Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2024 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2024 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa M. M., K. G., D. C.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w K.:

a)  na rzecz powódki M. M. kwotę 371 997,36 zł (trzysta siedemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych i 36/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 118 000 zł (sto osiemnaście tysięcy złotych) od dnia 1 października 2023 roku do dnia
7 lutego 2024 roku;

- 371 997,36 zł (trzysta siedemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych i 36/100) od dnia 8 lutego 2024 roku do dnia zapłaty;

b)  na rzecz powódki D. C. kwotę 92 999,33 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych i 33/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 29 500 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset złotych) od dnia 1 października 2023 roku do dnia 7 lutego 2024 roku;

- 92 999,33 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych i 33/100) od dnia 8 lutego 2024 roku do dnia zapłaty;

c)  na rzecz powódki K. G. kwotę 92 999,33 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych i 33/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 29 500 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset złotych) od dnia 1 października 2023 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  zasadza od pozwanej na rzecz powódek kwotę 10 800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych)
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 18 560 zł (osiemnaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt złotych).

SSO Piotr Suchecki

Sygn. akt I Cgg 38/23

UZASADNIENIE

W dniu 7 marca 2023 roku M. M., K. G. i D. C. wniosły o zasądzenie na ich rzecz od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. kwoty 180 000 zł, podzielonej na części stosownie do ich udziałów w nieruchomości, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu.

W dniu 7 lutego 2024 roku, w reakcji na opinię biegłego sądowego, powódki rozszerzyły powództwo żądając ostatecznie zasądzenia:

1.  na rzecz M. M. kwoty 371 997,36 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot

- 118 000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niemniejszej modyfikacji,

- 371 997,36 zł od dnia następnego po niniejszej modyfikacji do dnia zapłaty;

2.  na rzecz D. C. kwoty 92 999,33 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot

- 29 500 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niemniejszej modyfikacji,

- 92 999,33 zł od dnia następnego po niniejszej modyfikacji do dnia zapłaty;

3.  na rzecz K. G. kwoty 92 999,33 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 29 500 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niemniejszej modyfikacji,

Uzasadniając swoje żądania powódki oświadczyły, że na skutek działalności górniczej, za skutki której odpowiedzialność ponosi pozwana Spółka, uszkodzeniu uległ budynek mieszkalny, ogrodzenie i nawierzchnia na nieruchomości stanowiącej ich współwłasność, a pozwana Spółka dobrowolnie nie naprawiła szkody. Formułując ostateczne żądanie w zakresie kwotowym powódki oświadczyły o aprobowaniu wartości szkody wyliczonej przez biegłego i domagały się zasądzenia odszkodowania w częściach odpowiadających ich udziałom w prawie własności nieruchomości

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. domagała się oddalenia powództwa. Nie kwestionując negatywnego wpływu eksploatacji prowadzonej przez należący do niej zakład górniczy na nieruchomość powódek podnosiła, że wskazywane przez powódki szkody mogą być następstwem wad budowlanych lub nienależytego utrzymania budowli, a także wynikać z procesu normlanego zużycia. Odnosząc się do rozszerzonego powództwa oświadczyła o podtrzymaniu dotychczasowego stanowiska, nadto zakwestionowała początkowy termin naliczania żądanych przez powódek odsetek.

Stan faktyczny

Małżonkowie S. M. i M. M. od 2000 r. byli współwłaścicielami w ramach wspólności majątkowej nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), dla której SR w Rudzie Śląskiej prowadzi Księgę Wieczystą nr (...). W 2016 r. S. M. zmarł, a spadek po nim nabyły jego żona M. M. i jego córki D. C. i K. G. – każda po 1/3 części. W wyniku powyższego aktualnymi współwłaścicielami nieruchomości są M. M. w udziale 4/6, D. C. w udziale 1/6 i K. G. w udziale 1/6.

- aktualny wydruk KW nr (...)– k. 7-9

- akt poświadczenia dziedziczenia – k. 10-11

Nieruchomość powódek zabudowana jest budynkiem mieszkalnym wybudowanym w latach 2000-2010, z dobudowanym garażem w 2017 r. Budynek ten, w wyniku niekorzystnych wpływów działalności górniczej, uległ znaczącemu wychyleniu do poziomu 20-25 mm/m. Poza tym stan techniczny budynku jest dobry i jego użytkowanie nie stwarza bezpośredniego zagrożenia dla korzystających z niego mieszkańców. Z działalnością górniczą związane jest też uszkodzenie ogrodzenia w postaci pęknięć podmurówki w części frontowej i widoczne pochylenie w części bocznej. Prawidłowym i ekonomicznie uzasadnionym sposobem naprawy budynku jest przeprowadzenie jego rektyfikacji, której koszt wynosi 548 729,35 zł brutto. Koszty naprawy ogrodzenia wynoszą natomiast 9 266,67 zł brutto. Są to koszty zaktualizowane według wskaźników cenotwórczych w III kwartale 2023 r.

- opinia biegłego z zakresu budownictwa W. P. k. 46-160

W 27 października 2022 r. powódki wystąpiły do (...) SA z wnioskiem o naprawę szkód górniczych, obejmujących uszkodzenia budynku mieszkalnego i otoczenia. W grudniu 2022 r. pozwana ograniczyła się do pisemnej propozycji kontaktu w celu ustalenia dalszego trybu postępowania.

- wniosek o naprawienie szkody– k. 12

- pismo pozwanej – k. 13

Ustaleń w zakresie stanu faktycznego przyjętego za podstawę przeprowadzonych rozważań sąd dokonał kierując się dyrektywami wynikającymi z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. Wykorzystane przez sąd dokumenty nie były na żadnym etapie przedmiotem kwestionowania i mogły stanowić podstawę do dokonywania ustaleń w oparciu o ich treść. Przyczyny wskazywanych uszkodzeń składników nieruchomości i ustalenia optymalnego sposobu naprawy szkody, w tym jego opłacalności i wartości kluczowe znaczenie miała opinia biegłego W. P. (2), posiadającego specjalizację w zakresie budownictwa na terenach górniczych. Jego opinia, wobec zawartych w niej jasnych i logicznych, a przede wszystkim stanowczych wniosków, wyprowadzonych z analizy całokształtu okoliczności sprawy zasługiwała na pełną aprobatę. W opinii tej nie sposób doszukać się jakichkolwiek nieścisłości, jest ona wynikiem wnikliwego przeanalizowania danych i pomiarów zebranych w czasie osobistych oględzin nieruchomości oraz niepodważalnego doświadczenia zawodowego biegłego, który od wielu lat specjalizuje się w swojej dziedzinie. Zauważyć należy, że biegły jednoznacznie potwierdził górniczy charakter występujących uszkodzeń i racjonalność naprawy, której koszt jest niższy, od wartości odtworzeniowej budynku. Ustalenia wynikające z tej opinii, wobec braku zastrzeżeń stron także zyskały status niespornych.

Sąd zważył

W niniejszej sprawie sama zasada odpowiedzialności pozwanej znajduje się w istocie poza sporem. Źródłem odpowiedzialności pozwanej jest bowiem prowadzenie eksploatacji górniczej przez należący do niej zakład górniczy, skutkującej koniecznością poniesienia przez powódki kosztów rektyfikacji budynku oraz naprawy uszkodzonego ogrodzenia. Podstawę odpowiedzialności pozwanej stanowi zatem art. 146 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze /t.jedn. Dz.U. 2023 poz. 633/. A to, w świetle art. 144 ust. 1 powołanej ustawy (dalej – upgg) uprawnia powódki do żądania naprawienia wyrządzonej im szkody.

Niekwestionowany charakter ma okoliczność, że zakres uszkodzeń składników budowlanych nieruchomości powódek świadczy o ekonomicznej racjonalności ich naprawy budynku. Likwidacja szkody polega w tym przypadku na zasądzeniu kwoty odpowiadającej kosztom rektyfikacji budynku - 548 729,35 zł brutto i kosztom naprawy ogrodzenia - 9 266,67 zł brutto, które to koszty ustalone zostały w opinii biegłego z zakresu budownictwa. Podkreślić należy, iż wyliczenia biegłego ostatecznie zyskały status niespornych. Kwoty te zostały zasądzone na rzecz powódek stosownie do ich żądań, odpowiadających wysokości posiadanych udziałów w prawie własności nieruchomości.

O należnych powódkom ustawowych odsetkach za opóźnienie sąd rozstrzygnął na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Odsetki przyznane zostały od kwot zgłoszonych pierwotnie w pozwie od dnia 1 października 2023 r. Wynika to z faktu, iż biegły w swojej opinii zaktualizował te koszty według wskaźników cenotwórczych za 3 kwartał 2023 r. Rolą odsetek w tym przypadku jest utrzymanie wartości świadczenia w czasie, zatem nie było podstaw do ich zasądzenia za okres poprzedzający datę aktualnej wyceny szkody w opinii. W judykaturze powszechnie przyjmuje się, że zwaloryzowanie dochodzonego świadczenia w toku procesu, czyni niezasadnym roszczenie o odsetki za okres poprzedzający waloryzację, albowiem pozwana nie mogła być w zwłoce w spełnieniu zwaloryzowanego świadczenia w okresie poprzedzającym waloryzację. Stąd powództwo o odsetki za okres wcześniejszy sąd oddalił. Natomiast od kwot wynikających z rozszerzonego powództwa sąd przyznał odsetki zgodnie z żądaniem powódek, albowiem pozwana była już świadoma podstawy swojej odpowiedzialności, jak i wysokości należnego powódkom odszkodowania, wynikającego ze znanej jej i niekwestionowanej opinii biegłej. Zauważyć jedynie należy, że w piśmie rozszerzającym powództwo K. G. nie zgłosiła żądania odsetkowego od rozszerzonej kwoty.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania pomiędzy stronami znajduje uzasadnienie w treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c., odwołujących się do zasad kosztów celowych i odpowiedzialności za wynik postępowania. Powódki wygrały spór co do zasady, a co do wysokości praktycznie w całości (za wyjątkiem niewielkiej części należności ubocznych). To uzasadnia obciążenie pozwanej obowiązkiem zwrotu powódkom całości poniesionych kosztów, które sprowadzały się do wynagrodzenia pełnomocnika w stawce minimalnej 10 800 zł.

O należnych Skarbowi Państwa kosztach w łącznym wymiarze 18 560 zł, wynikających z obowiązku pokrycia tymczasowo skredytowanych wydatków na poczet opłaty sądowej obliczonej od ostatecznej wartości przedmiotu sporu, sąd rozstrzygnął na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1144) i nakazał ich pobranie od pozwanej Spółki.

SSO Piotr Suchecki