Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 31 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący sędzia Agnieszka Libiszewska

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2024 r. w Koninie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa T. A.

przeciwko M. Z. i B. Z.

o zniesienie służebności drogi koniecznej

1.  dokonuje nieodpłatnego zniesienia służebności drogi koniecznej, polegającej na prawie przejazdu i przechodu, a ustanowionej na nieruchomości, położonej w K., obręb L., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o powierzchni 0,4285 ha, dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą numer (...), której właścicielem jest powód T. A., na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości, położonych w K. – obręb L., oznaczonych numerami geodezyjnymi: (...), o powierzchni 0,1001 ha, (...) o powierzchni 0,1238 ha, dla których Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą numer (...) o przebiegu, oznaczonym na mapie geodezyjnej, sporządzonej przez biegłego geodetę K. G. (k. 209 akt) szfrafurą koloru czerwonego linią, łączącą punkty: (...) (...)- (...)- (...) (...)

2.  dokonuje nieodpłatnego zniesienia służebności drogi koniecznej, polegającej na prawie przejazdu i przechodu, a ustanowionej na nieruchomości, położonej w K., obręb L., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), o powierzchni 0,4285 ha, dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą numer (...), której właścicielem jest powód T. A., na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości, położonej w K. – obręb L., oznaczonej numerem geodezyjnymi (...), o powierzchni 0,1001 ha, dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą numer (...) o przebiegu, oznaczonego na mapie geodezyjnej, sporządzonej przez biegłego geodetę K. G. (k. 209 akt) szfrafurą koloru czerwonego linią, łączącą punkty: (...) (...)- (...)- (...) (...)

3.  zasądza od pozwanego M. Z. i B. Z. na rzecz powoda in solidum kwotę 1527 zł (tysiąc pięćset dwadzieścia siedem złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego M. Z. na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Koninie) kwotę 3242,50 zł (trzy tysiące dwieście czterdzieści dwa złote pięćdziesiąt groszy) z tytułu połowy nieuiszczonych kosztów sądowych;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej B. Z. na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Koninie) kwotę 3242,50 zł (trzy tysiące dwieście czterdzieści dwa złote pięćdziesiąt groszy) z tytułu połowy nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Agnieszka Libiszewska

UZASADNIENIE

Powód T. A. wniósł o:

1.  zniesienie bez wynagrodzenia służebności drogi koniecznej polegającej na prawie przejazdu i przechodu położonej przy ulicy (...) w K. na działce (...), dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą (...) wskutek utraty wszelkiego znaczenia dla nieruchomości władnącej oznaczonej numerami geodezyjnymi (...), których właścicielem B. Z.;

2.  zniesienie bez wynagrodzenia służebności drogi koniecznej polegającej na prawie przejazdu i przechodu położonej przy ulicy (...) w K. na działce (...), dla której Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą (...) wskutek utraty wszelkiego znaczenia dla nieruchomości władnącej oznaczonej numerami geodezyjnymi (...), której właścicielem M. Z..

Powód wskazał, że przedmiotowa służebność utraciła wszelkie znaczenie dla nieruchomości władnącej ze względu na odpowiedni dostęp pozwanych do swojej nieruchomości.

W odpowiedzi na pozew pozwana B. Z. wniosła o oddalenie powództwa w całości, a ewentualnie o zniesienie służebności za wynagrodzeniem 1000 zł i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w dwukrotności stawki minimalnej. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana wskazała, że mimo, iż do ich działki możliwy jest dojazd inną drogą , to jednak dojazd drogą ustanowioną na podstawie służebności jest o wiele łatwiejszy, szybszy, bardziej wygodny i znacznie korzystniejszy. Jest to dojazd drogą utwardzoną, która zresztą została zorganizowana w całości ze środków pozwanych, które miały zostać zwrócone – według poczynionych ustaleń – także przez powoda, a co chwili do obecnej, nie zostało uczynione. Dalej pozwana wskazała, że z drogi tej korzystali także właściciele innych sąsiednich nieruchomości i także oni partycypowali w kosztach zorganizowania i utrzymania tej drogi i część z nich koszty poniesione przez pozwanych zwróciła, a powód powyższego nie uczynił, co zdaniem pozwanych również z punktu widzenia zasad współżycia społecznego uzasadnia oddalenie powództwa wobec nadużycia prawa, którego on dokonał. W ocenie pozwanej istniejąca służebność nadal zwiększa użyteczność nieruchomości władnących, także organizacyjną i gospodarczą, nie można mówić o przestaniu przynoszenia przez nią jakichkolwiek korzyści.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. Z. wniósł o oddalenie powództwa, a ewentualnie o jej zniesienie za wynagrodzeniem za rzecz pozwanego w kwocie 10 000 zł oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu stanowiska pozwany przedstawił argumentację analogiczną do zaprezentowanej w odpowiedzi na pozew złożonej przez pozwaną B. Z..

W piśmie z dnia 14 października 2021 roku strona powodowa wskazała, że zniesienie służebności na rzecz obu pozwanych winno nastąpić bez wynagrodzenia wskutek utraty wszelkiego znaczenia dla nieruchomości władnących. Pozwani korzystając wcześniej ze służebności na nieruchomościach powoda, też nie płacili z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Zdaniem pozwanych nie może się ostać za skutecznych prawnie dla ochrony stanowiska procesowego pozwanych twierdzenia, że służebność należy utrzymywać dla wygody i komfortu pozwanych. Powód podniósł, że upadły przyczyny, dla których służebność została ustanowiona, albowiem pozwani mają obecnie odpowiedni dostęp do swoich nieruchomości, czego nie było wcześniej. Powód zaprzeczył, aby poczynił z pozwanymi jakiekolwiek ustalenia co do tego, by miał zwracać im jakiekolwiek koszty, tym bardziej, że pozwani korzystali z drogi koniecznej nie płacąc żadnego wynagrodzenia powodowi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód jest właścicielem nieruchomość położonej w K. przy ulicy (...), stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,4285 ha, dla której Sąd Rejonowy w K. księgę wieczystą nr (...).

Aktem notarialnym zawartym dnia 30 września 2008 roku rep. A nr (...), ustanowiono nieodpłatnie służebność drogi koniecznej polegającej na prawie przejazdu i przechodu przez działkę nr (...) na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), w celu dostępu do drogi publicznej.

/dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) z dnia 30 września 2008 roku - k. 16-17v, wypis i wyrys z rejestru gruntów - k. 40-41, odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) - k. 44-45v./

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego nr (...) w dniu 7 kwietnia 2009 roku D. A. sprzedał B. Z. działki nr (...) powstałe z podziału działki nr (...).

Dla przedmiotowych działek Sąd Rejonowy w K.prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) z dnia 7 kwietnia 2009 roku - k. 18-21v., wypis i wyrys z rejestru gruntów - k. 38-39, odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) - k. 42-43v./

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) w dniu 24 września 2015 roku D. A. sprzedał M. Z. działkę nr (...) powstałą z podziału działki (...).

/dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) z dnia 24 września 2015 roku - k. 22-26/

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 24 września 2015 roku D. A. sprzedał A. F. działkę nr (...) objętą księgą wieczystą nr (...).

/ bezsporne/

Zarówno dla działek (...) wpisana jest nieodpłatna służebność drogi koniecznej przez działkę (...) należącą do T. A..

W dniu 5 maja 2021 roku A. F. złożyła oświadczenie w formie aktu notarialnego A nr (...), w którym zrzekła się nieodpłatnego prawa służebności gruntowej.

/dowód: oświadczenie o zrzeczeniu się służebności gruntowej z dnia 5 maja 2021 roku - k. 27-27v./

Pismami z dnia 14 kwietnia 2021 roku i 4 maja 2021 roku powód skierował do pozwanych wezwania o zniesienie służebności gruntowej. Jednakże pozwani mimo początkowej woli złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się prawa służebności gruntowej, wycofali się.

/dowód: wezwania z dnia 14 kwietnia 2021 roku wraz z potwierdzeniem nadania - k. 28-29, wezwanie z dnia 4 maja 2021 roku wraz z potwierdzeniem nadania - k. 30-31/

Nikt poza pozwanymi nie korzystał ze służebności drogi koniecznej ustanowionej na działce nr (...). Pozwani nigdy nie płacili powodowi wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Samodzielnie ponieśli koszty urządzenia drogi koniecznej, ponieważ pozwany posiadał odpowiedni sprzęt służący do utwardzenia drogi. Pozwani ponieśli również koszty konserwacji spornej drogi.

Powód nie poczynił z pozwanymi żadnych ustaleń co do tego, aby miał zwracać pozwanym jakiekolwiek koszty dotyczących organizacji i utrzymania drogi koniecznej. A. M., który również nabył od T. A. działkę położoną w sąsiedztwie należących do niego działek, nigdy nie partycypował w kosztach urządzenia drogi przebiegającej przez działkę powoda, pomimo korzystania ze służebności przejazdu i przechodu.

W miejscu wjazdu na drogę przebiegającą przez działkę powoda zamontowana była brama, którą przekazał A. M.. Po zaprzestaniu przez pozwanych korzystania ze służebności drogi koniecznej, brama ta została zdemontowana.

W przypadku zniesienia służebności pozwana posiadają dostęp do drogi publicznej – ulicy (...). Pozwani przestali korzystać z drogi przebiegającej przez działkę nr (...), ponieważ powód zagrodził drogę poprzez. Na etapie rozmów przedsądowych pozwani deklarowali złożenie u notariusza oświadczenia o dobrowolnym zniesieniu służebności drogi koniecznej, z czego się wycofali, ponieważ droga przebiegająca przez działkę powoda stanowi dla nich wygodniejszy dojazd.

/dowód: zeznania powoda - k. 89-100 oraz - k. 178-179, zeznania pozwanej - k. 110-112 oraz - k. 122-125, zeznania pozwanego - k. 110-112 oraz - k. 127-131, zeznania A. M. - k. 174-174v./

Działka nr (...), na rzecz której ustanowiono, nieodpłatnie, służebność drogi koniecznej po działce nr (...) aktem notarialnym nr rep. A (...) z dnia 30 września 2008 roku, w chwili obecnej już nie istnieje, bo uległa dalszym podziałom, aż do stanu dzisiejszego. Poszczególne, nowo utworzone działki, zostały zbyte kolejnymi aktami notarialnymi. W momencie sprzedaży działki zbywane nie miały bezpośrednio dostępu do drogi publicznej, a jedynie poprzez służebność drogi koniecznej.

W chwili obecnej, każda nieruchomościami z działek, będących odrębnymi nieruchomościami, ma już bezpośredni dostęp do drogi publicznej, stanowiącej własność M. K., tak więc ustanowiona służebność drogi koniecznej stała się bezprzedmiotowa. Oczywiście dotyczy to również działek objętych pozwem nr:

- (...), (...) z KW (...),

- (...) z KW (...)

Dalsze korzystanie z służebności drogi koniecznej nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia.

Na załączonej do nin. opinii mapie przebiegu służebności drogi koniecznej:

- szrafurą koloru ciemnozielonego oznaczono działki nr (...), należące do strony pozwanej B. Z.,

-szrafurą koloru jasnozielonego oznaczono działkę nr (...), stanowiącą własność pozwanego M. Z.,

- szrafurą koloru purpurowego, dla celów poglądowych, oznaczono działkę nr (...) z KW (...), stanowiącą odrębną własność A. F., która w 2021 roku zrzekła się służebności drogi koniecznej, zapisanej pierwotnie w akcie notarialnym kupna,

- szrafurą koloru czerwonego, /linia łącząca punkty nr nr (...) (...)- (...)- (...) (...). oznaczono sporną służebność drogi koniecznej, prowadzącą po działce nr (...) z KW (...), należącą do powoda T. A..

Przebieg służebności oznaczono w sposób domyślny, bo nie odszukano żadnego dokumentu z jej oznaczeniem a jedynie przy uwzględnieniu opisu, ogólnie przyjętych norm w zakresie szerokości 4,0 m oraz przebiegu wzdłuż istniejących granic, w tym przypadku, wzdłuż południowej granicy działki nr (...).

W dniu pomiaru służebność drogi koniecznej nie nosi śladów użytkowania i jest wygrodzona, bez możliwości przejazdu. Odnosząc się szczegółowo do istniejących, ogólnodostępnych dojazdów do poszczególnych nieruchomości stwierdzić należy, że dojazd do działek nr (...) z KW (...) oraz działki nr (...) z KW (...) prowadzi po drodze publicznej, złożonej z wielu działek, tworzących pas drogowy, stanowiących własność miasta K. i nazwanych im. Z. S. a dalej jako ulica (...), aż do drogi powiatowej nr (...) (...). Druga możliwość dojazdu prowadzi od ww. działek ulicą im. Z. S., a dalej ulicą (...) do ulicy (...).

Nawierzchnia dróg jak wyżej jest utwardzana ale nie w sposób trwały, zaś w części, na poziomie działek nr (...), istnieje stara nawierzchnia asfaltowała, której ślady na odcinku do ulicy (...). Sam dojazd nie sprawia problemów.

/dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu geodezji K. G. - k. 203-209/

Zamierzenia pozwanych w zakresie podziału m.in. działki nr (...), nie mogą odbywać kosztem osób trzecich. W obecnym stanie na gruncie możliwe jest dokonywanie dalszych podziałów bez konieczności korzystania ze służebności drogi koniecznej po działce powoda nr (...).

/dowód: opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu geodezji K. G. z dnia 28 lipca 2023 roku - k. 239-240/

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego, zgromadzonego w sprawie.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż dowody z dokumentów przedłożonych przez strony są wiarygodne, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów, w szczególności zgodności przedstawionych kopii dokumentów z oryginałami, ani też ich wiarygodności.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. M., które ocenił jako obiektywne i spójne. Zauważyć przy tym należy, że świadek ten nie jest powiązany z żądną ze stron i jego obiektywizm nie budził wątpliwości. Z tych powodów Sąd uznał za wiarygodne korespondujące z nimi zeznania powoda. W kwestiach spornych między stronami procesu, tj. co do znaczenia służebności gruntowej dla nieruchomości władnącej, Sąd odmówił wiary zeznaniom pozwanych. Pozostają one w zdecydowanej sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, a szczególnie z treścią opinii biegłego geodety, która była jednoznaczna i kategoryczna w swej treści.

Kluczowe znaczenie z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy i zasadności zgłoszonego żądania miała opinia specjalisty biegłego z dziedziny geodezji K. G.. Sąd uznał ją za przekonywającą, bowiem jest ona kategoryczna w swych wnioskach, szczegółowa, a także zawiera wnikliwą analizę sytuacji na gruncie w oparciu o całokształt pozostałego materiału dowodowego i z tymże materiałem w pełni koreluje. Co więcej, opinia jest jasna, zupełna i należycie sporządzona. Biegły wyczerpująco przedstawił swój tok rozumowania, uzupełniając wywody w opinii uzupełniającej, w której odpowiedział na pytania pełnomocników pozwanych. Ponadto podkreślenia wymaga, że opinię sporządził po dokonaniu oględzin spornych nieruchomości. Wyjaśnienia te sąd uznał za wyczerpujące i przekonywające. Sąd pominął dowód z oględzin na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 kpc, uznając, że dowód ten nie przyczyni się do wyjaśnienia okoliczności sprawy wobec konieczności wyjaśnienia zasadności domagania się zniesienia służebności poprzez biegłego mającego wiadomości specjalne.

Ponadto pominięto dowód z uzupełniającego przesłuchania pozwanych na rozprawie, albowiem nie stawili się oni na termin wyznaczony tym celu ponownie na dzień 14 czerwca 2022 r. na wniosek pełnomocników stron złożony na rozprawie w dniu 28 kwietnia, 2022 r., na której także nie stawili się wskutek zdarzenia losowego stanu agonalnego ojca pozwanego. Pozwani mieli możliwość wyjaśnić swoje stanowisko i w zeznaniach pisemnych, a z możliwości zeznań ustanych nie skorzystali dwukrotnie, z czego z a drugim razem bez usprawiedliwionej przyczyny. Pozwani znali termin rozprawy 14 czerwca 2022 r. z odpowiednim wyprzedzeniem, dlatego też nawet przy uwzględnieniu potrzeby odpoczynku po trudnych wydarzeniach związanych ze zgonem ojca pozwanego, winni wyjazd wypoczynkowy zorganizować w taki sposób, by nie kolidował z kolejną rozprawą wyznaczono na ich wniosek dla potrzeb uzupełniającego ich przesłuchania.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. 295 k.c. jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia.

Warunkiem jest to, aby służebność utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie. Brak konieczności ustalenia wynagrodzenia w tym wypadku uzasadniony jest tym, że interes prawny uprawnionego nie doznaje uszczerbku, skoro służebność i tak nie jest mu potrzebna. Utrata znaczenia oznacza, że służebność nie jest już zupełnie konieczna dla nieruchomości władnącej. Te względy, które przemawiały za jej ustanowieniem, odpadły w całości na skutek upływu czasu lub zmienionych stosunków społeczno-gospodarczych (por. S. Rudnicki, Komentarz..., 2006, s. 481; wyrok SN z 26 listopada 1999 r., III CKN 467/98, LexisNexis nr 344318, OSNC 2000, nr 5, poz. 102). Służebność nie wygasa jednak ex lege, lecz właściciel nieruchomości obciążonej nabywa wówczas roszczenie o jej zniesienie.

Przesłanka utraty "wszelkiego znaczenia" może budzić wątpliwość o tyle, o ile powstaje pytanie, czy chodzi tu, jak sugerowałaby wykładnia językowa, o utratę przez służebność jakiegokolwiek możliwego znaczenia (znaczenie szersze), czy chodzi tylko o ustanie znaczenia gospodarczego (znaczenie węższe). W doktrynie trafnie opowiedziano się za węższym rozumieniem tej przesłanki. Wskazano, że pozostaje ona w ścisłym powiązaniu z określonym w art. 285 § 2 k.c. celem ustanowienia służebności, którym jest zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części, i w art. 295 k.c. chodzi o utratę tej właśnie użyteczności. Ocena granic użyteczności służebności i jej zaniku okazuje się jednak problematyczna. Według pierwszego poglądu o braku użyteczności służebności, czyli o utracie jej znaczenia, można mówić już wtedy, gdy służebność zachowała tylko znaczenie estetyczne, pod względem wygody lub upodobania. Odmienny pogląd zakłada, że wymienione wyżej funkcje służebności dowodzą użyteczności służebności w rozumieniu art. 285 § 2 k.c. i stanowią przeszkodę do jej zniesienia . W konkretnym przypadku ocena przesłanki utraty znaczenia służebności może więc rodzić trudności, których rozwiązanie wymaga każdorazowo udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy określony motyw uzasadniający istnienie służebności ma charakter użyteczności gospodarczej, czy wykracza poza zakres tego pojęcia.

Ocena przesłanki utraty przez służebność wszelkiego znaczenia powinna mieć charakter zobiektywizowany, ponieważ w myśl art. 295 k.c. kryterium odniesienia dla tej przesłanki jest nieruchomość władnąca, a nie aktualny jej właściciel i jego indywidualne interesy. Należy zatem badać użyteczność służebności z punktu widzenia każdoczesnego (tzn. potencjalnego) właściciela nieruchomości władnącej, który znalazłby się w określonej sytuacji prawnorzeczowej.

Znakiem zewnętrznym, który może świadczyć o ziszczeniu się tej przesłanki, jest niekorzystanie ze służebności przez uprawnionego. W doktrynie słusznie jednak podkreślono, że niekorzystanie ze służebności nie jest jednoznaczne z jej bezużytecznością, gdyż z obiektywnego punktu widzenia może być ona nadal użyteczna dla nieruchomości władnącej. Należy mieć na uwadze, że zaprzestanie korzystania ze służebności może być spowodowane różnorodnymi przyczynami, nie zawsze mającymi podłoże ekonomiczne (np. w wyniku śmierci dotychczasowego właściciela nieruchomości władnącej i braku zainteresowania nią spadkobierców służebność drogi nie jest wykonywana). Długotrwałe niekorzystanie ze służebności może natomiast prowadzić do jej wygaśnięcia na podstawie art. 293 k.c.

Analiza materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie doprowadziła do wniosku, że w chwili obecnej istniejąca służebność drogi koniecznej nie odgrywa rzeczywistego, gospodarczego znaczenia dla nieruchomości władnących.

Zwrócić należy uwagę, że służebność gruntowa zawsze powoduje daleko idące ograniczenia w zakresie władania rzeczą i uprawnień przez właściciela nieruchomości obciążonej (art. 285 § 1 k.c.). Właściciel takiej nieruchomości nie może korzystać ze swojej nieruchomości w sposób naruszający uprawnienia właściciela nieruchomości władnącej z tytułu służebności gruntowej.

W ocenie Sądu za utrzymaniem przedmiotowej służebności drogi koniecznej, przemawiać nie może argument jej przydatności ze względu na wygodę właścicieli nieruchomości obciążonych. Służebność nie ma stanowić zwiększenia wygody właściciela nieruchomości władnącej kosztem uprawnień właściciela nieruchomości obciążonej. Szczególnego znaczenia nabiera to zwłaszcza w sytuacji ustanowienia służebności nieodpłatnej. Powoduje ingerencję w uprawnienia właściciela nawet bez jakiejkolwiek rekompensaty. Znamiennych jest przy tym, że w przypadku zniesienia służebności drogi koniecznej pozwani posiadają dostęp do drogi publicznej – ulicy (...). Odnosząc się natomiast do podnoszonej przez pozwanych kwestii, że dojazd drogą ustanowioną na podstawie służebności jest o wiele łatwiejszy, szybszy, bardziej wygodny i znacznie korzystniejszy, zauważyć należy, iż za zachowaniem służebności drogi koniecznej przemawiać powinno jej znaczenie gospodarcze, nie zaś wyłącznie kwestie wygody czy upodobań.

Dalszego utrzymywania służebności gruntowej nie mogą również uzasadniać zamierzenia pozwanych w zakresie podziału m.in. działki nr (...), które nie mogą odbywać kosztem osób trzecich. W obecnym stanie na gruncie możliwe jest dokonywanie dalszych podziałów bez konieczności korzystania ze służebności drogi koniecznej po działce powoda nr (...).

W ocenie Sądu bez znaczenia pozostaje również fakt, iż pozwani ponieśli koszty urządzenia i utrzymania drogi koniecznej. Po pierwsze pozwani nie wykazali, aby pomiędzy powodem, pozwanymi i ich sąsiadami poczynione zostały jakiekolwiek ustalenia dotyczące zwrotu poczynionych przez siebie nakładów. Po drugie, koszty urządzenia drogi koniecznej obciążają właściciela nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej; jeżeli więc w celu korzystania z cudzej nieruchomości odgradzającej od drogi publicznej niezbędne jest zbudowanie odpowiednich urządzeń, to nakłady te musi ponieść właściciel nieruchomości władnącej. Pogląd ten wynika z zasady określonej w art. 285 k.c., że służebność nie może nakładać na właściciela nieruchomości obowiązku świadczenia.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd orzekł jak w punktach 1 i 2 wyroku.

O kosztach procesu w pkt 3 wyroku postanowiono po myśli art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c., kierując się zasadą odpowiedzialności za jego wynik. Powód wygrał proces w całości, dlatego pozwani zobowiązani do zwrotu na jego rzecz kosztów procesu. Sąd uznał, iż pozwani odpowiadają w niniejszej sprawie za koszty procesu in solidum. W związku z powyższym zasądził od pozwanej i pozwanego na rzecz powoda kwotę 1527 zł (1000 zł zaliczki na poczet opinii biegłego, 240 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika ustalone w oparciu o § 5 pkt 3 Rozporządzenia z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa) z tytułu zwrotu kosztów procesu, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego.

W pkt 4 i 5 wyroku Sąd nakazał pobrać od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w K.kwoty po 3242,50 zł z tytułu kosztów sądowych poniesionych w toku procesu tymczasowo na wynagrodzenie biegłego geodety. Podstawę prawną tego rozstrzygnięcia stanowił art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 1 k.p.c.

sędzia Agnieszka Libiszewska