Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2023 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa M. B., K. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki K. B. kwotę 164 616,75 (sto sześćdziesiąt cztery tysiące sześćset szesnaście i 75/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 150 000 (sto pięćdziesiąt tysięcy) złotych od
29 grudnia 2021 roku do 6 września 2023 roku i od kwoty 164 616,75 (sto sześćdziesiąt cztery tysiące sześćset szesnaście i 75/100) złotych od 7 września 2023 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda M. B. kwotę 164 616,75 (sto sześćdziesiąt cztery tysiące sześćset szesnaście i 75/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 150 000 (sto pięćdziesiąt tysięcy) złotych od
29 grudnia 2021 roku do 6 września 2023 roku i od kwoty 164 616,75 (sto sześćdziesiąt cztery tysiące sześćset szesnaście i 75/100) złotych od 7 września 2023 roku do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz każdego z powodów kwoty po 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się niniejszego wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 17 202 (siedemnaście tysięcy dwieście dwa) złote tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygnatura akt I Cgg 71/21

UZASADNIENIE

Powodowie K. B. i M. B. wnieśli o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w K. na rzecz powódki K. B. kwoty 150.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego i na rzecz powoda M. B. kwoty 150.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego.

W uzasadnieniu podali, że na nieruchomości stanowiącej współwłasność powodów w związku z ruchem zakładu górniczego pozwanej wystąpiły szkody, a odpowiedzialność za ich powstanie ponosi pozwana. Dochodzona przez powodów kwota obejmuje koszty naprawy tych szkód. Powodowie wnioskiem z 12 lipca 2021 roku zwrócili się do pozwanej o naprawę szkód górniczych, jednakże propozycja strony pozwanej odnośnie wypłaty jednorazowego odszkodowania nie spotkała się z akceptacją powodów.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Nie kwestionowała wpływów eksploatacji górniczej na nieruchomość powodów, jednak zarzuciła niewykazanie wysokości szkody i związku przyczynowego pomiędzy eksploatacją a powstaniem szkód (odpowiedź na pozew k.21 i nast.).

Po przeprowadzeniu dowodu z opinii budowlanej pismem 23 sierpnia 2023 roku (k.138-138v) powodowie dokonali modyfikacji powództwa poprzez żądanie zasądzenia od strony pozwanej na rzec powódki K. B. kwoty 164.616,75 zł tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot: 150.000 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji; 164.616,75 zł od dnia następnego po dniu modyfikacji powództwa do dnia zapłaty oraz na rzecz powoda M. B. kwoty 164.616,75 zł tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot: 150.000 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji; 164.616,75 zł od dnia następnego po dniu modyfikacji powództwa do dnia zapłaty.

Strona pozwana w piśmie z 25 sierpnia 2023 roku (k.169) wskazała, iż maksymalne odszkodowanie nie powinno przekroczyć kwot: 283.599,03 zł netto + 8% Vat- tytułem jednorazowego odszkodowania za budynek mieszkalny; 9.111,47 zł brutto – tytułem odszkodowania będącego równowartością kosztów przywrócenia do stanu poprzedniego budynku garażu; 10.683,97 zł brutto – tytułem jednorazowego odszkodowania za ogrodzenie (ogrodzenie zgodnie z opinią biegłego ma zużycie naturalne na poziomie 75 %, wartość brutto odtworzeniowa ogrodzenia wynosi 42.735,88 zł – tym samym strona pozwana może zostać obciążona maksymalnie 25 % kwoty wartości odtworzeniowej ogrodzenia, tj. kwotą 10.683,97 zł).

Sąd ustalił:

Powodowie są współwłaścicielami nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (odpis KW k. 6 i nast.).

Nieruchomość powodów podlegała wpływom górniczym eksploatacji prowadzonej przez zakład górniczy pozwanej (bezsporne).

W związku z powzięciem w 2018 roku wiedzy o szkodach powstałych na nieruchomości w związku działalnością zakładu górniczego, powodowie podjęli z pozwaną negocjacje co do naprawy szkód, pierwotnie domagając się ich naprawy (protokół negocjacji k. 29). Pismem z 22.03.2021r. pozwana po analizie opłacalności remontu zaproponowała powodom wypłatę jednorazowego odszkodowania pieniężnego w łącznej wysokości 251.700 zł brutto (pismo z 22 marca 2021 roku k.9).

12 lipca 2021 powodowie wystąpili do pozwanej z formalnym wnioskiem o naprawę szkód pochodzenia górniczego (wniosek z 12 lipca 2021 roku k.12). W odpowiedzi datowanej na 30.08.21r. pozwana poinformowała o wytycznych przeprowadzania oględzin w czasie zagrożenia epidemicznego, po czym strony nie podjęły dalszych działań; ostatecznie do zawarcia ugody nie doszło.

Szkody występujące w budynku mieszkalnym powodów (posadowiony w 1963 roku), garażu jak i ogrodzeniu są efektem ujemnych oddziaływań eksploatacji górniczych prowadzonych przez pozwaną. W budynku mieszkalnym występuje przechyłka podłóg (do 24 mm/m) i odchylenie od pionu ścian (do 40mm/m) – co wywołuje uciążliwość użytkowania na poziomie dużym, co z kolei wymaga naprawy w trybie bieżącej interwencji; naprawa wymaga rektyfikacji bryły budynku; silne zawilgocenie piwnic oraz uszkodzenie komina od stropu nad parterem w górę. Rektyfikacja budynku mieszkalnego jest ekonomicznie nieopłacalna (koszt rektyfikacji budynku wynosi netto 470.107,34 zł i jest wyższy od wartości technicznej netto wynoszącej 283.599,03 zł), a usunięcie pozostałych szkód jest konieczne (komin and stropem parteru oraz osuszanie i odgrzybianie piwnic). (opinia biegłego z zakresu budownictwa k.48 i nast., opinia uzupełniająca k.150 i nast.)

Naprawa szkód występujących w garażu (posadowiony w 1970 roku): odchylenie od pionu ścian, szczególnie ściany wschodnie w stopniu zagrażającym stateczności konstrukcji (80 mm/m) oraz spękania posadzki są ekonomicznie opłacalne i wynoszą 9.111,47 zł. Z kolei ogrodzenie powodów jest zdeformowane od strony południowej i wschodniej z popękanymi cokołami; od strony zachodniej całkowicie zużyte w sposób naturalny, a od strony północnej należy do sąsiada powodów. Z uwagi na naturalne zużycie ogrodzenia na poziomie 75 % kwota wartości odtworzeniowej ogrodzenia wynosi 10.683,97 zł.

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niesporne twierdzenia stron, powołane wyżej dokumenty oraz opinię biegłego z zakresu budownictwa. Biegły w sposób jasny i jednoznaczny wyjaśnił wszystkie zagadnienia wymagające wiedzy budowlanej, a w opinii uzupełniającej odniósł się wyczerpująco do zgłaszanych przez pozwaną zarzutów. Sąd nie znalazł również podstaw do powołania biegłego rzeczoznawcy majątkowego na okoliczność ustalenia „realnej” wartości nieruchomości. Pozwana kwestionując opinię nie zgłosiła żadnych zarzutów podważających wnioski opinii, poza kwestią konieczności sporządzenia kosztorysu. Do tej kwestii odniósł się biegły, a jego wyjaśnienie sąd w pełni podziela. Podkreślić należy, że w zakresie specjalności biegłego mieści się także wycena nieruchomości, a przyjęte przez biegłego podejście – określenie wartości odtworzeniowej na podstawie wskaźników rynkowych (m.in. S.) odpowiada regulacjom zawartym w ustawie o gospodarce nieruchomościami (art. 150 ust.1 pkt 2 i ust.3, art. 151 ust.2). Zważywszy, że pozwana nie wskazała, na czym polega i w czym odbiega od ustaleń biegłego „realna” wartość, a podtrzymując wniosek o opinię innego biegłego jednocześnie nie podważała wartości wskazanych w przeprowadzonej opinii, wniosek o kolejną opinię zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Zarówno z opinii podstawowej, jak i uzupełniającej biegłego z zakresu budownictwa wynika jednoznacznie, że dokonanie rektyfikacji jest ekonomicznie nieopłacalne.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 144 prawa geologicznego i górniczego właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Zgodnie z art. 146 ust.1 pr. geol. i górn. odpowiedzialność za szkodę ponosi przedsiębiorca prowadzący ruch zakładu górniczego, wskutek którego wystąpiła szkoda, przy czym jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 145) .

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie prowadzi do wniosku, iż zachodzi związek przyczynowy pomiędzy szkodą powstałą w budynku powodów (trwałe wychylenie budynku) a eksploatacją górniczą prowadzoną przez należący do pozwanej zakład górniczy. Pozwana ponosi tym samym odpowiedzialność za szkody górnicze na nieruchomości powodów.

W myśl art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie do stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Suma ta winna odpowiadać wartości poniesionej szkody. Zakres szkód, pozostających w związku z eksploatacją górniczą, jak i sposób ich naprawy wynika z opinii budowlanej i obejmuje wartość techniczną budynku mieszkalnego /wobec ekonomicznej nieopłacalności rektyfikacji/, wartość techniczną ogrodzenia /niższą niż koszt naprawy/ oraz koszt usunięcia uszkodzeń w garażu. Wysokość szkody została określona w opinii biegłego na łączną kwotę 329.233,49 zł brutto.

W tej sytuacji Sąd w oparciu o przepis art. 144 ust 1 p.g.g. zasądził od pozwanej na rzecz każdego z powodów kwotę 164.616,75 zł, stanowiącą sumę wartości szkód w budynku, garażu i ogrodzenia zlokalizowanych na nieruchomości, a będących szkodami górniczymi.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 kc tj. od kwoty żądanej przed rozszerzeniem powództwa – od dnia 29 grudnia 2021 roku (dzień po dniu doręczenia odpisu pozwu) do dnia rozszerzenia powództwa (6 września 2023 roku- data doręczenia zmodyfikowanego żądania), a w części rozszerzonej – od dnia 7 września 2023 roku - dnia następnego po dniu doręczenia w dniu 6 września 2023 roku pozwanej zmodyfikowanego żądania.

Ponieważ powodowie utrzymali się z roszczeniem w całości o kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., obciążając pozwaną całością kosztów. Na koszty procesu złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości po 5.400 zł zasądzone na rzecz każdego z powodów i koszty sądowe, które w trybie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa od pozwanej. Koszty sądowe obejmują opłatę od pozwu od uiszczania której powodowej byli zwolnieni (16.462 zł) i wydatki na biegłych w wysokości 3.740,67 zł, które do kwoty 3.000 zł zostały pokryte w toku procesu z zaliczki uiszczonej przez pozwaną.

.