Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 czerwca 2023 roku /data nadania w urzędzie pocztowym k-80/ powód (...) Bank S.A. z siedzibą we W., zastąpiony przez radcę prawnego, domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych M. B. i E. B. na rzecz powoda kwoty 35.316,95 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2023 roku do dnia zapłaty tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanych kosztem powoda, odpowiadającego wartości świadczenia Banku w postaci udostępnionych stronie pozwanej kapitału w okresie od lutego 2006 roku do dnia 12 lipca 2006 roku w ramach nieważnej umowy kredytu hipotecznego nominowanego do (...), nr (...) Standardowe Oprocentowanie z dnia 26 stycznia 2016 roku oraz zaniechania żądania natychmiastowego zwrotu tych środków, natomiast zgody na jego zwrot w okresie 360 miesięcy.

Jako roszczenie ewentualne nr 1, na wypadek oceny, że obowiązek zapłaty przez pozwanych na rzecz powoda nie ma charakteru solidarnego, wniósł o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda powyższej kwot z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia z obowiązku zapłaty drugiego / in solidum/.

Jako roszczenie ewentualne nr 2, na wypadek oceny, że obowiązek zapłaty przez pozwanych na rzecz powoda nie ma charakteru solidarnego, ani in solidum, wniósł o zasądzenie od pozwanego M. B. na rzecz powoda kwoty 17.658,48 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2023 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej E. B. na rzecz powoda kwoty 17.658,48 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2023 roku do dnia zapłaty.

Powód wniósł również o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu i kosztów zastępstwa procesowego /k-5 odwrót/.

Następnie w piśmie procesowym z dnia 7 listopada 2023 roku /data nadania w urzędzie pocztowym k-99/ powód dokonał modyfikacji żądania pozwu w ten sposób, że w przypadku żądania podstawowego wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 8.717,80 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2023 roku do dnia zapłaty.

Jako roszczenie ewentualne nr 1, na wypadek oceny, że obowiązek zapłaty przez pozwanych na rzecz powoda nie ma charakteru solidarnego, wniósł o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda powyższej kwot z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia z obowiązku zapłaty drugiego / in solidum/.

Jako roszczenie ewentualne nr 2, na wypadek oceny, że obowiązek zapłaty przez pozwanych na rzecz powoda nie ma charakteru solidarnego, ani in solidum, wniósł o zasądzenie od pozwanego M. B. na rzecz powoda kwoty 4.358,90 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2023 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej E. B. na rzecz powoda kwoty 4.358,90 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2023 roku do dnia zapłaty.

Oświadczył, że cofa powództwo w zakresie żądania kwoty 26.599,15 złotych wraz z żądaniem odsetek ustawowych za opóźnienie od tej kwoty.

Zgłosił żądanie ewentualne /na wypadek oddalenia żądania podstawowego oraz w poszczególnych wariantach/ wnosząc o dokonanie sądowej waloryzacji wartości świadczenia powoda wobec pozwanych o zwrot środków pieniężnych w wysokości 100.409,58 złotych, otrzymanych przez pozwanych w dniach 14 lutego 2006 roku oraz w dniu 12 lipca 2006 roku, na podstawie umowy, która została uznana, w prawomocnie zakończonym postępowaniu sądowym, za nieważną poprzez zmianę jego wysokości, polegającą na jego podwyższeniu o 21.065,74 złotych i zasądzenie powyższej kwoty od pozwanych solidarnie na rzecz powoda wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wydania wyroku w sprawie do dnia zapłaty.

Podobnie, jak w przypadku żądania pierwotnego, zasądzenie kwoty 21.065,74 złotych od pozwanych in solidum, ewentualnie zasądzenia od pozwanych kwot po 10.532,87 złotych od każdego z nich /k-84 do k-84 odwrót/.

Pozwani M. B. i E. B., zastąpieni przez adwokata, zakwestionowali żądanie powództwa, jak i zmodyfikowanego powództwa w całości, tak i co do zasady, jak i co do wysokości i wnieśli o oddalenie powództwa /k-111 i następne – odpowiedź na pozew/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 stycznia 2006 roku pozwani, małżonkowie M. B. i E. B. złożyli wniosek kredytowy, w którym wskazali, że wnioskują o kredyt w wysokości 100.000,00 złotych /do wypłaty/, przy kwocie kredytu łącznie z prowizjami i opłatami w wysokości 102.396,07 złotych, w walucie (...), na 360 miesięcy.

W dniu 26 stycznia 2006 roku pozwani zawarli z Bankiem (...) S.A. umowę kredytu hipotecznego nominowanego do franka szwajcarskiego o numerze (...) Standardowe oprocentowanie, na mocy którego Bank udzielił kredytobiorcom kredytu w wysokości 102.396,07 złotych, przeznaczonego na sfinansowanie remontu domu jednorodzinnego. Kredyt został wypłacony powodom w dwóch transzach. Kredyt został udzielony pozwanym na okres 360 miesięcy. Pierwsza transza została wypłacona w dniu 14 lutego 2006 roku w kwocie 62.369,07 złotych, co stanowiło po przeliczeniu na walutę indeksacji / (...)/ kwotę w wysokości 25.199,50 CHF. Druga transza została wypłacona w dniu 12 lipca 2006 roku w kwocie 40.000,00złotych, co stanowiło po przeliczeniu na walutę indeksacji / (...)/ kwotę w wysokości 15.929,91 CHF. Z wypłaconej kwoty pokryto prowizję Banku w kwocie 1.535,95 złotych, ubezpieczenie kredytu w kwocie 450,54 złotych oraz ubezpieczenie na życie w kwocie 409,58 złotych. W okresie od dnia 22 marca 2006 roku do dnia 29 czerwca 2020 roku pozwani zapłacili na rzecz powodowego banku tytułem spłaty rat kredytu kwotę 117.064,98 złotych.

/okoliczności bezsporne – uzasadnienie wyroku SO we Wrocławiu w sprawie XII C 1343)20 – k-38 do k-39, k-41, k-42/.

W dniu 25 listopada 2020 roku pozwani wystąpili z pozwem przeciwko powodowemu Bankowi o zasądzenie łącznie na ich rzecz kwoty 86.925,00 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 29 września 2020 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu świadczeń nienależnie spełnionych przez nich na rzecz Banku w okresie od dnia 22 grudnia 2010 roku do dnia 23 czerwca 2020 roku w związku z wykonaniem umowy kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) Standardowe oprocentowanie, zawartej dnia 26 stycznia 2006 roku oraz o ustalenie nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego wynikającego w umowy kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) Standardowe oprocentowanie, zawartej dnia 26 stycznia 2006 roku.

Wyrokiem z dnia 13 września 2022 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu ustalił, że umowa kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) Standardowe oprocentowanie, zawarta dnia 26 stycznia 2006 roku zawarta przez M. B. i E. B. oraz (...) Bank S.A. we W., jest nieważna. Oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Sąd ten oddalił żądanie zapłaty zgłoszone w pozwie z uwagi na uwzględnienie zarzutu potrącenia zgłoszonego przez (...) Bank S.A. we W.. Bank podniósł zarzut potrącenia wierzytelności w kwocie 102.396,07 złotych, odpowiadającej kwocie uruchomionego i wypłaconego M. B. i E. B. kredytu z wierzytelnością małżonków B. z tytułu nienależnie spełnionego przez nich świadczenia spłaty kredytu w wykonaniu nieważnej umowy.

/dowód; wyrok k-36, uzasadnienie wyroku k-37, k-55/.

Pozwani M. B. i E. B. wykorzystali kapitał udzielonego im przez Bank kredytu zgodnie z jego przeznaczenie, tj. na wykończenie domu jednorodzinnego przy ul. (...), w T. M.. w budynku tym zamieszkują do chwili obecnej.

Do momentu uprawomocnienia się wyroku zapadłego przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu pozwani spłacali raty zaciągniętego w powodowym Banku kredytu. Według ich wyliczeń spłacili łącznie około 140.00,00 złotych. Występowali do powodowego Banku o zwrot nadwyżki – nadpłaconego kapitału w wysokości ponad 37.000,00 złotych, jednak Bank nie dokonał zwrócenia.

/dowód; zeznania powódki E. B. k-131 odwrót do k-132 (00;15;13 do 00;35;00), powoda M. B. k-132 (00;35;26 do 00;55;10)/.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo na uwzględnienie nie zasługuje.

Żądanie główne przed modyfikacją oraz po modyfikacji /k-83 i następne/ oparte zostało na przepisie art. 405 k.c. oraz art.410 k.c. /instytucja bezpodstawnego wzbogacenia/, co również w sposób oczywisty wynika ze stanowiska powoda wyrażonego w uzasadnieniu pozwu /k-8 odwrót i następne/ oraz z modyfikacji pozwu /k-88 odwrót i następne/.

Żądanie ewentualne, zgłoszone z ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia zgłoszonego żądania zapłaty kwoty 8.717,80 złotych tytułem bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej kosztem powoda, oparte zostało o przepis art. 358 ¹ § 3 k.c. A na jego podstawie powód domagał się zasądzenia na jego rzecz dodatkowego świadczenia w kwocie 21.065,74 złotych, jako różnicy pomiędzy kwotą środków pieniężnych wypłaconych stronie pozwanej na podstawie umowy w czasie jej realizacji, a tą kwotą zmienioną wobec poddania jej waloryzacji sadowej wynikającej z istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza /k-84 oraz k-90 odwrót do k-91/.

Odnosząc się do zgłoszonych przez stronę powodową roszczeń oraz ich podstawy prawnej, oraz skłaniając się do argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew /k-114 i następne/, to Sąd w pełni ją podziela.

Również i dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie miarodajne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości, a mianowicie wyrok z dnia 15 czerwca 2023 roku /C-520)21/, w którym (...) stwierdził, że w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy nr 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że : /../ stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty (opubl. Lex nr 3568733).

Podobne stanowisko Trybunał Sprawiedliwości zajął w postanowieniu z dnia 11 grudnia 2023 roku /C-756)22/, w którym wskazał, ze art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy nr 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucje bankową za nieważną w całości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwe warunki, bez których nie może ona dalej obowiązywać, stoją ona na przeszkodzie wykładni sądowej prawa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta zwrotu kwot innych niż kapitał wypłacony na poczet wykonania tej umowy oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty (opubl. Lex nr 3644267).

Wreszcie w postanowieniu z dnia 12 stycznia 2024 roku /C-488)23/ Trybunał Sprawiedliwości wyraził pogląd prawny, w świetle którego Art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy nr 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucje bankową za nieważną w całości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwe warunki, bez których nie może ona dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sadowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi /opubl. Lex nr 3655949/.

Biorąc pod rozwagę cytowane orzeczenia (...) oraz powołane przez stronę pozwaną w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew orzeczenia sądów powszechnych, Sąd rozstrzygając spór między stronami orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie drugim wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. przyjmując zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy i przyznając pozwanym od powoda z tego tytułu kwotę 3.617,00 złotych (tytułem kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 złotych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 złotych).