Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Joanna Składowska

Sędziowie: Barbara Bojakowska

K. P.

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2023 roku w Sieradzu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa I. K. i D. K.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...) Zarządowi (...) w B.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 27 lutego 2023 r., sygn. akt I C 664/18

oraz zażalenia powodów

na postanowienie w przedmiocie kosztów zawarte w punktach 3 i 4 wyroku

postanawia:

I.  z apelacji pozwanego zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1. i 2. w ten sposób, że
w pkt 1. kwotę 37 628,31 złotych zasądza z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 35 000 (trzydzieści pięć tysięcy) złotych - od 14 listopada
2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2 628,31 (dwa tysiące sześćset dwadzieścia osiem i 31/100) złotych - od 17 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od małżonków I. K. i D. K. na rzecz Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym;

III.  z zażalenia powodów zmienia punkty 3 i 4 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

A.  punktowi 3. nadaje następującą treść:

„zasądza od Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. na rzecz małżonków I. K. i D. K. 1 307,56 (tysiąc trzysta siedem i 56/100) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu;

B.  w punkcie 4. b) kwotę 1 745,80 złotych nakazuje ściągnąć z zasądzonego na rzecz powodów w pkt 1. roszczenia;

IV.  oddala zażalenie w pozostałej części;

V.  znosi między stronami koszty postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt I Ca 206/23

I Cz 74/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 27 lutego 2023 r., wydanym pod sygn. akt. I C 664/18, Sąd Rejonowy w Łasku zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów I. K. i D. K.
37 628,31 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty (pkt 1) oraz koszami procesu w wysokości 1 285,12 złotych (pkt 3), oddalając powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2) i nakazując pobrać w pkt 4. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łasku z tytułu zwrotu wydatków:

a.  od pozwanego - 3 709,84 złotych;

b.  od I. K. i D. K. - 1 745,80 złotych.

Rozstrzygniecie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

Powodowie I. K. i D. K. są właścicielami na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nieruchomości składającej się z zabudowanej działki o nr (...) położonej w G. gmina Ł..

Nieruchomość strony powodowej jest położona w obszarze oddziaływania hałasu
z lotniska wojskowego w Ł.. Hałas emitowany przez lotnisko przekracza dopuszczalny poziom w porze dziennej i nocnej. Z tego względu w dniu 25 października 2016 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę Nr XXIX/379/16 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. (Dz. U. Woj. (...) nr 2016 roku poz. 4929 z 22 listopada 2016 r.). Przedmiotowa uchwała weszła w życie 7 grudnia 2016 r. Nieruchomość strony powodowej jest położona w podobszarze A obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego w/w uchwałą.

Spadek wartości nieruchomości, w związku z jej położeniem na obszarze ograniczonego użytkowania lotniska wojskowego, powiększony o koszty rewitalizacji wynosi łącznie
37 628,31 złotych.

Pełnomocnik powodów wystosował do pozwanego przedsądowe pisemne wezwanie do zapłaty kwoty 35 000 złotych w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Wezwanie doręczono pozwanemu 6 listopada 2017 r. Pismem z 9 listopada 2017 r. pozwany odmówił uznania zgłoszonych roszczeń.

W przedstawionym stanie faktycznym, w ocenie Sądu Rejonowego, spełnione zostały przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej uregulowanej w art. 129 ust 2 oraz 136 ust 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U z dnia 29.10.2021, Dz.U. 2021 poz. 1973 - p.o.ś).

Zakres prac koniecznych do zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego i ich koszt wynika z opinii biegłego, podobnie jak spadek wartości nieruchomości.

Z powyższych względów powództwo podlegało uwzględnieniu co do kwoty 37 628,31 złotych. W pozostałym zakresie, tj. co do kwoty 17 371,69 złotych powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

O odsetkach Sąd pierwszej instancji orzekł podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c., o kosztach procesu - na podstawie art. 100 k.p.c., a o kosztach sądowych - na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sąd wskazał, że powodowie wygrali sprawę w 68 %. W sumie strony poniosły koszty procesu w kwocie 7 234 złotych. Powodowie powinni zwrócić pozwanemu kwotę 1 285,12 złotych.

Wydatki pokryte tymczasowo przez Skarb Państwa obciążają strony w tym samym stosunku.

Powodowie wnieśli zażalenie na rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w pkt 3 i 4b wyroku, zarzucając:

1.  naruszenie art. 98 § 1 k.p.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie,
a w konsekwencji nieprawidłowe rozliczenie kosztów procesu i zasądzenie od powodów na pozwanego kwoty 1 285,12 złotych, w sytuacji gdy powodowie wygrali postępowanie w 68 %, zatem w ramach stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu winna im zostać zasądzona od pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) kwota w wysokości 2 604,12 złotych;

2.  naruszenie art. 96 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 100 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez ich niezastosowanie, a w konsekwencji obciążenie powodów wydatkami poniesionymi tymczasowo z sum budżetowych Skarbu P. - Sądu Rejonowego w Łasku, w sytuacji gdy powodowie postanowieniem z dnia 13 lipca 2018 r. zostali zwolnieni od kosztów sądowych w całości, a postanowienie to nie zostało w żadnym zakresie uchylone ani zmienione.

Powodowie wnieśli o zmianę wyroku poprzez zasądzenie w pkt 3. od pozwanego na rzecz powodów 2 604,12 złotych oraz uchylenie punktu 4b.

Pozwany uznał zażalenie w zakresie pkt 3. do kwoty 1 307,56 złotych, a w pozostałym zakresie wniósł o jego oddalenie na koszt powodów.

Pozwany wniósł także apelację w wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie

w części, tj. w pkt 1 w zakresie zasądzenia od pozwanego na rzecz strony powodowej odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 37 628,31 złotych od dnia 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie: art. 456 k.c. w związku z art. 359 § 1 k.c., poprzez jego niezastosowanie, polegające na zasądzeniu w pkt 1 sentencji wyroku od pozwanego na rzecz powodów żądanej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 14 listopada 2017 r. zamiast prawidłowo:

- kwotę 35 000,00 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;

- kwotę 2 628,31 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty.

Pozwany wniósł o:

1.  zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez ustalenie, iż stronie powodowej przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie od orzeczonej kwoty, które powinny być liczone w sposób wskazany jak powyżej;

2.  zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przypisanych prawem.

W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o jej oddalenie na koszt pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w całości, natomiast zażalenie jedynie w części.

Roszczenie z art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska jest roszczeniem odszkodowawczym, a szkoda obejmująca zmniejszenie wartości nieruchomości oraz koszty rewitalizacji akustycznej budynku (art. 136 ust. 3 wskazanej ustawy) podlegać może naprawieniu z natury rzeczy wyłącznie przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Tym niemniej zauważyć należy, iż ustawodawca, kierując się dążeniem do ochrony interesu poszkodowanego, co do zasady określił w art. 363 k.c. uprawnienie poszkodowanego do dokonania takiego wyboru sposobu skompensowania każdej szkody. Termin spełnienia świadczenia odszkodowawczego nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, jego wymagalność należy określać zgodnie z art. 455 k.c., a więc niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania zobowiązania. Zatem roszczenie odszkodowawcze staje się pieniężnym po skonkretyzowaniu jako żądania zapłaty określonej sumy. Opóźnienie
w zapłacie po takim wezwaniu rodzi roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych, zgodnie
z art. 481 § 1 k.c.

W sprawie przedmiotowej - pismem z 3 listopada 2018 r. - powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 35 000 złotych (25 000 złotych z tytułu utraty wartości rynkowej nieruchomości i 10 000 złotych z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej), określając termin płatności na 7 dni od otrzymania wezwania. Co do tej sumy mogli zatem dochodzić odsetek za opóźnienie począwszy od 14 listopada 2017 r. Taka też kwota była wskazana w pozwie. Dopiero pismem z 24 listopada 2022 r., pełnomocnik powodów rozszerzył powództwo do kwoty 40 000 złotych z tytułu utraty wartości rynkowej nieruchomości i do kwoty 15 000 złotych z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej. Odpis pisma został doręczony pełnomocnikowi pozwanego 16 stycznia 2023 r. Zatem co do kwoty 2 628,31 złotych pozwany pozostawał w opóźnieniu dopiero od 17 stycznia 2023 r.

Co do zażalenia należy zauważyć, że skoro łącznie poniesione przez strony koszty wyniosły 7 217 złotych, powodów obciąża 32%, czyli 2 309,44 złotych, a ponieśli koszty
w wysokości 3 617 złotych, to zasądzeniu od pozwanego podlega różnica - 1 307,56 złotych, nie zaś 2 604,12 złotych, jak wskazują powodowie.

Jeśli zaś chodzi o wydatki, to zwolnienie od kosztów sądowych nie eliminuje możliwości obciążenia nimi powodów. Zgodnie z art. 113 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, kosztami których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Natomiast koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz strony, której czynność spowodowała ich powstanie.

Mając na uwadze powyższe, Sad Okręgowy, na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c., z apelacji pozwanego zmienił zaskarżony wyrok w pkt 1. i 2. w ten sposób, że
w pkt 1. kwotę 37 628,31 złotych zasądził z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 35 000 złotych - od 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2 628,31 złotych - od 17 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty,

natomiast z zażalenia powodów zmienił punkty 3 i 4 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

- w pkt 3. zasądził od Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. na rzecz małżonków I. K. i D. K. 1 307,56 złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu, a w punkcie 4. b) kwotę 1 745,80 złotych nakazał ściągnąć z zasądzonego na rzecz powodów w pkt 1. roszczenia.

Dalej idące zażalenie podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

O kosztach postępowania apelacyjnego, należnych od powodów na rzecz strony pozwanej Sąd Okręgowy orzekł w punkcie II. wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
w zw. z art. art. 391 § 1 k.p.c. Wysokość opłaty za czynności profesjonalnego pełnomocnika - 450 złotych - ustalono w oparciu o § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Na zasadzie art. 100 w zw. z art. 391 § 1 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c., Sąd zniósł między stronami koszty postępowania zażaleniowego.