Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Wojciech Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2023 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko (...) z siedzibą w B.

o naprawienie szkody

zasądza od pozwanej (...) w B. na rzecz powódki E. K. kwotę 366.774,41zł (trzysta sześćdziesiąt sześć tysięcy siedemset siedemdziesiąt cztery złote 41/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 września 2023r.,

w pozostałym zakresie powództwo oddala

zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 10.800zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego

nakazuje pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach kwoty 29.680,51zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt złtych 51/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

SSO Wojciech Hajduk

ICgg 44/20 UZASADNIENIE

Powódka E. K. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu [pismo powódki z 29.06.2023 k-442] domagała się zasądzenia od pozwanej (...) w B. kwoty 366.774,41zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 grudnia 2017r.

Uzasadniła, że jest właścicielem nieruchomości w R. przy ul (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym (KW (...)). Nabyła tę nieruchomość 18.10.2017r. za kwotę 318.000zł, przy czym od początku poniosła szereg nakładów, które znacznie zwiększyły jej wartość. W nieruchomości wystąpiły szkody górnicze w postaci wychylenia bryły budynku o takiej skali, że jest odczuwalne i powoduje zaburzenia równowagi, uniemożliwia normalną eksploatację.

Pismem z dnia 20.11.2017r. wystąpiła o naprawienie tej szkód na nieruchomości. W odpowiedzi pozwana uznała roszczenie co do zasady, zleciła sporządzenie operatu szacunkowego. Operat wykonano w 2018r, wynikała z niego wartość odtworzeniowa 280.000zł. W 2019r. pozwana poinformowała, że wartość odszkodowania spadła do 226.710,60zł. Powódka odpowiedziała, że wyraziłaby zgodę na 280.000zł. Pozwana przygotowała projekt ugody, który powódka podpisała i odesłała. We września 2020r. dowiedziała się, że pozwana zleciła sporządzenie kolejnego operatu. W tym stanie rzeczy powódka domaga się zasądzenia odszkodowania [pozew i pismo powódki z 29.06.2023 k-442].

Pozwana w odpowiedzi na pozew niosła o oddalenie powództwa. Przyznała, że nieruchomość powódki znajdowała się w strefie wpływów eksploatacji górniczej. Zarzuciła przedawnienie roszczeń i zaprzeczyła by szkody ujawniły się w ostatnich 5 latach przed datą wskazaną w pozwie. Od 2012r. grunt nie był poddawany wpływom eksploatacji, a jego uspokojenie nastąpiło najpóźniej z końcem 2011r. datą ujawnienia szkód powinna być data, w której dowiedziała się o nich osoba od której powódka nabyła nieruchomość. Skoro wychylenie przekracza 30mm/m, co znacznie przekracza poziom odczuwalności, musiało to nastąpić w 2011r. Odnosząc się do zarzutu uznania żądania wskazała, że uznanie długu po upływie terminu przedawnienia jest bezskuteczne. Ponadto negocjacje ugodowe nie mogły spowodować uznania długu, zmierzały do rozwiązania sytuacji, nie było deklaracji potwierdzającej zapłatę. Nie ma więc nawet uznania niewłaściwego.

USTALENIA FAKTYCZNE

Powódka jest właścicielem nieruchomości położonej w R. przy ul. ul (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym (KW (...)), którą zakupiła w dniu 18.10.2017r. W § 6 aktu notarialnego obejmującego umowę kupna wskazano, że zna stan nieruchomości, oraz że nabyła wszelkie wierzytelności i roszczenia wobec (...) SA związane z dochodzeniem roszczeń odszkodowawczych z tytułu szkód górniczych [akt notarialny sporządzony przed notariuszem A. G. w kancelarii w Ś. rep A nr(...) k-15-22].

Nieruchomość znajdowała się na obszarze objętym wpływami działalności eksploatacyjnej.

Na skutek tej działalności nastąpiło wychylenie budynku o wartości przekraczającej 30mm/m. Wychylenie to było wypadkową działalności z lat 1969-2006r. Wpływy działalności eksploatacyjnej zakończyły się w 2010r. W 2011. Wychylenie budynku mieszkalnego wynosiło 26,6mm/m, a w 2021r. zakres ten wynosił 31,34mm/m. Eksploatacje prowadzone od 2011r. nie miały wpływu na nieruchomość, również wstrząsy, których w okresie od 2011r. do 19.04.2021 było 17 należały do skali „0” stopnia i nie miały wpływu na nieruchomość. Wychylenie po 2011r. nie było już związane z ruchami górotworu spowodowanymi eksploatacją. Z uwagi na brak późniejszej eksploatacji mogącej powodować reaktywację starych zrobów, takie zjawisko nie mogło mieć miejsca. Najbliższy podkład (...) w którym dokonywano pomiarów w okresie od czerwca 2013 do października 2014r. wskazuje na uspokojenie terenu [opinia biegłego geologa J. P. k- 88-138 oraz opinia uzupełniająca k-175-181]. W 2011 (...), do której należał KWK (...) zawarła z poprzednią właścicielką M. W. ugodę dotyczącą naprawy szkód górniczych, na mocy której wykonała roboty remontowe o wartości 38.137,83zł wg ustalonego kosztorysu [wniosek o naprawę szkód z 12.01.2011 k-154, ugoda z dnia 26.09.2011 k-156-158, obmiar robót remontowych k-159-164].

W 2017r. na terenie górniczym KWK (...) planowano dalszą eksploatację, która miała zostać zakończona w 2041r. [pismo (...) SA z 13 10.2017 k-32]. Pismem z dnia 26.09.2017r. (...) SA w K. poinformowała poprzednią właścicielkę nieruchomości w R. przy ul (...), że uwzględniając jej wniosek wykonano pomiary wychyleń budynku mieszkalnego, które wynoszą 31,4mm/m, planowana jest dalsza eksploatacja zarówno w okresie koncesyjnym do 08.2020r. jak i później [pismo (...) SA z 26.09.2017r., k- 35].

Po zakupie nieruchomości 18.10.2017r., pismem z dnia 20.11.2017r. powódka zwróciła się do (...) SA w K. o naprawienie szkód górniczych – w postaci wychylenia budynku, poprzez wypłatę jednorazowego odszkodowania pieniężnego, powołała się na ustalone przez (...) SA na wychylenie bryły o wartości 31,3mm/m [pismo powódki k-36]. W dniu 23.01.2018r. strony przeprowadziły komisyjne oględziny [pismo (...) z 3.01.2018 k-38]. Następnie poinformowano powódkę, że kopalnia sporządza analizę techniczno-ekonomiczną [pismo (...) z 6.02.2018 k-39]. Pismami z dnia 8.06.2018 i 8.08.2018r. poinformowano powódkę, że po otrzymaniu analizy zostanie jej przekazany projekt ugody [pisma k-41 i 43]. Pismem z dnia 2.07.2019r. (...) SA wskazała, że na podstawie przeprowadzonej analizy przychyla się do jednorazowego odszkodowania. W dniu 25.07.2019r przeprowadzono spotkanie, w celu określenia jego wysokości. Ustalono, że kopalnia przeprowadzi aktualizację dokumentacji techniczno-kosztorysowej [pismo (...) z 2.07.2019 k-49 i 30.07.2019 k-51]. Pismem z 30.01.2020 (...) SA zaproponowała odszkodowanie w kwocie 226.710,60zł [pismo z 31.01.2020 k-52]. W odpowiedzi, pismem z 26.02.2020r. powódka zaproponowała kwotę 280.000zł. (...) SA przesłała powódce dokument „projekt ugody” przewidujący jednorazowe odszkodowanie w kwocie 280.000zł ,celem podpisania i odesłania [projekt ugody k-54-56]. Powódka podpisała i odesłała dokument. (...) SA w K. nie podpisała ugody nie podając przyczyny i nie wypłaciła odszkodowania [zeznania powódki k-224-225].

Wychylenie budynku powoduje znaczne uciążliwości w bieżącym korzystaniu, co kwalifikuje go do rektyfikacji. Wartość rektyfikacji budynku wynosi 435.701,54zł a wartość techniczna budynku [wartość odtworzeniowa pomniejszona o stopień zużycia budynku] wynosi 366.774,41zł [niekwestionowana opinia biegłego z zakresu szkód górniczych i budownictwa T. G. k-244- 412].

W dniu 3 marca 2022r. pomiędzy (...) i Spółką (...) doszło do zawarcia umowy nieodpłatnego zbycia (...) w R. ((...)), na rzecz (...) SA w B..

Powyższe ustalenia poczyniono w oparciu o opisane dokumenty oraz niekwestionowane opinie biegłych z zakresu: geologii (opinia uzupełniająca) i budownictwa oraz zeznania powódki.

ROZWAŻANIA PRAWNE

Zgodnie z art. 145 Pr. geologicznego i górniczego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2 Pr. g.g. (spowodowanych ruchem zakładu górniczego), stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.). Pozwana odpowiada zatem na zasadzie ryzyka (art. 435 K.c. w zw. z art. 145 Pr. g.g.), czyli niezależnie od winy oraz za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 par. 1 K.c. w zw. z art. 145 Pr. g.g.). Następstwo prawne (...) w B., a także nabycie przez powódkę roszczeń o naprawę szkód górniczych powstałych przed nabyciem nieruchomości (art. 509kc - §6 aktu notarialnego) pozostaje poza sporem.

Złożony zarzut przedawnienia roszczenia jest bezzasadny. Co prawda wpływ eksploatacji górniczej na nieruchomość zakończył się w 2011r., jednakże działania (...) SA w K. zmierzających do naprawy szkody tj.:

-podjęcie rozmów z poprzednią właścicielką M. W. w 2017r. co do naprawy szkód,

-przeprowadzeniu komisyjnych oględzin 23.01.2018r. (w odpowiedzi na pismo powódki, po nabyciu nieruchomości) ,

-sporządzeniu analizy techniczno-ekonomicznej

-udzielaniu odpowiedzi (pismami z 8.06.2018 i 8.08.2018r.), że po jej przeprowadzeniu analizy będzie sporządzony projekt ugody,

-przychyleniu się w piśmie z 2.07.2019r. do wypłaty jednorazowego odszkodowania’

-przeprowadzeniu spotkania 25.07.2019 w celu ustalenia wysokości odszkodowania

-przeprowadzeniu aktualizacji analizy dokumentacji kosztorysowej

-zaproponowanie odszkodowania w kwocie 226.710,60zł i następnie sporządzenie projektu ugody na kwotę 280.000zł

należy uznać za uznanie roszczenia co do zasady. Co prawda zgodnie z art. 123§1pkt 2kc uznanie roszczenia już przedawnionego nie ma wpływu na przedawnienie. Jednakże postawa pozwanego, w szczególności prowadzenie postepowania ugodowego przez ponad 3 lata tj od 2017r. do 2020r., tj. przeprowadzanie ekspertyz i analiz techniczno-ekonomicznych, spotkań z powódką, sporządzenie projektu ugody i przesłanie go do podpisu, powoduje, że obecnie uwzględnienie zarzutu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Prezentowana przez szereg lat przez (...) SA postawa uznająca swoją odpowiedzialność, nie może obecnie być przekreślona zarzutem przedawnienia, byłoby to niezrozumiałe i nie do zaakceptowania w świetle zasad współżycia społecznego.

W myśl art. 363 § 1 K.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Żądnie zasądzenia jednorazowego odszkodowania w wysokości uwzględniającej wartość techniczną [odtworzeniową pomniejszoną o stopień zużycia] budynku mieszkalnego, jest w świetle powyższego uzasadnione. Po pierwsze uprawnienie wyboru naprawienia szkody należy do poszkodowanego, po drugie przywrócenie stanu poprzedniego jest ekonomicznie nieopłacalne – pociągałoby nadmierne koszty, przekraczające wartość budynku.

W związku z powyższym na mocy art. 224 §3 kpc zamknięto i wydano wyrok na posiedzeniu niejawnym. W pkt 1 wyroku na mocy art. 415kc w zw. z 363§1i2 kc w zw. z art. 145 prawa geologicznego i górniczego zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 366.774,41zł. O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono w oparciu o przepis art. 481 K.c. Zasądzono je od dnia wyrokowania. Po pierwsze wysokość roszczenia została określona przez biegłego w opinii z 2023r., a żądanie określono w pismie z 29.06.2023 ponadto sąd zasądził roszczenie, nie uwzględniając jego przedawnienia, więc nie ma potrzeby dodatkowego obciążania pozwanego. W pkt 2 na oddalono powództwo co do odsetek ponad zasądzone pkt 1wyroku, w pkt 3 na zasadzie art. 98kpc zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.800zł tytułem zastępstwa procesowego wg taryfy określonej w § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2018r., poz. 265 j.t.). W pkt 3 na zasadzie art. 113 ust. 1 i 4 U.o.k.s.c. nakazano pobranie od pozwanego kwotę 29.680,51zł tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których powódka była zwolniona [18.339zł opłaty od pozwu i wynagrodzeń biegłych 8.361,63zł+453,46zł +2.526,42zł].