Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lipca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Halina Maliszewska

Protokolant: sekretarz sądowy Patrycja Lis

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2023 r. w Kwidzynie

na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

z udziałem S. K.

o podział majątku wspólnego

1.  oddala wniosek;

2.  koszty postępowania między stronami wzajemnie znosi.

Sędzia Halina Maliszewska

Sygn. akt I Ns 313/23

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. K. wniósł o podział majątku wspólnego nabytego w czasie trwania związku małżeńskiego z uczestniczką S. K..

Wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą: samochody marki: H. (...) nr rej. (...)o wartości 25.600 euro i C. (...) nr rej. (...) o wartości 9.390 euro. Ustalenie, że ich udziały w majątku wspólnym są równe. Ustalenie, że dokonał nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny w kwocie 4.709,52 euro w związku ze spłatą po zniesieniu wspólności majątkowej małżeńskiej kredytu zaciągniętego w (...) na zakup samochodu H. (...).

Wniósł o przyznanie samochodu osobowego marki H. uczestniczce a jemu samochodu osobowego marki C. oraz zasądzenie na jego rzecz kwoty 36.312 zł tytułem dopłaty jego udziału w majątku wspólnym. Wniósł również o zasądzenie od uczestniczki kwoty 10.550 zł tytułem zwrotu ½ części nakładów poniesionych z majątku osobistego na majątek wspólny w związku ze spłatą kredytu za samochód marki H. (...). Wniósł także o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że strony są małżeństwem i toczy się między nimi sprawa o rozwód. W dniu 1 czerwca 2021 r. strony zawarły umowę majątkową małżeńską. W skład majątku wspólnego stron wchodzą ruchomości: samochody wskazane we wniosku. Na zakup samochodów wnioskodawca zaciągnął w trakcie trwania wspólności majątkowej kredyty, które w chwili obecnej spłaca samodzielnie. Samochód H. jest zarejestrowany i użytkowany przez uczestniczkę. Na dzień 1 lutego 2023 r. suma spłaconych rat kredytu za ten samochód wyniosła 4.709,52 euro.

Uczestniczka S. K. wniosła o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek podała, że brak jest jakichkolwiek składników majątku wymagających podziału. Strony dokonały już podziału majątku na mocy porozumienia z dnia 9 lipca 2021 r. Zgodnie z porozumieniem samochód H. stał się własnością uczestniczki a samochód C. przeszedł na własność wnioskodawcy. Strony ustaliły, że wnioskodawca otrzyma od uczestniczki dodatkowo kwotę 36.000 euro tytułem spłaty części jej podatku dochodowego za rok 2019 i 2020 oraz tytułem spłaty samochodu marki H.. Strony w dniu 27 lipca 2021 r. sprzedały nieruchomość którą posiadały w Niemczech. Wnioskodawca z ceny sprzedaży otrzymał kwotę 36.000 euro a dopiero reszta ceny sprzedaży została podzielona między stronami po ½ części. Niezrozumiałe jest dla uczestniczki żądanie dodatkowych 18.000 euro z tytułu podziału majątku. Ewentualnych roszczeń z tytułu tego porozumienia, wnioskodawca może dochodzić jedynie w trybie procesowym.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony były małżeństwem i łączyła ich wspólność majątkowa małżeńska.

W trakcie trwania związku małżeńskiego strony nabyły nieruchomość zabudowaną domem jednorodzinnym położonym w miejscowości H. w N. oraz samochody marki: H. (...) nr rej. (...) o wartości i C. (...) nr rej. (...). Samochód osobowy marki: H. (...) nr rej. (...) został zarejestrowany na uczestniczkę S. K. a samochód C. (...) nr rej. (...) został zarejestrowany na wnioskodawcę M. K..

( dowód : umowa notarialna z dnia 1.06-2021 r. k. 9-9v akt, umowa sprzedaży domu z dnia 27.07-2021 r. w tłumaczeniu na język polski k. 32-48 akt, zeznania M. K. k. 137v-138v akt, zeznania S. K. k. 138v-139 v akt, dowód rejestracyjny samochodu H. (...) k. 10 akt, dowód rejestracyjny samochodu C. (...) k. 11 akt )

W dniu 1 czerwca 2021 r. strony przed Notariuszem zawarły umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową.

W dniu 9 lipca 2021 r. strony zawarły umowę z podpisami notarialnie poświadczonymi, którą m. in. dokonały podziału majątku wspólnego. Strony ustaliły, że w skład ich majątku wspólnego wchodzą: dom jednorodzinny w miejscowości H., który zamierzają sprzedać oraz samochody marki H. (...) i C. (...). Ustaliły, że ich udziały w majątku wspólnym są równe i że po sprzedaży nieruchomości wnioskodawca oprócz należności przypadającej mu z posiadanego przez niego udziału w wysokości ½ własności otrzyma od uczestniczki dodatkowo kwotę 36.000 euro tytułem spłaty części jej podatku dochodowego za rok 2019 i 2020 oraz należność tytułem spłaty samochodu osobowego marki H. (...), który ta zatrzyma na własność. Strony wskazały w umowie, że kwota 36.000 euro zostanie pomniejszona z ½ własności należącej do S. K. i uregulowana bezpośrednio w dniu zawarcia aktu notarialnego przez kupującego nieruchomość na rachunek wnioskodawcy. Jednocześnie M. K. zobowiązał się do spłacenia wszystkich pozostałych rat samochodu marki H. (...) oraz do zapłacenia podatku dochodowego za rok 2021 r. w całości.

Umowa nie została wykonana przez uczestniczkę zgodnie z treścią.

W dniu 27 lipca 2021 r. strony dokonały sprzedaży nieruchomości za cenę 640.000 euro. W § 3 pkt 5 umowy zawartej z nabywcami określono, że z ceny nabycia zostaną pokryte najpierw koszty notarialne i koszty wieczystoksięgowe. Z pozostałej ceny kwota 36.000 euro ma zostać przelana na rachunek wnioskodawcy M. K. a pozostała cena ma być wpłacona w równych częściach na rzecz wnioskodawcy i uczestniczki.

( dowód : umowa notarialna z dnia 1.06-2021 r. k. 9-9v akt, umowa z dnia 9.07-2021 r. k. 49-50 akt, umowa sprzedaży domu z dnia 27.07-2021 r. w tłumaczeniu na język polski k. 32-48 akt, zeznania M. K. k. 137v-138v akt, zeznania S. K. k. 138v-139 v akt )

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 28 marca 2023 r. w sprawie II C 3854/20 małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód.

( dowód : wyrok SO w Gdańsku z dnia 28.03-2023 r. k. 51-52 akt )

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w niniejszej sprawie, akt sprawy o rozwód i zeznań stron. Wszystkim tym dowodom Sąd dał wiarę. Dowody te były też niesporne między stronami.

Uwzględniając powyższe ustalenia Sąd oddalił wniosek o podział majątku uznając, że strony dokonały podziału majątku na podstawie umowy zawartej w dniu 9 lipca 2021 r.

Stosownie do art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 1037 § 1 k.p.c. podział majątku może nastąpić bądź na mocy umowy stron bądź na mocy orzeczenia sądu. W przypadku zawarcia pozasądowej umowy o podziale majątku mają do niej zastosowanie przepisy art. 917 k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Zgodnie zaś z art. 65 § 2 k.c. w umowach należy badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy.

Niesporne między stronami było, że strony w dniu 9 lipca 2021 r. zawarły porozumienie – umowę na mocy którego uregulowały kwestie m. in. podziału majątku. Co prawda wnioskodawca zeznał, że to porozumienie nie stanowiło podziału majątku ale równocześnie podał, że „ Gdyby to porozumienie zostało wykonane to kończyłoby rozliczenie majątku miedzy nami. Problem jest z tym, że to porozumienie nie zostało wykonane” ( k. 137v akt ). Wnioskodawca nie kwestionuje zatem ani treści umowy ani sposobu podziału majątku określonego w umowie. Wręcz odwrotnie z umowy tej wywodzi swoje roszczenia wskazując, że nie otrzymał zgodnie z umową kwoty 18.000 euro. Zresztą jak wynika z zeznań obu stron, projekt porozumienia został przygotowany na zlecenie wnioskodawcy przez wybranego przez niego fachowego pełnomocnika. Dodatkowo strony podpisały umowę w obecności Notariusza by wzmocnić pewność i bezsporność dokonanych ustaleń. M. K. przyznał, że „ Porozumienie, które zawarliśmy jest w porządku, tylko jest niezgodność w akcie notarialnym”. Chodzi o umowę sprzedaży domu i sposób zapłaty ceny.

Umowa podziału majątku jest zatem ważna i skuteczna. Żadna ze stron nie składała oświadczeń o uchyleniu się od skutków prawnych zawartej umowy o podziale majątku. Żadna ze stron nie wskazywała też na wady oświadczenia woli o których mowa w art. 82-88 k.c. Umową z dnia 9 lipca 2021 r. strony dokonały podziału całego majątku. Zawierając ugodę strony miały zamiar ostatecznie uregulować wszystkie kwestie związane z podziałem majątku i to zrobiły. Ugoda, którą strony zawarły w zakresie podziału majątku nie jest sprzeczna ani z prawem, ani zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa. Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy wskazać należy, że ugoda pozasądowa dla swej skuteczności nie musi zawierać sformułowania „o przeniesieniu własności samochodów”. Samochody są ruchomościami, dodatkowo każda ze stron zgodnie z umową przejęła pojazd którą na nią był zarejestrowany. Nie było więc wymagane dokonywanie jakichkolwiek formalności w Wydziale Komunikacji związanych z przerejestrowaniem pojazdu. Nie budzi wątpliwości, że intencją stron było by pojazdy przeszły na własność tej osoby w której posiadaniu i użytkowaniu był samochód. W związku z tym do skutecznego podziału ruchomości wystarczyłoby nawet ustnie porozumienie stron.

W tych okolicznościach zachodzi powaga rzeczy ugodzonej. Zawarta ugoda ma moc obowiązującą wobec obu stron. Fakt nie wykonania ugody przez którąkolwiek ze stron nie powoduje utraty jej skuteczności. Umowa, którą strony zawarły przekształciła roszczenie o podział majątku w roszczenie umowne i stanowi obecnie źródło zobowiązania. Treść ugody ma zasadnicze znaczenie dla określenia wzajemnych roszczeń stron w przypadku nie wykonania ugody przez którąkolwiek ze stron. Wykonanie ugody podlega przepisom dotyczącym wykonania zobowiązań określonych w art. 450 – 497 k.c.

Fakt, że uczestniczka nie wykonała ugody nie wpływa na res transacta. Fakt, że uczestniczka nie wykonała umowy z dnia 9 lipca 2021 r. zgodnie z treścią nie jest sporny między stronami bo wnioskodawca nie otrzymał po sprzedaży domu kwoty 36.000 euro ponad swój udział w nieruchomości . Sporne pozostaje czy strony zmieniły te ustalenia przed lub przy sprzedaży domu. Kwestie te pozostają poza kompetencją Sądu w niniejszej sprawie. Wnioskodawcy przysługują obecnie roszczenia procesowe. Na drodze procesu cywilnego może on dochodzić wykonania umowy czy ewentualnego odszkodowania za niewykonanie umowy i dowodzić, że mimo zapisów w umowie sprzedaży nieruchomości nie stanowiło to zmiany umowy o podział majątku.

O kosztach postępowania Sąd postanowił na podstawie art. 520 k.p.c.

Zasadą postępowania nieprocesowego wynikającą z art. 520 k.p.c. jest, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. W przypadku sprzeczności interesów rozstrzyganie o kosztach w postępowaniu nieprocesowym upodabnia się do rozstrzygania o kosztach procesu.

Sąd uwzględniając okoliczności niniejszej sprawy nie znalazł podstaw do obciążania wnioskodawcy kosztami zastępstwa procesowego na rzecz uczestniczki. W ocenie Sądu pomimo oddalenia wniosku o podział majątku, umowa o podział majątku faktycznie nie została wykonana przez wnioskodawczynię. To czy strony zmieniły ustalenia dotyczące rozliczeń majątkowych zawartych w umowie z dnia 9 lipca 2021 r. czy nie będzie zapewne przedmiotem procesu. Na pewno ustalenie z nabywcami nieruchomości sposobu wypłaty ceny nieruchomości nie oznacza automatycznie zmiany umowy o podział majątku i uwolnienia uczestniczki od wykonania umowy zgodnie z treścią. Niewątpliwie zgodnie z umową uczestniczka zobowiązała się do zapłaty wnioskodawcy kwoty 36.000 euro z części ceny przypadającej jej po sprzedaży nieruchomości.

Niewątpliwie tak sformułowanej umowy uczestniczka nie wykonała.

Stosownie do art. 102 k.p.c. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Nie konkretyzuje przy tym pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, pozostawiając sądowi ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie z uwagi na faktyczne nie wykonanie ugody przez uczestniczkę zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony do nie obciążania wnioskodawcy kosztami zastępstwa procesowego na rzecz uczestniczki.

Podział majątku winien być równy i sprawiedliwy. Tymczasem zgodnie z umową z dnia 9 lipca 2021 r. w wyniku podziału majątku wnioskodawca otrzymał samochód marki C. o wartości 9.390 euro a uczestniczka samochód H. (...) o wartości 25.600 euro. Zgodnie z umową wnioskodawca zobowiązał się dodatkowo do spłaty pozostałego kredytu zaciągniętego na kupno samochodu H., który przejęła uczestniczka oraz zapłaty podatku dochodowego obciążającego uczestniczkę za rok 2019, 2020 i 2021. W związku z tym strony ustaliły, że po sprzedaży nieruchomości wnioskodawca otrzyma od uczestniczki z jej udziału w cenie dodatkowo kwotę 36.000 euro. Tymczasem w rzeczywistości otrzymał jedynie kwotę 18.000 euro, bo kwota została zapłacona przez nabywców z całej ceny sprzedaży a nie z udziału uczestniczki.

Uczestniczka nie wyraża obecnie zgody na pełne wykonanie ugody podziałowej. Uchylanie się od wykonania zobowiązania nie może zasługiwać na ochronę prawną. Umów trzeba dotrzymywać. Podział majątku taki jaki został wykonany w ocenie Sądu nie jest ani równy ani sprawiedliwy. Postawa uczestniczki będzie generowała kolejny proces sądowy.

W tych okolicznościach obciążenie wnioskodawcy kosztami zastępstwa procesowego na rzecz uczestniczki, która nie wykonała umowy o podział majątku godziłoby w powszechne poczucie słuszności i sprawiedliwości społecznej.

Dlatego też Sąd o kosztach postanowił zgodnie z zasadą z art. 520 § 1 k.p.c. znosząc je wzajemnie między stronami.

Sędzia Halina Maliszewska