Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 lipca 2024r. w K.

sprawy z powództwa U. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z/s we W. ( (...) 251)

przeciwko pozwanemu B. K. (PESEL (...))

o zapłatę

1.  oddala powództwo w całości,

2.  zasądza od powoda U. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z/s we W. na rzecz pozwanego B. K. kwotę 3.617,00zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 845/24

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2024r., po uprzednim umorzeniu sprawy VI Nc – e (...) w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powód U. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z/s we W. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego B. K. żądanie zasądzenia kwoty pieniężnej w wysokości 25.753,80zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty, a ponadto kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności wskazujące na jego legitymację czynną, powołując się w tym względzie na cesję wierzytelności oraz oznaczył źródło zobowiązania i jego wysokość podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy kredytu łączącej pozwanego z pierwotnym wierzycielem.

W odpowiedzi na pozew pozwany B. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany zakwestionował powództwo zarówno co do zasady, jak i co do wysokości oraz podniósł zarzuty:

- nieudowodnienia istnienia, wysokości oraz daty wymagalności wierzytelności dochodzonej pozwem,

- brak legitymacji czynnej powoda,

- brak wykazania wyliczenia wysokości należności głównej i odsetek naliczonych przez bank,

- naruszenie art. 385 ¹ § 1 kc,

- przedawnienie dochodzonej pozwem wierzytelności.

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały dotychczas zajęte stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 15 marca 2010r. pozwany B. K. zawarł z poprzednikiem prawnym powoda U. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z/s we (...) Bank S.A. z/s w W. umowę kredytu o korzystanie z karty kredytowej mBanku nr (...).

Pozwany nie wykonał postanowień łączącego strony kontraktu i posiada wobec poprzednika prawnego powoda zaległości.

W dniu 8 lutego 2023r. pierwotny wierzyciel wypowiedział pozwanemu umowę kredytu.

Wierzytelność z tytułu w/w umowy kredytu była przedmiotem cesji pomiędzy (...) S.A. z/s w W. a powodem U. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z/s we W..

( umowa kredytu k. 5-8, wypowiedzenie umowy k. 9, umowa przelewu wierzytelności k. 10-19, zawiadomienie o przeniesieniu wierzytelności k. 24-25, wezwanie do zapłaty k. 26-27)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Poprzednika prawnego powoda oraz pozwanego wiąże ważna i skuteczna umowa w rozumieniu art. 720 i n. kc i art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.).

Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązań.

Powód w sposób właściwy przekazał pozwanemu umówione świadczenie, natomiast pozwany w sposób nienależyty wykonuje zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez nie podjęcie spłaty dalszych należności wynikających z istniejącego stosunku obligacyjnego.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem powoda było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), czemu nie sprostał. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

W szczególności należy mieć na względzie, iż powód nie sprostał obowiązkowi dowodowemu w zakresie wykazania wymagalności dochodzonego pozwem roszczenia i tym samym możliwości skutecznego wszczęcia i dochodzenia tej wierzytelności w postępowaniu sądowym.

Powód zaniechał w szczególności przedstawienia Sądowi dowodów potwierdzających zachowanie wymagań art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.).

Bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy kredytobiorca popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu. Najpierw kredytodawca powinien doręczyć kredytobiorcy wezwanie określone w art. 75c ust. 1 – 2 prawa bankowego – zawierające w szczególności informację o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia – oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych). Dopiero po upływie tego terminu bank może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej. W przypadku gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (por. art. 58 § 1 kc). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu lub pożyczki, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu.

Niezachowanie warunków wynikających z art. 75c prawa bankowego skutkuje zatem nieskutecznością oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowe. Nieskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu oznacza dalej brak postawienia kredytu w stan natychmiastowej wymagalności – por. wyrok SA Kraków z dnia 7 września 2021r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1305/18, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 18 czerwca 2021r. w sprawie o sygn. akt IVCSKP 92/21, opubl. Legalis, wyrok SA Kraków z dnia 9 kwietnia 2021r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1076/19, opubl. Legalis, wyrok SA Kraków z dnia 29 czerwca 2021r. w sprawie o sygn. akt I ACa 833/20, opubl. Legalis, wyrok SA Gdańsk z dnia 17 listopada 2020r. w sprawie o sygn. akt V ACa 434/20, opubl. Legalis.

Wymagalność bowiem to cecha roszczenia (stan), wyrażająca się w istnieniu prawnej możliwości skutecznego żądania przez wierzyciela spełnienia przez dłużnika świadczenia (por. wyr. SN z 12.2.1991 r., III CRN 500/90, OSNCP 1992, Nr 7–8, poz. 137; uchw. SN z 20.4.2012 r., III CZP 10/12, OSNC 2012, Nr 10, poz. 117; wyr. SN z 27.9.2013 r., I CSK 690/12, Legalis).

Dniem wymagalności najczęściej jest dzień powstania roszczenia. W przypadku zobowiązań terminowych dzień powstania roszczenia i jego wymagalności wynika z treści zobowiązania. Jednak wymagalność niektórych roszczeń uzależniona jest od działań wierzyciela (por. art. 455 kc).

Skutkiem wezwania dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia jest to, że staje się ono wymagalne. Wymagalność oznacza pierwszy termin, w którym wierzyciel mógłby wystąpić do sądu z powództwem o zasądzenie świadczenia i tego samego dnia sąd mógłby takie powództwo uwzględnić (por. uzasadnienie uchw. SN z 26.11.2009 r., III CZP 102/09, OSNC 2010, Nr 5, poz. 75; uzasadnienie uchw. SN z 22.11.2013 r., III CZP 72/13, OSNC – Zb. dodatkowy 2014, Nr B, poz. 40; wyr. SN z 28.10.2015 r., II CSK 822/14, Legalis;) – por. Kodeks cywilny. Komentarz. red. dr hab. Konrad Osajda. Legalis 2019.

Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia kredytu przez bank powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony. Wypowiedzenie umowy przez bank w wyniku jej naruszenia przez kredytobiorcę, m.in. poprzez zaniechanie lub nieterminowe dokonywanie spłaty kredytu, ma charakter sankcyjny. Uprawnienie to realizowane jest przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej prawokształtującej i powoduje, z upływem terminu wypowiedzenia, nie tylko następcze wygaśnięcie zobowiązania w zakresie praw i obowiązków kontraktowych ciążących na obu stronach (skutek ex nunc), ale i ukształtowanie dalszych stosunków prawnych. Po tej dacie bank może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, bank jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej. Jeśli środki kredytowe nie zostały przekazane kredytobiorcy, wówczas na skutek wypowiedzenia dokonanego przez bank wygasa uprawnienie kredytobiorcy do ich uzyskania.

Wypowiedzenie kredytu należy uznać zatem za uprawnienia kształtujące, zmierza bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (por. art. 61 kc). Możliwość skorzystania przez bank z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (por. art. 189 kpc). Poza możliwością domagania się przez bank spłaty kredytu i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów bank uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – art. 471 kc – por. art. 75 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.).

Już tylko z powyższych względów powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Jako niezasadny należy natomiast uznać zarzut pozwanego braku po stronie powoda atrybutu legitymacji czynnej.

W niniejszym postępowaniu powód przy uwzględnieniu wymagań z art. 509 kc i art. 511 kc wykazał, że spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jego twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem.

Wobec przedwczesności powództwa Sąd nie był obowiązany do badania podniesionych w odpowiedzi na pozew zarzutów pozwanego odnoszących się do naruszenia art. 385 ¹ § 1 kc, czy też oceny wykazania wysokości należności głównej i ubocznych.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek