Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Elżbieta Leszczewska

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2023 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko (...) w B.

o naprawienie szkody

zasądza od pozwanej (...) w B. na rzecz powódki A. P. kwotę 765.507,57 (siedemset sześćdziesiąt pięć tysięcy pięćset siedem 57/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następujących kwot:

- 95.000 (dziewięćdziesiąt pięć tysięcy) złotych od dnia 30 września 2021 roku,

- 670.507,57 (sześćset siedemdziesiąt tysięcy pięćset siedem 57/100) złotych od dnia 28 sierpnia 2023 roku;

w pozostałej części powództwo oddala;

tytułem kosztów procesu zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od prawomocności wyroku;

nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 42.049,31 (czterdzieści dwa tysiące czterdzieści dziewięć 31/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I Cgg 60/21

UZASADNIENIE

Powodowie A. P. i W. P. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanej (...) S.A. w K. kwoty 95.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu. W uzasadnieniu powodowie podnieśli, że są właścicielami nieruchomości położonej w R. przy ul. (...). Nieruchomość dotknięta jest szeregiem szkód górniczych szczegółowo opisanych w pozwie. Pomimo wyczerpania trybu określonego w art. 151 prawa geologicznego i górniczego, pozwana nie naprawiła szkody.

Pismem z dnia 27 lipca 2023r. strona powodowa rozszerzyła pozew w ten sposób, że wniosła o zasądzenie kwoty 765.507,57 zł z ustawowym odsetkami za opóźnienie od kwoty 95.000,- zł od dnia wniesienia pozwu do dnia jego modyfikacji, a od kwoty 765.507,57 zł od dnia następnego po dniu rozszerzenia pozwu (pismo k. 170).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Nie kwestionowała wpływów eksploatacji górniczej na nieruchomość powodów, a jedynie zakres szkód górniczych i wysokość szkody.

Wobec śmierci W. P. postanowieniem z dnia 11 kwietni 2023r. Sąd zawiesił postępowanie ze skutkiem od 11 grudnia 2021r. Spadkobiercami zmarłego powoda byli A. P. i F. P.. Na skutek umowy przelewu wierzytelności zawartej między spadkobiercami w dniu 24 styczni 2022r. wierzytelności objęte sporem w niniejszej sprawie przypadły A. P. (odpis aktu poświadczenia dziedziczenia oraz odpis umowy przelewu wierzytelności k. 40, 42). W tej sytuacji postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2023r. Sąd podjął postępowanie z udziałem A. P. – w miejsce zmarłego powoda W. P..

Niezależnie od tego dnia 3 marca 2022r. zakład (...) w R. ((...)), z którego funkcjonowaniem wiąże się dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie, został nieodpłatnie zbyty przez pozwaną na rzecz Spółki (...) S.A. w B. w trybie ustawy z dnia 7 września 2007r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Z mocy art. 8 c ustawy nabywca wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki nabytej kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części wynikające z ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze oraz innych ustaw w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do prowadzenia zakładu górniczego. Wstąpienie nabywcy zakładu górniczego w miejsce dotychczasowego pozwanego następuje zatem z mocy prawa, co znalazło odzwierciedlenie w pkt 3 postanowienia z dnia 11 kwietnia 2023r., którym ustalono, że w miejsce dotychczasowego pozwanego (...) S.A. w K. wstąpiła Spółka (...) S.A. w B..

Sąd ustalił co następuje:

Powodowie A. P. i W. P. byli właścicielami we wspólności małżeńskiej nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), opisanej w księdze wieczystej (...). W toku procesu powód W. P. zmarł, a jego spadkobiercami są małżonka A. P. i syn F. P.. Na skutek umowy cesji zawartej między spadkobiercami wierzytelności objęte sporem w niniejszej sprawie przypadły A. P. (okoliczności niesporne).

Nieruchomość objęta jest wpływami eksploatacji górniczej odpowiadającym III kategorii terenu górniczego, co spowodowało powstanie uszkodzeń budynku znajdującego się na nieruchomości w postaci wychylenia budynku od pionu oraz pęknięć elementów konstrukcyjnych i niekonstrukcyjnych budynku. Budynek wystawiony został w roku 1912 i nie posiada żadnych zabezpieczeń przed wpływami ruchu zakładu górniczego. Zabezpieczenia takie w okresie jego budowy nie były wymagane. Szkoda ujawniła się w roku 2019, a pismem z dnia 17 maja 2021r. powodowie zwrócili się do pozwanej o jej naprawienie. Do ugodowego załatwienia sprawy nie doszło (wniosek o naprawienie szkody k. 9). Najistotniejszą szkodą związaną z odziaływaniem prowadzonej eksploatacji na nieruchomości jest wychylenie budynku. Maksymalna wartość wychylenia bryły od pionu to 38,94 ‰.

Wartość techniczna budynku obliczona z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego zastosowanego do całości nakładów na datę powstania szkody tj. rok 2019 to 765.507,57 zł brutto (697.351,80 zł netto). Jak wynika z opinii biegłej wypłata odszkodowana jest w wysokości wartości technicznej budynku jest jedynym możliwym z celowościowego punktu widzenia sposobem naprawienia szkody. Stopień pochylenia budynku nie kwalifikuje go do naprawy poprzez poziomowane posadzek. Nie jest również możliwe usuniecie szkody poprzez rektyfikację bryły budynku. Rektyfikacja nie doprowadzi do całkowitego usunięcia szkody, a wręcz doprowadzi do dalszego zniekształcenia budynku: dwa narożniki co prawda zmniejszą wychylenie, ale dwa narożniki wychylą się w przeciwnym kierunku. Prostowanie budynku o średnią wartość wypadkową 20,21 mm/m spowodowałby, że w dalszym ciągu każdy narożników byłby wychylony odpowiednio o: 7,62 mm/m, 18,73 mm/m, - 11,13 mm/m, -14,23 mm/m, podczas gdy wynik rektyfikacji można uznać za pozytywny gdy wychylenie ścian po rektyfikacji wynosi 0,00 mm/m z tolerancją +/- 3,00 mm/m (opinia biegłej z zakresu budownictwa k. 56, ustalenie wartości technicznej budynku k. 79, opinia uzupełniającą k. 147).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niesporne twierdzenia stron, powołane wyżej dokumenty oraz opinię biegłej z zakresu budownictwa. Biegła w sposób jasny i jednoznaczny wyjaśniła wszystkie zagadnienia wymagające wiedzy budowlanej, a w opinii uzupełaniającej odniosła się wyczerpująco do zgłaszanych przez pozwaną zarzutów. Sąd nie znalazł podstaw do dalszego uzupełniania opinii biegłej z uwagi na kwestionowanie obliczonych przez nią kosztów rektyfikacji. Zarówno z opinii podstawowej, jak i z opinii uzupełniającej wynika jednoznacznie, że dokonanie rektyfikacji z przyczyn technicznych nie jest celowe, albowiem nie doprowadzi do pełnego naprawienia skody. W tych warunkach koszt rektyfikacji nie ma znaczenia dla wyników niniejszego postępowania. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia są też na gruncie niniejszej sprawy zarzuty pozwanej odnoszące się do wyliczenia wartości technicznej budynku z zastosowaniem jedyne zużycia technicznego materiałów. Kwota jakiej zasądzenia domaga się strona powodowa wyliczona została z uwzględnieniem zużycia wszystkich nakładów (tak jak chce tego pozwana). Inne warianty wyliczenia szkody przedstawione przez biegłą pozostają zatem jedynie rozważaniami teoretycznymi i nie mają znaczenia dla treści orzeczenia.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą.

Postępowanie w niniejszej sprawie jednoznacznie wykazało, że nieruchomość powódki objęta jest negatywnymi wpływami eksploatacji górniczej, a odpowiedzialność za związane z tym szkody obciąża pozwaną (art. 146 ust. 1 p.g.g.). Na skutek oddziaływań ruchu zakładu górniczego budynek mieszkalny posadowiony na nieruchomości uległ wychyleniu, a wychylenie to osiągnęło już niedopuszczalny stopień. Niezależnie od wychylenia w budynku ujawniły się również inne szkody pochodzenia górniczego. Restytucja naturalna nie jest możliwa. Z uwagi na stopień wychylenia budynku nie kwalifikuje się on do naprawy poprzez poziomowanie posadzek, również rektyfikacja nie doprowadzi do efektów pozwalających na uznanie, że szkoda została usunięta poprzez przywrócenie bryły budynku do stanu pierwotnego. Stan budynku jaki zostałby osiągnięty po rektyfikacji nawet nie zbliża się do wyniku zadowalającego, a zatem taki sposób naprawiania szkody nie jest celowy.

Powódka ostatecznie wniosła o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania równego wyliczonej przez biegłą aktualnej wartości technicznej budynku mieszkalnego, obliczonej na datę ujawnienia szkody z uwzględnieniem zużycia całości nakładów tj. 765.507,57 zł. Uznając roszczenie za uzasadnione w świetle art. 144 ust. 1 p.g.g. Sąd uwzględnił je w całości.

O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481 k.c. Jako, że pozwana była już wzywana do zapłaty przed wytoczeniem powództwa, żądanie zasądzenia odsetek od daty wniesienia pozwu od kwoty 95.000 zł (pierwotna wysokość żądania określona w pozwie) było uzasadnione. Od kwoty rozszerzonego powództwa odsetki zasądzono od dnia doręczenia pozwanemu pisma rozszerzającego żądanie (k. 146,147) tj. 28 sierpnia 2023r. W pozostałej części tj. od dnia wniesienia pozwu do 28 sierpnia 2023r. żądanie zasądzenia odsetek od rozszerzonego powództwa oddalono.

Ponieważ powódka utrzymała się z roszczeniem niemal w całości (poza częściowym oddaleniem żądania odsetek) o kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., obciążając pozwanego kosztami zastępstwa procesowego strony powodowej w całości i nakazując na zasadzie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczonych kosztów sądowych tj. opłaty od pozwu oraz wydatków na biegłego, w części w jakiej wydatki nie zostały pokryte z uiszczonej przez pozwanego zaliczki.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

.