Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 8 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Joanna Kitłowska-Moroz

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2024r w S. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. B.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

- o roszczenia z umów bankowych innych

I.  umarza postępowanie co do kwoty 34 938,58 zł (trzydzieści cztery tysiące dziewięćset trzydzieści osiem złotych 58/100),

II.  oddala powództwo w pozostałej części

III.  zasądza od powódki B. B. na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 5 417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Joanna Kitłowska-Moroz

Sygn. akt I C 988/23

UZASADNIENIE

Powódka B. B. pozwem z dnia 8 marca 2023 r. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o:

1.  zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwoty 97 183,32 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 21 lutego 2023 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów niniejszego postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów w zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że B. B. w dniu 08.05.2019 r. zawarła z (...) S.A. z siedzibą w W. S.A. (poprzednikiem prawnym (...) S.A. z siedzibą w W., w zakresie niniejszej umowy) za pośrednictwem(...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego przeznaczonego na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych Kredytobiorcy oraz prowizji bankowej za udzielenie Kredytu płatnej jednorazowo. Na mocy powyższej umowy Bank przyznał kredytobiorcy kredyt w wysokości 243.605,36 zł, w tym kwoty 200.000,00 zł przeznaczonej na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy, kwoty 43.605,36 zł na pokrycie prowizji. Całkowita kwota kredytu wynosiła 200.000,00 zł i nie obejmowała ona kredytowanych kosztów kredytu, czyli prowizji bankowej. Koszt prowizji dotyczył momentu zawarcia umowy, natomiast koszty odsetek od kapitału dotyczyć miały całego okresu kredytowania. Kredyt został oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 6,70 % w stosunku rocznym (§ 2 ust. 1 umowy). W ocenie powódki Treść umowy zawartej między stroną powodową a kredytodawcą nie spełnia wszystkich wymogów wskazanych w ustawie o kredycie konsumenckim, w szczególności określonych w art. 29 ust. 3, oraz w art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17 ustawy. W przedmiotowej umowie mamy do czynienia z następującymi naruszeniami:



§ 1 ust 3 lit. a umowy w zw. z § 2 ust. 1, 2 i 3 umowy stanowią naruszenie art. 5 pkt 10 ustawy oraz art. 30 ust. 1 pkt 7 i art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy;



§ 3 ust. 4 oraz ust. 7 umowy stanowią naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy;



§ 4 ust. 2 umowy w zw. z § 8 ust. 1 umowy stanowią naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy



oraz art. 30 ust. 1 pkt 14 ustawy;



§ 7 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy;



§ 10 ust. 1, 2 oraz 3 umowy stanowią naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy;



§14 ust. 4 umowy w zw. z § 16 ust. 2 umowy stanowią naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy;



§ 17 ust. 1 oraz ust. 2 umowy stanowią naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych wraz z uiszczoną opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W uzasadnieniu pozwany podniósł zarzut uchybienia terminowi na złożenia oświadczenia woli o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Pozwany kwestionuje także uprawnienie Powódki do dochodzenia roszczeń opartych na konstrukcji sankcji kredytu darmowego ze względu na nieprzysługiwanie Powódce przy zawarciu spornej Umowy kredytu statusu konsumenta. Zgodnie z art. 45 ust. 5 u.k.k. uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. W ocenie Pozwanego dniem wykonania Umowy jest dzień 10 maja 2019 roku, w którym umowa została wykonana przez Kredytodawcę (wypłata kwoty kredytu). Stad też Powódka uchybiła terminowi na złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Nawet w przypadku uznania przez Sąd, że powódce przy zawarciu spornej Umowy kredytu przysługuje status konsumenta, to pozwany kwestionuje istnienie uprawnienia do złożenia oświadczenia kształtującego wprowadzającego sankcję kredytu darmowego (art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim).

Powódka B. B. pismem z dnia 28 lipca 2023 r. (k. 83-91) cofnęła powództwo w części tj. do kwoty 34 938,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty. W pozostałym zakresie potrzymała dotychczasowego żądania, twierdzenia i wnioski. Na skutek cofnięcia pozwu powódka domagała się:

1.  zasądzenia od strony pozwanej na jej rzecz kwoty 62 244,74 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 21 lutego 2022 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. B. od 2008 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) B. B..

Bezsporne, a nadto dowód:

- wydruk informacji z CEIDG k. 67

- księga przychodów i rozchodów k. 263-266

W dniu 8 maja 2019 r. powódka B. B. zawarła z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...). Zgodnie treścią umowy Bank na wniosek kredytobiorcy udzielił powódce, na okres 120 miesięcy, kredytu w kwocie 243 605,36 zł na sfinansowanie:

a) potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy,

b) prowizji bankowej za udzielenie kredytu płatnej jednorazowo,

c) składki ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia kredytobiorcy (§ 1 ust. 1 umowy).

Całkowita kwota kredytu wynosiła 200 000,00 zł. Nie obejmowała ona kredytowanych kosztów kredytu (§ 1 ust. 2 umowy). W związku z zawarciem umowy i udzieleniem kredytu, kredytobiorca zobowiązał się ponieść następujące koszty:

a) prowizji bankowej za udzielenie kredytu, płatnej jednorazowo w kwocie 43605,36 zł,

b) składki ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia kredytobiorcy w kwocie 0,00 zł,

c) odsetek od kapitału kredytu w kwocie 91806,75 zł (§ 1 ust. 3 umowy).

Zgodnie z wolą kredytobiorcy, wyrażoną we wniosku o udzielenie kredytu Bank kredytuje koszty udzielenia kredytu, o których mowa w ust. 3lit. a) -b) (§ 1 ust. 4 umowy).

Koszty, o których mowa w ust. 4, zostały ujęte w kwocie kredytu wskazanej w ust. 1 (§ 1 ust. 5 umowy). Koszty wskazane w ust. 3 lit. a) dotyczą momentu zawarcia umowy. Koszty wskazane w ust. 3 lit. b) - c) dotyczą całego okresu kredytowania z zastrzeżeniem, że dla ubezpieczeń czas trwania ochrony ubezpieczeniowej regulują ogólne warunki ubezpieczenia właściwe dla danego ubezpieczenia. Wysokość kosztu wskazanego w ust. 3 lit. c) mogła ulec zmianie w przypadku zmiany wysokości oprocentowania w czasie trwania umowy oraz w przypadku dokonania przez kredytobiorcę przedterminowej częściowej lub całkowitej spłaty kredytu (§ 1 ust. 6).

Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 6,70% w stosunku rocznym (§ 2 ust. 1 umowy). Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę ustalona w dniu zawarcia umowy wynosiła 335 412,11 zł (§ 2 ust.2 umowy). Rzeczywista roczna stopa oprocentowania na dzień zawarcia umowy wynosiła 11,2%.

Zgodnie z umową założenia przyjęte do obliczenia RRSO to: a) umowa będzie obowiązywać przez czas, na jaki została zawarta, a Bank i kredytobiorca będą wypełniać zobowiązania wynikające z umowy w terminach w niej określonych; b) datą początkową będzie data wypłaty kredytu; c) odstępy czasu między datami używanymi w obliczeniach wyrażone są w ułamkach roku; d) wynik obliczeń podaje się z dokładnością do jednego miejsca po przecinku, przy czym jeżeli cyfra na drugim miejscu po przecinku jest mniejsza niż 5, cyfrę tę pomija się, gdy zaś jest większa albo równa 5, cyfrę na pierwszym miejscu po przecinku zwiększa się o 1; e) koszty wymienione w § 1 ust. 3 lit. a) - b) płatne są w dniu wypłaty kredytu (§ 2 ust. 3 umowy).

Raty kredytu miały być równe i płatne w okresach miesięcznych 19. dnia każdego miesiąca. Wysokość raty kredytu wynosić miała 2 790,94 zł, z zastrzeżeniem, że wysokość pierwszej raty kredytu, która była ratą wyrównawczą, nie miała być wyższa niż 3 290,25 zł. Pierwsza rata kredytu miała być płatna do dnia 19.06.2019 r., a ostatnia do dnia 21.05.2029 r. (§ 3 ust.2 umowy).

Bank utworzył i zobowiązał się prowadzić przez cały okres trwania umowy bezpłatny rachunek o numerze (...), na którym będą gromadzone środki pieniężne wpłacane przez kredytobiorcę celem umożliwienia kredytobiorcy gromadzenia kapitału służącego wyłącznie spłacie kredytu. Środki gromadzone na tym rachunku pozostają nieoprocentowane (§ 3 ust. 4 umowy). W terminie wymagalności należności Banku wynikającej z umowy, Bank pobierze środki w wysokości odpowiadającej tej należności z rachunku kredytu, dokonując jego obciążenia.

Kredytobiorca zobowiązał się do zapewnienia na rachunku kredytu środków na pokrycie wymagalnych należności Banku wynikających z umowy, w terminach ich wymagalności, w szczególności środków na pokrycie rat w terminach i kwotach określonych powyżej.
W przypadku, gdy w terminie wymagalności kredytobiorca nie zapewni na rachunku kredytu środków na pełne pokrycie należności i w związku z tym po stronie kredytobiorcy powstanie wymagalne zadłużenie, Bank będzie zaliczał kwoty wpisane przez kredytobiorcę na rachunek kredytu aż do momentu pełnej spłaty zadłużenia w następującej kolejności: a) koszty opłat za wysłanie monitów oraz wezwań do zapłaty; b) odsetki podwyższone za opóźnienie; c) odsetki umowne; d) zaległe raty kapitałowe.

Umowa nie przewidywała prawnych zabezpieczenie kredytu (§ 4 ust. 1 umowy). Zgodnie z treścią umowy kredytobiorca zobowiązał się do pokrycia opłat i kosztów związanych z ustanowieniem zabezpieczeń. Rodzaj niezbędnych czynności oraz wysokość opłat i kosztów związanych z ustanowieniem zabezpieczeń mogła ulec zmianie w przypadku zmiany wymogów w okresie kredytowania (§ 4 ust. 2 umowy).

Oprocentowanie kredytu ulegnie zmianie w przypadku zmiany stopy procentowej rynku międzybankowego WIBOR 3M o co najmniej 0,25 pp. Zmiana oprocentowania kredytu nastąpi 6 dnia po terminie wymagalności raty w miesiącu, w którym miała miejsce zmiana stopy WIBOR 3M o co najmniej 0,25 pp., czego konsekwencją będzie zmiana wysokości rat kredytowych wymagalnych po dokonaniu zmiany stopy procentowej. Jeżeli w miesiącu, w którym miała miejsce zmiana stopy WIBOR 3M o co najmniej 0,25 pp., rata nie jest wymagalna na skutek karencji w spłacie uzgodnionej przez Strony, wówczas zmiana oprocentowania nastąpi 6 dnia po dniu, w którym rata byłaby wymagalna, gdyby nie zastosowano karencji w spłacie Kredytu (§ 5 ust. 1 umowy). Poziom zmiany stopy procentowej rynku międzybankowego WIBOR 3M w danym miesiącu ustalany jest jako różnica:

- stawki bazowej, wyznaczonej jako średnia arytmetyczna wysokości stopy WIBOR 3M z ostatnich trzech dni roboczych miesiąca poprzedzającego dany miesiąc oraz

- stawki wyznaczonej jako średnia arytmetyczna wysokości stopy WIBOR 3M z ostatnich trzech dni roboczych miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym uruchomiony został kredyt lub - jeśli oprocentowanie Kredytu zostało zmienione - stawki wyznaczonej jako średnia arytmetyczna wysokości stopy WIBOR 3M z ostatnich trzech dni roboczych miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano ostatniej zmiany oprocentowania.

Zmiana stopy procentowej kredytu nastąpi w tym samym kierunku, w którym zmieni się stopa WIBOR 3M (wzrost lub spadek) i o wartość odpowiadającą zmianie stopy WIBOR 3M. W przypadku zmiany stopy procentowej rynku międzybankowego, o której mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, Bank dokona zmiany oprocentowania Kredytu przesyłając Kredytobiorcy pisemną informację (§ 5 ust. 2-4 umowy).

W przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu przez klienta zobowiązań pieniężnych wynikających z umowy, Bank zadłużenia będzie pobierał od kwoty niespłaconych w terminie zobowiązań podwyższone odsetki, w wysokości odsetek maksymalnych przeterminowanego za opóźnienie określonych w art. 481 § 2 k.c. (stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego). Odsetki podwyższone pobierane są począwszy od dnia następującego po wynikającym z umowy i wskazanym w harmonogramie spłat terminie wymagalności danego zobowiązania pieniężnego, aż do dnia spłaty tego zobowiązania (§ 7 umowy).

Kredytobiorca zobowiązany jest do ponoszenia kosztów Banku, związanych z realizacją przez Bank praw wynikających z ustanowionych zabezpieczeń kredytu, a których wysokości w chwili zawarcia umowy określić nie można. W razie niewywiązania się przez kredytobiorcę z obowiązków wynikających z postanowień umowy, Bank uprawniony będzie do zlecenia windykacji wierzytelności Banku osobie prawnej lub fizycznej wykonującej te czynności na zlecenie Banku. Niezależnie od obowiązku zapłaty podwyższonych odsetek naliczonych od zadłużenia przeterminowanego, o którym mowa w § 7 umowy, kredytobiorcę będą obciążały koszty sądowe i egzekucyjne, które zaistnieją w następstwie dochodzenia przez Bank na drodze sądowej i egzekucyjnej roszczeń powstałych na skutek niewykonania przez Kredytobiorcę zobowiązań wynikających z umowy (§ 8 ust. 1-3).

Kredytobiorca ma prawo bez podania przyczyny odstąpić od Umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Odstąpienia od umowy dokonuje się przez złożenie Bankowi lub pośrednikowi kredytowemu (o ile umowa została zawarta za jego pośrednictwem) pisemnego oświadczenia na adres wskazany we wręczanym kredytobiorcy wzorze oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Dla zachowania powyższego terminu, wystarczające jest wysłanie oświadczenia przed upływem tego terminu. Kredytobiorca nie ponosi kosztów związanych z odstąpieniem od umowy, w tym w szczególności nie uiszcza odsetek za okres od dnia wypłaty Kredytu do dnia jego spłaty. Kredytobiorca zwraca niezwłocznie Bankowi kwotę wypłaconego kredytu, o której mowa w § 17 ust. 1 lit a) nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od Umowy. Dniem spłaty jest dzień przekazania środków pieniężnych Bankowi przez kredytobiorcę. Bankowi nie przysługują żadne inne opłaty, z wyjątkiem bezzwrotnych kosztów poniesionych przez Bank na rzecz organów administracji publicznej oraz opłat notarialnych (o ile wystąpiły). Jeżeli Kredytobiorca nie dokona wpłaty środków opisanych powyżej w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, zobowiązanie do zwrotu tych środków Bank potraktuje jako zobowiązanie przeterminowane, od którego od 31 dnia będzie naliczał odsetki zgodnie z zasadami opisanymi w § 7 Umowy (§ 10 ust. 1-3 umowy).

Kredytobiorca ma możliwość złożenia do Banku reklamacji. Reklamacje mogą być zgłaszane m.in. w formie elektronicznej za pośrednictwem Bankowości Internetowej, poprzez formularz „Złóż reklamację” dostępny na stronie internetowej Banku pod adresem www.getinbank.pl w sekcji dotyczącej składania reklamacji (§ 16 ust. 1 -2 umowy).

Po ustanowieniu prawnych zabezpieczeń kredytu określonych w § 4 ust. 1 umowy, Bank stawia do dyspozycji kredytobiorcy kwotę kredytu określoną w § 1 ust. 1 umowy. Wypłata powyższej kwoty następuje na podstawie dyspozycji uruchomienia kredytu składanej przez kredytobiorcę. Kredytobiorca wnioskuje o wypłatę według poniższego wskazania:

- kwoty 200 000,00zł przeznaczonej na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy w formie: przelewu na rachunek o NRB (...); imię, nazwisko i adres odbiorcy: B. B.; ulica (...), (...)-(...) U.,

- kwoty 43 605,36 zł przelewem, tytułem sfinansowania prowizji bankowej, o której mowa w §1 ust. 1 lit.

- kwoty 0,00 zł przelewem na rachunek Banku działającego jako agent (...) Spółka Akcyjna oraz (...) Spółka Akcyjna, tytułem składki ubezpieczeniowej za ubezpieczenie, o którym mowa w § 1 ust. 1 lit. c).

Bank uruchomi kredyt zgodnie ze złożoną przez kredytobiorcę powyżej dyspozycją uruchomienia, najpóźniej w terminie 5 dni roboczych (z wyłączeniem sobót i niedziel) licząc od dnia następnego po dniu zawarcia niniejszej umowy, pod warunkiem uprzedniego ustanowienia prawnych zabezpieczeń spłaty kredytu (§ 17 ust. 1-2 umowy).

Wraz z umową powódka otrzymała formularz oświadczenia o odstąpieniu od umowy oraz formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – konsumpcyjny kredyt gotówkowy, co powódka potwierdziła w treści umowy.

Dowód:

- umowa kredytu z dnia 10.05.2019 r. k. 22-25, 68-71

- oświadczenie o odstąpieniu od umowy k. 26

- formularz informacyjny k. 27-28, 68-71

- harmonogram spłat k. 29

W dniu 10 maja 2019 r. nastąpiło uruchomienie kredytu w wysokości 243 605,36 zł, z czego kwota 43 605,36 zł została skredytowana tytułem prowizji bankowej, zaś kwota 200 000,00 zł została przekazana na rachunek bankowy powódki nr (...).

W dniu wypłaty kredytu na wskazany rachunek banków na rachunku tym znajdowała się kwot 6 412,63 zł.

Powódka większość środków uzyskanych tytułem kredytu tj. w wysokości co najmniej 146 558,51 zł przeznaczyła na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Od dnia otrzymania kredytu powódka dokonała bowiem następujących transakcji związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą:

- w dniu 20 maja 2019 r. powódka wpłaciła kwotę 893,00 zł tytułem zaliczki na podatek dochodowy -PIT 5,

- w dniu 21 maja 2019 r. powódka wpłaciła kwotę 130 000,00 zł na (...) nr (...),

- w dniu 21 maja 2019 r. powódka wpłaciła kwotę 500,00 zł tytułem składki członkowskiej lekarza stomatologa,

- w dniu 22 maja 2019 r. powódka wpłaciła kwotę 13 000,00 zł na (...) nr (...),

- w dniu 27 maja 2019 r. powódka wpłaciła kwotę 508,00 zł tytułem faktury nr (...) – zapłata za zaopatrzenie medyczne - (...) ,

- w dniu 27 maja 2019 r. powódka wpłaciła kwotę 432,11 zł tytułem faktury nr (...) do (...) ,

- w dniu 27 maja 2019 r. powódka zapłaciła kwotę 280,99 zł tytułem, zakupów w (...) J. M., E. M. ,

- w dniu 6 czerwca 2019 r. powódka zapłaciła 281,69 zł tytułem, zakupów w (...) J. M., E. M.,

- w dniu 6 czerwca 2019 r. powódka zapłaciła kwotę 119,83 zł tytułem faktury nr (...) wystawionej przez (...) ,

- w dniu 6 czerwca 2019 r. powódka zapłaciła kwotę 194,00 zł zaplaty za towar w (...) ,

- w dniu 6 czerwca 2019 r. powódka zapłaciła kwotę 348,89 zł tytułem polisy nr (...) – składka ubezpieczeniowa dla (...).

Dowód:

- potwierdzenie realizacji przelewu k. 72

- historia rachunku bankowego k. 92-183

Powódka we wrześniu 2022 r. dokonała wcześniejszej spłaty kredytu w wysokości 52 270,00 zł. W związku z tym pozwany dokonał na rzecz powódki proporcjonalnego zwrotu prowizji kredytowej w wysokości 29 145,61 zł.

Dowód:

- oświadczenie do umowy kredytowej nr (...) k. 73

- potwierdzenie złożenia dyspozcyji przelewu k. 74

- historia rachunku bankowego k. 92-183

Pismem z dnia 30 stycznia 2023 r. powódka, działając przez ustanowionego pełnomocnika, skierowała do pozwanego oświadczenie w trybie art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego i zwrocie kredytu w wysokości nominalnej tj. bez odsetek i innych kosztów, w terminach i w sposób określony w umowie kredytowej nr (...) z dnia 8 maja 2019 r. Jednocześnie powódka wezwała pozwanego do zapłaty w terminie 14 dni, na jej rzecz kwoty 96 230,59 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wymagalności do dnia zapłaty tytułem zwrotu dotychczas pobranych od niej odsetek i innych kosztów kredytu, na co składają się kwoty:

- 43 605,36 zł tytułem pobranej prowizji,

- 52 625,23 zł tytułem pobranych dotychczas odsetek.

Dowód:

- oświadczenie z dnia 30.01.2023 r. k. 30-31

- potwierdzenie nadania wraz z potwierdzeniem odbioru k, 32

- pismo z dnia 8.02.2023 r. k. 33-35

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w części, w jakiej postępowanie nie zostało umorzone, podlegało oddaleniu.

Stosownie do treści art. 355 § 1 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew. W myśl art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Zgodnie zaś z dyspozycją art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Z uwagi na cofnięcie powództwa przed rozpoczęciem rozprawy cofnięcie to nie wymagało zezwolenia strony pozwanej, a nie wystąpiła żadna z przesłanek wymienionych w art. 203 § 4 k.p.c., postępowanie w zakresie cofniętego żądania tj. kwoty 34 938,58 złotych na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. podlegało umorzeniu.

Podstawą roszczenia powódki był przepis art. 45 ust 1. ustawy o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2018 r. poz. 993). Zgodnie z jego treścią w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy.

Przepis art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim wprowadza jedno z najbardziej charakterystycznych rozwiązań w regulacji kredytu konsumenckiego – określane jako sankcja kredytu darmowego (gratisowego). Jego istota sprowadza się do założenia, że w razie uchybienia przez kredytodawcę określonym obowiązkom informacyjnym na etapie przedkontraktowym, konsument będzie uprawniony do zwrotu kwoty kredytu w wysokości kapitału, bez konieczności zapłaty na rzecz przedsiębiorcy odsetek oraz pozostałych kosztów zastrzeżonych w umowie kredytu (wskazanych w art. 5 pkt 6 ustawy). Obowiązek informacyjny sankcjonowany przez art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim odnosi się do podstawowych - z punktu widzenia konsumenta - elementów dotyczących umowy kredytu. Jednocześnie nie można pominąć faktu, że krajowy ustawodawca, implementując do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG przewidział bardzo surową sankcję ciążącą na kredytodawcy w razie uchybienia obowiązkom informacyjnym. W świetle przepisów i celów regulacji unijnych należy stosować przedmiotową sankcję z zachowaniem zasad proporcjonalności. W doktrynie sygnalizuje się, że: „art. 45 u.k.k. implementuje ogólny art. 23 dyrektywy 2008/48, który nakazuje stosowanie skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji. Zastrzeżenia budzi, czy sankcja kredytu darmowego w obecnym kształcie spełnia przesłankę proporcjonalności. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, że omawiana sankcja powinna się odnosić jedynie do tych elementów; które są istotne dla oceny przez konsumenta zakresu zaciągniętego zobowiązania z tytułu kredytu konsumenckiego. Z uwagi na całkowity brak proporcjonalności między stopniem naruszenia obowiązku przez kredytodawcę a zakresem sankcji kredytu darmowego, odpowiedzialność kredytodawcy należy uznać za uregulowaną w sposób bardzo surowy" (T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II. Warszawa 2018. art. 45.).

Powódka w pozwie i w dalszych pismach procesowych zarzuciła pozwanemu, iż zawierając z nią umową kredytu konsumpcyjnego z dnia 10 maja 2019 r. naruszył on szereg obowiązków informacyjnych zawartych w art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim. Mianowicie powódka zarzuciła, że

1.  § 1 ust. 3 lit a w zw. z § 2 ust. 1 ust. 1, 2 i 3 umowy narusza art. 5 pkt 10 ustawy oraz 30 ust. 1 pkt 7 i art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy,

2.  § 3 ust. 4 oraz ust. 7 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10,

3.  § 4 ust.2 umowy w zw. z § 8 ust. 1 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy raz 30 ust. 1 pkt 14 ustawy,

4.  § 7 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy,

5.  § 10 ust. 1,2 oraz 3 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy,

6.  § 14 ust. 4 umowy w zw. z § 16 ust. 2 umowy stanowi naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy

7.  § 17 ust. 1 oraz ust. 2 umowy stanowią naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy.

Pozwany przeciwko roszczeniu strony powodowej podniósł następujące zarzuty:

1.  niedochowanie rocznego terminu na założenie oświadczenia na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim,

2.  brak statusu konsumenta po stronie powódki podczas zawierania umowy z dnia 10 maja 2019 r.,

3.  brak naruszenia przez pozwany bank obowiązków określonych w art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim.

Wskazać należy, iż powódka zachowała roczny termin na złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 45 ust. 1 umowy. Jak wynika z art. 45 ust. 5 oświadczenie to należy złożyć w terminie 1 roku od dnia wykonania umowy. Zdaniem pozwanego termin ten należało liczyć od dnia wykonania umowy przez pozwanego tj. od dnia wypłaty kredytu. Na poparcie swojego stanowiska pozwany powołał się na orzeczenia sądów powszechnych wydawanych w podobnych sprawach.

W ocenie sądu jednak przy wykładni wskazanego przepisu należy przyjąć interpretację według której przez „wykonanie umowy” należy rozumieć spełnienie świadczenia nie tylko przez kredytodawcę, ale także przez kredytobiorcę. Pogląd taki dominuje również zarówno w doktrynie prawniczej jak też w judykaturze (por. wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 14.03.2023 r., sygn. akt II Ca 98/23, Lex nr 3550247, wyrok Sądu Okręgowy w Warszawie z dnia 3.01.2023 r., sygn. akt V Ca 443/22, LEX nr 3484058). W ocenie Sądu w świetle art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim, wykonanie umowy następuje w momencie, gdy każda ze stron umowy wykona swoje zobowiązania względem drugiej. W świetle tej interpretacji sama wypłata kredytu jest niewystarczająca do wykonania umowy. Podstawowymi zobowiązaniami stron umowy kredytu są – po stronie kredytobiorcy – wypłata kredytu i jego końcowe rozliczenie, a kredytobiorcy – spłata kredytu. Dopiero wywiązanie się z wszystkich z nich pozwala na uznanie, że umowa kredytu jako całość została wykonana. Sąd opowiada się zatem za interpretacją, wedle której roczny termin prekluzyjny na złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego upływa rok po końcowym rozliczeniu kredytu przez kredytodawcę. W świetle przedmiotowej sprawy wskazać należy, że umowa została wykonana we wrześniu 2022 r., kiedy to powódka dokonała spłaty kredytu, a pozwany dokonał zwrotu na jej rzecz częściowego zwrotu kredytu. Powódka zaś oświadczenie w trybie art. 45 ust. 1 ustawy kredycie konsumenckim złożyła pozwanemu w styczniu 2023 r., co oznacza, że został zachowany roczny termin przewidziany art. 45 ust. 5 ustawy.

Przechodząc dalej sąd uznał, że ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że jako zasadny należy uznać zarzut strony pozwanej w zakresie konsumenckiego charakteru umowy z dnia 10 maja 2019 r.

Zgodnie z art. 22 ¹ k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Definicja konsumenta zawarta w art. 22 ¹ k.c. wyznacza zakres zastosowania unormowań konsumenckich zawartych w samym kodeksie cywilnym (np. 74 § 2, art. 384 § 2, art. 385 § 2, art. 3851 i n., art. 4541, 494 § 2, KC), a także w licznych ustawach pozakodeksowych. Okoliczność, że określa ona zakres zastosowania wielu przepisów stanowiących implementację różnych dyrektyw UE, rodzi konieczność zachowania spójności między tą ogólną definicją a pojęciem konsumenta przewidzianym w poszczególnych dyrektywach, w tym dyrektywą2011/83/UE Parlamentu Europejskiego I Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów.

Konsumentem w rozumieniu art. 22 ^{( 1)} k.c. może być tylko osoba fizyczna. Z zakresu tego pojęcia wyłączone są więc osoby prawne i inne jednostki organizacyjne, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (tzw. ułomne osoby prawne), niezależnie do tego, jakiego typu działalność prowadzą. Kolejną przesłanką konieczną do spełnienia w celu uzyskania statusu konsumenta jest dokonanie czynności prawnej z przedsiębiorcą. Ponadto konsumentem może być wyłącznie osoba fizyczna w zakresie czynności prawnych niezwiązanych bezpośrednio z jej własną działalnością gospodarczą lub zawodową. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub zawodową uzyskują więc status konsumenta, jeżeli konkretna czynność prawna dokonana przez nie z przedsiębiorcą nie jest związana bezpośrednio z ich działalnością. Natomiast istnienie pośredniego związku nie wyklucza możliwości uznania danej osoby za konsumenta (szerzej M. Gutowski, w: M. Gutowski, Komentarz KC, t. 1, 2016, art. 221, Nb 5; S. Kalus, w: M. Habdas, M. Fras, Komentarz KC, t. 1, 2018, art. 221, Nt 5). [Kodeks Cywilny. Komentarz wyd. 3, prof. dr hab. Mariusz Załucki/ Kubiak-Cyrul, Legalis].

W świetle powyższego konsumentem można być wyłącznie w zakresie czynności prawnych niezwiązanych bezpośrednio z własną działalnością gospodarczą lub zawodową. Decyduje brak związku danej czynności z wymienioną działalnością, a nie to, czy taka działalność jest w ogóle prowadzona przez osobę dokonującą czynności prawnej. Wskazać również należy, że status osoby fizycznej jako konsumenta wyznaczany jest w ramach konkretnej czynności prawnej dokonywanej z przedsiębiorcą z uwzględnieniem jej rodzaju i celu. Nie decyduje o nim to, czy dana osoba prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową, lecz to, czy czynność zdziałana z przedsiębiorcą pozostaje w bezpośrednim związku z jej działalnością. Punktem odniesienia przy ocenie związku czynności prawnej z prowadzoną przez kredytobiorcę działalnością gospodarczą jako bezpośredniego lub pośredniego, są okoliczności danej sprawy istniejące w czasie dokonywania skonkretyzowanej czynności. Właściwe dla jej dokonania są kryteria rodzaju czynności prawnej i jej przedmiotu, typowego charakteru czynności ze względu na prowadzoną działalność gospodarczą, przeznaczenia nabywanego towaru lub usługi dla celu bezpośrednio lub pośrednio związanego z działalnością gospodarczą. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2024 r. sygn. akt II CSKP 1605/22, lex nr 3699634). O statusie konsumenta na tle art. 22 ¹ k.c. rozstrzyga kilka elementów, z których kluczowy jest niezwiązany z działalnością gospodarczą lub zawodową charakter czynności prawnej dokonywanej z przedsiębiorcą. Kryterium to oznacza, że status konsumenta nie podlega ocenie in abstracto, lecz w relacji do konkretnej czynności prawnej. Okoliczność, że osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową nie pozbawia jej per se atrybutu konsumenta; osoba taka może bowiem korzystać ze statusu konsumenta, jeżeli dokonywana przez nią czynność nie jest bezpośrednio związana z jej działalnością gospodarczą lub zawodową (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2023 r., sygn. akt II CNPP 11/22, lex nr 3592359).

Zdaniem Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy prowadzi do wniosku, powódka zawierając umowę kredytu z dnia 10 maja 2019 r. nie działała jako konsument, bowiem czynność ta pozostawała w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą powódki. Bezspornym jest, że w dniu zawarcia tej umowy powódka prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą (...) B. B. . Zgodzić należy się z powódką, że sam fakt prowadzenia tej działalności nie przesądza o tym, iż powódce statusu konsumenta przypisać nie można. Wskazać jednak należy, że okoliczności, które zaistniały po zawarciu umowy z dnia 10 maja 2019 r. wskazują jednak, że umowa nie miała charakteru konsumenckiego. W pierwszej kolejności należy wskazać, że mimo, iż treść umowy wskazuje, iż środki uzyskane z jej tytułu miały zostały przez powódkę wykorzystane na cele konsumpcyjne - § 1 ust 1 lit. a umowy, to materiał dowodowy zgromadzony w sprawie prowadzi do odmiennego wniosku. Zdaniem sądu powódka środki uzyskane tytułem kredytu w przeważającym zakresie wykorzystała na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej Świadczy o tym przede wszystkim dowód z historii rachunku bankowego nr (...), na który – zgodnie z § 17 ust. 1 lit. a umowy - pozwany przelał kwotę 200 000,00 zł na rzecz powódki. Z historii tej wynika, że kwota 200 000,00 zł została wpłacona w dniu 10 maja 2019 r. Kolejno zaś powódka, już kilka dni po uzyskaniu ww. kwoty tj. w dniach 21 maja 2019 r. oraz 22 maja 2019 r. wpłaciła na rachunek (...) odpowiednio kwoty 200 000,00 zł oraz 13 000,00 zł. Powódka nadto dokonywała również innych czynności związanych z działalnością gospodarczą. Mianowicie powódka w okresie od dni 20.05.2019 r. do dnia 06.06.2019 r. dokonała 9 przelewów na łączną kwotę 3 558,51 zł celem zapłaty:

1.  zaliczki na podatek dochodowy dla przedsiębiorców (PIT -5) – kwota 893,00 zł,

2.  składki członkowskiej lekarza stomatologa – 500,00 zł,

3.  faktury nr (...) na rzecz (...) – 500,00 zł,

4.  faktury nr (...) na rzecz (...) kwota 432,11 zł,

5.  za zakupy w (...) J. M., E. M. – 280,99 i 281,69 zł,

6.  opłaty za towar w (...) 194,00 zł,

7.  faktury nr (...) – kwota 119,83 zł,

8.  polisę ubezpieczeniową dla przedsiębiorcy – kwota 348,89 zł.

Powyższe wskazuje, że powódka w okresie od dnia 21 maja 2019 r. do dnia 06 czerwca 2019 r. wydatkowała kwotę 146 558,51 zł na cele związane z prowadzoną działalnością. Sąd nie miał wątpliwości, że powyższe wydatki miały właśnie taki charakter, bowiem tytuły przelewów związane z ww. wydatkami jednoznacznie wskazują, iż powyższe transakcje nie miały charakteru konsumpcyjnego. Nie sposób zgodzić się z powódką, że powyższe wydatki zostały pokryte ze środków, które nie pochodziły z kredytu, lecz ze środków które powódka posiadała na rachunku bankowym, na które zostały przelane środki tytułem umowy kredytu. Wskazać bowiem należy, że jak wynika z ww. historii rachunku w dniu wypłaty kredytu, na rachunku bankowym powódki znajdowała się kwota 6 412,63 zł, zaś do czasu dokonywania powyższych transakcji rachunek powódki nie został zasilony na taką kwotę, która pokryłaby ww. wydatki. Zaznaczyć również należy, że powódka w sposób skuteczny nie zakwestionowała tego, aby powyższe wydatki, w szczególności środki przekazane na Konto (...) nie miały związku z jej działalnością gospodarczą, w tym nie zaprzeczała, że Konto (...) należy do niej. Ponadto powódka nie przedstawiła takich dowodów, które potwierdziłby, że faktycznie środki z kredytu zostały spożytkowane na cele konsumpcyjne czy też prywatne powódki. Powódka w trakcie przesłuchania wskazywała, że środki z kredytu przekazała w części na rzecz członków rodziny, w tym na rzecz dzieci oraz opiekę swojej matki. Powódka jednak poza gołosłownymi twierdzeniami nie wykazała poprzez jakikolwiek środek dowodowy, aby kredyt został w ten sposób wykorzystany. Powódka mogła bowiem zawnioskować o przesłuchanie osób w charakterze świadka, którym miała przekazać pieniądze, które to osoby potwierdziłyby, iż w czasie zawierania umowy kredytu otrzymały od powódki gotówkę. Powódka mogła przedłożyć jakąkolwiek korespondencję uprawdopodabniającą, iż faktycznie środki z kredytu przeznaczyła na zaspokojenie potrzeb członków swojej rodziny. Tymczasem powódka poza zakwestionowaniem, iż kredyt nie miał związku z działalnością gospodarczą i poza gołosłownymi twierdzeniami nie podjęła wykazała stosownej inicjatywy dowodowej, aby skutecznie odeprzeć zarzut strony pozwanej w zakresie konsumenckiego charakteru umowy.

W związku z tym Sąd doszedł do przekonania, że z uwagi na to, iż kwota kredytu została w znacznym zakresie wykorzystana na cele związane z działalnością gospodarczą, na co wskazują ww. transakcje, uznać należało, że powódka nie działała jako konsument, zawierając przedmiotową umowę kredytu, a kredyt miał nie pośredni, lecz bezpośredni związek z prowadzoną przez powódkę działalnością gospodarczą.

Wskazać należy - z uwagi na podnoszone przez stronę powodową twierdzenia - że nawet gdyby uznać iż umowa kredytu miała tzw, charakter mieszany to i tak nie sposób przyjąć, iż powódce przysługiwałby status konsumenta. Wskazać należy, że dyrektywa 2011/83/UE Parlamentu Europejskiego I Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów , przesądza, że przewidziane w niej mechanizmy ochrony konsumenta powinny obejmować osoby fizyczne zawierające umowy o podwójnym charakterze, tj. umowy zawierane w celach, które "częściowo są związane z działalnością handlową danej osoby, a częściowo nie są z nią związane, a cel handlowy jest do tego stopnia ograniczony, że nie jest dominujący w ogólnym kontekście umowy" (np. osoba prowadząca działalność gospodarczą kupuje komputer, z którego korzysta na potrzeby tej działalności, ale także w celach prywatnych, a ten prywatny cel przeważa; por. J. Pisuliński, w: SPP, t. 7, 2011, s. 177). W ocenie sądu, nawet przy przyjęciu, że umowa kredytu zawarta pomiędzy stronami ma charakter mieszany tj. częściowo kredyt został wykorzystany na cele związane z działalnością gospodarczą a częściowo na cele prywatne powódki to i tak przyjąć należy, że te cele prywatne nie miały charakteru dominującego tj. aby cel prywatny przeważał nad celem gospodarczym. Jak bowiem już sąd wskazał, historia rachunku bankowego na który wpłynęły środki z kredytu jednoznacznie wskazuje, że powódka w przeważającej zakresie tj. w wysokości co najmniej w wysokości 146 558,51 zł z 200 000,00 zł przeznaczyła na wydatki na działalność gospodarczą. Kwota ta stanowi przeważającą część kredytu i w związku z tym uznać należy, że nawet przy założeniu, że pozostała część kredytu została przeznaczona na cele prywatne powódki to cele te nie miały charakteru dominującego. W związku z tym sąd ostatecznie przyjął, iż powódka nie była konsumentem przy zawieraniu umowy z dnia 10 maja 2019 r.

Niezależnie od powyższego, nawet przy przyjęciu, że powódka posiadałaby status konsumenta przy zawieraniu umowy kredytu, to przyjąć należy, że w przedmiotowej sprawie pozwany nie naruszył żądnych obowiązków, które nakłada na niego przepis art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów strony powodowej w tym zakresie wskazać należy, że umowa kredytu nie narusza przepisu art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z tym przepisem umowa o kredyt konsumencki, powinna określać całkowitą kwotę kredytu. Zgodnie zaś z 5 ust. 7 ww. ustawy całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Całkowitą kwotę kredytu należy rozumieć, jako kwotę wypłacaną kredytobiorcy do swobodnego dysponowania bez obejmowania nią kredytowanych kosztów kredytu (w przedmiotowej sprawie prowizji), nawet wówczas, gdy kredytodawca udziela kredytu również na poniesienie tychże kosztów. Taka wykładnia pojęcia całkowitej kwoty kredytu jest zgodna z poglądami judykatury (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 października 2017 roku, VII ACa 879/17, LEX nr 2471048 oraz z dnia 15 lutego 2017 roku, VI ACa 560/16, LEX nr 2279527), w których akcentuje się, że przepisy ustawy o kredycie konsumenckim stanowią transpozycję do polskiego porządku prawnego przepisów Dyrektywy 2008/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.Urz. UE L z 2008 r. Nr 133, str. 66 ze zm.). Zgodnie z art. 3 lit. l dyrektywy, całkowita kwota kredytu oznacza maksymalną kwotę lub łączne kwoty udostępnione na podstawie umowy o kredyt. Natomiast całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta oznacza wszystkie koszty łącznie z odsetkami, prowizjami, podatkami oraz wszelkimi innymi opłatami, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, które to koszty znane są kredytodawcy, z wyjątkiem kosztów notarialnych; uwzględniane są tu także koszty usług dodatkowych związanych z umową o kredyt, w szczególności składki z tytułu ubezpieczenia, jeżeli, dodatkowo, zawarcie umowy dotyczącej usługi jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach (art. 3 lit. g dyrektywy). Z kolei stosownie do treści art. 3 lit. h dyrektywy całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta oznacza sumę całkowitej kwoty kredytu i całkowitego kosztu kredytu ponoszonego przez konsumenta. W świetle ww. dyrektywy całkowita kwota kredytu i kwota wypłat określają całość kwot udostępnianych konsumentowi, co wyklucza kwoty powiązane przez kredytodawcę z pokryciem kosztów związanych przez kredytodawcę z udzieleniem odnośnego kredytu, które to kwoty nie są w rzeczywistości wypłacane konsumentowi. Innymi słowy, koszty związane z udzieleniem kredytu nie mogą stanowić części „całkowitej kwoty kredytu” w rozumieniu art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim (według brzmienia na datę zawarcia przedmiotowej umowy), nawet wówczas, gdy kredytodawca udziela kredytu przeznaczonego na poniesienie tych kosztów. W konsekwencji, całkowita kwota kredytu obejmuje jedynie tę kwotę, która została faktycznie oddana do swobodnej dyspozycji konsumenta.

W realiach rozpoznawanej sprawy, suma wszystkich środków pieniężnych, nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu udostępnionych powódce w rzeczywistości wynosiła 200 000,00 zł, na taką też kwotę została określona całkowita kwota kredytu w treści umowy. Wskazuje na to wyraźnie § 1 ust. 2 umowy. Jednocześnie w postanowieniu tym nadto wskazano, że kwota ta nie obejmuje kredytowanych kosztów kredytu. Skoro zatem całkowita kwota kredytu ma obejmować kwotę rzeczywiście udostępnioną kredytobiorcy a kwota ta jest tożsama z kwotą wskazaną jako „całkowita kwota kredyty” to nie sposób twierdzić, aby pozwany dopuścił się naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim.

Kolejno powódka zarzuciła, że w związku ze wskazanie błędnej wysokości "całkowitego kosztu kredytu", a w konsekwencji błędnej wysokości "całkowitej kwoty do zapłaty” zważywszy na fakt naliczania przez stronę pozwaną odsetek od kredytowanej prowizji za udzielenie kredytu. Zarzut ten w ocenie Sądu pozostawał bezzasadnym. Brak jest bowiem tak w polskim systemie prawa cywilnego jak i europejskim systemie prawa, zakazu uniemożliwiającego pobieranie odsetek od kredytowanych kosztów udzielenia kredytu konsumenckiego. Wbrew bezzasadnym twierdzeniom strony powodowej, tego zakazu nie sposób wyprowadzać z definicji stopy oprocentowania kredytu, zawartej w art. 5 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z treścią tego przepisu jako stopę oprocentowania kredytu rozumieć należy stopę oprocentowania wyrażoną jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym. Z art. 5 pkt. 10 u.k.k. wynika natomiast, iż określenie stopy oprocentowania kredytu powinno nastąpić w relacji do kwoty faktycznie wypłaconej, co też bezspornie miało w okolicznościach sprawy miejsce. Z art. 5 pkt. 10 u.k.k. nie wynika natomiast zakaz naliczania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu. Sąd stoi zatem na stanowisku, że dopuszczalne jest pobieranie przez bank oprocentowania od kredytowanych kosztów kredytu, w tym od prowizji. Kredytowaną prowizję należy w tym wypadku traktować jako kapitał, z którego korzysta konsument w tym sensie, iż nie jest zobowiązany do zapłaty prowizji jednorazowo, ale może rozłożyć jej spłatę na raty. Z tego względy pobieranie oprocentowania od prowizji nie stoi w sprzeczności z istotą odsetek kapitałowych, które zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego (art. 359 k.c.) stanowić mają wynagrodzenie za korzystanie z kapitału (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2017 r., w sprawie VI ACa 560/16, lex nr 2279527 oraz wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r., I NSK 9/18, lex nr 2643248). Nie sposób w światle powyższego stwierdzić naruszenia art. 5 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim.

Wobec powyższego, skoro w ocenie sądu, zarzut przyjęcia błędnej całkowitej kwoty kredytu, nie został uwzględniony, to również nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia przez stronę pozwaną art. 30 ust. 1 pkt 7 cytowanej ustawy, który nakłada na pożyczkodawcę obowiązek określenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. RRSO uwzględnia nie tylko koszty zaciągniętego kredytu, ale związane też jest z okresem, w jakim trzeba je ponieść. W przedmiotowej sprawie z postanowień umowy wynika, że w dacie zawarcia umowy rzeczywista roczna stopa oprocentowania pożyczki wynosiła 11,9 % i zostały podane również wszystkie założenia przyjęte do jej obliczenia. W umowie określono również całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta. Oczywiście bank ma obowiązek podać prawidłowo wyliczoną kwotę RRSO oraz całkowitą kwotę do zapłaty, albowiem z punktu widzenia interesów konsumenta są to najistotniejsze elementy, które decydują o woli zawarcia umowy przez konsumenta. Zatem, skoro strona powodowa zakwestionowała prawidłowość określenia RRSO w umowie, to powinna wskazać w jakiej wysokości. Natomiast powódka, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, oprócz kwestionowania prawidłowości umowy w tym zakresie, nie wskazał w jakim zakresie wysokość RRSO z uwagi na podniesiony wcześniej zarzut, jest nieprawidłowa

Kolejno powódka podniosła naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z tym przepisem umowa powinna zawierać informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie.

Powódka podnosiła w tym zakresie, że umowa przewiduje rozliczenie kredytu przez dokonywanie wpłat na prowadzony dla klienta rachunek, jednak nie wskazano informacji dotyczącej opłat za korzystanie ze środków płatniczych jak i dla wypłat, prowizji, marżach oraz kosztach usług dodatkowych. Ponadto powódka zarzucała, że umowa nie określa informacji o kosztach związanych z realizacją zabezpieczeń przez bank.

Analiza treści umowy wskazuje, że w jej § 6 zawarto informację na temat opłat i prowizji jakie mogą wiązać się z zawartą umową oraz wskazano czynności oraz wysokość opłat pobieranych przez bank za ich wykonanie według stanu na dzień zawarcia umowy. W ocenie sądu zapis ten sformułowany jest w sposób jasny i zrozumiały i stanowi realizację obowiązku określonego w art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim. Ponadto pozwany w treści formularza informacyjnego do umowy w sposób szczegółowy określił warunki, na jakich koszty związane z umową kredytu mogą ulec zmianie. Z treści umowy nie wynika, aby powódka była obciążana opłatą z tytułu prowadzenia jednego lub kilku rachunków w celu dokonywania wpłat i wypłat środków pieniężnych oraz opłata z tytułu korzystania z instrumentów płatniczych, co wprost wynika z formularzu informacyjnego, który powódka otrzymała wraz z umową kredytu i co zostało przez nią potwierdzone w treści umowy. Skoro zatem powódka nie była obciążona tymi obowiązkami to pozwany nie miał obowiązku informowania jej o opłatach z tym związanych. Zgodnie bowiem z umową opłatami tymi nie mógł jej obciążyć. W zakresie zaś zarzutu braku określenia opłat związanych z ustanowieniem zabezpieczenia (§ 4 ust. 2 umowy i § 8 ust. 1 umowy) wskazać należy, iż strona powodowa w sposób nieprawidłowy wywodzi z tych postanowień umowy uprawnienia banku do otrzymania świadczenia z ubezpieczenia do wysokości salda kredytu jako formy zabezpieczenia kredytu. Z postanowienia tego ani też z pozostałych zapisów § 4 i § 8 umowy nie wynika, aby kredytodawca uzyskał uprawnienie do ustanowienia zabezpieczenia kredytu w takiej postaci. Natomiast z § 4 ust. 1 umowy wynika, że strony nie ustaliły jakiegokolwiek zabezpieczenia kredytu. Stąd nie sposób uznać, iż na pozwanym ciążył obowiązek wskazania jakichkolwiek opłat związanych z zabezpieczeniami kredytu. Nie sposób zatem mówić o naruszeniu art. 30 ust. 1 pkt 10 umowy o kredycie konsumenckim. Pozwany nie naruszył także 30 ust. 1 pkt 14 ustawy, z którego wynika, że w umowie kredytu należy określić sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje. Skoro umowa wyraźnie wskazuje, że strony nie ustaliły jakikolwiek formy zabezpieczenia spłaty kredytu to nie sposób stwierdzić naruszenia ust. 30 ust.1 pkt 14 ustawy.

Kolejny zarzut dotyczył naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy, z uwagi na to, że § 7 umowy nie określa stopy procentowej zadłużenia przeterminowanego poprzez wskazanie konkretnej wysokości (wartości procentowej), lecz poprzez wskazanie punktu odniesienia do obliczenia tego oprocentowana. W myśl art. 30 ust. 1 pkt 11 umowa o kredyt konsumencki powinna określać roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu. W § 7 umowy wskazano, że w przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu przez klienta zobowiązań pieniężnych wynikających z umowy, Bank zadłużenia będzie pobierał od kwoty niespłaconych w terminie zobowiązań podwyższone odsetki, w wysokości odsetek maksymalnych przeterminowanego za opóźnienie określonych w art. 481 § 2 k.c. W ocenie Sądu regulacja w umowie warunków naliczania i wysokości odsetek od zadłużenia przeterminowanego w jej § 7 było prawidłowe i wystarczające w świetle wymogów formułowanych przez ustawę o kredycie konsumenckim, jak i w żaden sposób nie prowadziło po stronie konsumenta do jego deficytu intelektualnego w zakresie wartości naliczanych odsetek. Powyższe postanowienie stanowiło prostą transpozycję powszechnie obowiązujących art. 481 § 2 i 21 k.c., wobec czego nie sposób uznać, aby takie sformułowanie tego postanowienia przez stronę pozwaną miało nosić jakiekolwiek znamiona naruszenia. Z natury tychże odsetek wynika również fakt, iż były one zastrzeżone jako oprocentowanie zmienne, wobec czego bez znaczenia pozostawał brak wyraźnego zaznaczenia tego charakteru odsetek w umowie. Wskazać nadto należy, że w formularzu informacyjnym doręczonym powódce wraz z umową wprost wskazano, że stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowane wynosi 14 %.

Za niezasadny sąd ocenił zarzut naruszenia art. 30 ust.1 pkt 15 ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z tym przepisem umowa o kredyt konsumencki powinna określać termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym. W ocenie sąd umowa kredytu oraz dołączony do niej formularz informacyjny zawiera wszytskie informacje o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy. W § 10 ust 1-3 umowy zawiera bowiem informacje o:

- terminie odstąpienia od umowy – 14 dni, przy czym dla zachowania powyższego terminu wystarczające było wysłanie oświadczenia przed jego upływem,

- sposobie odstąpienia – złożenie bankowi lub pośrednikowi kredytowemu pisemnego oświadczenia na adres wskazany we wręczanym kredytobiorcy oświadczania o odstąpieniu od umowy,

- skutkach odstąpienia, w tym obowiązku zwrotu przez kredytobiorcę kredytu – w umowie wskazano, że kredytobiorca zwraca niezwłocznie bankowi kwotę wypłaconego kredytu w wysokości 200 000,00 zł nie później niż w terminie 30 dni od dnia założenia oświadczenia od odstąpieniu od umowy,

- odsetkach związanych z odstąpieniem od umowy – w umowie wskazano, że kredytobiorca nie ponosi kosztów związanych z odstąpieniem od umowy, w tym w szczególności nie uiszcza odsetek za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia jego spłaty oraz wskazano informację, że odsetki będą się należeć bankowi jedynie w sytuacji, gdy kredytobiorca nie zwróci kredytu, przy czym wskazano sposób ich naliczenia poprzez odwołanie do § 7 umowy.

Nie sposób zgodzić się ze stroną powodową, że umowa kredytu przewiduje, że skutecznym będzie tylko oświadczenie o odstąpieniu od umowy tylko w sytuacji, gdy zostanie ono złożone na wręczonym kredytobiorcy formularzu odstąpienia od umowy. Umowa bowiem nie przewiduje postanowienia, według którego bezskuteczne jest oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożone nie na wręczonym formularzu. Zapis § 10 ust. 1 wskazuje jedynie, że oświadczenie powinno być wysłane na adres wskazany w formularzu odstąpienia od umowy. Z powyższego nie sposób wywieść wniosku, że jedynie oświadczenie złożone na takim formularzy będzie prowadzić do skutecznego odstąpienia od umowy. Brak zatem naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 15 umowy o kredycie konsumenckim.

Powódka podniosła też naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 1 umowy o kredycie konsumenckim, zgodnie z którym umowa o kredyt konsumencki, powinna określać imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego. Powódka podnosiła, że zawarta pomiędzy stronami umowa nie zawiera informacji dotyczącej adresu do doręczeń elektronicznych pośrednika kredytowego wpisany do bazy adresów elektronicznych oraz informacji o adresie elektronicznym do doręczeń dla samego kredytodawcy. Zarzut ten należy uznać za bezzasadny, w szczególności z uwagi na fakt, iż w dniu zawarcia spornej Umowy o Kredyt na pozwanej nie ciążył obowiązek wskazania w umowie kredytowej adresu poczty elektronicznej kredytodawcy. Tym samym sporna umowa nie uchybia wymogom ustawowym. Obowiązek zawarcia w umowie informacji na temat adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego wynika bowiem ze znowelizowanego art. 30 ust. 1 pkt 1 UKK, obowiązującego od dnia 5 października 2021 roku (zob. art. 120 pkt 2 i art. 166 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych LDZ.U. 2020 poz. 23201 w zw. z art. 1 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 15 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o doręczeniach elektronicznych Dz.U. 2021 poz. 1 1 351). Wymóg ten wprowadzono więc po ponad 2 latach od dnia zawarcia spornej umowy.

Powódka podnosiła też naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy, zgodnie z którym umowa o kredyt konsumencki powinna określać terminy i sposób wypłaty kredytu. Powódka zarzucała, że postanowienia umowy w tym zakresie są nieczytelne i niejednoznaczne, w szczególności z uwagi na uzależnienie terminu wypłaty od ustanowienia prawnych zabezpieczeń spłaty kredytu. Wskazać należy, że analiza treści umowy nie uzależniała wypłaty kredytu od spełnienia dodatkowych warunków, w szczególność poprzez ustanowienie prawnych zabezpieczeń. Wprawie § 17 ust. 1 i 2 wskazuje, że wypłata kredytu nastąpi dopiero po ustanoweniu prawnych zabezpieczeń kredytu określonych w § 4 ust. 1 umowy, jednak jak już wskazano, w postanowieniu tym wskazano na brak jakichkolwiek form zabezpieczenia kredytu. Zatem wywieść należy wniosek, że wypłata kredytu nie została uzależniona od jakiegokolwiek warunku. Umowa w sposób jasny wskazuje termin i sposób wypłaty kredytu, co stanowi realizację obowiązku z art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy o kredycie konsumenckim.

Resumując zatem wskazać należy, że z jednej strony brak konsumenckiego charakteru umowy z dnia 10 maja 2019 r., z drugiej zaś niezasadność zarzutów powódki w zakresie naruszenia obowiązków wskazanych w art. 30 ust. 1 umowy o kredycie konsumenckim przemawiał za oddaleniem powództwa w przedmiotowej sprawie, o czym Sąd orzekł w pkt II wyroku.

Sąd wskazuje jeszcze, że nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek powódki o zawieszenie postępowania w sprawie zgłoszony w piśmie z dnia 2 stycznia 2024 r. (k. 196-199). Zgodnie z art. 177 § 1 pkt 31 k.p.c. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Powódka wnosiła o zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia przez TSUE spraw toczących się pod sygn. akt: C-714/22 oraz pod sygn. akt C-472/23. W ocenie Sąd odpowiedz na pytania zadane Trybunałowi w ramach ww. postępowań nie miała wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. W ramach ww. postępowań o sygn. akt C-714/22 oraz C-472/23 Trybunałowi Sprawidliwości UE zostały zadane pytania prejudycjalne, które odwołują się do postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki. W pierwszej kolejności należy wskazać, że Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki, o której mowa w przywołanych powyżej pytaniach ma zastosowanie w zakresie stosunków prawnych dotyczących konsumentów. Jak wykazało przedmiotowe postępowanie, powódka zawierając umowę o kredyt konsumencki z dnia 10 maja 2019 r. nie posiadała statusu konsumenta, co per se czyni bezprzedmiotowym powoływania się na rozstrzygnięcia Trybunału Sprawidliwości UE, które dotyczą ochorny konsumentów. Po wtóre, nawet przy przyjęciu, że powódka posiada status konsumenta to analiza postanowień umowy kredytu konsumenckiego z dnia 10 maja 2019 r. nie pozwala na twierdzenie, aby w umowie w sposób nieprawidłowy określono rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, co było już przedmiotem rozważań sądu. W związku z tym sąd uznał, iż rozstrzygnięcie spraw o sygn. akt C-714/22 oraz pod sygn. akt C-472/23 nie miałoby wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Dlatego też wniosek o zawieszenie postępowania nie zasługiwał na uwzględnienie.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz z przesłuchania powódki B. B.. Sąd uznał dowody z dokumentów za wiarygodne. W szczególności istotny walor dowodowy przyznać należało samej umowie kredytu wraz z formularzem informacyjnym bowiem dokumenty te pozwalały na ocenę zasadności zarzutów powódki w zakresie naruszeń z art. 30 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, a nadto wartościowa dowodowa była również historia rachunku bankowego, na który wpłynęła kwota kredytu, bowiem pozwoliło to na ustalenie posiadania przez powódkę status konsumenta w czasie zawierania umowy.

W zakresie przesłuchania strony powodowej sąd wskazuje, że nie dał wiary zeznaniom powódki, w szczególności w zakresie tego w jakim celu powódka zaciągnęła kredyt i w jaki sposób rozdysponowała kwotę udzielonego kredytu w wysokości 200 000,00 zł. Powódka bowiem zeznała, że środki z kredytu przeznaczyła na cele związane z potrzebami członków jej rodziny – dzieci i matki. Twierdzenia te nie zostały jednak przez powódkę w żaden sposób wykazane, a nadto pozostają w sprzeczności z dowodami zgromadzonymi w sprawie, w szczególności z historią rachunku bankowego, z której wynika, że powódka większość kwoty z kredytu wydatkowała na cele związane z działalnością gospodarczą, o czym sąd wypowiedział się we wcześniejszej części rozważań. Powódka nadto nie umiała się ustosunkować w czasie zeznań do kwot wypłaconych na cele związane z działalnością.

Orzeczenie o kosztach procesu zawarte w punkcie III sentencji wyroku znajduje swoje uzasadnienie w przepisie art. 98 § 1, § 11 i 3 k.p.c. oraz § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Stosownie do przepisu art. 98 § 1 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W niniejszej sprawie zatem strona powodowa jako strona przegrywająca proces, miała obowiązek zwrócić koszty procesu na rzecz strony pozwanej, na które złożyły się koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł oraz wynagrodzenie adwokata w stawce minimalnej – 5 400,00 zł.

Mając powyższe na uwadze sąd orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.(...)

2. (...)

3.(...)

(...)