Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Glinkiewicz

Protokolant: sekr.sąd. Katarzyna Stysiek

po rozpoznaniu 22 kwietnia 2024 roku w T.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. J. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 4 312,58 zł (cztery tysiące trzysta dwanaście złotych pięćdziesiąt osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 września 2021 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego M. J. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1 317 (jeden tysiąc trzysta siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego M. J. na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 105,35 zł (sto pięć złotych trzydzieści pięć groszy) tytułem zwrotu poniesionych wydatków.

Sygn. akt I C 833/22

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. złożyło pozew przeciwko M. J. o zapłatę kwoty 4 312,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 września 2021 r. do dnia zapłaty oraz wniosło o zwrot kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego, także za elektroniczne postępowanie upominawcze.

W uzasadnieniu wskazano, że powoda i właściciela ubezpieczonego pojazdu marki C., nr rej. (...) wiązała umowa ubezpieczenia AC. Powód wypłacił odszkodowanie w wysokości 4 049,76 zł. Następnie ustalono, że to kierujący pojazdem marki J. – M. J. doprowadził do zdarzenia w sposób świadomy z pojazdem marki C.. Wobec czego, ubezpieczyciel na podstawie art. 415 k.c. w zw. z art. 17 ustawy z dnia 22 maja 2013 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej jako ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych) dochodzi zwrotu wypłaconego odszkodowania. Powód dokonał kapitalizacji odsetek naliczonych od kwoty wypłaconego odszkodowania, od dnia następującego po dniu wypłaty odszkodowania do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu w epu, tj. 19.09.2021 r.

Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że to kierujący pojazdem marki C. ponosi wyłączną winę za przedmiotowe zdarzenie, gdyż to kierowca tego pojazdu miał przed wjechaniem na rondo znak „ustąp pierwszeństwa przejazdu” i wjeżdżając na skrzyżowanie powinien zachować szczególną ostrożność. Pozwany nie miał możliwości uniknięcia zderzenia z pojazdem marki C..

W dalszych pismach procesowych i na rozprawie strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 26 czerwca 2020 r. na rondzie przy placu (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległy pojazdy marki C. nr rej. (...), którym kierował G. T. oraz J. (...) nr rej. (...), któ®ym kierował pozwany. Kierujący pojazdem C. wjeżdżał na rondo od strony ul. (...), a kierujący pojazdem J. poruszał się prawym pasem na wprost po rondzie. Kierujący pojazdem J. miał po swojej prawej stronie pojazd marki C.. M. J. chciał zmienić pas na wewnętrzny, skręcić w lewo, wewnętrznym pasem poruszała się ciężarówka, która jechała za J..

Dowód: dokumentacja zdjęciowa na płycie CD k.28, nagranie na płycie CD k. 45, przesłuchanie pozwanego M. J. k. 77-78

M. J., kierujący pojazdem marki J. zmieniając pas na lewy zaczął przyspieszać, z prędkości początkowej 31 km/h do prędkości 38 km/h w momencie zderzenia. C. poruszał się ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem wynoszącym około 1 m/s ². Prędkość C. w momencie kolizji wynosiła 31 km/h. W chwili zaistnienia sytuacji niebezpiecznej na drodze pojazd marki C. znajdował się w odległości 25 m od miejsca kolizji i poruszał się ruchem jednostajnie przyspieszonym z prędkością ok. 18 km/h. Kierujący pojazdem J. miał wówczas możliwość dostrzeżenia pojazdu C.. Kierujący pojazdem C. ocenił prawidłowo sytuację w momencie wjazdu na rondo, włączył się do ruchu w sposób płynny, nietamujący ruchu, prawidłowo oceniając prędkość J. i odległość od tego pojazdu. Kierowca J. przyspieszając doprowadził do kolizji. Przyspieszenie J. nie mogło wynikać z „muśnięcia” pedału gazu, gdyż nbyło to spore przyspieszenie. Pojazdy poruszały się z prędkością dopuszczalną, jednakże kierujący J. nie powinien przyspieszać, gdyż widział poruszający się pojazd marki C.. Przyczyną kolizji było przyspieszenie z nieznanych przyczyn kierującego pojazdem marki J. – M. J..

Dowód: opinia biegłego wraz z symulacją na płycie CD k. 102-136, uzupełniająca opinia biegłego k.152, ustna uzupełniająca opinia biegłego k.169-169v

G. T., właściciel pojazdu marki C. posiada ubezpieczenie OC i AC w (...) S.A. (obecnie (...) S.A.). G. T. w dniu 30 czerwca 2020 r. rozmawiając telefonicznie z przedstawicielem ubezpieczyciela zawarł z ubezpieczycielem ugodę. Decyzją z 23 lipca 2020 r. (...) S.A. wypłaciło G. T. odszkodowanie w kwocie 4.049,76 zł.

Dowód: polisa ubezpieczeniowa k. 22, rozmowa z 30.06.2020 r. od 5 minuty do 6 minuty k. 28, decyzja o wypłacie k. 9

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2020 r. (...) S.A. odmówiło wypłaty odszkodowania M. J., uznając, że to on ponosi winę za kolizję z 26.06.2020 r.

Dowód: decyzja o odmowie wypłaty odszkodowania k. 21

W dniu 2 listopada 2020 r. oraz 17 grudnia 2020 r. (...) S.A. wezwało do zapłaty kwoty 4 049,76 zł M. J..

Dowód: wezwanie do zapłaty k. 25v, przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 26

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów, przesłuchania pozwanego oraz opinii biegłego.

Autentyczność dokumentów nie była przez strony kwestionowana, również Sąd nie miał wątpliwości co do prawdziwości dokumentów, zatem Sąd nie znalazł podstaw, aby zakwestionować dokumenty z urzędu.

Sąd w dużej części dał wiarę pozwanemu, jednakże jego zeznania co do prędkości z jaką się poruszał kierując pojazdem marki J. pozostają w sprzeczności z opinią biegłego, a także nagraniem z kamery z jego pojazdu, na którym została zarejestrowana prędkość z jaką samochód się poruszał. Na nagraniu widać jak prędkość rośnie, z 31 km/h na 38 km/h w momencie uderzenia. Nie widać, aby pozwany miał przyhamowywać przed uderzeniem w C..

Sąd ustalił przebieg kolizji z dnia 26 czerwca 2020 r. w oparciu o opinię biegłego oraz nagranie dostarczone przez pozwanego z kamery znajdującej się w jego pojeździe. W ocenie Sądu opinia biegłego jest rzetelna, jasna, jej wnioski są jednoznaczne, oparte na wyliczeniach i symulacjach. Biegły ustosunkował się do zarzutów pozwanego, sprecyzował, iż kierujący pojazdem J. poruszał się ruchem przyspieszonym, a kierowca C. nie wymusił pierwszeństwa, gdyż kierowca J. nie musiał zmieniać pasa ruchu, zatrzymywać się czy hamować. Odpowiedzi biegłego były jednoznaczne, gdyby nie przyspieszenie kierowcy J. do kolizji by nie doszło.

Sąd nie miał wątpliwości co do przebiegu kolizji, jej przyczyn, a ocena zachowań kierowców pozostaje do oceny Sądu, gdyż jest to sfera prawna, odnosząca się do przestrzegania przepisów Prawa o ruchu drogowym. Wobec tego, Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 kpc pominął wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego, gdyż okoliczności kolizji zostały już wyjaśnione.

Roszczenie powoda opiera się o art. 415 k.c. i art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Stosownie do treści art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Zgodnie z art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych jeżeli osoba objęta ubezpieczeniem obowiązkowym odpowiedzialności cywilnej lub osoba występująca z roszczeniem, z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, nie dopełniły obowiązków wymienionych w art. 16, a miało to wpływ na ustalenie istnienia lub zakresu ich odpowiedzialności cywilnej bądź też na zwiększenie rozmiarów szkody, zakład ubezpieczeń może dochodzić od tych osób zwrotu części wypłaconego uprawnionemu odszkodowania lub ograniczyć wypłacane tym osobom odszkodowanie. Ciężar udowodnienia faktów, uzasadniających zwrot zakładowi ubezpieczeń części odszkodowania lub ograniczenia odszkodowania, spoczywa na zakładzie ubezpieczeń. Ubezpieczyciel na podstawie tego przepisu może domagać się regresu wypłaconego odszkodowania. Przesłankami roszczenia zakładu ubezpieczeń jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo i niedopełnienie obowiązków określonych w art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Wśród obowiązków wymienionych w art. 16 jest obowiązek zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody (art. 16 ust. 1 pkt 2). Wina nie jest zdefiniowana ani na gruncie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych ani w Kodeksie cywilnym, stanowi ona element subiektywny. Judykatura i doktryna wykształciły poprzez odesłanie do prawa karnego – pojęcie winy umyślnej i winy nieumyślnej. Przepis art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych przewiduje odpowiedzialność w przypadku winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Wina umyślna występuje, gdy sprawca działa z zamiarem bezpośrednim, przewiduje możliwość wystąpienia skutku swojego zachowania w formie uszczerbku w dobrach prawnie chronionych i chce wystąpienia tego skutku w postaci szeroko rozumianej szkody lub gdy działa z zamiarem ewentualnym, gdy godzi się na taką możliwość, że dana szkoda zostanie w wyniku jego zachowania wyrządzona (L. Jantowski, (w:) Kodeks cywilny. Komentarz. red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak). Również pojęcie rażącego niedbalstwa nie zostało zdefiniowane. W orzecznictwie podkreśla się, że rażące niedbalstwo to coś więcej niż brak zachowania zwykłej staranności w działaniu. Wykładnia tego pojęcia winna uwzględniać kwalifikowaną postać braku zwykłej lub podwyższonej staranności w przewidywaniu skutków działania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 30 marca 2020 r. I ACa 966/19, LEX nr 3044501). Rażące niedbalstwo jest zbliżone do winy umyślnej. Ciężar udowodnienia wyżej wymienionych przesłanek spoczywa na zakładzie ubezpieczeń.

W niniejszym stanie faktycznym, powód udowodnił, iż to pozwany M. J. doprowadził do kolizji, a więc nie zapobiegł szkodzie, której jak wynika z opinii biegłego mógł zapobiec, gdyby nie przyspieszył. Gdyby pozwany utrzymywał prędkość z momentu, w którym mógł dostrzec samochód marki C. do kolizji nie doszłoby. Na nagraniu z pojazdu pozwanego widać, że kierujący J. powinien dostrzec wjeżdżający na rondo (...), a także to, że w momencie, kiedy C. porusza się już po rondzie i jest widoczny dla J., ten przyspiesza wykonując skręt w lewo. Kierujący C. jechał w sposób prawidłowy, w sposób prawidłowy włączył się do ruchu na rondzie, wjeżdżając na nie i jadąc ruchem jednostajnie przyspieszonym, nie wymusił on pierwszeństwa. Zatem, Sąd nie miał wątpliwości, że to pozwany M. J. doprowadził do kolizji z kierującym C. i nie zapobiegł powstaniu szkody, a więc nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Powód dowiódł również, że zachowanie pozwanego było umyślne. Biegły w ustnej opinii uzupełniającej nazwał zachowanie pozwanego – celowym. Pozwany widząc C. nie powinien przyspieszać, wystarczyło, aby jechał ze stałą prędkością, wtedy do kolizji by nie doszło. Przyspieszenie pojazdu J. nie mogło wynikać z delikatnego nacisku na pedał gazu, było to znacznie przyspieszenie, a jednocześnie kierujący J. nie podjął żadnych działań by uniknąć kolizji. Z zeznań M. J. wynika, że chciał on skręcić w lewo, ale nie mógł zmienić pasa na lewy, gdyż tym jechała ciężarówka, która jak widać na nagraniu również skręcała w lewo. W ocenie Sądu M. J. chciał zdążyć skręcić przed ciężarówką, a także C., w tym celu przyspieszył, zatem działał umyślnie.

Wobec powyższego, powód udowodnił zaistnienie przesłanek określonych w art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Sąd zasądził w punkcie I wyroku kwotę 4 312,58 zł, na którą składa się wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie w kwocie 4 049,76 zł oraz kwota 262,82 zł stanowiąca skapitalizowane odsetki za opóźnienie naliczone od 25 lipca 2020 r. do dnia 19 września 2021 r. włącznie.

Sąd o odsetkach orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 1 ¹ k.p.c. Powód wygrał proces, wobec czego pozwany jest obowiązany zwrócić jemu całość poniesionych przez niego kosztów procesu. Powód poniósł koszty w łącznej wysokości 1 317 zł, na które złożyły się: 400 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej oraz 900 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. Sąd nie zasądził zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez powoda w elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdyż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 2024 r. III CZP 53/23 w sprawie zainicjowanej pozwem na zasadach określonych w art. 505 ³⁷ § 2 zd. 1 k.p.c. sąd rozstrzygając o kosztach procesu na żądanie strony zgłoszone zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 zd. 2 k.p.c. uwzględnia jedną opłatę za czynności pełnomocnika w wysokości odpowiadającej temu postępowaniu.

Sąd zgodnie z wynikiem procesu, nakazał pobrać kwotę 105,35 zł od pozwanego, która stanowi część wynagrodzenia biegłego pokrytą tymczasowo przez Skarb Państwa-Sąd Rejonowy w Toruniu.