Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 sierpnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:Sędzia Hanna Woźniak

ProtokolantStażysta Alicja Kurdynowska

po rozpoznaniu w dniu 19 sierpnia 2022 r. w Wąbrzeźnie na rozprawie

sprawy z wniosku M. P.

z udziałem A. P.

o podział majątku wspólnego

postanawia:

1.  ustalić, że w skład majątku wspólnego M. P. i A. P. o łącznej wartości (...) (...) zł wchodzą:

a)  nakłady na nieruchomość położoną w R. zapisaną w księdze wieczystej nr (...) Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie w postaci wybudowania na działce nr (...) o pow.(...) ha budynku mieszkalnego o wartości (...) (...) złotych,

b)  samochód osobowy A. (...) nr VIN (...) nr rej. (...) o wartości (...) (...) złotych,

c)  równowartość samochodu osobowego O. (...) nr VIN (...) nr rej. (...) w kwocie(...) (...)złotych,

d)  wyposażenie domu:

I.  korytarz - szafka na buty, szafka na ubrania, siedzisko o łącznej wartości (...)

zł oraz lustro o wartości(...) zł;

II.  kuchnia i salon - komoda o wartości (...) zł, kanapa z funkcją spania o wartości (...)zł, stół i sześć krzeseł o wartości (...) zł, dwa krzesła barowe o wartości (...) zł, biurko o wartości (...) zł, telewizor plazmowy o wartości(...) zł, antena TV o wartości (...) zł, poduszki oraz koce o wartości (...) zł, meble o wartości (...) zł, meble kuchenne o wartości (...) zł, lodówka B. o wartości (...) zł, zmywarka B. o wartości (...) zł, kuchnia gazowa A. o wartości (...) zł, lampa kuchenna o wartości (...) zł, dwa żyrandole o wartości(...) zł, toster o wartości (...) zł, garnki i patelnie o wartości (...)zł, mikser kuchenny o wartości (...) zł, talerze, kubki, szklanki i inne drobne wyposażenie o wartości (...) zł, zasłony o wartości (...) zł,

III.  sypialnia - dwa foteliki samochodowe o wartości(...) zł, łóżko z materacem oraz poduszki o wartości (...) zł,

IV.  łazienka - pralka B. o wartości (...)zł, lampa o wartości (...) zł, lustro o wartości(...) zł, kinkiet o wartości (...) zł, kosz na bieliznę oraz szafki na chemię o wartości (...)zł, ręczniki i pościele o wartości (...) zł,

V.  korytarz na piętrze - szafka na buty o wartości 100 zł i komoda o wartości (...) zł,

VI.  garaż i piwnica - garaż-blaszak o wartości (...) zł, kosiarka spalinowa H. o wartości (...) zł, zmiękczacz wody o wartości (...) zł, wyżynarka R. o wartości (...) zł, dziesięć kubików drewna opałowego o wartości (...) zł, rower o wartości (...)zł - wszystko o łącznej wartości (...) (...) złotych,

e)  pieniądze w kwocie (...) (...) (...) co stanowi równowartość (...) (...)

f)  pieniądze w kwocie (...) (...)złotych,

2.  ustalić, że A. P. dokonał nakładu z majątku odrębnego na majątek wspólny w kwocie (...) co stanowi równowartość (...) (...)

3.  dokonać podziału majątku wspólnego M. P. i A. P. szczegółowo opisanego w pkt. 1. w ten sposób, że na wyłączną własność wnioskodawczym M. P. przyznać pieniądze w kwocie (...) (...) złotych i równowartość samochodu

osobowego O. (...) nr VIN (...) nr rej. (...) w kwocie (...) (...) złotych, a na wyłączną własność uczestnika A. P. przyznać wszystkie pozostałe składniki majątku wspólnego opisane w pkt. la), Ib), Id) i le),

4.  tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym z jednoczesnym rozliczeniem nakładu uczestnika na majątek wspólny wskazanego w pkt.2 zasądzić od A. P. na rzecz M. P. kwotę (...) (...)złotych, która będzie płatna w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek zwłoki w płatności,

5.  tytułem zabezpieczenia spłaty zasądzonej w pkt.4 ustanowić na nieruchomości położonej w R. zapisanej w księdze wieczystej nr (...) Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie hipotekę przymusową o kwocie (...) (...) złotych na rzecz M. P. córki M. i I. P. (...),

6.  tytułem nieuiszczonych wydatków zasądzić na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie od M. P. i A. P. kwoty po 1.356,63 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt sześć 63/100) złotych - łącznie 2.713,26 zł,

7.  ustalić, że w pozostałym zakresie strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sędzia Hanna Woźniak

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...).

Sędzia:

Sygn. akt 152/20

UZASADNIENIE

M. P. wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego, którego dorobiła się w trakcie małżeństwa z A. P.. Wskazała jego wartość na kwotę (...) zł i domagała się przyznania całego majątku – z wyjątkiem samochodu O. (...) – na własność byłemu mężowi ze stosowną spłatą na swoją rzecz.

A. P. również wniósł o podział majątku wspólnego, wskazując jednakże inną jego wartość, poprzez przyznanie go niemal w całości w naturze uczestnikowi ze spłatą na rzecz byłej żony oraz o rozliczenie nakładów poniesionych przez niego z majątku osobistego na spłatę kredytu na samochód, którą od dnia ustania małżeństwa finansował wyłącznie ze swoich środków.

Na rozprawie w dniu 29 lipca 2022r. strona wnioskująca uznała skład i wartość ruchomości wskazane przez uczestnika (k. 29-33).

Sąd ustalił, co następuje:

Strony pobrały się (...) w P.. Wcześniej przez kilka lat M. K. i A. P. mieszkali i pracowali (...) C.. Byli wówczas w nieformalnym związku. Mieli oddzielne konta w banku, ale pieniędzmi dysponowali wspólnie. Jeszcze przed ślubem A. P. zakupił tylko na siebie i za pieniądze ze swojego konta działkę budowlaną w R.. Po ślubie małżonkowie P. nadal mieszkali na C. i nadal oboje pracowali. Już w (...). ruszyła budowa domu mieszkalnego w R.. Dom był budowany systemem gospodarczym przez ojca i braci A. P., z dużymi przerwami, w zależności od ilości gotówki przysyłanej przez A. na zakup materiałów. Budowali go dla obojga małżonków, nie pobierając wynagrodzenia za pracę. Wnioskodawczyni pracowała na C. prawie do końca pierwszej ciąży. W(...) strony wróciły do P. z kilkumiesięcznym synem urodzonym (...). A. P. już po dwóch dniach wyjechał do umówionej wcześniej pracy do N.. M. P. zamieszkała z dzieckiem u teściów. Mąż przysyłał na jej konto pieniądze, a ona wspólnie z teściem kupowała materiały potrzebne do budowy domu, która nadal trwała. A. P. co pewien czas odwiedzał na krótko rodzinę. W (...). stronom urodził się drugi syn (dowód: zeznania świadków: J. K. i M. W. – nagranie rozprawy z 12 października 2021r. od 00:03:34 do 00:41:06, K. P. i W. P. (1) – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:03:59 do 00:37:04, W. P. (2) – nagranie rozprawy z 13 stycznia 2022r. od 00:03:48 do 00:31:58, zeznania stron – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:40:38 do 01:46:58).

Obaj synowie byłych małżonków P. chorują na chorobę(...) powodującą (...). Skutkuje to (...) organizmu na(...). Wymaga odpowiedniego żywienia i podawania (...) doustnie, wiąże się z częstymi chorobami i pobytami dzieci w szpitalu. Obaj synowie stron uzyskali orzeczenia o niepełnosprawności. Choroba dzieci uniemożliwia ich matce wykonywanie pracy zawodowej (dowód: zeznania świadków: J. K. i M. W. – nagranie rozprawy z 12 października 2021r. od 00:03:34 do 00:41:06, zeznanie wnioskodawczyni – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:40:38 do 01:11:07).

Dopiero krótko przed rozwodem w (...). strony zamieszkały w niewykończonym jeszcze domu w R., którego stan nie zmienił się do momentu jego oględzin z udziałem biegłej zleconych w niniejszej sprawie. Po rozwodzie zmieniono jedynie ogrodzenie i przestawiono w inne miejsce garaż blaszany. Aktualna wartość nakładu polegającego na wybudowaniu na działce uczestnika przez oboje byłych małżonków budynku mieszkalnego wynosi (...) zł (dowód: zeznania świadków: J. K. i M. W. – nagranie rozprawy z 12 października 2021r. od 00:03:34 do 00:41:06, K. P. i W. P. (1) – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:03:59 do 00:37:04, W. P. (2) – nagranie rozprawy z 13 stycznia 2022r. od 00:03:48 do 00:31:58, zeznania stron – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:40:38 do 01:46:58, opinia biegłej – k.174-198).

Pod koniec małżeństwa A. P. kupił żonie w prezencie na przeprosiny telefon komórkowy. Kupił też w N. na raty samochód A. (...) wyłącznie do swojego użytku, który na dzień ustania wspólności majątkowej był wart (...) zł. Część rat w kwocie odpowiadającej wartości (...) zł A. P. spłacił po dniu (...). M. P. po rozwodzie zatrzymała samochód stron marki O. (...) o wartości (...) zł, który w późniejszym okresie z uwagi na zły stan techniczny oddała na złom (dowód: zeznania stron – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:40:38 do 01:46:58,opinia biegłego – 158-171v, dokumenty wraz z tłumaczeniem – k.139-149, informacje ze strony internetowej (...) – Archiwum kursów średnich – tabela A).

Na dzień ustania wspólności majątkowej do stron należały ruchomości stanowiące wyposażenie domu, (...) m ³ drewna opałowego, garaż tzw. blaszak i narzędzia oraz rower o łącznej wartości 29.460 zł szczegółowo wymienione w pkt. od 1.d)I. do 1.d)VI. postanowienia (ich skład i wartość podana przez uczestnika i przyznana przez wnioskodawczynię – nagranie rozprawy z 29 lipca 2022r. od 00:01:42 do 00:02:12 oraz k.29-33).

W dniu (...) na koncie A. P. znajdowało się (...) (...), co stanowiło równowartość (...) złotych (dowód: dokumenty wraz z tłumaczeniem – k.52, 155-156, informacje ze strony internetowej (...) – Archiwum kursów średnich – tabela A).

W tym samym dniu na koncie M. P. widniała kwota 1.298,75 złotych (dowód: wydruki z kont – k.268-277).

M. P. wyprowadziła się z nieruchomości w R. krótko po rozwodzie, zabierając ze sobą jedynie meble zakupione dla niej przez jej matkę już po rozwodzie oraz rzeczy niezbędne dla dzieci. Towarzyszyła jej siostra J. K.. Wyprowadzka trwała jeden dzień. Rodzice uczestnika (on sam był nieobecny) nie zgłaszali zastrzeżeń co do stanu nieruchomości w momencie odbioru kluczy od byłej synowej ani w późniejszym okresie (dowód: zeznania świadków: J. K. i M. W. – nagranie rozprawy z 12 października 2021r. od 00:03:34 do 00:41:06, zeznania wnioskodawczyni – nagranie rozprawy z 04 listopada 2021r. od 00:40:38 do 01:11:07).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni oraz wszystkich świadków słuchanych w sprawie albowiem są logiczne i spójne, zgodne z wiedzą płynącą z doświadczenia życiowego. Sąd również dał wiarę części zeznań uczestnika w zakresie, w jakim nie były sprzeczne z zeznaniami wnioskodawczyni. Sąd nie dał wiary zeznaniom A. P. co do ilości sprzętów i drewna opałowego wywiezionych z jego nieruchomości przez byłą żonę, co do uszkodzeń poczynionych w nieruchomości przez M. P. oraz co do okoliczności zakupu telefonu komórkowego. Przede wszystkim należy podkreślić, że A. P. nie było w nieruchomości w R. w dniu, w którym M. P. przeprowadzała się do swoich rodziców. Towarzyszyła jej siostra, a klucze uczestniczka oddała byłej teściowej. A. P. nie mógł zatem wiedzieć, jakie ruchomości zabrała była żona, ani kto dokonał drobnych uszkodzeń w nieruchomości. Uczestnik nie zaoferował żadnych dowodów na okoliczność, kiedy pierwszy raz po wyprowadzeniu się M. P. był w nieruchomości oraz na jakiej podstawie stwierdził, że to była żona odpowiada za uszkodzenia w budynku. Natomiast logika i doświadczenie życiowe przemawiają za tym, że rodzice uczestnika zareagowaliby w jakiś sposób, choćby dzwoniąc z informacją do syna, gdyby była synowa wywiozła znaczną część majątku bez uzgodnienia z nimi lub z byłym mężem. Nie do przyjęcia jest również twierdzenie, że podczas jednego dnia z piwnicy domu w R. wyniesiono i wywieziono (...) sześciennych drewna opałowego. Jest to bardzo duża ilość drewna, którego wyniesienie wymagałaby pracy brygady mężczyzn przez wiele godzin oraz samochodu ciężarowego o bardzo dużej pojemności celem jego wywózki. Ponadto nikt poza uczestnikiem nie zeznał, by M. P. wywiozła całe drewno z nieruchomości. W kwestii zakupu telefonu komórkowego również bardziej przekonująca i logiczna jest wersja wnioskodawczyni.

Sąd nie oceniał natomiast tej części zeznań uczestnika, w której twierdził on, że przed ślubem, podczas kilkuletniej pracy na C., jego przyszła żona była rozrzutna i wydawała tylko na swoje nie zawsze usprawiedliwione potrzeby wszystkie zarobione przez siebie pieniądze, a na jej zachcianki również A. P. przeznaczał część swoich dochodów. Fakt ten, nawet gdyby polegał na prawdzie (co wydaje się jednak wysoce wątpliwe), nie miałby znaczenia dla sprawy wobec ustalenia, że działka zakupiona na budowę domu stanowiła majątek odrębny uczestnika.

Sąd podzielił wnioski końcowe opinii biegłej E. B. zawarte zarówno w jej zasadniczej części, jak i w pisemnej opinii uzupełniającej. Opinia jest jasna, logiczna, oparta na wiedzy płynącej z wykształcenia i wieloletniego doświadczenia biegłej. W ocenie Sądu, wobec treści art.150 ust.3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2021r., poz.1899 z póżn.zm.) – wartość odtworzeniową określa się dla nieruchomości, które ze względu na rodzaj, obecne użytkowanie lub przeznaczenie nie są lub nie mogą być przedmiotem obrotu rynkowego, a także jeżeli wymagają tego przepisy szczególne – jedyną właściwą metodą ustalenia wartości nakładu w postaci wybudowania całego budynku mieszkalnego niemal „pod klucz” jest metoda rynkowa i tę metodę wybrała również biegła. W myśl art.154 ust.1 w/cyt ustawy to rzeczoznawca majątkowy powołany do wyceny dokonuje wyboru metody szacowania. Wnioskodawca nie podważył skutecznie wyboru metody, a jego stanowisko w tym zakresie jest jedynie polemiką z biegłą. Należy też zauważyć, że wycena wykonana w związku z zastrzeżeniami uczestnika metodą odtworzeniową wskazała wyższą wartość nakładu, jest zatem dla uczestnika zobowiązanego do spłaty mniej korzystna, niż wycena dokonana metodą rynkową.

Sąd również nie miał zastrzeżeń do tłumaczenia dokumentów bankowych przez tłumacza przysięgłego języka (...). Zastrzeżeń nie zgłosiły również strony.

Ponieważ Sąd powziął wątpliwość co do wartości samochodu O. (...) wycenionego zgodnie przez strony na (...) złotych (a prawidłowe ustalenie składu i wartości majątku wspólnego jest obowiązkiem Sądu – art.567§3 w zw. z art.684 kpc), na tę okoliczność, jak również na okoliczność spornej wartości drugiego samochodu A. (...), Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy. Sąd podzielił wnioski końcowe jego opinii, która była sporządzona w oparciu o (...) i nie była kwestionowana przez strony.

W kwestii przeliczenia wartości (...) na złote Sąd uznał za najbardziej miarodajne przyjęcie średniego kursu tej waluty w stosunku do złotego ogłaszanego każdego dnia przez NBP. Sąd przeliczał spłatę kredytu za samochód oddzielnie dla każdej raty zgodnie z datą jej spłaty.

Jak stanowi art.31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Cechą szczególną wspólności ustawowej jest jej bezudziałowość rozumiana jako brak ułamka, który określałby konkretny udział należący do danego małżonka w majątku wspólnym jako całości. Dopiero po ustaniu małżeństwa lub po zniesieniu wspólności majątkowej małżeńskiej konkretyzują się udziały, w jakich (byli) małżonkowie są współwłaścicielami każdego przedmiotu należącego do majątku wspólnego. Zgodnie z domniemaniem ustawowym z art.43§1 krio udziały w majątku wspólnym są równe, a zatem każdy z (byłych) małżonków staje się współwłaścicielem każdego przedmiotu po ½ części.

Zgodnie z art.567§1 kpc w sprawie o podział majątku wspólnego rozlicza się także nakłady poniesione z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego jednego z małżonków.

W sprawie niniejszej ostatecznie nie było sporu co do składu i wartości ruchomości wymienionych w pkt.1.d)I. do 1.d)VI. postanowienia. Nie było także sporu, iż wartość nakładów z majątku wspólnego uczynionych na rzecz nieruchomości będącej wyłączną własnością uczestnika należy przyznać A. P. ze spłatą połowy ich wartości na rzecz M. P.. Samochodami strony podzieliły się zgodnie quoad usum. Sądowi pozostało jedynie ustalenie i rozliczenie między stronami ich wartości oraz rozliczenie nakładów na samochód A. (...) poniesionych przez A. P. po ustaniu wspólności majątkowej. Rozliczeniu podlegały też środki zgromadzone na dzień ustania wspólności majątkowej przez oboje byłych małżonków na kontach. Pewną trudność stanowiło prawidłowe ustalenie stanu konta M. P. albowiem oprócz pieniędzy wchodzących w skład wspólności majątkowej na jej konto wpływały środki należne dzieciom i nie podlegające zaliczeniu do majątku wspólnego małżonków. Było to świadczenie 500+ na obu synów oraz środki z opieki społecznej wypłacane w związku ze stopniem niepełnosprawności dzieci, do których pobierania i wydatkowania uprawniona była M. P. sprawująca bezpośrednią osobistą opiekę nad synami. Dlatego stan konta wnioskodawczyni Sąd pomniejszył o kwotę nierozdysponowanych jeszcze w (...). środków należnych dzieciom tj. przy uwzględnieniu, że kwota (...) złotych była dochodem synów z tytułu ich niepełnosprawności i świadczenia 500+ pozostałym na koncie matki po przelaniu kwoty 1000 zł i 500 zł na konta synów. Natomiast nie ma podstaw, by uznać, że środki zgromadzone na kontach synów wchodziły w skład wspólności majątkowej ich rodziców i podlegały podziałowi w niniejszej sprawie. Pochodziły one głównie ze świadczeń należnych dzieciom, a jeśli oprócz tego M. P. przelewała dzieciom jakieś środki z majątku wspólnego, to należy uznać je za drobne darowizny milcząco uznane przez uczestnika. Rozliczeniu w niniejszej sprawie mogłyby podlegać jedynie takie środki, których wysokość wskazywałaby na chęć wyprowadzenia ich z majątku wspólnego pod pozorem darowizn dla dzieci. M. P. na razie nie pracuje zawodowo. Alimenty od ojca dzieci uzyskują w kwotach niższych niż zasądzone i w całości są one zużywane na bieżące potrzeby dzieci. M. P. podjęła zatem rozsądną decyzję o odkładaniu na kontach dzieci pieniędzy z myślą o ich przyszłości i o ich potrzebach i wydatkach wynikających z niepełnosprawności.

Ponieważ kwota spłaty należna wnioskodawczyni jest dość pokaźna, Sąd uznał za celowe – w obecnej niestabilnej sytuacji gospodarczej w Polsce – oznaczyć względnie krótki okres spłaty i zabezpieczenie jej hipoteką przymusową na nieruchomości uczestnika. Zgodnie z art. 110 ¹ ustawy z 06 lipca o księgach wieczystych i hipotece (t.j .Dz.U. z 2019r., poz. 2204 z późn.zm.) wierzyciel może żądać wpisu hipoteki przymusowej na sumę nie wyższą niż wynikająca z treści dokumentu stanowiącego podstawę jej wpisu do księgi wieczystej, a jeżeli z dokumentu tego nie wynika wysokość sumy hipoteki, suma hipoteki nie może przewyższać więcej niż o połowę zabezpieczonej wierzytelności wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne określonymi w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki na dzień złożenia wniosku o wpis hipoteki. Na tej podstawie – ponieważ postanowienie o podziale majątku wspólnego nie wskazuje sumy samej hipoteki, a jedynie wysokość zasądzonego świadczenia wraz z odsetkami – Sąd ustanowił hipotekę przymusową o kwocie bliskiej 150% zasądzonego świadczenia, tak aby zabezpieczenie hipoteczne obejmowało także roszczenie o ewentualne odsetki.

Z tych wszystkich względów na podstawie wyżej przywołanych przepisów Sąd orzekł jak w pkt.1-pkt.5 postanowienia.

O kosztach postępowania, w tym o wydatku wyłożonym przez Sąd na wynagrodzenie biegłej, orzeczono na podstawie art.520§1 kpc, uznając że obie strony były w równym stopniu zainteresowane uzyskaniem opinii biegłej do wzajemnych rozliczeń.

Sędzia Hanna Woźniak

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

sędzia