Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2024 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K.

przeciwko M. O.

o zapłatę

I.zasądza od pozwanego M. O. na rzecz powoda (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. kwotę 185.884,72 (sto osiemdziesiąt pięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery 72/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

II. umarza postępowanie w pozostałym zakresie,

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.052 zł tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Ewa Oknińska

Sygn. akt I C 829/22

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. O. kwoty 192.684,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 18 lipca 2017 r. zawarł z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Zgodnie z zapisami umowy, powód wypłacił pozwanemu środki w kwocie 215.000 zł. W związku z utrzymywaniem przez pozwanego zaległości w spłacie zobowiązań, powód pismem z dnia 03 lutego 2020 r. wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia w terminie 14 dni roboczych, jednocześnie informując o restrukturyzacji zadłużenia. Następnie pismem z dnia 04 sierpnia 2020 r. powód wypowiedział łączącą strony umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia. Na dochodzoną należność składały się:

- kapitał w kwocie 167.200 zł,

- odsetki kapitałowe w wysokości wskazanej umową naliczone od dnia zawarcia umowy do jej wypowiedzenia w kwocie 6.673,70 zł,

- skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od terminu wymagalności do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa w kwocie 18.810,89 zł . (pozew k. 4-8)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że roszczenie nie jest wymagalne. Przyznał, że z uwagi na to, że nie wywiązywał się z terminowych spłat, powód złożył pozew w elektronicznym postępowaniu sądowym i uzyskał nakaz zapłaty. Pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, jednocześnie podjął rozmowy z bankiem dotyczące zasady spłaty zobowiązań. Doszło do zawarcia porozumienia, na mocy którego powód zobowiązał się do powstrzymywania z dochodzeniem roszczeń na drodze sądowej, zaś pozwany zobowiązał się do spłaty zadłużenia zgodnie z harmonogramem. Pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki do dnia 31 października 2022 r. Strony zgodnie ustaliły, że zrealizowanie postanowień porozumienia spowoduje, że powód zaniecha dochodzenia roszczeń wynikających z umowy. W ocenie pozwanego, zgoda powoda na odroczenie spłaty pożyczki do 31 października 2022 r. oznaczała, że roszczenie nie było wymagalne w momencie złożenia pozwu. O zawarciu ugody świadczy pismo (...) z 09 września 2022 r.

Dodatkowo pozwany wskazał, że powództwo jest przedwczesne, albowiem umowa pożyczki nie została skutecznie wypowiedziana. Powyższe wynika z faktu, że osoba dokonująca wypowiedzenia umowy nie była upoważniona do podjęcia takiej czynności samodzielnie (odpowiedź na pozew - k 80-82).

W piśmie z dnia 10 października 2022 r. powód ograniczył powództwo o sumę wpłat uiszczonych przez pozwanego po wniesieniu pozwu w wysokości 1.600 zł. Następnie na rozprawie w dniu 31 stycznia 2024 r. powód ograniczył powództwo o sumę kolejnych wpłat pozwanego w wysokości 5.200 zł. Powód cofnął pozew w części wraz z zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwot: 1.600 zł i 5.200 zł. Ostatecznie powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 185.884,72 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. (pismo powoda k. 77-78, oświadczenie złożone przez powoda na rozprawie w dniu 31 stycznia 2024 r. – k. 212).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lipca 2017 r. powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Na podstawie powyższej umowy bank udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 215.000 zł. Zgodnie z postanowieniami umowy, pozwany zobowiązał się spłacić pożyczkę w 96 ratach w okresie od 30 sierpnia 2017 r do 30 lipca 2025 r. Wysokość miesięcznej raty wynosiła 2.889,12 zł, wysokość ostatniej raty określono na 2.889,31 zł. Oprocentowanie umowy w stosunku rocznym określono na 6,54 %.

Strony zastrzegły odsetki podwyższone od zobowiązania przeterminowanego w wysokości odsetek maksymalnych. Ponadto postanowiono, że bank nalicza odsetki podwyższone od niespłaconej części kwoty pożyczki od pierwszego dnia po zakończeniu okresu wypowiedzenia.

W ust. 32 pkt c umowy postanowiono, że bank może wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli pożyczkobiorca nie spłaca terminowo swoich zobowiązań wobec banku wynikających z umowy, mimo uprzedniego wezwania go do zapłaty lub dopuszcza do powstania zobowiązania przeterminowanego i nie reguluje go w terminie określonym w wezwaniu Banku, który nie będzie krótszy niż 14 dni roboczych.

(dowód: umowa k. 33- 44)

Bank wypłacił pozwanemu pożyczkę w kwocie 215.000 zł (bezsporne, ponadto dowód: potwierdzenie wypłaty – k 45)

Powód pismem z dnia 03 lutego 2020 r. wystosował do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy, wzywając do zapłaty kwoty 7.751,18 zł z tytułu zaległości na dzień 03 lutego 2020 r. w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma. Ponadto bank poinformował o możliwości złożenia w terminie 14 dni wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Pismem z dnia 04 sierpnia 2020 r. powód wypowiedział umowę pożyczki z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia. Jednocześnie poinformował pozwanego, że kwota zadłużenia w dniu sporządzenia pisma wynosiła 176.454.64 zł.

Wypowiedzenie umowy zostało podpisane przez D. J., która działała na podstawie pełnomocnictwa z dnia 1 lipca 2017r. W pełnomocnictwie wskazano, że powód udziela D. J. pełnomocnictwa do składania oświadczeń woli m.in. w zakresie wypowiedzeniu umowy, pełnomocnik jest upoważniony do składania oświadczeń woli w imieniu (...) Banku (...) S.A., w zakresie praw i obowiązków majątkowych, z ograniczeniem do kwoty 4.000.000 zł, gdzie wymagane jest działanie łącznie z drugą upełnomocnioną osobą.

(dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy k. 46- 47., śledzenie przesyłek k. 48-49, pełnomocnictwo – k 50, wypowiedzenie umowy k. 51-52, śledzenie przesyłek – k. 53-54, pełnomocnictwo z dnia 01 lipca 2017 r. - k. 55)

W dniu 22 marca 2022 r. powód złożył pozew w elektronicznym postepowaniu upominawczym, domagając się zapłaty od pozwanego kwoty 193.184,72 zł z tytułu zadłużenia wynikającego z przedmiotowej umowy pożyczki. Wskutek skutecznego wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 30 marca 20224 r., Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2022 r. umorzył postępowanie.

(dowód: pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym – k. 61-64, postanowienie – k. 66)

Pozwany od miesiąca kwietnia 2022 r. prowadził rozmowy telefoniczne z pracownikami Spółki (...), działającej w imieniu powoda. Pozwany początkowo wskazywał, że w lipcu spłaci zaległość z tytułu przedmiotowej pożyczki. W sierpniu 2022 r. ustalono, że do sierpnia pozwany zapłaci 1.600 zł, we wrześniu 20.000 zł, a resztę do końca października. W dniu 22 sierpnia 2022 r. F. P. poinformował pozwanego, że pozew został skierowany do sądu, albowiem pozwany złożył sprzeciw od nakazu wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Podał, że jeżeli pozwany spłaci zaległość przed rozpoczęciem rozprawy, to bank wycofa pozew i pozwany nie będzie ponosił kosztów procesu. W dniu 30 sierpnia 2022 r. pracownik Spółki (...) sp. j. podał, że pozwany musi uregulować 70 %, aby doszło do umorzenia 30 % zaległości. W dniu 05 września 2022 r. pracownik ww. spółki poinformował pozwanego, że ustalenia w sprawie spłaty nie są obowiązujące, albowiem pozwany w sierpniu zapłacił jedynie 1.100 zł zamiast kwoty 1.600 zł. Ostatecznie bank wyraził zgodę na przedłużenie terminu spłaty kwoty 500 zł. Pozwany wniósł o przesłanie mailem potwierdzenia odnośnie uzgodnień. (...) sp.j. działający w imieniu powoda w dniu 09 września 2022 r. w mailu wskazał, że zadłużenie z tytułu umowy pożyczki na dzień 09 września 2022 r. wynosi 207.242,33 zł. Podał propozycję spłaty zadłużenia poprzez dokonanie wpłaty w łącznej wysokości 146.400 zł w podziale na 2 transze:

- 1 wpłata w wysokości 20.000 zł w terminie do dnia 20 września 2022 r.

-2 wpłata w wysokości 126.400 zł w terminie do 31 października 2022 r.

Wskazał, że przypadku zachowania terminu i wysokości wpłaty, pozostała należność zostanie umorzona. W przypadku opóźnienia w spłacie którejkolwiek z rat lub dokonania w niepełnej wysokości, powyższe ustalenia przestają obowiązywać.

(dowód: płyta CD z nagraniami rozmów- k 133, wydruk maila z dnia 05 września 2022 r. – k. 92, zeznania świadków F. P. – k. 212-212 v., R. K. – k. 212 v. )

Po wniesieniu pozwu, pozwany dokonał na rzecz powoda wpłat z tytułu pożyczki:

- w dniu 20 sierpnia 2022 r. w kwocie 1.100 zł,

- w dniu 05 września 2022 r. w kwocie 500 zł,

- oraz 4 wpłaty w łącznej kwocie 5.200 zł ( bezsporne, vide: oświadczenie powoda złożone na rozprawie w dniu 31 stycznia 2024 r. – k. 212 oraz dowód: potwierdzenie wykonania przelewów –k. 89-90)

W dniu 3 kwietnia 2023 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie obwieścił, że postanowieniem z dnia 03 kwietnia 2023 r.. wydanym po wpłynięciu wniosku o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu dłużnika M. O., postanowił zatwierdzić układ zawarty pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami. W grupie II znajduje się jeden wierzyciel (...) Bank (...) S.A. z kwotą wierzytelności 211.275,85 zł, wierzyciel oddał głos za przyjęciem układu. Propozycja dla grupy II brzmiała: spłata należności głównej w 100 % w 120 równych miesięcznych ratach kapitałowych, należności uboczne zgodnie z warunkami zawartej umowy.

(dowód: obwieszczenie – k. 146-149)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, których wiarygodność nie została skutecznie podważona przez pozwanego. Ponadto Sąd uwzględnił zeznania świadków F. P. i R. K.. Wskazać należy, że świadek F. P. przyznał, że przeprowadzał rozmowę z pozwanym w sprawie spłaty pożyczki, ale nie pamiętał żadnych uzgodnień. Świadek R. K. nie pamiętał czy rozmawiał z pozwanym. Sąd uwzględnił także nagrania dołączone do akt sprawy, których wiarygodności strony nie kwestionowały.

Odnosząc się do zasadności roszczenia, wskazać należy, że powoda i pozwanego łączyła umowa pożyczki. Z treści łączącej strony umowy wynika, że Bank mógł wypowiedzieć umowę w przypadku nieterminowego spłacania należności przez pozwanego.

Z dowodów w postaci wypowiedzenia umowy, wezwania do zapłaty, wynika, że pozwany zaprzestał regularnie spłacać pożyczkę. Ponadto powyższa okoliczność została przyznana przez pozwanego w odpowiedzi na pozew.

Zatem istniały podstawy do wypowiedzenia umowy pożyczki przez bank, gdyż pożyczkobiorca nie dotrzymał warunków spłaty rat pożyczki w terminie.
W piśmie stanowiącym wypowiedzenie umowy podano podstawę wypowiedzenia wskazując kwotę zaległości. Wbrew twierdzeniom pozwanego doszło do skutecznego wypowiedzenie umowy pożyczki. W ocenie Sądu, D. J. była umocowana do dokonania powyższej czynności, albowiem składane oświadczenie nie dotyczyło sprawy przekraczającej wartość 4.000.000 zł. Podnieść również należy, że powód podjął czynności po wypowiedzeniu umowy, które jednoznacznie świadczyły o uznaniu powyższego oświadczenia za wywołujące skutek prawny w postaci zakończenia stosunku prawnego. Powód głosował bowiem za zatwierdzeniem układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym, który obejmuje wierzytelność dochodzoną w niniejszej sprawie (por. wyrok SN z 31.05.2023 r.,(...)).

Ponadto pozwany nie wykazał, aby bank zobowiązał się do powstrzymania od dochodzenia roszczeń. Niewątpliwe strony prowadziły rozmowy w sprawie spłaty niniejszej pożyczki. Ponadto prowadziły rozmowy w sprawie spłaty limitu na koncie i spłaty karty kredytowej, które to produkty bankowe nie są objęte niniejszym pozwem. Odnosząc się do spornej pożyczki wskazać należy, że pozwany uzgadniał z pracownikami spółki (...) sposób spłaty i terminy spłaty. Następnie realizował nieznaczne wpłaty. Jednakże w nagraniach z rozmów z ww. osobami, nie ma zapewnienia, że bank wstrzyma się ze sprawą sądową. Jak wynika z nagrania rozmowy z dnia 22 sierpnia 2022 r. F. P. poinformował pozwanego, że pozew w niniejszej sprawie został skierowany do sądu, albowiem pozwany złożył sprzeciw od nakazu wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Poinformował również, że jeżeli pozwany spłaci zaległość przed rozpoczęciem rozprawy, to bank wycofa pozew i pozwany nie będzie ponosił kosztów procesu. Tymczasem pozwany pomimo deklaracji spłaty, nie spełnił świadczenia. Zatem uzgodnienia wskazane w mailu z 09.09.2022 r. przestały obowiązywać.

Wskazać należy, że pozwany w postepowaniu o zatwierdzenie układu, nie kwestionował wierzytelności powoda. Zgodnie z treścią art. 276 Prawa restrukturyzacyjnego otwarcie postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegającej umieszczeniu w spisie wierzytelności. Powyższe oznacza, że istnieje możliwość równoległego dochodzenia roszczeń: poprzez postepowanie układowe i na zasadach ogólnych.

Wobec powyższego Sąd na podstawie umowy łączącej strony i art. 720 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 185.884,72 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 lipca 2022 r. do dnia zapłaty.

Sąd na podstawie art. 203 § 1 i § 4 oraz art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w pozostałym zakresie. Powód bowiem cofnął pozew w części, albowiem pozwany po wniesieniu pozwu zapłacił łącznie na rzecz banku 6.800 zł.

W związku z wejściem w użycie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustawach (Dz.U.2018.1104 z dnia 8 czerwca 2018 r.), Sąd zobowiązany jest z urzędu badać kwestie przedawnienia w sporze przeciwko konsumentowi. Niewątpliwie pozwaną należy uważać za konsumenta. Zgodnie bowiem z treścią art. 22 ¹ k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Jak wynika z dokumentów, pozwany nie posiadał zaległości wymagalnych na dzień 31 grudnia 2018 r. Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym złożony został w dniu 22 marca 2022 r. Oznacza to, że w niniejszej sprawie nie doszło do przedawnienia roszczenia, nie upłynął bowiem okres 3 letni od dnia wymagalności roszczenia (zgodnie z art. 118 k.c. koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego).

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 k.p.c., mając na względzie wynik procesu. Powód wygrał proces w całości. W niniejszej sprawie postępowanie układowe wobec pozwanego zostało otwarte w trakcie procesu (pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 31 stycznia 2024 r. wskazał, że pozew w niniejszej sprawie został złożony wcześniej niż nastąpiło otwarcie postępowania układowego). Zatem istniały podstawy do obciążenia pozwanego jako przegrywającego proces kosztami procesu.

Powód poniósł następujące koszty: opłata sądowa od pozwu w kwocie 9.635 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 5.400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (łącznie 15.052 zł).

Zatem w pkt III wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.052 zł.

sędzia Ewa Oknińska