Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I Ns 187/20




POSTANOWIENIE


Dnia 25 października 2022 r.




Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:


Przewodniczący:

Sędzia Hanna Woźniak

Protokolant

Stażysta Alicja Kurdynowska


po rozpoznaniu w dniu 25 października 2022 r. w Wąbrzeźnie na rozprawie

sprawy z wniosku Ł. M., N. M., A. M., S. M. (1), J. M.

z udziałem S. M. (2), A. R.

a)o dział spadku po E. M. b)o zniesienie współwłasności


postanawia:


dokonać działu spadku o wartości (...) ((...) złotych po E. M. (M.) synu E. i K. zmarłym dnia (...) w G. obejmującego:

zabudowane gospodarstwo rolne położone w R. o łącznej powierzchni (...) ha, dla którego Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie prowadzi księgi wieczyste nr: (...), (...) i (...) o wartości (...)zł,

maszyny rolnicze:

- ciągnik (...) (...) o wartości (...) zł,

- pług obracalny o wartości (...) zł,

- opryskiwacz polowy o wartości (...)zł,

- bronę zębatą o wartości (...) zł,

- kultywator zawieszany o wartości(...) zł,

złom: brony talerzowej, siewnika zbożowego, siewnika do nawozów i pługa podorywkowego (...) o łącznej wartości (...)

- w ten sposób, że wyżej opisane w pkt. 1a), 1b) i 1c) gospodarstwo rolne wraz z maszynami rolniczymi i złomem maszyn rolniczych przyznać na współwłasność po ½ (jednej drugiej) części S. M. (2) (M.) i A. R. dzieciom E. i K.,

tytułem obniżonych spłat zasądzić od S. M. (2) i A. R. na rzecz J. M., A. M., Ł. M., S. M. (1) i N. M. łącznie kwotę (...) ((...)) złotych, tj.:

od S. M. (2) na rzecz J. M., A. M., Ł. M., S. M. (1) i N. M. kwoty po (...) ((...)) złotych na rzecz każdego z nich płatne w dziesięciu równych ratach po (...) ((...)) złotych każda, do dnia (...) każdego roku poczynając od roku 2023, po waloryzacji o wskaźnik inflacji ogłaszany przez Urząd Statystyczny w W. każdego roku na dzień (...), przy czym niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie na rzecz któregokolwiek uprawnionego do spłaty powoduje, że cała dotychczas niespłacona kwota należna temu uprawnionemu staje się natychmiast wymagalna z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od pierwszego dnia zwłoki do dnia zapłaty,

od A. R. na rzecz J. M., A. M., Ł. M., S. M. (1) i N. M. kwoty po (...) ((...)) złotych na rzecz każdego z nich płatne w dziesięciu równych ratach po (...) ((...)) złotych każda, do dnia 31 grudnia każdego roku poczynając od roku 2023, po waloryzacji o wskaźnik inflacji ogłaszany przez Urząd Statystyczny w W. każdego roku na dzień 31. października, przy czym niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie na rzecz któregokolwiek uprawnionego do spłaty powoduje, że cała dotychczas niespłacona kwota należna temu uprawnionemu staje się natychmiast wymagalna z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od pierwszego dnia zwłoki do dnia zapłaty,

oddalić w całości wniosek o zasądzenie na rzecz wnioskodawców odszkodowania za czynsz pobrany przez S. M. (2) od K. K. (2),

oddalić w całości wniosek o zasądzenie na rzecz wnioskodawców odpowiednich części dopłat obszarowych pobranych przez S. M. (2) od (...) w W.,

oddalić w całości wniosek o zasądzenie na rzecz wnioskodawców odszkodowania za bezumowne korzystanie przez S. M. (2) z działki nr (...) ponad swój udział,

oddalić w całości wniosek o rozliczenie nakładu dokonanego na spadkową nieruchomość przez S. M. (2) w postaci spłaty kwoty(...) ((...)) złotych kredytu,

wydatkami poniesionymi na koszty mediatora oraz opinii biegłego obciążyć Skarb Państwa, a w pozostałym zakresie ustalić, że wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sędzia Hanna Woźniak










ZARZĄDZENIE


1.(...)

2. (...)


Sędzia: H. Woźniak












Sygn. akt I Ns 187/20

UZASADNIENIE


Ł. M., N. M., A. M., S. M. (1) i J. M. wnieśli o dział spadku po ojcu E. M. obejmującego zabudowane gospodarstwo rolne położone w R. o pow. (...) ha oraz kilka maszyn rolniczych poprzez przyznanie im na współwłasność areału (...) ha, a pozostałemu rodzeństwu S. M. (2) i A. R. pozostałej części gospodarstwa również na współwłasność. Oprócz tego wnioskodawcy żądali zasądzenia od uczestnika S. M. (2) na swoją rzecz odszkodowania za pobrany przez niego czynsz dzierżawny od K. K. (2) oraz za bezumowne korzystanie z działki nr (...) ponad swój udział.

Uczestnik S. M. (2) w odpowiedzi na wniosek wyraził zgodę na dział spadku w naturze, ale również żądał przyznania mu tych samych działek o pow. (...) ha, których domagali się dla siebie wnioskodawcy, z dopłatami na rzecz wnioskodawców oraz wniósł o oddalenie wniosku w pozostałym zakresie.

A. R. w odpowiedzi na wniosek domagała się przyznania jej na własność całego gospodarstwa i zasądzenia spłat na rzecz rodzeństwa oraz rozliczenia długów spadkowych i zasądzenia na jej rzecz odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości ponad udziały pozostałego rodzeństwa oraz z tytułu pobranych przez nich pożytków.

Mediacja zlecona przez Sąd nie doprowadziła do wypracowania ugody, natomiast zbliżyła stanowiska S. M. (2) i A. R., którzy w toku dalszego postępowania domagali się przyznania im na współwłasność całego gospodarstwa ze spłatami dla wnioskodawców.


Sąd ustalił, co następuje:


E. M. był jedynym właścicielem gospodarstwa rolnego położonego w R. o pow. (...) ha zapisanego w księgach wieczystych nr (...). Zmarł jako kawaler (...). w wieku(...) lat, a spadek po nim nabyły po (...)części dzieci jego i K. K. (3) tj. wnioskodawcy i uczestnicy niniejszego postępowania. Najstarsza spadkobierczyni A. R. ma obecnie (...) lata, a najmłodsza A. M.(...) lata. E. M. i K. K. (3) razem mieszkali, pracowali na gospodarstwie i wychowywali dzieci. Na dzień śmierci E. M. w domu rodzinnym w R. zamieszkiwały: K. K. (3), A. M., J. M. i S. M. (1). Ł. M. ukończył technikum mechanizacji rolnictwa. S. M. (2) ukończył trzy klasy technikum rolniczego, a A. R. prowadzi wraz z mężem oddzielne gospodarstwo rolne. Pozostałe siostry nie mają wykształcenia rolniczego i nie pracują w rolnictwie. Bezpośrednio po pogrzebie ojca Ł. M. wyjechał do(...) i tam pracuje przy hodowli krów w systemie: 2 tygodnie pracy, 2 tygodnie pobytu w (...). Jeszcze za życia E. M. część ziemi była wydzierżawiona K. K. (2) (bezsporne, ponadto wydruki treści ksiąg wieczystych – k.174-180).

Krótko po śmierci ojca siostry mieszkające w domu rodzinnym poprosiły brata S., by zajął się gospodarstwem, bo zaczęli kręcić się wokół niego złodzieje. S. M. (2) przeprowadził się z nieodległej S. na powrót do gospodarstwa wraz z trójką swoich dzieci (jego partnerka opuściła go i nie interesuje się dziećmi) oraz matką, którą siostry wcześniej zmusiły do wyprowadzenia się z domu. Wkrótce A. M. i S. M. (1) wyprowadziły się. W rodzinnym domu nadal mieszka J. M. z córką. Nie partycypuje ona w kosztach utrzymania nieruchomości. K. K. (3) utrzymuje się z emerytury rolniczej w kwocie ok.(...) złotych netto. Zajmuje się dziećmi S.. Dokłada ze swoich dochodów do ogólnych kosztów utrzymania (dowód: zeznania świadka: K. K. (3) – nagranie rozprawy z 18 listopada 2021r. od 00:26:34 do 01:00:13, zeznania S. M. (2) – nagranie rozprawy z 12 maja 2022r. od 00:02:37 do 00:44:05)

Dom mieszkalny jest w bardzo złym stanie technicznym i użytkowym, grozi zawaleniem. (...) w G. wydał w (...) nieprawomocną jeszcze decyzję zakazującą użytkowania tego budynku i nakazującą przeprowadzenie szczegółowo wymienionych w decyzji prac remontowych. Gospodarstwo jako całość jest bardzo zadłużone (dowód: kserokopia zawiadomienia – k.58, pisma – k.90, 137 i 366, zeznania S. M. (2) i A. R. – nagranie rozprawy z 12 maja 2022r. od 00:02:37 do 01:05:09).

S. M. (2) zakończył za porozumieniem stron umowę dzierżawy z K. K. (2). Prawidłowo sam zajmuje się gospodarstwem i podejmuje trafne decyzje. Współpracuje z sąsiadami posiadającymi sprzęt rolniczy. W miarę możliwości spłaca zadłużenie ojca. Prowadzi tylko produkcję roślinną (chowu zwierząt zaniechał jeszcze za życia jego ojciec), co umożliwia mu pracę także poza gospodarstwem, dzięki czemu ma dodatkowe środki na utrzymanie. Jest świetnym spawaczem (dowód: zeznania świadków: L. P. i K. K. (3) – nagranie rozprawy z 18 listopada 2021r. od 00:06:23 do 01:00:13, K. K. (2) – nagranie rozprawy z 15 lutego 2022r. od 00:02:09 do 00:53:57, zeznania S. M. (2) i A. R. – nagranie rozprawy z 12 maja 2022r. od 00:02:37 do 01:05:09).

Spadkowe gospodarstwo (z nielicznymi maszynami) na dzień orzekania według stanu z dnia otwarcia spadku przedstawia w całości wartość (...) złotych. Gospodarstwo jest zaniedbane i niedoinwestowane. Jego atutem są natomiast żyzne gleby. Zysk netto, jaki osiągnął S. M. (2) z gospodarstwa w (...)., wyniósł (...) zł, a w roku (...)(...) zł. Prognozowane dochody z gospodarstwa w ciągu najbliższych 10 lat to przeciętnie kwota (...) zł rocznie (dowód: opinia biegłego – k.216-323).


Sąd zważył, co następuje:


Przystępując do oceny zeznań stron należy stwierdzić, że zeznania wnioskodawców w większości polegały na werbalizacji ich emocji, pretensji i oczekiwań pod adresem uczestników oraz na gołosłownych (i nierealnych w kontekście wiedzy płynącej z doświadczenia życiowego) deklaracjach o chęci osobistej pracy w spadkowym gospodarstwie. Z zeznań tych wynika też jednoznacznie głęboki konflikt pomiędzy wnioskodawcami a S. M. (2), który ma podłoże czysto finansowe, oraz całkowity brak wiedzy po stronie wnioskodawców potrzebnej do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Nawet Ł. M. (z zawodu mechanizator rolnictwa) słuchany jako strona i rzekomo zainteresowany prowadzeniem rodzinnego gospodarstwa nie był w stanie podać prawidłowo choćby kwoty potrzebnej do podźwignięcia gospodarstwa z ruiny, a bezpośrednio po śmierci ojca los gospodarstwa był mu całkowicie obojętny, choć wiedział, że pozostały w nim tylko najmłodsze siostry z matką. Wnioskodawcy w ogóle nie zdają sobie sprawy (lub nie chcą tego przyjąć do wiadomości), że ciąży również na nich obowiązek spłaty niemałych długów ojca, a na pewno nie wystarczy na to okazyjne wpłacanie po kilkaset złotych miesięcznie. Z tych względów Sąd uznał zeznania wnioskodawców w większości za nieprzydatne do ustalenia stanu faktycznego.

Z zeznań uczestników również wynika głęboki konflikt między rodzeństwem. Jednakże, co istotne, S. M. (2) zaprezentował podstawową wiedzę potrzebną do samodzielnego (czy wspólnie z siostrą) prowadzenia gospodarstwa, a jego dotychczasowe posunięcia zostały pozytywnie ocenione przez sąsiadów-rolników. Dlatego ustalając stan faktyczny i podejmując decyzję co do przyszłych losów gospodarstwa, Sąd oparł się głównie na zeznaniach S. M. (2). Zdaniem Sądu, nie ma większego znaczenia dla niniejszej sprawy fakt, że w przeszłości S. M. (2) pozostawał w konflikcie z ojcem oraz że ma on jeszcze do spłacenia osobiste długi z lat wcześniejszych.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, którzy jako osoby obce dla stron nie byli zainteresowani składaniem zeznań na czyjąś korzyść, mieli natomiast wiedzę o przedmiotowym gospodarstwie z własnych obserwacji oraz wiedzę rolniczą.

Sąd podzielił wnioski końcowe opinii biegłego z dziedziny rolnictwa I. H.. Sporządził on opinię bardzo szczegółową, która nie zawiera ani błędów logicznych ani rachunkowych, odpowiada w całości tezie dowodowej postanowienia. Treść opinii biegły zilustrował zdjęciami, które unaoczniły sądowi rzeczywisty stan techniczny budynku mieszkalnego (k.303-315), a biegłego stan ten doprowadził do wniosku o zerowej wartości samego budynku mieszkalnego. Strony zaś nie podważały tej opinii.

Sąd dał wiarę treści wszystkich dokumentów i kserokopii dokumentów złożonych do akt sprawy albowiem żadna ze stron nie podważała ich formalnej i merytorycznej autentyczności.

Przy braku zgodnego wniosku współspadkobierców w sprawie o dział spadku w myśl art.687 i art.688 kpc zastosowanie mają przepisy o zniesieniu współwłasności, zwłaszcza art.618§2 i §3 kpc oraz art.619 kpc, z których wynika, że tylko w postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga m.in. wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy, zaś w postępowaniu o zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego sąd ustala jego skład i wartość, w szczególności obszar i rodzaj nieruchomości wchodzących w skład tego gospodarstwa oraz obszar i rodzaj nieruchomości stanowiących już własność współwłaścicieli i ich małżonków, a w miarę potrzeby także okoliczności przewidziane w art. 216 kodeksu cywilnego. Z kolei kodeks cywilny, oprócz art.216, poświęca kwestii zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego kilka dalszych przepisów (art.210 – art.217), z których łącznie wynika, że: każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy; przy zniesieniu współwłasności na mocy orzeczenia sądu wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne; jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek; w razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu; jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele, a w razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela; wysokość przysługujących współwłaścicielom spłat z gospodarstwa rolnego ustala się stosownie do ich zgodnego porozumienia, a w razie jego braku – spłaty przysługujące współwłaścicielom mogą być obniżone. Przy określaniu stopnia ich obniżenia bierze się pod uwagę: typ, wielkość i stan gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłasności oraz sytuację osobistą i majątkową współwłaściciela zobowiązanego do spłat i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania. Obniżenie spłat nie wyklucza możliwości rozłożenia ich na raty lub odroczenia terminu ich zapłaty.

Biorąc pod uwagę wyżej przytoczoną treść obowiązujących przepisów prawa oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd w toku postępowania, Sąd doszedł do przekonania, że tylko S. M. (2), z pomocą siostry A. R., daje rękojmię utrzymania gospodarstwa, spłaty zadłużeń i dalszego rozwoju spadkowego gospodarstwa. Młodsze siostry S. M. (2) w toku postępowania dały wyraźnie do zrozumienia, że ich zamiarem nie jest utrzymanie rodzinnego gospodarstwa, ale szybka sprzedaż ich udziałów w tym gospodarstwie. Sąd natomiast ma obowiązek brać pod uwagę słuszne interesy wszystkich spadkobierców i interes gospodarstwa jako takiego (polska Konstytucja stanowi w art.23, iż podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne, a w art.64 – iż każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia, zaś własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej).

Orzekając o spłatach należnych wszystkim wnioskodawcom, Sąd musiał wziąć pod uwagę przede wszystkim kondycję gospodarstwa, które w pierwszej kolejności musi wygenerować środki utrzymania dla S. M. (2) i jego dzieci, w następnej kolejności środki na spłatę zadłużeń, a dopiero potem środki na inne cele, wśród których jest nie tylko spłata współspadkobierców, ale przede wszystkim jak najszybszy, a bardzo kosztowny, kapitalny remont budynku mieszkalnego. Zaznajamiając się wnikliwie z opinią biegłego, sąd doszedł do przekonania, że spadkowe gospodarstwo nie udźwignie spłat w pełnej wysokości, nawet po rozłożeniu ich na maksymalny 10-letni okres, dlatego spłaty obniżył do łącznej kwoty(...)zł, która odpowiada (...) kwot należnych każdemu z uprawnionych. Z konfiguracji zapisanej w pkt. 2 postanowienia wynika, że każdy z wnioskodawców w okresie najbliższych 10 lat otrzyma łącznie(...) zł, przy czym wypłata każdej raty będzie zwaloryzowana o wskaźnik inflacji. Warto także podkreślić, że E. M. zadbał o to, aby każde dziecko zdobyło wykształcenie na miarę swoich możliwości i umiejętności, natomiast tylko synów skierował do szkół rolniczych najprawdopodobniej z zamiarem przekazania gospodarstwa jednemu z nich.

Pozostałe żądania wnioskodawców zostały oddalone z następujących powodów:

Sąd nie dopatrzył się przesłanek uprawniających do skutecznego żądania odszkodowania za użytkowanie działki nr (...) przez S. M. (2) ponad swój udział. Warunkiem skuteczności takiego żądania – wobec treści art.206 kc – jest bowiem wykazanie, że współwłaściciele nie korzystający z rzeczy wspólnej domagali się dopuszczenia ich do współposiadania, lecz tego nie uzyskali. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w orzeczeniu sygn. III CZP 88/12 – nie jest bezprawne posiadanie całości rzeczy wspólnej przez jednego współwłaściciela, jeśli pozostali z tego dobrowolnie rezygnują. Wnioskodawcy nie wykazali, by domagali się od S. M. (2) dopuszczenia do współposiadania gospodarstwa rolnego, tzn. do jego uprawy, wykonywania osobistej pracy w gospodarstwie, zarządzania nim, udziału w nakładach i dochodach. Z materiału dowodowego wynika jedynie, że młodsze siostry domagały się wydzielenia dla nich po(...) ha ziemi celem osobnego zarządu „swoimi” hektarami lub celem ich sprzedaży, co byłoby irracjonalne z punktu widzenia prawidłowej gospodarki rolnej. Wnioskodawczynie nie były zatem zainteresowane współposiadaniem gospodarstwa w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, lecz tylko korzystaniem z jego przychodów. Wypada podkreślić, że same wnioskodawczynie A. M. i S. M. (1) już po śmierci ojca wyprowadziły się z gospodarstwa, wykazując całkowity brak zainteresowania jego losem. Tak samo postąpił Ł. M..

W kwestii zasądzenia na rzecz wnioskodawców części czynszu dzierżawnego pobranego w całości przez S. M. (2), Sąd oddalił to żądanie z tego samego powodu jak wyżej: skoro bowiem wnioskodawcy zrezygnowali ze współposiadania gospodarstwa w rozumieniu przepisów kc i nie partycypowali w nakładach na to gospodarstwo, to nie mogą oczekiwać, że zostaną uwzględnieni przy podziale pożytków. Również zasady współżycia społecznego przemawiały za takim rozstrzygnięciem. Należy bowiem zważyć, że S. M. (2) jest ojcem samotnie wychowującym trójkę dzieci, opiekuje się matką, której do spadkowego gospodarstwa nie przysługują żadne prawa rzeczowe, a która nie może liczyć na pozostałe dzieci, spłaca długi pozostałe po ojcu, pracuje praktycznie na dwa etaty: prowadząc gospodarstwo oraz poza rolnictwem, toleruje zamieszkiwanie w domu rodzinnym najmłodszej siostry z dzieckiem, która nie płaci nawet za zużyte przez siebie media. Nie należy mu zatem „dokładać” wszelkiego rodzaju obowiązków, które mogą pogorszyć jego i tak bardzo trudną sytuację rodzinną i materialną, a premiować roszczeniowe postawy pozostałego rodzeństwa. Kłóciłoby się to z powszechnym poczuciem sprawiedliwości.

Sąd nie odniósł się w postanowieniu do żądania rozliczenia pobranych przez S. M. (2) przychodów za zbiory w (...) i(...)., bowiem nie zostało ono expressis verbis wyartykułowane w petitum wniosku, a jedynie mimochodem na końcu uzasadnienia wniosku. Mimo to Sąd wskazuje, że ewentualnemu rozliczeniu podlegałby czysty zysk z gospodarstwa a nie sam przychód.

W kwestii rozliczenia się S. M. (2) z pobranych bezpośrednich dopłat obszarowych wypłaconych mu na podstawie ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jedn. Dz.U. z 2022r., poz. 1775), to wypada podkreślić, że w dalszym ciągu w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego nie przesądzono, czy należy je traktować jako pożytki cywilne w rozumieniu art.53§2 kc. Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie podziela argumentów SN wyrażonych w wyroku z dnia 25 maja 2017r. II CSK 636/16, iż per analogiam dopłaty te należy traktować jako pożytki cywilne. W ocenie Sądu, nie istnieje bowiem stosunek prawa cywilnego między rolnikiem (właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego) a podmiotem wypłacającym bezpośrednie dopłaty obszarowe. Są one przyznawane w drodze decyzji o charakterze administracyjnym. Są elementem systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej państw Unii Europejskiej (art.1 w/cyt. Ustawy). A skoro tak – winny być ściśle związane nie tylko z samym gospodarstwem rolnym, ale także z rolnikiem, który je rzeczywiście uprawia. Gdyby nawet przyjąć pogląd zaprezentowany w w/cyt. orzeczeniu, to pożytki pobrane przez posiadacza w dobrej wierze mógłby on zatrzymać. Kwestia dobrej wiary po stronie S. M. (2) może być dyskusyjna od momentu złożenia wniosku o dział spadku, ale i w tym przypadku sąd orzekający rozważyłby zastosowanie zasad współżycia społecznego – tych samych, które wskazano wyżej – w celu ochrony integralności rodzinnego gospodarstwa rolnego.

Sąd oddalił żądanie rozliczenia części długu spłaconego przez S. M. (2) tylko z tej przyczyny, iż mimo posiadania fachowego pełnomocnika nie wykazał on ani faktu spłaty, ani wysokości spłaty ani konkretnej umowy o kredyt, której spłata miałaby dotyczyć, a Sąd nie miał tutaj obowiązku działania z urzędu.

Z tych wszystkich względów na podstawie art.212art.214 kc orzeczono jak w postanowieniu.

O wyłożonych przez Sąd wydatkach na wynagrodzenie biegłego i wynagrodzenie mediatora orzeczono na podstawie art.113 ust.4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021r., poz.2257) z uwagi na sytuację materialną zarówno wnioskodawców, jak i uczestników.

O pozostałych kosztach postępowania orzeczono zgodnie z ogólną regułą ponoszenia kosztów w postępowaniu nieprocesowym wyrażoną w art.520§1 kpc.

Sędzia Hanna Woźniak




ZARZĄDZENIE

(...),

(...)

sędzia