Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 02 października 2023 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie, I Wydział Cywilny,

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 02 października 2023 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z wniosku M. A., T. A.

z udziałem Skarbu Państwa - (...) W.

o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego

postanawia:

I.  wydać wierzycielom M. A. i T. A., w miejsce utraconego, tytuł wykonawczy w postaci aktu notarialnego z dnia 27 września 2013 r., sporządzonego przez notariusza E. K. w S. za nr rep. A 7597/2013, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Szczytnie z 02 czerwca 2014 roku, sygn. akt I Co 365/14, na podstawie którego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. zobowiązana jest zapłacić M. A. i T. A. kwotę 103.016 złotych, w terminie do dnia 30 kwietnia 2014 r. wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek zwłoki, przy czym tytuł wydać przeciwko Skarbowi Państwa – (...) W., jako następcy prawnemu dłużnika, zastrzegając na jego rzecz prawo powoływania się na odpowiedzialność ograniczoną do nabytego mienia dłużnika;

II.  zasądzić od następcy prawnego dłużnika na rzecz wierzycieli, tytułem zwrotu kosztów postępowania, łącznie kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się postanowienia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Co 528/23

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 02 października 2023 r.

Wierzyciele M. A. i T. A. we wniosku z 24 stycznia 2023 roku domagali się ponownego wydania tytułu wykonawczego w zamian za utracony tytuł, w postaci aktu notarialnego z dnia 27 września 2013 r., rep. A 7597/2013, sporządzonego przed notariuszem E. K. w S., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Szczytnie z 02 czerwca 2014 r., sygn. akt I Co 365/14.

W uzasadnieniu wniosku wskazali, że w 2019 r. rozpoczęli generalny remont domu, który trwał na moment złożenia wniosku w niniejszej sprawie. Najprawdopodobniej w trakcie tego remontu zaginął wskazany tytuł wykonawczy. Obecnie wierzyciele są zamierzają wszcząć egzekucję z nieruchomości, jednakże nie są w stanie tego zrobić bez ponownego wydania im tytułu wykonawczego.

W odpowiedzi na wniosek Skarb Państwa – (...) W. (jako następca prawny (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.) wniósł o umorzenie postępowania.

W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że dłużnik w dniu 24 marca 2023 r. został wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego, a wpis w tym przedmiocie uprawomocnił się 15 kwietnia 2023 roku. Z art. 25e ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wynika, że Skarb Państwa nabywa mienie po podmiocie wykreślonym z Krajowego Rejestru Sądowego, a taki zwrot nie daje podstaw do przyjęcia, że staje się następcą prawnym dłużnika pod tytułem ogólnym. Ponadto w trybie art. 794 k.p.c. nie może dojść do zmiany osoby dłużnika. Wniosek o wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego nie może zastąpić wniosku, o którym mowa w art. 25 ust. 6 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Utrata zdolności sądowej przez dłużnika ma charakter nieusuwalny.

W piśmie z 23 sierpnia 2023 r. wierzyciele żądali nadania klauzuli wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa – (...) W..

Wyjaśnienie podstawy prawnej postanowienia:

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 794 k.p.c. ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego może nastąpić jedynie na mocy postanowienia sądu wydanego po przeprowadzeniu rozprawy. Na ponownie wydanym tytule wykonawczym czyni się wzmiankę o wydaniu go zamiast tytułu pierwotnego. W postępowaniu tym sąd ogranicza badanie do faktu utraty tytułu wykonawczego.

Fakty zgłoszone przez wnioskodawców, a dotyczące utraty tytułu wykonawczego w trakcie generalnego remontu domu, który trwa od 2019 roku, należało uznać za niezaprzeczone przez następcę dłużnika. Nie wypowiedział się on bowiem w tej kwestii, a wyniki rozprawy w żaden sposób nie pozwalały na wysnucie wniosku, aby przeczył on stanowisku wierzycieli co do meritum sprawy.

Zamiast tego następca dłużnika ograniczył się do zarzutów formalnych, powołując się na niemożność nadania klauzuli wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa jako podmiotowi, który nie jest następcą dłużnika pod tytułem ogólnym, a jedynie „nabywa mienie” dłużnika.

W tym kontekście podnieść należy, że zgodnie z art. 25e ust. 1 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, Skarb Państwa nabywa nieodpłatnie z mocy prawa mienie pozostałe po wykreślonym z Rejestru podmiocie, bez względu na przyczynę wykreślenia, którym nie rozporządził przed wykreśleniem właściwy organ, z chwilą wykreślenia z Rejestru.

Zgodnie z ust. 2 Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność z nabytego mienia za zobowiązania podmiotu wykreślonego z Rejestru. Jak wynika z kolei z ust. 6 powołanego przepisu, jeżeli tytuł egzekucyjny został wystawiony przeciwko podmiotowi wykreślonemu z Rejestru, sąd na wniosek wierzyciela nadaje klauzulę wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa. Przepis art. 792 Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.

Ustawa wprost przewiduje zatem możliwość nadania klauzuli wykonalności przeciwko Skarbowi Państwa, a wierzyciele w niniejszej sprawie złożyli stosowny wniosek w swoim piśmie z 23 sierpnia 2023 roku.

Niezasadne było również stanowisko następcy dłużnika, sprowadzające się do zakwestionowania dopuszczalności stosowania art. 794 k.p.c. do tytułu wykonawczego wydanego przeciwko osobie, która utraciła podmiotowość prawną.

Stosownie bowiem do ust. 11 tego przepisu, w postępowaniach dotyczących mienia i zobowiązań, o których mowa w ust. 2, oraz w innych sprawach dotyczących gospodarowania tym mieniem Skarb Państwa jest reprezentowany przez starostę, wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, właściwego ze względu na ostatnią siedzibę podmiotu, o którym mowa w ust. 1.

Podkreślić należy, że wniosek w niniejszej sprawie został złożony w dniu 24 stycznia 2023 r., zanim doszło do wykreślenia (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z Krajowego Rejestru Sądowego. Nie budzi wątpliwości, że wierzyciele prawidłowo zainicjowali postępowanie, oraz że dotyczyło ono zobowiązania, które ostatecznie pozostawił po sobie podmiot wykreślony z rejestru. Przytoczony art. 25e ust. 2 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym przewiduje, że za przedmiotowe zobowiązanie odpowiada Skarb Państwa. Jego udział w postępowaniu dotyczącym tego zobowiązania wynika przy tym wprost z ust. 11 tegoż przepisu. Ostatnia siedziba (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością znajdowała się w W., co uzasadnia reprezentację Skarbu Państwa przez (...) W..

Żaden przepis nie wskazuje na niemożność zastosowania art. 794 k.p.c. w sytuacji, gdy poza utratą tytułu przez wierzyciela dochodzi do utraty zdolności sądowej przez dłużnika. Przeciwnie, udział Skarbu Państwa w postępowaniach dotyczących zobowiązań dłużnika wynika z przytoczonej wyżej regulacji. Art. 794 k.p.c. nie został w żaden sposób wyłączony na gruncie regulacji z art. 25e ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, tak jak ma to miejsce np. w przypadku art. 1060 k.p.c.

Zgodnie z art. 25e ust. 4 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, roszczenie stwierdzone w tytule egzekucyjnym przeciwko podmiotowi wykreślonemu z rejestru wygasa, jeżeli wierzyciel nie złoży wniosku o wszczęcie egzekucji w terminie roku od chwili nabycia mienia przez Skarb Państwa. W ocenie Sądu okoliczność, że przepis ten posługuje się zwrotem „tytuł egzekucyjny”, a nie „tytuł wykonawczy”, to jeszcze przed wszczęciem egzekucji wierzyciel może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności, z udziałem Skarbu Państwa (co wprost wynika z powołanego już ust. 6).

Tym bardziej wierzyciel może zatem (argumentum a maiori ad minus) domagać się wydania mu ponownie tytułu, który w stosunku do samego dłużnika został już w taką klauzulę zaopatrzony, a podmiotem biorącym udział w tym postępowaniu jest następca dłużnika. Nie sposób wskazać jakichkolwiek argumentów przemawiających za tym, aby na etapie gdy dopiero ma dojść do nadania klauzuli wykonalności, Skarb Państwa mógł występować w postępowaniu klauzulowym jako następca dłużnika, a w sytuacji, gdy taka klauzula została już przeciwko dłużnikowi nadana, wierzyciel nie mógłby zainicjować postępowania z art. 794 k.p.c. Prowadziłoby to do zróżnicowania sytuacji prawnej wierzycieli w obu takich sytuacjach, z zupełnie błahych i niezależnych od nich względów.

Już zupełnie ubocznie zauważyć należy, że podzielenie poglądu następcy dłużnika prowadziłoby w istocie do pozbawienia wierzycieli możliwości dochodzenia swojej wierzytelności, mimo uzyskania w przeszłości tytułu wykonawczego, co godziłoby w autorytet organów władzy sądowniczej.

Z uwagi na powyższe rozstrzygnięto jak w pkt I, stosownie do art. 792 k.p.c. w zw. z art. 25e ust. 2 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, zastrzegając ograniczenie odpowiedzialności Skarbu Państwa do nabytego mienia dłużnika.

W pkt II Sąd, działając w oparciu o art. 98 § 1 i 1 ¹ k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., zasądził od następcy prawnego dłużnika na rzecz wierzycieli tytułem zwrotu kosztów postępowania kwotę 50 złotych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się postanowienia do dnia zapłaty. Wierzyciele ponieśli bowiem opłatę od wniosku, o której zwrocie należało orzec z urzędu (art. 109 § 1 zdanie drugie k.p.c.) zważywszy na to, że ich stanowisko w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., (...)