Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 października 2024 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2024 r. w C.

sprawy z wniosku (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W.

o stwierdzenie nabycia spadku po G. B.

I stwierdza, że spadek G. B. s. A. i M. z d. R., PESEL (...), zmarłym dnia 10 stycznia 2018 r. w G., ostatnio stale zamieszkałym w G., na podstawie ustawy nabył z dobrodziejstwem inwentarza ojciec A. B. (s. S. i M. ur. (...) w G.) w całości;

II pozostawia wnioskodawcę i uczestników postępowania przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.

Sędzia Lidia Grzelak

Sygn. akt I Ns 17/24

UZASADNIENIE

Wnioskodawca (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W. wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie praw do spadku po G. B. zmarłym dnia 10 stycznia 2018 r. w G., ostatnio stale zamieszkałym w G.. Ponadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz od uczestników postępowania zwrotu kosztów postępowania. Uzasadniając swój interes prawny w złożeniu wniosku, wnioskodawca wyjaśnił, iż był wierzycielem zmarłego G. B..

Uczestnicy postępowania M. B., E. K. (1) i jej małoletnie dzieci E. K. (2) i A. K. oraz małoletni M. K. wnosili o pominięcie ich przy dziedziczeniu wskazując, że odrzucili spadek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. B., syn A. i M. z d. R., zmarły dnia 10 stycznia 2018 r. w G., ostatnio stale zamieszkały w G., był rozwiedziony. Miał jednego syna M. K. ( odpis skrócony aktu zgonu k. 9, odpis zupełny aktu urodzenia k. 8 akt I Ns 2/22 ).

G. B. nie pozostawił testamentu, nie został też zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ( bezsporne ).

Nikt nie został uznany przez Sąd za niegodnego dziedziczenia po G. B., nikt nie zrzekł się dziedziczenia ( bezsporne ).

Małoletni syn spadkodawcy M. K., reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową D. K. – matkę, w ustawowym terminie odrzucił spadek po ojcu G. B.. Zawiadomieni o odrzuceniu p o rzez niego spadku rodzice spadkodawcy M. B. i A. B. nie złożyli w ustawowym terminie oświadczeń w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku po synu G. B. ( akta I N 460/18 ).

Matka spadkodawcy M. B. złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po synu G. B. w dniu 14 maja 2024 r. Prawomocnym postanowieniem z dnia 14 maja 2024 r. wydanym w sprawie I Ns 417/23 Sąd Rejonowy w Ciechanowie zatwierdził uchylenie się przez M. B. od skutków prawnych nie złożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po synu G. B. ( akta I Ns 417/23 ).

Spadkodawca G. B. miał jedną siostrę E. K. (1), która zawiadomiona o odrzuceniu spadku przez M. B., w ustawowym terminie złożyła również oświadczenie o odrzuceniu spadku. Ponadto E. K. (1) i W. K. jako przedstawiciele ustawowi małoletnich zstępnych A. K. i E. K. (2), odrzucili należny im spadek po G. B. ( oświadczenie k. 48, 74 ).

Ojciec spadkodawcy A. B. zmarł dnia 19 lipca 2021 r. ( odpis skrócony aktu zgonu k. 6 akt I Ns 2/22 )

(...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W. jest wierzycielem spadkodawcy G. B. ( tytuł wykonawczy wraz z załącznikami k. 10 – 30 ).

Okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy nie były sporne. Sąd ustalił je na podstawie aktów stanu cywilnego oraz zapewnienia spadkowego złożonego przez uczestniczkę postępowania E. K. (1). Dowody te Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, jako że ich prawdziwość nie nasuwała jakichkolwiek wątpliwości i nie została podważone przez żadnego z uczestników niniejszego postępowania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1025 § 1 k.c. Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Spadkobierca nie ma obowiązku wykazywania takiego interesu, natomiast w odniesieniu do podmiotu nieroszczącego sobie praw do spadku, warunek posiadania interesu ( art. 510 § 1 k.p.c. ) we wszczęciu takiego postępowania oznacza, że wynik tego postępowania ma dotyczyć także jego praw.

W niniejszej sprawie wnioskodawca (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W. wskazał, iż jego legitymacja do wystąpienia z wnioskiem wynika z tego, że spadkodawca był jego dłużnikiem. Wnioskodawca przedstawił tytuł wykonawczy wydany przeciwko spadkodawcy.

W tej sytuacji Sąd uznał, iż wnioskodawca wykazał istnienie interesu prawnego w ustaleniu kręgu spadkobierców G. B..

Zgodnie z art. 926 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. ( § 1 ). Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą ( § 2 ).

Jak wskazano powyżej, spadkodawca nie pozostawił testamentu, powołanie do spadku nastąpiło zatem w niniejszej sprawie na podstawie ustawy.

Jak ustalono, w chwili otwarcia spadku spadkodawca rozwiedziony. Miał małoletniego syna M. K., który odrzucił spadek. Spadek po nim odrzucili ponadto: matka M. B., siostra E. K. (1) i jej małoletni zstępni A. K. i E. K. (2). Spadkodawca nie miał innego rodzeństwa.

Zgodnie z art. 924 k.c. spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Stosownie zaś do treści art. 925 k.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Powyższe oznacza, że wg stanu rzeczy istniejącego w chwili otwarcia spadku ocenia się, kto jest w konkretnym przypadku spadkobiercą, kto jest uprawniony do zachowku i co należy do spadku. Stosunek rodzinny, będący podstawą powołania do dziedziczenia, musi w chwili otwarcia spadku istnieć, zaś spadkobierca będący osobą fizyczną musi - co do zasady - w chwili otwarcia spadku żyć ( art. 927 k.p.c. a contario ).

Wskazać również należy, że – zgodnie z art. 1020 k.c. - spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Dalej należy wskazać, że zgodnie z art. 931 § 1 k.c., w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Z uwagi na to, że spadkodawca był rozwiedziony, a jego zstępny odrzucił spadek, do dziedziczenia powołani są z ustawy spadkobiercy zaliczani do kolejnego kręgu dziedziczenia tj. rodzice i rodzeństwo spadkodawcy, a jeżeli nie dożyli otwarcia spadku ich zstępni, a zatem w niniejszej sprawie w pierwszej kolejności : rodzice A. B. i M. B.. Wobec odrzucenia spadku przez M. B., do kręgu spadkobierców ustawowych G. B. zaliczyć należy kolejno: jego siostrę E. K. (1), a wskutek odrzucenia przez nią spadku – jej zstępnych A. K. i E. K. (2), którzy również odrzucili spadek, nie pozostawiając, co oczywiste z racji wieku, zstępnych. Taką kolejność dziedziczenia w braku zstępnych i małżonka spadkodawcy kreuje przepis art. 932 k.c.

Tym samym uznać należy, że jedynym spadkobiercą G. B. jest jego ojciec A. B.. Nabywa zatem spadek w całości. Podkreślić należy, że A. B. został prawidłowo zawiadomiony o odrzuceniu spadku po G. B. przez jego małoletniego syna M. K. ( k. 9 akt I N 460/18 ). Nie złożył w ustawowym terminie żadnego oświadczenia w przedmiocie dziedziczenia po synu G. B., a – jak wskazano powyżej – zmarł dnia 19 lipca 2021 r., a więc ponad trzy lata po śmierci syna.

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że spadek po G. B. na postawie ustawy nabył z dobrodziejstwem inwentarza ojciec A. B. w całości.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 1015 § 1 i 2 k.c., w brzemieniu obowiązującym w dacie otwarcia spadku, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, a brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a zatem przyjęciem spadku z ograniczeniem za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku ( art. 1031 § 2 k.c. ).

Na postawie art. 520 § 1 k.p.c. Sąd pozostawił wnioskodawcę i uczestników postępowania przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.