Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

w trybie art. 505 ⁸ § 4 k.p.c.

wyroku z dnia 11 kwietnia 2024 roku

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy autocasco odmiennie niż w przypadku obowiązkowej umowy odpowiedzialności cywilnej, ma charakter umowny, tym samym wysokość szkody określa się w ramach swobody umów. Zgodnie z art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, przy czym w myśl art. 824 ¹ § 1 k.c., o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Odszkodowanie ma zasadniczo na celu naprawienie szkody wyrządzonej ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu w wyniku zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

Strony umowy ubezpieczenia, działając w ramach swobody umów, mogą określić metodykę ustalania wysokości odszkodowania lub jego zakres i tym samym odgórnie ustalić ograniczenia do zakresu odszkodowania określonego w art. 361 § 2 k.c. (normalnych następstw zdarzenia wywołującego szkodę). W ubezpieczeniach majątkowych regułą powinno być jednak świadczenie ubezpieczyciela w wysokości poniesionej szkody będącej skutkiem wypadku ubezpieczeniowego, a granicę odpowiedzialności powinna stanowić suma ubezpieczenia, odpowiadająca wysokości składki jako świadczenia wzajemnego ubezpieczającego (art. 824 § 1 w związku z art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c.). Dlatego wszelkie klauzule ograniczające odpowiedzialność ubezpieczyciela w umowie ubezpieczenia majątkowego stanowią wyjątek od wskazanej zasady i wymagają wyraźnego i znanego ubezpieczającemu postanowienia umownego, na które się godzi, także wtedy, gdy ograniczenie takie znajduje się w ogólnych warunkach umów przygotowanych przez ubezpieczyciela i akceptowanych przez ubezpieczającego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 9 sierpnia 2016 r., sygn. II CSK 743/15).

Na gruncie niniejszej sprawy kwestię odpowiedzialności odszkodowawczej regulowała zatem zawarta między poszkodowanym a stroną pozwaną umowa AC ubezpieczenia pojazdu mechanicznego, której treść ustalały polisa AC poszkodowanych D. i M. C. oraz Ogólne Warunki Ubezpieczeń komunikacyjnych E. (...) (C-E7-K-01/21). Ubezpieczający wybrał wariant polisy (...), a ochrona ubezpieczeniowa była świadczona w ramach tej polisy w okresie od 10 lutego 2022 r. do 9 lutego 2023 r. Strona pozwana nie kwestionowała zajścia podstawy do wypłacenia odszkodowania z ubezpieczenia AC, sporna była jedynie jego wysokość.

Na gruncie OWU ubezpieczyciel przewidział kilka wariantów sposobu ustalania wysokości odszkodowania. Zgodnie z § 38 ust. 1 OWU: „Jeśli szkoda jest częściowa E. Hestia wylicza odszkodowanie według: 1) metody kosztorysowej – na podstawie wyceny dokonanej przez E. Hestię; 2) metody serwisowej – na podstawie faktury dokumentującej naprawy pojazdu wystawionej przez zakład dokonujący tej naprawy.” Stosownie natomiast do treści § 40 ust. 1 OWU „W metodzie serwisowej, w przypadku szkody częściowej, wysokość odszkodowania ustala się na podstawie faktur za naprawę pojazdu, według uprzednio uzgodnionych z E. Hestią kosztów i sposobu naprawy, z zastosowaniem: 1) w wariancie (...): a) naprawczych norm czasowych określonych przez producenta pojazdu; b) średniej arytmetycznej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu; c) cen części i materiałów określonych przez producenta pojazdu.” Regulacja wiążących strony OWU w § 41 ust. 3 brzmiała: „Jeśli klient udokumentuje fakturami naprawę pojazdu dokonaną bez uprzedniego uzgodnienia z E. Hestią, to koszty naprawy będą podlegały weryfikacji do średnich arytmetycznych cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania Ubezpieczonego. Jeśli pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu klienta, nie więcej niż 110 zł (brutto) za roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) E. Hestia ustala maksymalnie do wartości brutto cen określonych przez producenta pojazdu, pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 39 ust. 2.”

W realiach niniejszej sprawy strona powodowa przedstawiła fakturę, którą strona pozwana zweryfikowała w zakresie stawek za roboczogodzinę prac naprawczych (w tym blacharsko-lakierniczych) – do 150 zł/netto za rbg oraz w zakresie niektórych wyszczególnionych w fakturze prac (przeprowadzonego testu diagnostycznego, czasu naprawy pojazdu, czasu mycia pojazdu), a nadto kosztów procesowania szkody przez warsztat.

Wobec zaistnienia między stronami sporu co do kwestii wymagających wiadomości specjalnych (wysokość stawki za roboczogodzinę prac naprawczych, zakres uzasadnionych prac) Sąd uznał za zasadne zasięgnięcie opinii biegłego zgodnie z art. 505 ⁷ § 1 k.p.c.

Ze sporządzonej w sprawie opinii biegłego z dnia 11 listopada 2023 r., którą Sąd uznał za pełną, rzetelną i fachową, jak również zrozumiałą oraz pozbawioną nieścisłości, przyjmując jej ustalenia i wnioski za własne, wynika jednoznacznie, że przyjęta przez stronę powodową stawka za 1 roboczogodzinę na poziomie 200 zł netto (stawka dla (...), bowiem zakład strony powodowej jest autoryzowanym serwisem) jest uzasadniona, a koszt naprawy uszkodzeń samochodu H. (...) nr rej. (...) (należącego do poszkodowanych C.) po kolizji z dnia 29 września 2022 r. wynosi 18.167,19 zł brutto. Uzasadnione było zarówno dokonanie oględzin uszkodzeń i sporządzenie kalkulacji naprawy i w tym zakresie przyjęcie 2 roboczogodzin na wykonanie tych czynności było zasadne, jak również mycie pojazdu przed oględzinami i naprawą, co skutkowało uwzględnieniem 0,5 roboczogodziny w kosztach naprawy.

Podkreślenia wymaga, że podniesione przez strony wątpliwości nie wpłynęły na zmianę dokonanej wyżej oceny przedmiotowej opinii. Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinią biegłego zostały przekonane również strony, co zresztą najczęściej wyklucza się wzajemnie, gdyż opinia korzystna dla jednej strony, nie przekonuje strony przeciwnej. Wystarczy zatem, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco też ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1998 r., sygn. akt II UKN 55/98).

W świetle ustalonego stanu faktycznego strona pozwana nie wykazała, aby w całości zasadnie dokonała weryfikacji przedstawionej przez stronę powodową faktury i była uprawniona do odmowy wypłaty części odszkodowania. Z punktu widzenia wiadomości specjalnych stawka roboczogodziny przyjęta przez stronę powodową (200 zł netto) mieściła się w średnich cenach stosowanych w województwie (...) i nie było podstaw do jej obniżenia do poziomu 150 zł netto, zastosowanego przez pozwanego ubezpieczyciela, jak również nie było podstaw do odmowy uwzględnienia kosztów części wykonanych czynności i w tym zakresie zredukowania wynagrodzenia o dodatkową liczbę roboczogodzin.

Strona pozwana wypłaciła stronie powodowej odszkodowanie w łącznej kwocie 17.391,50 zł, podczas gdy zasadne (w świetle łączącej poszkodowanego z pozwanym ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia AC) koszty naprawy pojazdu wyniosły 18.167,19 zł. Różnica, którą należało zatem zasądzić od strony pozwanej na rzecz strony powodowej (na którą poszkodowani przelali uprawnienie do dochodzenia tego roszczenia) wynosi 775,69 zł.

Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 22 listopada 2022 r. (zgodnie z żądaniem pozwu) do dnia zapłaty. Zakład ubezpieczeń zobowiązany był do wypłaty odszkodowania zgodnie z art. 817 k.c. w ciągu 30 dni od złożenia zawiadomienia o szkodzie. Decyzja o przyznaniu odszkodowania przez ubezpieczyciela została wydana 21 listopada 2022 r., co zakończyło postępowanie likwidacyjne. Niewątpliwie zatem 22 listopada 2022 r. upłynęło już trzydzieści dni od zgłoszenia szkody, a ubezpieczyciel znajdował się już w opóźnieniu z realizacją swojego świadczenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I wyroku.

W pkt II wyroku Sąd oddalił powództwo ponad kwotę 775,69 zł z przyczyn szerzej opisanych powyżej, jako przekraczającą wysokość szkody, co zostało ustalone w oparciu o wiedzę specjalistyczną.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 § k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Z żądanej przez stronę powodową kwoty 1.550,75 zł Sąd ostatecznie zasądził kwotę 775,69 zł, stanowiącą 50% żądania, wobec czego strony winny – co do zasady – ponieść koszty procesu po połowie. Powód poniósł łączne koszty w wysokości 1.617 zł, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 zł, zaliczka uiszczona na poczet opinii biegłego w kwocie 500 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie występującego w sprawie pełnomocnika w kwocie 900 zł. Strona pozwana poniosła łączne koszty w wysokości 917 zł, na co złożyły się: wynagrodzenie występującego w sprawie pełnomocnika oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa. Suma kosztów poniesionych przez obie strony wyniosła 2.534 zł, a skoro strony winny je ponieść po połowie, to należało zasądzić na rzecz strony powodowej od pozwanego ubezpieczyciela kwotę 350 zł. Zasądzone koszty podlegały powiększeniu o odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

W pkt IV Sąd nakazał ściągnąć od strony pozwanej (...) S.A. w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie kwotę 369,66 zł tytułem tymczasowo wyłożonych ze środków Skarbu Państwa wydatków na poczet pokrycia wynagrodzenia przyznanego biegłemu, który sporządził w niniejszej sprawie opinię. Sąd uznał za uzasadnione obciążenie pozostałą częścią tego wydatku tylko stronę pozwaną, z uwagi na fakt, że strona powodowa uiściła w toku postępowania zaliczkę na poczet tego dowodu, z której środki zostały w całości wypłacone.

Sygn. akt I C 901/23/P

ZARZĄDZENIE

1)  Odnotować uzasadnienie,

2)  Odpis wyroku +uzasadnienia (bez pouczenia) doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej,

3)  K.. 14 dni z d/d.

29 kwietnia 2024 r.