyłącza oceny, czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone (art. 385 ¹ § 1 k.c.)”. Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni to zapatrywanie podziela, jak i wskazania Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zawarte w wyroku z dnia 3 września 2020 r. w sprawie C-84/19, że „artykuł 3 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, zmienionej dyrektywą (...) należy interpretować w ten sposób, że warunek umowny dotyczący pozaodsetkowych kosztów kredytu, który określa ten koszt poniżej ustawowego pułapu i który przenosi na konsumenta koszty działalności gospodarczej kredytodawcy, może powodować znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, gdy obciąża konsumenta kosztami nieproporcjonalnymi w stosunku do świadczeń i do kwoty otrzymanego kredytu, czego ustalenie należy do sądu odsyłającego”.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 26 marca 2020 r., sygn. C-779/18 „naczelną zasadą Dyrektywy 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich było zapewnienie, aby umowy zawierane z konsumentami nie zawierały nieuczciwych warunków i aby konsument był chroniony przed takimi warunkami w możliwie wysokim stopniu. Tak określona reguła ogólna nie pozwala zatem na przyjęcie, że spod jakiejkolwiek kontroli sądu wyłączone są zapisy umów zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami, jeśli budzą uzasadnione wątpliwości co do ich zgodności z dobrymi obyczajami”. W w/w orzeczeniu podkreślono, że w polskim systemie prawnym pozaodsetkowe koszty kredytu obliczane są na podstawie wzoru niezależnego od rzeczywiście świadczonych usług i zasobów wykorzystywanych przez przedsiębiorcę. Oznacza to, że konsument nie ma możliwości zapoznania się z prawdziwymi kosztami kredytu i pozbawiony zostaje informacji o swej sytuacji prawnej w dacie zawarcia umowy. Nie jest bowiem w stanie zweryfikować czy ich wysokość została ustalona w sposób odpowiadający kosztom poniesionym przez przedsiębiorcę.

W niniejszej sprawie pozwana w umowie zobowiązała się do zwrotu pożyczki z odsetkami wg stałej stopy oprocentowania 7,2% oraz do zapłaty prowizji w kwocie 548,16 zł. Wysokość prowizji została określona kwotowo, natomiast w treści umowy ani w żadnych innych dokumentach przedłożonych pozwanej przy zawieraniu umowy nie wyjaśniono podstaw naliczenia prowizji ani ustalenia jej wysokości. Zgodnie zaś z art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny. Zatem próba wyjaśnienia kosztów uwzględnionych w prowizji dopiero na etapie procesu w niniejszej sprawie nie może być uznane za skuteczne.

Sąd zważył, iż zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. nie wiążą konsumenta te postanowienia umowne, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Działanie niezgodne z ww. klauzulą to takie, które jest „nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania” (K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Legalis 2020, uwagi do art. 385 ¹ § 1 k.c.). Z kolei przez pojęcie rażącego naruszenia interesów konsumenta rozumie się „nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków wynikających z umowy na jego niekorzyść, skutkującą niekorzystnym ukształtowaniem jego sytuacji ekonomicznej oraz jego nierzetelnym traktowaniem” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2019 r., sygn. akt II CSK 483/18).

W tej sprawie, ustalone w umowie pożyczki koszty w postaci prowizji nie zostały w żaden sposób wyjaśnione. W związku z tym na podstawie treści umowy konsument nie był w stanie określić, jakich kosztów one dotyczą i zweryfikować, czy ich wysokość jest adekwatna do charakteru świadczonej usługi, z którą są związane. Postanowienia umowne, zwłaszcza w umowach konsumenckich, winny być przejrzyste, to znaczy zrozumiałe z językowego, gramatycznego punktu widzenia, ale także sformułowane w taki sposób, by konsument mógł na ich podstawie ocenić konsekwencje ekonomiczne tych postanowień dla niego (tak m.in. (...) w wyroku z dnia 3 marca 2020 r., G. del M. G., C-125/18, EU:C:2020:138, pkt 50).

Nadto, Sąd zważył, iż wysokość prowizji została w umowie ustalona na kwotę 548,16 zł przy wypłaconej kwocie pożyczki 2000 zł. Z treści umowy pożyczki ani okoliczności towarzyszących nie wynikało, by opłata prowizyjna w kwocie wynoszącej ponad 25% wysokości pożyczki pozostawała w jakimkolwiek związku z konkretnymi wydatkami poniesionymi w związku z realizacją tej umowy. Powód nie przedstawił sposobu naliczenia takiej kwoty prowizji ani kosztów poniesionych w związku z realizacją tej konkretnej umowy. Naliczenie prowizji wynoszącej ponad 25% kwoty kapitału pożyczki bez żadnego dodatkowego wyjaśnienia podstawy naliczenia tych kosztów stanowi przejaw nielojalności kontraktowej i jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Wysokość prowizji została ustalona w sposób dowolny, nie miała żadnego jasnego powiązania z kosztami faktycznie poniesionymi przez pożyczkodawcę przy realizacji tej konkretnej umowy i była znaczna w odniesieniu do wysokości kwoty pożyczki. Zatem, mimo że wysokość tej prowizji została ustalona w taki sposób, który pozwalał na nieprzekroczenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych określonych w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, to ustalenie jej stanowiło nadużycie przewagi kontraktowej pożyczkodawcy. Prowizja ustalona w oderwaniu od faktycznych kosztów pożyczkodawcy jest dodatkowym wynagrodzeniem za korzystanie przez pozwaną z pożyczonego kapitału, poza pobieranymi przez powoda odsetkami umownymi. Wysokość prowizji przekracza 25% wysokości samej pożyczki wypłaconej pozwanej. Dlatego w ocenie Sądu można uznać, iż jej ustalenie ma na celu obejście przepisów regulujących instytucję odsetek maksymalnych. Prowadzi to do rażącego naruszenia interesów pozwanej jako konsumenta. Na pozwanej spoczywały bowiem nadmierne dodatkowe obciążenia poza obowiązkiem zapłaty odsetek, w oderwaniu od ponoszonych przez pożyczkodawcę kosztów, a więc w sposób, który zachwiał ekwiwalentnością świadczeń stron na niekorzyść pozwanej jako konsumentki. Dlatego postanowienie umowne dotyczące naliczenia prowizji w kwocie 548,16 zł Sąd uznał za niewiążące na podstawie art. 385 ¹ § 1 k.c.

Z tych względów Sąd uznał, że pozwana była zobowiązana do spłaty kapitału pożyczki w kwocie 2000 zł, odsetek naliczonych w umowie w kwocie 11,84 zł, odsetek umownych za opóźnienie w spłacie zobowiązania w kwocie 127,46 zł (za okres od dnia wymagalności 1 sierpnia 2021 roku do dnia wytoczenia powództwa). Pozwana uregulowała jedynie kwotę 100 zł na poczet powyższej wierzytelności. Zatem powodowi przysługuje w dalszym ciągu roszczenie wobec powódki o zapłatę kwoty 2039,30 zł. Taką kwotę Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda na podstawie 720 § 1 k.c., oddalając powództwo w pozostałym zakresie na podstawie art. 385 ¹ § 1 k.c.

Sąd uwzględnił żądanie zasądzenia odsetek od kwoty 2039,30 zł w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie za okres od dnia wytoczenia powództwa, tj. dnia 11 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z § 13 ust. 1 i 2 umowy ramowej pożyczki (...).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na uwzględnienie powództwa co do kwoty 2039,30 zł, należało stwierdzić, że powód wygrał proces w 78,8%. Pozwana winna więc ponieść koszty procesu w 78,8%, natomiast powód w pozostałym zakresie (21,2%).

Na koszty procesu poniesione przez powoda składały się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego adwokatem (ustalonego na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Na koszty procesu poniesione przez pozwaną składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego adwokatem (ustalonego na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Łącznie suma kosztów procesu wyniosła 2034 zł. Pozwana winna ponieść 78,8% tych kosztów, tj. 1603,09 zł (78,8% * 2034), a poniosła 917 zł. Zatem powinna zwrócić na rzecz powoda kwotę 685,79 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu. Taką kwotę Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów procesu, zasądzając również na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od tej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.