Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2022 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa J. Z., A. Z.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o ustalenie nieistnienia umowy kredytu oraz o zapłatę

1.  ustala, że stosunek prawny wynikający z umowy kredytu z dnia 25 kwietnia 2007 roku numer (...) zawartej pomiędzy powodami J. Z. i A. Z. oraz (...) w W. nie istnieje na skutek nieważności tej umowy;

2.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powodów jako wierzycieli solidarnych kwotę 81.275,85 (osiemdziesiąt jeden tysięcy dwieście siedemdziesiąt pięć 85/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 kwietnia 2022 roku;

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

4.  zasadzą od pozwanego na rzecz powodów jako wierzycieli solidarnych kwotę 6.400 (sześć tysięcy czterysta 00/100) złotych tytułem kosztów procesu.

SSO Wojciech Hajduk

IC 721/21 UZASADNIENIE

Powodowie J. Z. i A. Z. w pozwie przeciwko pozwanemu (...) SA w W. domagali się ustalenia na podstawie art. 189 k.p.c., że stosunek prawny wynikający z umowy kredytu nr (...) z dnia 25.04.2007r. nie istnieje z uwagi na nieważność umowy, nadto zasądzenia od pozwanego kwoty 81.275,85zł tytułu nienależnego świadczenia wynikającego z nieważności umowy kredytu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5.03.2020r., ewentualnie domagali Się zapłaty 32.165,59zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 5.03.2020r. Uzasadnili, że w dniu 25.04.2007 r. jako konsumenci zawarli z (...), poprzednikiem prawnym pozwanego - (...) Spółki Akcyjnej, na podstawie funkcjonującego wzorca, umowę kredytu hipotecznego dla osób fizycznych (...) nr (...) na 120.000,00zł, indeksowaną do CHF na okres 360 miesięcy, oprocentowany stawką LIBOR 3M. Celem kredytowania było sfinansowanie nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz jego remontu. Kredyt spłacany był w ratach równych kapitałowo-odsetkowych (§ 1 ust. 4 i 5 Umowy). Bank stosował własne kursy kupna i sprzedaży walut ustalane wg własnej Tabeli kursów walut, które ustalał w sposób dowolny. Postanowienia umowne w §1ust.3a; §7ust.1; §11ust.4; §13ust.5; §16ust3 oraz Regulaminu §1 ust.2; §24 ust.2; §24 ust.3 nie zostały indywidualnie uzgodnione między stronami, a jednostronnie narzucone przez bank powodując dezorientację co do wysokości świadczeń mających zostać spełnionych w przyszłości. Powodowie nie mieli żadnego wpływu na treść i charakter wskazanych postanowień, nie mieli możliwości wyboru ubezpieczyciela, nie uzyskali informacji o tym, że nie są stroną ubezpieczenia ani jej beneficjentem, nie uzyskali informacji o zasadach funkcjonowania ubezpieczenia. Zostali obciążeni kosztami ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Nie otrzymali prawdziwej i rzetelnej informacji na temat sposobu ustalania wysokości raty kapitałowo-odsetkowej, sposobu, warunków i przyczyn ustalania kursów wymiany walut mających wpływ na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych. Nie mieli wiedzy na temat mechanizmu indeksacji, nie negocjowano z nimi postanowień umowy, nie uzyskali informacji o specyfice mechanizmu indeksacji. Nie poinformowano ich o przyczynach i konsekwencjach ekonomicznych wiążących się lub mogących się wiązać z zawarciem umowy o kredyt indeksowany do kursu waluty obcej. Nie mieli wiedzy w jaki sposób ich zobowiązanie o będzie przeliczane w praktyce przez Bank: a co za tym idzie - nie wiedzieli i nie mogli się dowiedzieć w jakiej wysokości w przyszłości będą spłacać raty kapitałowo- odsetkowe z tytułu salda kredytowego. Co więcej data podpisania umowy nie była datą uruchomienia środków pieniężnych, dlatego też od samego początku nie było wiadomo jakie jest rzeczywiste saldo kredytowe, a zarazem wysokość świadczenia jakie będą musieli realizować. Czynność taka jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Prowadzi to do unieważnienia umowy w rozumieniu art. 353 ^{( 1 )}kc i art. 58kc, a także art. 69 prawa bankowego. Posiadają interes materialnoprawny w rozumieniu art. 189 k.p.c., albowiem orzeczenie wydane w sprawie doprowadzi do zniwelowania skutków prawnych nieważnego stosunku prawnego. Do wniesienia pozwu spłacili 102.775,79zł, w tym 2.268,63zł tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, przy czym domagają się zwrotu części tej kwoty. W zakresie roszczenia ewentualnego domagają się zwrotu świadczenia spełnionego na rzecz banku w okresie 28.02.2010 do 28.01.2020, stanowiącego jego bezpodstawne wzbogacenie, przy założeniu że umowa jest ważna i przy wyeliminowaniu ww. postanowień abuzywnych (klauzul indeksacyjnych) i pozostawieniu pozostałych parametrów umowy.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zaprzeczył również aby umowa była nieważna i zaprzeczył aby umowa zawierała klauzule abuzywne. Zarzucił przedawnienie roszczenia, oraz że umowa nie ma charakteru konsumenckiego. Powód prowadził działalność gospodarczą. Pozew ma na celu podważenie umowy sprzecznie z rolą i funkcją indywidualnej kontroli postanowień umownych, które zostały indywidualnie uzgodnione. Powodowie nie mają interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieważności umowy.

SĄD USTALIŁ

W dniu 25.04.2007r. powodowie J. Z. i A. Z. jako konsumenci zawarli z (...) umowę kredytu hipotecznego (...) nr (...) na kwotę 120.000,00zł zł indeksowaną do CHF, na okres 360 miesięcy. Celem kredytowania było nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w G. przy ul (...) oraz jego remont. Powód prowadził działalność gospodarczą z siedzibą w G. przy ul. (...). Przedmiotem działalności było prowadzenie kursów językowych oraz dokonywanie tłumaczeń. Zarejestrowanie działalności w miejscu zamieszkania wiązało się jedynie z obowiązkami ewidencyjnymi. Wszystkie czynności zawodowe wykonywane były w siedzibach szkół językowych, które zlecały prowadzenie lekcji. Tłumaczenia na język niemiecki, wykonywane były sporadycznie, zawsze w siedzibach firm zlecających, a związane z obsługą maszyn i urządzeń technicznych. Powódka była zatrudniona na umowę o pracę w Aptece. Potrzebowali środków na zakup mieszkania gdyż powódka była w ciąży, a dotychczasowe było zbyt małe dla powiększającej się rodziny [zeznania powoda k-273-274, zeznania powódki k- 274-275]. Umowa została sporządzona na podstawie wzorca banku, wskazano w niej min. że kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji, wg kursu kupna waluty z tabeli kursowej (...) (...) na koniec dnia 2.04.2007 wynosi 51.628,44 CHF, przy czym kwota ta ma charakter informacyjny, a wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu może być różna od podanej [umowa § 1ust1-4 k-24], raty kapitałowo odsetkowe spłacane będą w złotych, po ich uprzednim przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) banku obowiązującego na dzień spłaty [umowa § 11ust.4 k-25v]. Również regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych - w ramach (...) hipotecznych w analogiczny sposób odwoływał się do tabeli kursowej (...) banku [Regulamin §1pkt2, §24pkt2 k- 30-32v]. Zastosowano stopę procentową LIBOR dla CHF. W umowie zawarto oświadczenie, że kredytobiorcę dokładnie zapoznano z warunkami udzielenia kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej, co akceptuje, nadto jest świadomy ryzyka kursowego i jego konsekwencji wynikających z niekorzystnych wahań kursu złotego względem walut obcych, co może mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu [ umowa § 29ust1i2 k-27]. W §3ust3 określono, że zabezpieczeniem kredytu jest ubezpieczenie niskiego wkładu w (...) SA, powodowie upoważnili bak do pobrania środków na opłacenie składki kontynuacji ubezpieczenia bez odrębnej dyspozycji z rachunku służącego do obsługi kredytu [k-24v]. Do zawarcia umowy doszło gdy powodowie poszukiwali możliwości sfinansowania zakupu mieszkania na rynku wtórnym. Wszystkie formalności przeprowadzone zostały oddziale banku. Powód posiadał już rachunek bankowy w (...) banku, otrzymał telefoniczną propozycję kredytu. W trakcie spotkania w siedzibie oddziału okazało się, że nie mają zdolności kredytowej na kredyt w PLN w oczekiwanej przez nich wysokości, jednakże mieli zdolność na zaciągnięcie kredytu indeksowanego. Zdecydowali się na taki kredyt bo gwarantował otrzymanie kwoty umożliwiającej zakup mieszkania, ponadto warunki spłaty w zakresie wysokości raty wydawały się korzystne. Doradca kredytowy zapytał się czy są świadomi ryzyka walutowego. Wskazał, że przy wzroście kursu CHF nastąpi wzrost raty kredytu. Nie przedstawił jednak żadnych szczegółowych wyjaśnień, czy symulacji wpływu wzrostu kursu waluty na wysokość raty i kapitału. Nie poinformował również czy istnieje możliwość spłaty w walucie kredytu. Warunkiem umowy było ubezpieczenie niskiego wkładu własnego kredytobiorców, na tym etapie powodom nie przedstawiono jakie (...) będzie ubezpieczycielem, ani jaka będzie wysokość składki. W dniu 25.04.2007r. podpisali umowę, po uprzednim pobieżnym jej przeczytaniu. Pracownik banku zwrócił dodatkowo uwagę na najistotniejsze w jego ocenie fragmenty umowy [zeznania powoda k-273-274, zeznania powódki k- 274-275]. Powodowie do stycznia 2020r. spłacili 102.775,79zł [zaświadczenia banku k-34 i 35-38].

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o powołane wyżej dokumenty i zeznania powodów. Zeznania świadka M. D. [zeznania świadka złożone w sprawie IIIC 1071/18 przed SR dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi k-155-159] mają dla sprawy drugorzędne znaczenie, świadek nie miał kontaktu z powodami, nie brał udziału przy sporządzaniu umowy. Zeznania dotyczyły min. konstrukcji kredytów indeksowanych i denominowanych, zdolności kredytowej dla kredytów walutowych, ryzyka związanego ze zmianą wysokości kursu waluty, sposobu ustalania bankowego kursu waluty obcej, obowiązków pracowników banku w zakresie udzielania informacji klientom, w okresie gdy zawierana była umowa, w oderwaniu od konkretnej sytuacji powodów, sposobu przedstawienia im oferty i okoliczności zawarcia umowy.

SĄD ZWAŻYŁ

Okoliczność, że pozwany jest następcą prawnym (...) pozostaje poza sporem, została przyznana przez pozwanego, wynika również z Krajowego Rejestru Handlowego KRS (...). Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Należy wskazać, że w świetle utrwalonego poglądu w orzecznictwie i doktrynie, umowy kredyty indeksowane do waluty obcej były, w czasie zawarcia spornej umowy, dopuszczalne w świetle zasady swobody zawierania umów z art. 353 ¹ kc. W pierwszym rzędzie należy ocenić, czy powodowie zawarli umowę jako konsumenci w rozumieniu art. 22 ¹ kc. Powodowie poszukiwali mieszkania nie dla działalności gospodarczej, lecz z powodu nieodległych narodzin dziecka dla zabezpieczenia potrzeb rodziny. Późniejsze zarejestrowanie działalności w miejscu zamieszkania wynikało jedynie realizacji obowiązków ewidencyjnych względem ZUS, Ewidencji Działalności Gospodarczej itp., co nie pozbawia ich statusu konsumentów. Wszystkie czynności zawodowe były wykonywane poza lokalem mieszkalnym. Tym samym nie ma wątpliwości co do konsumenckiego charakteru umowy kredytu.

Analiza spornej umowy kredytu przez pryzmat art. 385 ¹ §1kc prowadzi do wniosku, że w nie doszło do jej skutecznego zawarcia z uwagi na rażące naruszenie interesów powodów jako konsumentów poprzez niekorzystne ukształtowanie ich sytuacji ekonomicznej na skutek nieusprawiedliwionej i niekorzystnej dysproporcji praw i obowiązków. Zgodnie z art. 385 ¹ §1kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W pierwszym rzędzie należy dokonać oceny czy umowa zawierała niedozwolone postanowienia, jaki miały charakter, czy określały główne świadczenia stron.

Powodowie w pierwszej kolejności zarzucili, że zawarte w umowie klauzule ryzyka walutowego są abuzywne. W tym względzie należy zwrócić uwagę na treść następujących wyroków Trybunału Sprawiedliwości: z 30 kwietnia 2014r C-26/13; z 20 września 2017 r. C-186/16; z 20 września 2018r. C-51/17; z 14 marca 2019 r. C-118/17 oraz z dnia 3 października 2019 r. C-260/18. Orzeczenia te zapadły na tle umów kredytu zawartych z konsumentami i zawierających ryzyko walutowe (kredytu indeksowanego, denominowanego lub wprost kredytu walutowego). W ocenie TSUE nie jest możliwe odrywanie klauzuli ryzyka walutowego (wyrażonej czy to przez indeksację czy też denominację) od mechanizmu przeliczania waluty krajowej na walutę obcą i Trybunał Sprawiedliwości konsekwentnie kwalifikuje klauzule dotyczące ryzyka wymiany, do których zalicza także sposób ustalania kursu wymiany, jako klauzule określające główny przedmiot umowy kredytu. W wyroku z 20 września 2017r. C-186/16 dokonał wykładni art. 4 ust 2 dyrektywy Rady 93/13 z 5.04.1993r. W uzasadnieniu wyroku C- 260/18 (pkt 44 wyroku)Trybunał ponownie potwierdził swoje stanowisko w odniesieniu do kredytu indeksowanego, że klauzule dotyczące ryzyka wymiany określają główny przedmiot umowy. Orzeczenia te są wiążące dla Sądu Polskiego. Stosując prounijną wykładnię art. 385 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 4 i 6 art. dyrektywy 93/13 przyjęto więc, że kwestionowane przez powodów postanowienia umowy kredytu, które wprowadzają ryzyko kursowe (ryzyko wymiany) przez mechanizm indeksacji, stanowią klauzulę określającą główne świadczenia stron ( essentialia negotii).

Tym samym w dalszym etapie rozważań, w świetle art. 385 ¹ §1kc, konieczna jest ocena czy określone w spornej umowie i stanowiące główne świadczenia stron klauzule ryzyka walutowego (§1ust.3a; §7 ust.1; §11 ust. 4; §13 ust. 6; oraz Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych - w ramach (...) hipotecznych §1 ust.2; §24 pkt 2; §24 pkt 3) zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, co skutkowałoby związaniem stron umową.

Umowa kredytowa w §1ust.3A, §7ust.1; §11ust.4; §13ust.6 oraz regulamin w §1pkt2 i §24pkt2i3 zastrzega warunki indeksacji świadczenia do kompetencji banku odsyłając do kursów walut zawartych w "Tabeli kursowej (...)" obowiązującej w banku. Prawo Banku do ustalania kursu waluty nie doznaje żadnych umownych ograniczeń w postaci skonkretyzowanych, obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych. Bank swobodnie ustalał, według tylko sobie znanych zasad, kursy walut, mając nieograniczone prawo kształtowania raty. Jest to równoznaczne z prawem dowolnego kształtowania wysokości świadczeń głównych (wysokości raty i całej należności) w czasie trwania stosunku prawnego. Tym samym nie można mówić o jednoznacznym określeniu głównego świadczenia. Umowa powoduje swoistą nierówność informacyjną stron. Powodowie jako konsumenci, na podstawie treści umowy, w chwili jej zawarcia, nie byli w stanie oszacować całości kwoty, którą będą musieli spłacić w przyszłości, a o poziomie zadłużenia ratalnego [wysokości raty], dowiadywali się dopiero w związku z podjęciem odpowiedniej sumy z ich rachunku. Jest to nie do zaakceptowania, w tym zakresie umowa kształtuje prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco narusza ich interesy w rozumieniu art. 385 ¹ kc.

Dodatkowym naruszeniem dobrych obyczajów i rażącym naruszeniem usprawiedliwionych interesów pozwanych jako konsumentów jest zastrzeżenie dwóch różnych kursów wymiany: kursu kupna dla przeliczenia wypłaconego przez bank kredytu, zaś kursu sprzedaży dla obliczania rat spłacanego kredytu. Powoduje to nieuzasadnione korzyści kosztem konsumenta i narusza równorzędność stron umowy przez nierównomierne rozłożenie uprawnień i obowiązków między partnerami stosunku obligacyjnego. Należy wskazać również, że nie było wystarczające określenie zawarte w §29ust2 umowy, informacji i pouczeń że „ kredytobiorca został zapoznany z warunkami kredytu…, jest świadomy ryzyka kursowego i niekorzystnych wahań kursu złotego, które może mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu” (§ 29 ust. 2). Bank naruszył obowiązek rzetelnego poinformowania konsumentów. Powinien przedstawić pełną informację umożliwiającą podjęcie racjonalnej decyzji o długofalowych skutkach, w tym przedstawić wahana kursów wymiany i ryzyko związane z zaciągnięciem kredytu w walucie obcej, klarownie wyjaśnić, jak na wysokość raty kredytu wpłynęłaby silna deprecjacja kursu waluty krajowej, a także wyjaśnić, że ryzyko kursowe z ekonomicznego punktu widzenia może okazać się trudne do udźwignięcia w przypadku dewaluacji waluty, co nie miało miejsca. Pozwany nie wykazał by takie pouczenie miało miejsce. Powodowie nie mieli realnej możliwości oddziaływania na treść postanowień umownych, nie zostały indywidualnie uzgodnione, a przedstawiciel baku (pośrednik kredytowy) wskazywał korzyści wynikające z niskiej raty i stabilnego kursu franka.

Stanowisko, że przyjęcie przez konsumenta oferty banku oznacza rezygnację z pertraktacji i akceptację umowy, a jej podpisanie jest równoznaczne z indywidualnym uzgodnieniem postanowień umownych, nie zasługuje na uwzględnienie. Art. 385 ¹ § 3 k.c. stanowi, że nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Przez rzeczywisty wpływ należy rozumieć realną możliwość oddziaływania na treść postanowień umownych. Okoliczność, iż konsument znał treść danego postanowienia i nawet rozumiał je, nie może przesądzać o tym, że zostało ono indywidualnie uzgodnione. Uzgodnionymi indywidualnie są tylko takie klauzule umowne, na których treść istotnie mógł on w praktyce oddziaływać. W niniejszej sprawie powodowie nie mieli realnego wpływu na ewentualną zmianę klauzul proponowanych przez przedsiębiorcę nawet nie zdawali sobie z tego sprawy. Przyjęli propozycję pośrednika jako najkorzystniejszą, podpisali przygotowaną przez bank umowę. O braku indywidualnych negocjacji postanowień umownych świadczy również, że klauzule indeksacyjne zostały zawarte w regulaminie, a więc dokumencie, który nie podlega indywidualnym uzgodnieniom, a ponadto może być w każdej chwili zmieniony przez pozwanego.

Argumentacja odwołująca się do faktycznego stosowania kursów nie odbiegających w wysokości od rynkowych nie ma znaczenia dla oceny abuzywności postanowień umownych. Ocena jest niezależna od sposobu wykonywania umowy.

Powoduje to, że umowa stron nie wiąże. Skutek nieważności nie został również zniwelowany przez nowelę art. 69 Pr. bank wprowadzająca z dniem 26 sierpnia 2011 roku regulację wyrażoną w ust. 2 pkt 4a tej ustawy. Ustawa weszła w życie po zawarciu umowy. Powodowie poinformowani przez Sąd na rozprawie w dniu 13.04.2022r. o możliwych negatywnych dla nich konsekwencjach związanych z ustaleniem nieważności umowy oświadczyli, że nie chcą jej utrzymania w mocy. Skoro nie doszło do skutecznego zawarcia umowy z uwagi na naruszenie normy art. 385 ¹ §1kc żądanie ustalenia nieważności umowy jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 189kpc powód może żądać ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny. Interes prawny w ustaleniu występuje tylko wówczas gdy istnieje obiektywna potrzeba ochrony prawnej. Zgodnie z powszechnie przyjętym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, interes prawny nie istnieje, gdy możliwe jest wytoczenie powództwa dalej idącego w swych skutkach. W niniejszej sprawie powodowie mają interes prawny w żądaniu ustalenia. Umowa została zawarta na 30 lat, okres ten nie upłynął. Żądanie ustalenia jej nieważności, niezależnie od żądania zapłaty tytułem wzbogacenia, gwarantuje im pewność swojej sytuacji prawnej na przyszłość. Samo żądanie zapłaty, pomimo, że przesłankowo ustalałoby nieważność umowy, nie gwarantowałoby takiej pewności prawnej.

Do rozliczeń stron zastosowanie znajdą przepisy art. 405-411k.c. regulujące bezpodstawne wzbogacenie. Zgodnie z art. 405kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe zwrotu jej wartości. Obowiązkiem stron umowy kredytu jest wzajemne zwrócenie świadczeń. Roszczenia stron mają charakter odrębny (niezależny), co oznacza, że nie ulegają automatycznie wzajemnej kompensacji i konsument może żądać zwrotu w całości spłaconych rat kredytu niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. [uchwała SN z 7.05.2021 IIICZP 6/21]. Żądanie zapłaty obejmowało część uiszczonych bankowi świadczeń i jest uzasadnione, w tym również w zakresie uiszczonych kwot tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia wkładu własnego kredytu [§ 3 ust3 umowy]. Było to świadczenie przekazane w ramach raty kredytu pozwanemu, który był beneficjentem ubezpieczenia, podlega więc zwrotowi.

Postanowieniem z 13.04.2022. na zasadzie art. 235 ² §1 pkt 2kpc pominięto wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów, bankowości i rachunkowości. Wniosek ten jest bezzasadny wobec ustalenia nieważności umowy w świetle art. 385 ¹ §1kc.

W związku z powyższym na mocy art. 189kpc w pkt 1 ustalono, że stosunek prawny łączący strony, a wynikający z umowy kredytu hipotecznego z dnia 25.04.2007 nr (...) zawartej pomiędzy (...) w W. i powodami nie istnieje wobec nieważności tej umowy, w pkt 2 na zasadzie art. 405kc uwzględniono żądanie zapłaty w zakresie żądania głównego. O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481kc, zasądzono je od dnia wyrokowania. Całkowita bezskuteczność umowy kredytu staje się trwała (definitywna) wtedy, gdy należycie poinformowany o niedozwolonym charakterze postanowienia (bez którego umowa nie może wiązać) i jego konsekwencjach konsument nie wyraził świadomej i wolnej zgody na postanowienie, a jeżeli utrzymanie umowy jest możliwe po jej uzupełnieniu - sprzeciwił się temu uzupełnieniu [uchwała SN z 7.05.2021 IIICZP 6/21]. Powodów poinformowano na rozprawie 13.04.2022r. Tym samym odsetki należą się od wyrokowania. W pkt 3 w pozostałej części powództwo co do odsetek oddalono jako bezzasadne. W pkt 4 na zasadzie art. 98 kpc zasądzono koszty postępowania opłatę od pozwu i wynagrodzenie pełnomocnika wg minimalnej stawki. Odstąpiono od obciążenia pozwanego kosztami postępowania.