Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2023 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa A. S. (1)

przeciwko I. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej I. K. na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 14.834,54 (czternaście tysięcy osiemset trzydzieści cztery 54/100) złotych
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 listopada 2020 roku;

2.  umarza postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 32.585 (trzydzieści dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt pięć ) złotych;

3.  w pozostałej części powództwo oddala;

4.  tytułem kosztów procesu zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.745,21
(trzy tysiące siedemset czterdzieści pięć 21/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I C 615/21

UZASADNIENIE

Powódka A. S. (1) wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej I. K. kwoty 97.500 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 listopada 2020 . W uzasadnieniu podała, że dochodzona pozwem kwota stanowi zachowek należny jej po zmarłym G. K..

Pismem z dnia 22 lipca 2021r. powódka częściowo cofnęła pozew, a to w związku z uiszczeniem przez pozwaną na jej rzecz kwoty 32.585,- zł, co nastąpiło już po wniesieniu pozwu.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Nie kwestionowała zasady dochodzenia zachowku, a jedyne jego wysokość i podniosła, iż zapłaciła już na rzecz pozwanej 8.000 zł oraz 1000,- Euro, a nadto kwotę 32. 585 zł, co wyczerpało należny powódce zachowek.

Sąd ustalił co następuje:

G. K. zmarł w dniu 22 listopada 2019r. Powódka jest córką zmarłego, zaś pozwana jego żoną. Dziedziczenie nastąpiło w oparciu testament, mocą którego spadkodawca do całości spadku powołał pozwaną. W chwili śmierci spadkodawca był żonaty, miał jedną córkę - powódkę (okoliczności bezsporne).

W skład spadku wchodziło:

- mieszkanie położone w G. przy ul. (...) o wartości 230.000,- zł,

- prawo do działki ROD położnej w G. w obrębie osiedla (...) o wartości 25.000,- zł

- kwota 101,15 zł znajdująca się na koncie w (...) SA (informacja Banku k. 96).

Wbrew twierdzeniom powódki w skład spadku nie wchodził samochód (...), albowiem został on przed śmiercią spadkodawcy zbyty na rzecz świadka M. K. (1). Powódka nie zdołała również wykazać, aby w skład spadku wchodził garaż położny przy ul. (...), ani aby spadkodawcy przysługiwało jakiekolwiek podlegające dziedziczeniu prawo do tego garażu. Z zebranego materiału dowodowego nie wynika również aby wyposażenie mieszkania przy ul. (...) przedstawiało istotną wartość rynkową i aby było wyłączną własnością spadkodawcy. Brak również podstaw aby przyjąć, iż do spadku wchodziły kwoty wypłacone pozwanej z tytułu ubezpieczenia na życie zmarłego G. K..

Pozwana poniosła koszty pochówku spadkodawcy. Obejmowały one kwotę 9.250,- zł tytułem kosztów wystawienia nagrobka, 605,- zł opłaty za miejsce na cmentarzu i korzystanie z kaplicy, 2.754 tytułem usług zakładu pogrzebowego, 1.804 zł tytułem kosztów stypy – łącznie 14.413 zł (rachunki k. 42-46).

Pozwana przed wniesieniem pozwu przekazała powódce tytułem zachowku kwotę 8.000,- zł i 1.000,- Euro (pokwitowanie k. 47).

Pismem z dnia 23 października 2020 r, powódka wezwała pozwaną do zapłaty dalszych 97.500 zł, zakreślając jej w tym celu termin 7 dni. Wezwanie pozwana odebrała
26 października 2020r. (pismo i poświadczenie odbioru k. 16 i nast.).

Pozwana otrzymała odpis pozwu w dniu 16 lipca 2021r. W dniu 21 lipca 2021r. uiściła na rzecz powódki dalsze 32.585,- zł. (dowód przelewu k. 32).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody, zeznania świadków A. S., G. B. i M. K. przesłuchanych na rozprawie w dniu 9 listopada 2021r. (k. 113 i nast.).

Ustalenia dotyczące wartości mieszkania i prawa do ogrodu działkowego poczyniono w oparciu o opinię biegłej (k. 192) i ustne wyjaśnienia biegłej do opinii złożone na rozprawie w dniu 9 lutego 2023 (k. 256) .

Przeprowadzone dowody pozwoliły na ustalenie stanu faktycznego w sposób wystarczający dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym nie zachodziła potrzeba przeprowadzenia dowodu uzupełniającego jakim jest przesłuchanie stron. W ocenie Sądu nie było w szczególności podstaw aby dowód ten przeprowadzić na okoliczność stanu prawnego garażu, który użytkował spadkodawca. Strona powodowa nie przedstawiła żadnych twierdzeń co do tego jakie prawo przysługiwać miało spadkodawcy do spornego garażu, ani nie wykazała w tym kierunku żadnej inicjatywy dowodowej (pomimo tego, że wniosła na rozprawie w dniu 9 listopada 2021. o zakreślenie terminu ustosunkowania się do kwestii garażu i zakreślono jej w tym celu termin do złożenia wniosków dowodowych – k. 116, 117). Wobec zeznań Świadka M. K. i stanowczych twierdzeń pozwanej, a także braku jakichkolwiek skonkretyzowanych twierdzeń strony powodowej co do przysługującego spadkodawcy prawa do garażu, przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron na tę okoliczność było niecelowe i nie znajdowało oparcia w treści art. 299 k.p.c.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 991 § 1 k.c. zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).

Poza sporem jest, że powódka, jako córka spadkodawcy jest uprawniona do zachowku wynoszącego ½ udziału spadkowego jaki przypadłby jej z ustawy. Do grona spadkobierców ustawowych po zmarłym G. K. należą powódka i pozwana w udziałach po ½ części, równowartość zachowku to zatem ¼ wartości spadku.

Wartość aktywów wchodzących w skład spadku to 255.101,15 zł (lokal mieszkalny 230.000 zł, prawo do ogródka działkowego 25.000,- zł, środki na koncie bankowym 101,15 zł). Od tej kwoty należy odjąć koszty pogrzebu tj. 14.413 zł (art. 922 § 3 k.c.), co daje kwotę 240.688,15 zł, stanowiącą czystą wartość spadku. Połowa wartości udziału jaki przypadałby powódce w dziedziczeniu ustawowym (1/4 wartości spadku) to zatem 60.172,04 zł.

Pozwana przed wniesieniem pozwu wypłaciła powódce 8.000,- zł oraz 1.000 Euro. Po przeliczeniu wedle kursu średniego NBP na dzień zamknięcia rozprawy tj. 4,7525, 1.000,- Euro stanowiło równowartość 4.752,50 zł. Wartość części zachowku wypłaconego pozwanej przed wniesieniem pozwu to zatem 12.752,50 zł (8.000 + 4.752,50). Po wniesieniu pozwu pozwana wypłaciła powódce jeszcze 32.585,- zł. Łącznie zatem do dnia wyrokowania uregulowała zachowek do kwoty 45.337,50 zł. Do zapłaty pozostało jeszcze 14.834,54 zł (60.172,04 – 45.337,50) i taką kwotę zasądzono na rzecz pozwanej w oparciu o przepis art. 991 § 1 k.c., oddalając powództwo w pozostałym zakresie jako nieuzasadnione.

O odsetkach orzeczono w oparciu o przepis art. 481 § 1 i 2 k.c., ustalając datę początkową ich naliczania na 3 listopada 2020r., która to data zgodnie z wezwaniem do zapłaty doręczonym pozwanej w dniu 26 października 2020r., przesądza o wymagalności roszczenia.

Wobec cofnięcia pozwu co do kwoty uregulowanej w toku procesu postępowanie w tym zakresie podlegało umorzeniu (art. 355 k.p.c.).

Na koszty procesu składała się opłata od pozwu w wysokości 4.875,- zł oraz wydatki w łącznej kwocie 2.615,63 zł, pokryte w całości z zaliczki uiszczonej przez powódkę. Każda ze stron poniosła również koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.417,- zł. Pozwana, wliczając do jej wygranej również kwotę uregulowaną przez pozwaną już po wniesieniu pozwu, utrzymała się ze swoim żądaniem w około 50%. W tych warunkach Sąd w oparciu o przepis art. 100 k.p.c. dokonał stosunkowego rozdziału kosztów, obciążając nimi strony po połowie i zasądzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.745,21 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

.