Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2024 roku

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Marcin Drabik

Protokolant Judyta Odachowska

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2024 roku w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa S. K.

przeciwko Zespołowi (...) w K.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Zespołu (...) w K. na rzecz powódki S. K. kwotę 200.000 zł ( dwieście tysięcy złotych 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 3 listopada 2021 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej Zespołu (...) w K. na rzecz powódki S. K. kwotę 15.917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienie się orzeczenia do dnia zapłaty;

III.  nakazuje stronie pozwanej Zespołowi (...) w K. uiścić na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 1.348,81 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Powódka S. K. wniesionym pozwem domagała się zasądzenia od strony pozwanej Zespołu (...) w K. zasądzenia na swoją rzecz:

- kwoty 200.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 listopada 2021 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu (...) roku powódka wraz z małoletnią córką udała się do zespołu opieki zdrowotnej w kłodzku- oddziału szpitalnego w N., gdzie postawiono nieprawidłową diagnozę oraz podjęto nieprawidłowe leczenie małoletniej, w związku z czym przetransportowano ją do W., podczas transportu nastąpiło zatrzymanie akcji serca. W wyniku nieprawidłowego leczenia i niedotlenienia mózgu doznała czterokończynowego porażenia oraz encefalopatii krążeniowo-niedokrwiennej.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powódka jest matką małoletniej O. K..

Bezsporne

W dniu (...)roku wówczas trzyletnia O. K. upadła z krzesła, w wyniku czego doznała urazu w okolicy brzucha. Z uwagi na silny ból brzucha, wymioty u małoletniej rodzice powódki zabrali powódkę do przychodni (...) w N., gdzie początkowo stwierdzono u niej rozwijającą się grypę żołądkową.

Tego samego dnia w godzinach popołudniowych powódka wraz z małoletnią oraz z teściową E. K. do Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. Oddział Dziecięcy w N., gdzie małoletnia przyjęta została przez dr E. R.. Przy przyjęciu dziecko było niepokojące, senne, osłabione oraz blade. Na izbie przyjęć małoletniej wykonano badania krwi oraz podłączono kroplówkę. Obserwacja trwała kilka godzin. Przeprowadzone badania krwi wykazały leukocytozę. Spornym jest czy w czasie wizyty przeprowadzono z opiekunami małoletniej pełen wywiad, przede wszystkim w zakresie ustalenia zgodnie z obowiązkowym kwestionariuszem czy małoletnia przed powstaniem u niej dolegliwości bólowych brzucha doznała jakiegoś urazu, a także czy matka dziecka lub obecna przy przyjęciu babcia poinformowały o tym fakcie lekarza przyjmującego. Po analizie wyników badań podjęto decyzję o pozostawieniu dziecka w szpitalu. Następnego dnia opiekę nad dzieckiem przejął ordynator dr D. Z.. U dziecka zastosowano leczenie w postaci nawadniania i przeprowadzono diagnostykę w kierunku stanu zapalnego układu moczowego.

Dowód: dokumentacja medyczna z Zespołu (...) w K. (akta sprawy I C 516/19 Sądu Okręgowego w (...))

W trzecim dniu po przyjęciu, tj. w dniu (...) roku, około 10:00 O. K. przebadana została przez dr D. Z.. Podczas osłuchiwania dziecka lekarza zaniepokoiło przesunięcie serca dziecka na prawą stronę ciała. Natychmiast przeprowadzono RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej. Małoletnia była już wówczas silnie osłabiona. Po zapoznaniu się z wynikami badań ordynator oddziału rozpoznał u dziecka odmę płucną. W tych okolicznościach konieczne było natychmiastowe przeprowadzenie zabiegu odbarczenia. Taki zabieg wykonać powinien chirurg przy udziale anestezjologa na oddziale chirurgii dziecięcej, toteż skierowano do (...) Publicznego Szpitala (...) we W., gdzie przetransportowana została karetką pogotowia, w obecności lekarza A. G.. Nie zostało udokumentowane by podczas transportu monitorowano czynności życiowych małoletniej.

Małoletnia doznała upośledzenia podstawowych funkcji życiowych, nie mówi, nie chodzi, do końca życia będzie w pełni zależna od pomocy innych osób. Powódka nie potrafi komunikować swoich potrzeb. Karmiona jest przez gastrostomię odżywczą. Powódka wymaga ponadto wyczerpującego leczenia i rehabilitacji.

O. K. doznała upośledzenia podstawowych funkcji życiowych, nie mówi, nie chodzi, do końca życia będzie w pełni zależna od pomocy innych osób. O. K. nie potrafi komunikować swoich potrzeb. Karmiona jest przez gastrostomię odżywczą. Wymaga ponadto wyczerpującego leczenia i rehabilitacji.

Dowód: opinia zespołu biegłych wraz z opinią uzupełniającą (akta sprawy I C 516/19 Sądu Okręgowego w(...))

Obecnie małoletnia ma(...) lat (w 2022 r.), jest osobą leżącą z porażeniem czterokończynowym, padaczką. Dziecko nie chodzi, nie mówi jest karmiona przez gastrostomię, jest pieluchowana. Dziecko potrzebuje opieki 24 godziny na dobę. Małoletnie nie może zostać sama, opiekę nad nią sprawują na przemian powódka wraz z mężem, stan zdrowia małoletniej nie pozwala na podjęcie pracy zawodowej przez powódkę oraz jej męża. Stan zdrowia córki wpłynął na życie towarzyskie powódki, obecnie jest ona wycofana z życia towarzyskiego, bowiem w każdej wolnej chwili zajmuje się córką.

Dowód: zeznania świadka Ł. K. k. 90 i e-protokół, zeznania powódki k. 90-91 i e- protokół.

Niepełnosprawność O. K. miała, ma i będzie mieć wpływ w przyszłości znaczący długofalowy wpływ na stan psychiczny powódki, codzienne funkcjonowanie rodziny oraz decyzje i wybory życiowe powódki. Powódka doświadczyła ekstremalnie ciężkiego stresu w postaci nagłej choroby i niepełnosprawności córki. Strata traumatyczna miała charakter interpersonalny tzn. w przekonaniu powódki została zawiniona przez czynnik ludzki w postaci niedbalstwa lekarzy. Trauma interpersonalna jest znacznie bardziej dolegliwa i destrukcyjna dla psychiki, niż trauma związana z wydarzeniami losowymi, albowiem poza poczuciem straty i reakcją żałoby generuje bardzo silne emocje gniewu, rozgoryczenia, żalu, poczucia krzywdy. W życiu powódki – pierwszoplanowej opiekunki dziecka ze znaczącą niepełnosprawnością stale obecny jest przewlekły stres rodzicielski. W psychice i funkcjonowaniu powódki nastąpiły i wciąż następują zmiany. Niektóre z nich mają charakter adaptacyjny i są efektem przystosowania do opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, inne są niekorzystne i wskazują na objawy zespołu wypalenia sił. Ponadto opieka nad niepełnosprawnym dzieckiem i wychowanie go skutkuje poczuciem osamotnienia, niezrozumienia, izolacji, a także beznadziejności podejmowanych wysiłków. Silne poczucie obowiązku wobec niepełnosprawnego dziecka pomieszane z poczuciem winy powoduje, że opiekun odmawia sobie prawa do rozwiązywania własnych problemów, zaspokajania własnych potrzeb i realizowania innych niż piecza celów życiowych. Badanie psychologiczne wykazało, że powódka jest osobą o obniżonej samoocenie i podwyższonym poczuciu lęku, przejawiającą deficyt optymizmu. Nie ujawnia objawów klinicznej depresji, niemniej skłonna jest okresowo przeżywać stany obniżonego nastroju przypominające dystymię.

Dowód: opinia sądowo-psychologiczna z dnia 12 grudnia 2022r. k. 95-102.

Powódka pismem z dnia 13 października 2021 roku zgłosiła szkodę, domagając się wypłaty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z naruszeniem dóbr osobistych.

Dowód: zgłoszenie szkody k. 58-61.

Pismem z dnia 9 listopada 2021 roku strona pozwana odmówiła wypłaty zadośćuczynienia.

Dowód: decyzja z dnia 9 listopada 2021r. k. 63.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo podlegało uwzględnieniu.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparł się na dokumentach przedstawionych przez strony, których autentyczności i wiarygodności żadna z nich nie kwestionowała oraz zeznaniach świadka Ł. K., jak również przesłuchaniu stron ograniczonym do przesłuchania powódki.

Wiarygodności dowodów z dokumentów nie kwestionowała żadna ze stron, toteż Sąd uznał zawarte w nich treści za prawdziwe i bezsporne. Zeznania świadka w osobie Ł. K. w pełni zasługiwały na wiarę. Wymieniony świadek opisał zachowania i stan powódki od wypadku.

Odpowiedzialność Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. wynika z treści art. 430 k.c., wedle którego kto na własny rachunek powierza wykonywanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Koncepcja odpowiedzialności powierzającego wykonywanie czynności (zwierzchnika) oparta jest na zasadzie ryzyka i jest niezależna od winy. Do przesłanek odpowiedzialności, o jakiej mowa w art. 430 k.c. należą: powierzenie na własny rachunek wykonania czynności podwładnemu, zawiniony czyn niedozwolony podwładnego, szkoda wyrządzona przy wykonywaniu powierzonej podwładnemu czynności oraz związek przyczynowy między czynem niedozwolonym podwładnego a szkodą.

Między osobą powierzającą wykonanie czynności, a tym komu czynność powierzono musi istnieć stosunek zwierzchnictwa i podporządkowania. Zwierzchnikiem jest ten, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy jej wykonaniu podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek. Podwładnym jest osoba podlegająca temu kierownictwu i mająca obowiązek stosowania się do poleceń danych jej przez zwierzchnika. Podwładny wykonuje czynność powierzoną mu przez zwierzchnika na własny rachunek tego ostatniego. Powierzenie może nastąpić na podstawie stosunku prawnego mającego swe źródło m.in. w stosunku pracy bądź umowy cywilnoprawnej. Decydujące znaczenie ma istnienie zwierzchnictwa pomiędzy powierzającym, a wykonawcą.

Wskazać również należy, że wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 5 lipca 2021r. o sygn. akt I C 516/19 została przesądzona odpowiedzialność strony pozwanej Zakładu Opieki Zdrowotnej w K..

Zgodnie z Art. 446 ² k.c. W razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zgodnie zaś z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W myśl natomiast przepisu art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych we wskazanym wyżej przepisie sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, zarówno tych już doznanych, jak i tych które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, przyznawaną jednorazowo. Wiadomo, że zadośćuczynienie nie przywróci zdrowia stronie, ale jego celem jest złagodzenie wszelkich cierpień.

Jeżeli chodzi o zagadnienie wysokości zadośćuczynienia to za ugruntowany w orzecznictwie i piśmiennictwie należy uznać pogląd o kompensacyjnym charakterze zadośćuczynienia. Tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta jednak nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z 26 lutego 1962 roku, 4 CR 902/61, OSNCP 1963, nr 5 poz. 107, w wyroku z 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92, wyrok z dnia 22 marca 1978 roku, IV CR 79/78, niepubl.). Jednocześnie zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłą na skutek poważnego rozstroju zdrowia i związanego z nim trwałego kalectwa, którego wysokość w ostatecznym wyniku zależy od uznania sądu, nie może być uznane za nadmierne, nawet gdyby przy uwzględnieniu przeciętnego poziomu życia i zamożności społeczeństwa mogło być tak postrzegane, jeżeli jest ono adekwatne do stopnia odniesionych obrażeń i związanych z nimi trwałych następstw dla zdrowia i egzystencji poszkodowanego (tak SN w wyroku z dnia 10 stycznia 1997 roku, II CKN 41/96, niepubl.).

Zadośćuczynienie jest sposobem naprawienia krzywdy. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, czy rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, wyłączenia z normalnego życia itp. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy" należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (wyrok z 3 lutego 2000 roku, I CKN 969/98, LEX nr 50824).

Odnośnie wysokości należnego zadośćuczynienia wskazać należy, iż pewnych wskazówek co do kryteriów ustalania zadośćuczynienia z art. 448 k.c. dostarcza uzasadnienie nowelizacji kodeksu cywilnego. Wskazano w nim m.in., że skoro zadośćuczynienie istnieje w sytuacji naruszenia dóbr osobistych, o których mowa w art. 23 k.c., to tym bardziej taka możliwość powinna istnieć w przypadku śmierci osoby bliskiej, co w istotny sposób narusza sferę psychicznych odczuć jednostki. Kryteria, którymi winien kierować się sąd przy ustalaniu odpowiedniej sumy zadośćuczynienia muszą być obiektywne i sprawdzone (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8.08.2007 r., I CSK 165/07, OSNC- ZD2008, nr 3, poz. 66; z dnia 10.03.2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175, Biul SN 2006/6/8, Wokanda 2006/7-8/23, OSP 2007/1/11).

W literaturze i orzecznictwie wskazuje się, że na rozmiar krzywdy mają wpływ przede wszystkim: dramatyzm doznań osoby bliskiej, wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej (np. nerwicy, depresji), stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, jak również wiek pokrzywdzonego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011r. III CSK 279/10, niepubl.).

Sąd wziął pod uwagę wszystkie istotne okoliczności sprawy, a to : zakres cierpień powódki, ich intensywność i długotrwałość, jak również wpływ tragicznego zdarzenia, na jej dalsze życie.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że niepełnosprawność O. K. miała, ma i będzie mieć wpływ w przyszłości znaczący długofalowy wpływ na stan psychiczny powódki (także jej bliskich), codzienne funkcjonowanie rodziny oraz decyzje i wybory życiowe powódki. Powódka doświadczyła ekstremalnie ciężkiego stresu w postaci nagłej choroby i niepełnosprawności córki. W życiu powódki – pierwszoplanowej opiekunki dziecka ze znaczącą niepełnosprawnością stale obecny jest przewlekły stres rodzicielski. W psychice i funkcjonowaniu powódki nastąpiły i wciąż następują zmiany. Niektóre z nich mają charakter adaptacyjny i są efektem przystosowania do opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, inne są niekorzystne i wskazują na objawy zespołu wypalenia sił. Ponadto opieka nad niepełnosprawnym dzieckiem i wychowanie go skutkuje poczuciem osamotnienia, niezrozumienia, izolacji, a także beznadziejności podejmowanych wysiłków. Również z opinii biegłego sądowego M. G. wynika, że powódka jest osobą o obniżonej samoocenie i podwyższonym poczuciu lęku, przejawiającą deficyt optymizmu. Nie ujawnia objawów klinicznej depresji, niemniej skłonna jest okresowo przeżywać stany obniżonego nastroju przypominające dystymię.

Obecnie małoletnia ma(...) lat (w 2022 r.), jest osobą leżącą z porażeniem czterokończynowym, padaczką. Dziecko nie chodzi, nie mówi jest karmiona przez gastrostomię, jest pieluchowana. Dziecko potrzebuje opieki 24 godziny na dobę. Małoletnie nie może zostać sama, opiekę nad nią sprawują na przemian powódka wraz z mężem, stan zdrowia małoletniej nie pozwala na podjęcie pracy zawodowej przez powódkę oraz jej męża. Stan zdrowia córki wpłynął na życie towarzyskie powódki, obecnie jest ona wycofana z życia towarzyskiego, bowiem w każdej wolnej chwili zajmuje się córką.

Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane wyżej względy, zasądzona na rzecz powódki kwota 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia jest w opinii Sądu adekwatna do rozmiaru doznanej przez niej krzywdy. Utrzymana jest również w rozsądnych granicach i odpowiada aktualnym stosunkom majątkowym i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa.

W zakresie żądania odsetek od zadośćuczynienia, Sąd oparł rozstrzygnięcie na podstawie przepisu art. 481 § 1 k.c., z którego treści wynika, że jeżeli dłużnik opóźnia się z spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Strona pozwana odebrała pismo zgłaszające szkodę w dniu 18 października 2021 roku zaś powódka żądała zapłaty przyjmując termin 14 dni, termin na spełnienie świadczenia upłynął w dniu 1 listopada 2021r. (dzień ustawowy wolny) wobec termin wymagalności został przesunięty na dzień 2 listopada 2021r. odsetki więc zasądzono dzień po dniu wymagalności tj. od 3 listopada 2021r. Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą obciążania kosztami postępowania stronę przegrywającą. Wobec wygranej powódki w całości Sąd zasądził od strony pozwanej kwotę 15.917zł, w tym opłatę od pozwu w kwocie 10.000 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.400 złotych, która to kwota ustalona została na podstawie §2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, 500 zł zaliczka uiszczono na poczet biegłego oraz opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W punkcie trzecim Sąd nakazał stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 1.348,81 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.