Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 maja 2024 roku

Sąd Rejonowy w Sopocie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Olszewska-Kowalska

Protokolant: sek.sąd. Magdalena Trąbicka-Patron

po rozpoznaniu w dniu 08 maja 2024 roku w Sopocie

na rozprawie

sprawy

z powództwa W. D.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza na rzecz powoda W. D. od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwotę: 9.684,03 zł (dziewięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt cztery złote trzy grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 listopada 2021 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza na rzecz powoda W. D. od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwotę (...) (siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt siedem) złotych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 3600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sopocie kwotę 545 (pięćset czterdzieści pięć) złotych tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygnatura akt I C 471/22

UZASADNIENIE

Powód W. D. w pozwie przeciwko (...) S. A. w S. wniósł o zasądzenie:

a)  kwoty 9.684,03 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 września 2021 r. do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania za szkodę powstałą w dniu 20 sierpnia 2021 r. w mieniu należącym do poszkodowanej K. R.,

b)  kwoty 400 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem poniesionych przez powoda wydatków związanych z wykonaniem wyceny kosztów przywrócenia mienia poszkodowanej po szkodzie;

c)  zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego od pozwanego na rzecz powoda.

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 20 sierpnia 2021 r. powstała szkoda, w wyniku której doszło do uszkodzenia mienia należącego do poszkodowanej K. R.. W chwili zdarzenia pozwany udzielał sprawcy szkody ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Pozwany zarejestrował szkodę pod numerem (...) i w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił tytułem odszkodowania kwotę 20.873,66 zł. Wypłacona przez pozwanego kwota odszkodowania została znacząco zaniżona i nie umożliwia przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody. Pozwany nie uwzględnił w sporządzonej wycenie wszystkich uzasadnionych technologicznie prac niezbędnych do przywrócenia mienia do stanu sprzed szkody. Prawidłowo ustalone koszty przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed szkody wynoszą 30.557,69 zł. Ponieważ pozwany wypłacił poszkodowanemu kwotę 20.873,66 zł, do zapłaty pozostaje kwota 9.684,03 zł. Dodatkowo powód domaga się zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy uzyskanej w celu prawidłowego oszacowania wysokości szkody. (pozew – k. 4-7)

Nakazem zapłaty z dnia 21 października 2022 r. Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie uwzględnił żądanie pozwu w całości. (nakaz zapłaty – k.36)

Pozwany zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wyjaśnił, że w toku likwidacji szkody przyznał odszkodowanie w oparciu o dokumentację uszkodzeń nieruchomości, które w pełni rekompensuje powstałą szkodę. Pozwany zakwestionował wysokość szkody oraz zasadność ponoszenia kosztów prywatnej ekspertyzy. Kosztorys jako dokument prywatny, nie stanowi dowodu na okoliczność, iż przedstawiony w tej kalkulacji koszt jest kosztem rzeczywistym niezbędnym do przywrócenia stanu sprzed szkody. Nadto umowa ubezpieczenia, w oparciu o którą powód domaga się zapłaty nie przewiduje zwrotu kosztów sporządzenia kosztorysów usunięcia skutków szkody. (sprzeciw pozwanego – k. 38-39)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 listopada 2020 r. K. R. zawarła umowę nr (...) z (...) P. w P., w której wykonawca zobowiązał się do naprawy konstrukcji dachu, wykonania termoizolacji dachu, demontażu eternitu oraz wykonania nowego pokrycia dachu, wymiany orynnowania, wykonania regipsów i montażu okien dachowych.

W dniu 20 sierpnia 2021 r. doszło do zaistnienia szkody (zalanie w zw z opadami deszczu podczas wymiany dachu), w wyniku której uszkodzeniu uległo mienie położone przy ul. (...) w G., należące do poszkodowanej K. R.. W chwili zdarzenia pozwany udzielał sprawcy szkody – (...) P. w P. ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej (polisa nr (...)).

(dowód: okoliczności bezsporne, nadto dowód: umowa nr (...) – k. 60-63, potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia o szkodzie z dn. 19.10.2021 r. na płycie CD – k. 41, protokół szkody – k. 56-58)

Pozwany potwierdził zgłoszenie szkody w dniu 13 października 2021 r.

W dniu 5 stycznia 2022 r. pozwany poinformował o przyznaniu odszkodowania w wysokości 20.873,66 zł ustalonego w oparciu o kosztorysowe rozliczenie szkody.

(dowód: decyzje z dn. 19.10.21 r. na płycie CD – k. 41, decyzja z dn. 08.11.21 r. – k. 64-65, decyzja z dn. 05.01.22 r. – k. 14-15, korespondencja stron – k. 59 oraz na płycie CD – k. 41)

W wyniku zawarcia umowy cesji wierzytelności z dnia 16 maja 2022 r. pomiędzy powodem (jako cesjonariuszem) a K. R. (cedentem), powód nabył wszelkie prawa do odszkodowania, które przysługują poszkodowanej od (...) S.A., oraz wszelkich innych podmiotów odpowiedzialnych za szkodę z dnia 20 sierpnia 2021 r.

(dowód: umowa cesji – k. 10-11, pełnomocnictwo – k. 12)

Powód skorzystał z usług (...) Sp. z o.o., który sporządził kosztorys naprawy uszkodzonego mienia, szacując wysokość tych kosztów na kwotę 30.557,69 zł brutto.

W dniu 26 września 2022 r. firma (...) Sp. z o. o. w S. wystawiła fakturę VAT (...) na kwotę 492,00 zł brutto (400 zł netto) tytułem wykonania powyższego kosztorysu naprawy na zlecenie powoda.

(dowód: kosztorys naprawy – k. 17-32, faktura VAT – k. 16)

Koszt przywrócenia uszkodzonego mienia poszkodowanej K. R. do stanu sprzed szkody z dnia 20 sierpnia 2021 r., uwzględniający obmiar robót jak i technologię wynosi 37.151,82 zł brutto.

(dowód: opinia biegłego sądowego do spraw budownictwa J. D. – k. 88-137, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego – k. 173-176)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci dokumentów załączonych do pism procesowych stron, dokumentów znajdujących się w aktach szkody (zapisanych na płycie CD) oraz na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa inż. J. D.

Sąd uznał za wiarygodne ww. dokumenty, ich autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez strony ani nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd zważył przy tym, iż kalkulacje kosztów przywrócenia mienia poszkodowanych do stanu sprzed szkody, sporządzone na zlecenie każdej ze stron, stanowiły jedynie wyjaśnienie stanowisk co do sposobu wyliczenia szkody i jej wysokości. Były to kalkulacje prywatne, wykonane na zlecenie stron. Sąd uznał je jedynie za dowód tego, iż takie kalkulacje były sporządzane na zlecenie stron.

Sporządzoną w sprawie opinię biegłego sądowego z dziedziny budownictwa Sąd uznał za rzetelną i fachową oraz dał jej wiarę w całości. Biegły po dokonaniu analizy zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym akt szkody, wydał jednoznaczną i spójną opinię w sprawie. Sąd uznał, iż opinia biegłego wraz z opinią uzupełniającą w sposób wiarygodny określa zakres uszkodzeń oraz prac niezbędnych do przywrócenia nieruchomości do stanu sprzed szkody, ilość potrzebnych do tego materiałów, a także ich cenę oraz wycenę robocizny.

Powództwo należało uwzględnić w przeważającej części.

Podstawę żądania głównego powoda stanowił art. 822 k.c., Zgodnie z art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W sytuacji gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Ponadto w myśl art. 19 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2023.2500 t.j.) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Bezsporna między stronami była odpowiedzialność pozwanego co do zasady za szkodę w mieniu położonym przy ul. (...) w G., nalężącym do K. R., na skutek uszkodzenia w trakcie remontu dachu w dniu 20 sierpnia 2021 r.

Kwestią sporną była wysokość świadczenia, które pozwany był zobowiązany w związku z nią spełnić.

Z uwagi na spór stron co do wysokości szkody, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa J. D.. Biegły sądowy sporządził opinię główną, w której oszacował wysokość szkody w mieniu poszkodowanej na kwotę 37.151,82 zł brutto. Wobec zarzutów zgłoszonych przez pozwanego, biegły sądowy w uzupełniającej pisemnej opinii z dnia 20 lutego 2024 r. wyjaśnił swoje stanowisko podtrzymał opinię oraz wynikająca z niej wysokość szkody w mieniu poszkodowanej na skutek zdarzenia szkodowego. Opinię Sąd uznał za przydatną do oceny zasadności roszczenia powoda w zakresie wysokości kosztów przywrócenia uszkodzonego mienia do stanu sprzed szkody z dnia 20 sierpnia 2021 r. W ocenie Sądu pisemna opinia biegłego sądowego została sporządzona starannie i rzetelnie, przez biegłego dysponującego odpowiednią wiedzą specjalistyczną z zakresu budownictwa oraz doświadczeniem zawodowym.

Na podstawie opinii biegłego Sąd ustalił zakres uszkodzeń w mieniu poszkodowanej oraz wysokość kosztów przywrócenia tego mienia do stanu sprzed szkody. Sąd dał wiarę opinii w całości uznając, że wnioski i sposób rozumowania biegłego nie budzą wątpliwości, znajdują odzwierciedlenie w doświadczeniu życiowym. Treść opinii jest spójna, logiczna, została sformułowana w sposób przejrzysty, jasny.

Pełnomocnik pozwanego zarzucił, nieprawidłowości w opinii biegłego w zakresie dotyczącym demontażu boazerii oraz kosztu osuszania.

W ocenie Sądu, biegły ustosunkował się w sposób szczegółowy i wyczerpujący do każdego z zarzutów pozwanego co do treści opinii. Biegły wyjaśnił, jak należy czytać zakwestionowaną pozycję katalogu norm kosztorysowych oraz wykazał, że zakwestionowana przez pozwanego norma jest jedyną możliwą normą do tego typu prac i dlatego należało ją zastosować. Co do kosztów osuszania biegły obszernie wyjaśnił z jakich względów przyjął w kosztorysie sposób osuszania wskazany przez powoda. Sąd uznał te wyjaśnienia za logiczne i przekonywające

W ocenie Sądu, brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania opinii biegłego. Według opinii biegłego szkodę należało oszacować na kwotę 37.151,82 zł z VAT, pozwany w sumie wypłacił tytułem zaspokojenia szkody kwotę 20.873,66 zł, zatem różnica wynosi 16 278,16 zł.

Zgodnie z brzmieniem treści art. 321 § 1 k.p.c. sąd jest związany granicami żądania powództwa i nie może dysponować przedmiotem procesu przez określenie jego granic niezależnie od zakresu ochrony określonej przez samego powoda. Tym samym, sąd nie może zasądzić ponad żądanie, a więc uwzględnić roszczenia w większej wysokości niż żądał powód, również wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika, że powodowi przysługuje świadczenie w większym rozmiarze. Jednocześnie sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, czyli zasądzić czegoś innego, niż strona powodowa się domagała.

Zgodnie z powyższym Sąd uwzględnił żądanie powoda co do kwoty 9.684,03 zł.

Odnośnie żądania przez powoda zasądzenia na jego rzecz odsetek należy wskazać, iż stosownie do treści art. 481 §§ 1 i 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

W przedmiotowej sprawie pozwany opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty odszkodowania na rzecz powódki. Stosownie bowiem do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o wypadku. Nadto, stosownie do treści ust. 2 tego przepisu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Na podstawie danych zawartych w aktach sprawy Sąd ustalił, iż w dniu 13 października 2021 r. pozwany potwierdził zgłoszenie szkody. Termin na spełnienie świadczenia przez pozwanego upłynął w dniu 12 listopada 2021 r. Od dnia następnego pozwany pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia na rzecz powoda. Zatem należą się odsetki od dnia 13 listopada 2021 r. do dnia spełnienia świadczenia.

Powód domagał się również zwrotu kosztów wykonanej na jego zlecenie prywatnej ekspertyzy. Sąd zważył, że w orzecznictwie wskazuje się, że nabywcy wierzytelności o odszkodowanie za szkodę przysługuje od ubezpieczyciela zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach danej sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2019 r., III CZP 68/18).

W niniejszej sprawie to nie poszkodowana poniosła koszty sporządzenia opinii, lecz powód będący nabywcą wierzytelności. Nadto koszty te poniesione zostały już po dacie nabycia wierzytelności. Są to jednak w świetle wspomnianej uchwały Sądu Najwyższego (III CZP 68/18) koszty niepozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę. Sąd zważył, że powód dochodził od początku jedynie części roszczenia, wskazując wyraźnie, że wysokość roszczenia zostanie sprecyzowana po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego. W tej sytuacji, nie zasługuje na uwzględnienie twierdzenie powoda, iż wydatki na prywatną ekspertyzę przedsądową były niezbędne i celowe dla prawidłowego sformułowania żądania pozwu.

Sąd wziął również pod uwagę, że inaczej należy oceniać działania samych poszkodowanych, jeśli nie mają oni orientacji w kwestiach dotyczących ustalenia zakresu uszkodzeń powstałych w mieniu i ich wartości, są laikami w tej dziedzinie, a inaczej firmy skupującej takie wierzytelności o wypłatę odszkodowania, zawodowo zajmującego się oceną ryzyka i szacowaniem strat. W niniejszej sprawie koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy zostały poniesione przez powoda, a więc podmiot prowadzący działalność gospodarczą związaną ze skupem i dochodzeniem wierzytelności odszkodowawczych. W ocenie Sądu, koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy w rozpoznawanej sprawie nie był ani niezbędny, ani celowy, ponieważ to w zasadzie na podstawie ustaleń biegłego (o którego przeprowadzenie dowodu z opinii zwrócił się powód) kształtuje się ostateczna i rzeczywista wysokość poniesionej szkody. Przy tym mając także na uwadze wspomnianą uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2019 r. o sygn. III CZP 68/18, niezasadne byłoby ustalanie precyzyjnej wysokości żądania na etapie przedsądowym przez powoda i obciążanie tymi samymi kosztami dwukrotnie strony przegrywającej sprawę (koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy, koszty sporządzenia opinii biegłego). Z tego względu w ocenie Sądu nie było podstaw, by uznać, że wydatek ten był uzasadniony z punktu widzenia prawidłowej likwidacji szkody i stanowił normalne, zwykłe, typowe następstwo szkody. Dlatego też Sąd w pkt. II wyroku oddalił żądanie pozwu co do kwoty 400 zł z tytułu zwrotu wydatków na prywatną kalkulację kosztów naprawy na podstawie art. 361 § 1 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd zważył, iż powództwo zostało uwzględnione niemal w całości (do kwoty 9.684,03 zł z żądanych 10 084,03 zł, a więc w 96 %). Dlatego Sąd obciążył w całości kosztami procesu w sprawie stronę pozwaną jako przegrywającą proces co do zasady i niemal w całości co do wysokości. Pozwany jest zatem zobowiązany zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty procesu, które obejmowały: opłatę od pozwu w wysokości 750 zł, koszty zastępstwa procesowego powoda w wysokości 3.600 zł (wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem ustalone na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wykorzystaną zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 3.000 zł. Łącznie suma kosztów powoda poniesionych w niniejszej sprawie wyniosła 7.367 zł i taką kwotę na rzecz powoda sąd zasądził od pozwanego w punkcie III sentencji wyroku. Na podstawie art. 98 § 11 k.p.c. Sąd zasądził od tej kwoty także odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 545 zł z tytułu wydatków wyłożonych na poczet wynagrodzenia biegłego, w zakresie w jakim wydatki te nie znalazły pokrycia w zaliczce uiszczonej przez strony (wynagrodzenie biegłego 3 545 zł (3.016,27 zł + 528,73 zł) – 3.000 zł zaliczki uiszczonej przez strony).