Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 2.10.20r. (data stempla k- 8) J. J. wniósł o ustanowienie na nieruchomości stanowiącej własność K. W., położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...) na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości, położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...), będącą własnością wnioskodawcy, służebności drogi koniecznej i zasądzenia od wnioskodawcy na rzecz uczestnika jednorazowej kwoty 300 zł tytułem wynagrodzenia. Uzasadnił, że wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) i objętej księgą wieczystą nr (...). Własność nieruchomości nabył wraz żoną z dniem 1.11.2015r. przez zasiedzenie. Nieruchomość nie posiada dostępu do drogi publicznej. Dotychczas dostęp ten odbywał się poprzez drogę gruntową stanowiąc własność Gminy M. P. i uczestnika. Po sprzedaniu przez Gminę M. P. działki na rzecz uczestnika, uczestnik ogrodził tę nieruchomość. Z tego też powodu wnioskodawcę nie ma dostępu do nieruchomości. Najmniej uciążliwym sposobem ustanowienia drogi konicznej jest część nieruchomości uczestnika od wjazdu przy ul. (...), wzdłuż jej południowej granicy w pasie 3 metrów od niej. Przebieg ten odpowiada dotychczasowemu przebiegowi drogi gruntowej (wniosek k-2-3).

Uczestnik K. W., w imieniu własnym i jako pełnomocnik B. W., reprezentowany przez pełnomocnika M. W. (1), po przedstawieniu opinii przez biegłego geodetę, wniósł o ustanowienie drogi koniecznej według wariantu II przedstawionego na zaewidencjonowanej mapie sporządzonej przez biegłego geodetę J. N. (k-331, 242).

Uczestnicy R. J., M. J. (1), T. J. przyłączyli się do wniosku (k-242).

Wnioskodawca po przedstawieniu opinii przez biegłego geodetę, wniósł o ustanowienie drogi koniecznej według wariantu I przedstawionego na zaewidencjonowanej mapie sporządzonej przez biegłego geodetę J. N. (k- 242, 331).

Uczestnik Skarb Państwa – Starosta (...) nie zajął stanowiska w sprawie.

Pismem z dnia 10.01.2023r. uczestnik K. W. wniósł o nałożenie na właściciela nieruchomości władnącej obowiązku urządzenia drogi koniecznej oraz realizacji bramy w ogrodzeniu nieruchomości od ul. (...) i ustalenie, że koszty związane z utrzymaniem drogi koniecznej i wszystkich urządzeń potrzebnych do jej wykonywania będzie ponosił właściciel nieruchomości władnącej oraz orzeczenie wynagrodzenia za ustanowienie drogi koniecznej bez uwzględnienia współczynnika korekcyjnego określonego przez biegłego (k- 253-254).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. J. i M. J. (2) na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej nabyli z mocy prawa przez zasiedzenie z dniem 1.11.2015r. udział do ½ jednej drugiej części w prawie własności do nieruchomości położonej w miejscowości P. składającej się z działki nr (...) o powierzchni 7 arów, dla której Sąd Rejonowy w Kozienicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) (postanowienie Sądu Rejonowego w Zwoleniu z dnia 12.04.2018r. w sprawie I Ns 64/18, k- 189 akt I Ns 64/18).

Przedmiotowa nieruchomość stanowiła własność rodziców M. W. (2) i K. małżonków Z., którą nabyli przez zasiedzenie w dniu 1 stycznia 1975r. (kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Kozienicach z dnia 31.10. (...). k- 308). Następnie w dniu 18.10.1985r. nieruchomość tę darowali swoim córkom I. K. i M. J. (2) (kserokopia wypisu z aktu notarialnego Rep. A nr (...) – umowa darowizny k- 309-310). Spadek po M. J. (2), zmarłej 7.10.2017r. nabyli mąż J. J. i synowie R. J., M. J. (1), T. J. po ¼ części każdy z nich ( kserokopia aktu poświadczenia dziedziczenia Rep. A nr 2215/2017k- 311-312).

K. W. i B. W. nabyli na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej własność nieruchomości oznaczonej jako działki nr (...), działki nr (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta (...) na podstawie umowy sprzedaży z dnia 16.01.2002r. (kserokopia wypisu z aktu notarialnego Rep. A nr 129/02 k-315-317).

Działka nr (...) sąsiaduje także z działką nr (...) stanowiącą własność K. W. i B. W. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej i objętej księgą wieczystą (...), z działką nr (...), której wieczystymi użytkownikami są K. W. i B. W. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, a właścicielem jest Skarb Państwa i objętej księgą wieczystą nr (...) (wypis z rejestru gruntów k- 87-89, szkic z oględzin 67, protokół z oględzin, zdjęcia k- 45-57).

Działka nr (...) jest zabudowana budynkami gospodarczymi i K. W. prowadzi na tej nieruchomości działalność gospodarczą. Jest to działka ogrodzona. Na działce nr (...) znajduje się staw, a na działce nr (...) znajduje się wybieg dla zwierząt: koni, jeleni, pawi, gęsi, kur. Na działce nr (...) znajduje się budynek mieszkalny, który jest wykorzystywany przez K. W. w celach biznesowych lub rekreacyjnych oraz dwa stawy.

Na działce nr (...) znajduje się droga aż do ul. (...) oraz dochodząca do ul. (...). Działka jest ogrodzona od strony ul. (...) i ul. (...) oraz ul. (...) znajduje się brama, która nie jest użytkowana, obłożona kamieniami. Uczestnik K. W. korzysta z dojazdu prowadzącego przez działkę nr (...), na której prowadzi działalność gospodarczą.

Działka nr (...) jest zabudowana budynkiem drewnianym i murowanym, ogrodzona, ale ogrodzenie nie jest kompletne, częściowo jest to ogrodzenie z siatki częściowo drewniane na słupach betonowych. Działka jest zarośnięta, znajdują się tam drzewa owocowe. Działka nie jest zamieszkana od śmierci teściów wnioskodawcy W. Z. i K. Z.. Do działki można było dojechać samochodem od ul. (...), a dojść od ul. (...), przy której był nasyp. Podczas budowy ul. (...) znajdowało się tam pięć posesji, trzy zostały wysiedlone podczas budowy tej drogi. Droga dojazdowa do drogi publicznej od strony ul. (...) -działki nr (...) przebiegała według wariantu II znajdującego się na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego J. N. i zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku (...) za numerem P. (...).2023. (...) w dniu 3 marca 2023 roku. Następnie jak właścicielem działek został K. W. zagrodził działkę nr (...) od strony ul. (...). Natomiast od strony ul. (...), drogi publicznej – działki nr (...) -wnioskodawca korzystał z przejścia do czasu wymiany kłódki. Następnie korzystał z bramy zakładowej znajdującej się na działce nr (...), ale korzystnie z niej było możliwe w czasie godzin pracy, ponieważ główna brama jest zamknięta i zamykana na pilota (zeznania wnioskodawcy J. J. k- 244, R. J. k- 244, M. J. (1) k- 244 , T. J. k- 245, uczestnika K. W. k- 245, B. W. k- 245, kserokopia wykazu zmian gruntowych k- 298-299, kserokopia decyzji nr (...) z 5.11.2013r. Wojewody (...), decyzji Ministra Infrastruktury i (...) z 18.08.2014r. k- 303-307). Działka nr (...) pierwotnie była oznaczona jako działka nr (...), a działki nr (...), jako działka nr (...) (kserokopia wypisu i wyrysy k- 295, kserokopia opisu i mapy k- 294, wyrysu z mapy ewidencyjnej k- 296, wykazu zmian gruntowych k- 296- 299). Z działki nr (...) jest zjazd przebudowany w 2021r. w ramach przeprowadzonej inwestycji rozbudowy drogi powiatowej nr (...) P. – P. (pismo dyrektora Powiatowego Zarządu Dróg Publicznych w R. k- 148).

Koszt wynagrodzenia z tytułu ustanowenia służebności drogi koniecznej według wersji I przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego J. N. i zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku (...) za numerem P. (...).2023. (...) w dniu 3 marca 2023 roku wynosi 23.570 zł (wariant II opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego W. G. k- 172-199).

Koszt wynagrodzenia z tytułu ustanowenia służebności drogi koniecznej według wersji II przedstawionej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego J. N. i zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku (...) za numerem P. (...).2023. (...) w dniu 3 marca 2023 roku wynosi 23.050 zł (wariant I opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego W. G. k- 172-199, ustna opinia biegłego k- 242- 243).

Powyższy stan faktyczny Sad ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych nr (...), których kserokopie zostały dołączone do akt, protokołu oględzin, szkicu z oględzin, wypisów z rejestru gruntów na okoliczność położenia i powierzchni nieruchomości. Sporządzone przez biegłego geodetę opinia, warianty możliwe przebiegu służebności drogi koniecznej, opinia biegłego rzeczoznawcy w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia są zupełne, weryfikowalne i stanowcze, biegli w sposób wyczerpujący odnieśli się do zgromadzonego materiału dowodowego. Zeznania wnioskodawcy i uczestników zasługują na wiarę w zakresie sposobu korzystania z przedmiotowych nieruchomości, przebiegu drogi, są spójne ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Natomiast wnioskodawca i uczestnik K. W. odmiennie przedstawiali interes społeczno-gospodarczy w wyborze wersji drogi koniecznej.

Sąd zważył, co następuje:

Artykuł 145 k.c. zawiera regulację przesłanek ustanowienia służebności drogi koniecznej oraz obejmuje ogólne dyrektywy dotyczące sposobu wytyczenia tej drogi. Zasadniczym celem przepisów ujętych w omawianym artykule jest stworzenie możliwości przymusowego ustanowienia drogi koniecznej. Jednakże w sytuacji, gdy nie doszło do porozumienia między zainteresowanymi właścicielami, ten spośród nich, który jest pozbawiony odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, powinien mieć prawo zwrócenia się do sądu o ustanowienie potrzebnej służebności drogowej.

Przesłanką ustanowienia służebności drogi koniecznej jest brak odpowiedniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich (art. 145 § 1 k.c.). W razie pojawienia się tej przesłanki powstaje możliwość przymusowego ustanowienia tej służebności mocą orzeczenia sądu. Dopuszczalne jest ustanowienie służebności drogowej w drodze umowy, przy czym do zawarcia takiej umowy nie jest konieczne wystąpienie opisanej wyżej przesłanki. Zainteresowani właściciele mogą bowiem zgodnie powołać do życia służebność drogową nawet w sytuacji, gdy nieruchomość władnąca ma prawidłową komunikację z drogą publiczną lub budynkami gospodarskimi. Omawiane prawo ma postać roszczenia materialnoprawnego. Zgodnie z art. 285 § 1 k.c. przedmiotem obciążenia służebnością gruntową jest nieruchomość, a podmiotami stosunku prawnego służebności są każdoczesny właściciel nieruchomości władnącej oraz każdoczesny właściciel nieruchomości służebnej. Przedmiot obciążenia drogą konieczną został jednak zawężony przez art. 145 § 1 k.c. do gruntów (ustawa wyraźnie stanowi, że można domagać się ustanowienia drogi koniecznej od właścicieli gruntów sąsiednich). Droga konieczna należy do kategorii służebności czynnych, gdyż daje właścicielowi nieruchomości władnącej prawo do korzystania w oznaczonym zakresie z gruntu obciążonego. Zawarte w art. 145 § 1 k.c. ograniczenie przedmiotu obciążenia drogą konieczną do gruntów nie może być jednak uznawane za niedoznające jakichkolwiek wyjątków. Jeżeli nieruchomość władnąca lub obciążona jest przedmiotem współwłasności ułamkowej albo łącznej, niewątpliwe jest, że stosunek prawny służebności łączyć musi wszystkich współwłaścicieli zarówno jednej, jak i drugiej nieruchomości. Charakter prawny służebności wyklucza bowiem jej powstanie jako prawa przysługującego tylko jednemu ze współwłaścicieli nieruchomości władnącej albo obciążającego tylko jeden z udziałów we współwłasności nieruchomości obciążonej. Droga konieczna nie jest wyjątkiem i podlega ogólnym zasadom ustanowionym dla wszystkich służebności . Przesłanka ustanowienia służebności drogi koniecznej jest określona w art. 145 § 1 k.c. Jest nią brak odpowiedniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich. Sąd może zatem ustanowić drogę konieczną tylko wówczas, gdy zachodzi powyższa przesłanka.

Przez brak odpowiedniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej lub należących do niej budynków gospodarskich należy rozumieć nie tylko zupełną izolację nieruchomości, lecz także przypadek, w którym ten dostęp wprawdzie istnieje, ale jest szczególnie niedogodny.

Artykuł 145 § 2 i 3 k.c. wskazuje trzy kryteria, którym ma odpowiadać przebieg drogi koniecznej, a mianowicie:

1) przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić ;

2) przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy;

3) jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między zainteresowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile jest to możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.

Przepis ten nie określa sposobu obliczenia wynagrodzenia ani postaci, w jakiej to świadczenie powinno być spełnione. W sytuacji gdy strony zawierają ugodę sądową albo gdy uzgodniły wysokość wynagrodzenia i wnoszą o przyjęcie jej w wydanym przez sąd orzeczeniu, zgodna wola stron podlega badaniu pod kątem ograniczeń zasady swobody umów zawartych w art. 353 ¹ k.c. Przypadek ten jest bowiem tożsamy z zawarciem umowy o ustanowienie drogi koniecznej. Nie jest więc zasadne nakładanie na strony przy ustalaniu wynagrodzenia jakichś większych rygorów niż te, które dają się ustalić na podstawie art. 353 ¹ k.c.

Określanie granic kompetencji sądu przy kształtowaniu wynagrodzenia za drogę konieczną wymaga zwrócenia uwagi na trzy zasadnicze kwestie. Po pierwsze, należy rozstrzygnąć, czy to wynagrodzenie obejmuje tylko element odszkodowawczy czy także inne elementy. Po drugie, powinno zostać wyjaśnione, czy wynagrodzenie może przybrać postać tylko świadczenia pieniężnego czy także niepieniężnego. Po trzecie, odpowiedzi wymaga pytanie, czy jest to świadczenie wyłącznie jednorazowe czy też może być ustalone jako okresowe. Wszystkie powyższe problemy są przedmiotem kontrowersji orzeczniczych i doktrynalnych. Uwagi poniższe dotyczyć będą zasad określenia wynagrodzenia w orzeczeniu sądu w sytuacji, gdy strony pozostają w sporze co do tej kwestii.

W granicach omawianego wynagrodzenia doktryna dostrzega naprawienie szkody, rekompensatę za korzystanie z cudzego pasa gruntu (odpowiadającą czynszowi najmu lub dzierżawy), kwotę należną z tytułu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej, wreszcie kwotę uiszczaną dodatkowo, ponad wysokość szkody, tytułem swoistej sankcji cywilnej, w wypadku gdy potrzeba ustanowienia drogi koniecznej wynika z niekorzystnej zabudowy nieruchomości władnącej. W obrębie wynagrodzenia pojmowanego jako naprawienie szkody można rozważać zarówno szkodę majątkową jak i szkodę niemajątkową (obejmującą niedogodności dla właściciela gruntu obciążonego związane z istnieniem drogi koniecznej). Nauka i orzecznictwo nie są zgodne co do zakresu powyższych składników mieszczących się w pojęciu wynagrodzenia. Prezentowany jest pogląd, wedle którego pojęcie to jest w istocie synonimem odszkodowania. Z drugiej strony zwolenników ma też stanowisko, które uznaje naprawienie szkody jedynie za wyznacznik minimum wynagrodzenia, a to z kolei pozwala sądowi na poszerzenie zasądzonej kwoty o inne jeszcze wymienione wyżej składniki. Konkluzja, iż istotną treścią pojęcia wynagrodzenia jest naprawienie szkody wyrządzonej wskutek ustanowienia drogi koniecznej, sprowadza omawiane zagadnienie na teren art. 361 i 363 k.c., które zawierają ogólne przesłanki świadczenia odszkodowawczego oraz regulują jego postać. Wynagrodzenie powinno być oceniane przez pryzmat tych przepisów, ale nie oznacza to oczywiście, że wszystkie reguły tam zawarte można przenieść na teren art. 145 k.c. Ustanowienie służebności w każdym wypadku zmniejsza atrakcyjność gruntu na rynku nieruchomości, a więc zawsze pociąga za sobą zmniejszenie ceny, którą właściciel tego gruntu może otrzymać od nabywcy (stopień tego zmniejszenia zależny jest oczywiście od wielu czynników, takich jak: proporcja powierzchni zajętej przez drogę do powierzchni całego gruntu, położenie drogi, bliskość drogi w stosunku do zabudowań mieszkalnych, wpływ drogi na możliwość zagospodarowania nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem - G. Karaszewski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 145).

(...) dostępu do drogi publicznej jest pojęciem relatywnym i ocennym, w związku z czym decydujące znaczenie w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej mają okoliczności faktyczne konkretnej sprawy, z uwzględnieniem konieczności należytego wyważenia interesów wnioskodawcy (właściciela nieruchomości mającej stać się władnącą) i właścicieli nieruchomości, które mają być obciążone służebnością.” (Postanowienie SN z 29.12.2022 r., I CSK 3543/22, LEX nr 3510744).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że „droga konieczna zatem powinna być przeprowadzona w taki sposób, by z jednej strony uwzględnić potrzeby nieruchomości pozbawionej dostępu do drogi publicznej, z drugiej strony spowodować jak najmniejsze obciążenie gruntów, przez które droga ma prowadzić. Innymi słowy ustanowienie drogi koniecznej powinno stanowić rachunek korzyści i strat wynikających z przeprowadzenia służebności w określony sposób dla właścicieli nieruchomości władnącej i obciążonej - godząc interesy właścicieli tych nieruchomości w taki sposób by możliwe było jednoczesne wykorzystanie obu nieruchomości w możliwie najszerszym zakresie” (Postanowienie SN z 27.05.2021 r., (...) 89/21, LEX nr 3316876). Przy czym należy mieć na uwadze, że „Najmniejsze obciążenie nieruchomości, przez które ma prowadzić droga konieczna (art. 145 § 2 k.c.), nie zawsze wymaga przeprowadzenia tej drogi wzdłuż linii najkrótszej i przy najniższych kosztach. Przesłanka ta zawsze podlega ocenie w okolicznościach konkretnej sprawy, z uwzględnieniem kryterium społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości.” (Postanowienie SN z 23.06.2020 r., IV CSK 647/19, LEX nr 3060750).

Natomiast przy ustalaniu wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej należy mieć na uwadze, że „Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej powinno odpowiadać uszczerbkowi, którego doznaje właściciel nieruchomości” (Postanowienie SN z 7.10.2020 r., V CSK 551/18, LEX nr 3061263).

Poza sporem jest, że właściciele nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) nie mają dostępu do drogi publicznej. Przenosząc powyższe na realia niniejszej sprawy ustalając przebieg możliwych wariantów drogi koniecznej w niniejszej sprawie Sąd rozważał dwa warianty, pierwszy wariant przedstawiony na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego J. N. i zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku (...) za numerem P. (...).2023. (...) w dniu 3 marca 2023 roku, o który wnioskował wnioskodawca i jego synowie oraz wariant drugi wskazany przez uczestnika K. W. i jego żonę. Wariant trzeci wskazany pierwotnie we wniosku wnioskodawcy oraz oznaczony jako wersja III w opinii biegłego geodety jako wersja II k- 126-129 i w opinii biegłego rzeczoznawcy k- 172-199 nie był preferowany ani przez właściciela nieruchomości obciążonej, ani władnącej. Dotyczy przebiegu przez nieruchomości, na której prowadzona jest działalność gospodarcza, budynki gospodarcze, ogrodzone i będące pod nadzorem ochrony, jest wariantem najdłuższym i stanowiłby nie tylko znaczne obciążenie nieruchomości obciążonej, ale realizacja służebności nie byłaby możliwa z pogodzeniem działalności zakładu produkcyjnego.

Wybór dotyczył zatem dwóch wersji przedstawionych na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego J. N. i zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku (...) za numerem P. (...).2023. (...) w dniu 3 marca 2023 roku (k- 274-275) i te warianty Sąd rozważył, mając na uwadze nie jest związany wnioskiem w tym zakresie.

Wersja I ( a określony pierwotnie w opinii biegłego geodety jako wersja II k- 126-129) był wskazany przez wnioskodawcę przebieg uwzględnia usytuowanie terenu, położenie działki ewidencyjnej nr (...), dotychczasowy dojazd do budynku na działce nr (...) i w tej części nie jest wykorzystywany przez właściciela nieruchomości obciążonej. Nadto przebieg służebności według tego wariantu, co podniósł uczestnik K. W. będzie stanowił wyodrębnienie trzeciej drogi na jego nieruchomości tj. obok drogi prowadzącej do ul. (...) przebiegającej między stawami, oraz dojazdu do bramy przy ul. (...) poprowadzonego na działce nr (...) oraz dojazdu od strony działki nr (...)- od strony zakładu produkcyjnego. Działka nr (...) jest otoczona nieruchomościami K. W. i jego żony, stanowiących kompleks oprócz zakładu produkcyjnego kompleks rekreacyjny, w tym stawy i wybieg dla zwierząt.

Wersja II ( a określony pierwotnie w opinii biegłego geodety jako wersja I k- 126-129) wskazany przez uczestnika K. W. jest dłuższym wariantem, ale przebiega wzdłuż drogi wytyczonej na działce nr (...), stanowił dojazd do działki nr (...) przez wiele lat, gdy zamieszkiwali tam teściowie wnioskodawcy, a także po ich śmierci był użytkowany przez wnioskodawcę i jego rodzinę.

Ustanowienie drogi koniecznej według I wersji ogranicza korzystanie z nieruchomości – całego kompleksu przez właściciela nieruchomości obciążonej w tej części tj. działki nr (...) oraz działki nr (...) od strony ul. (...). Natomiast droga o takim przebiegu nie będzie stanowiła drogi wykorzystywanej w znacznej części przez właściciela nieruchomości obciążonej.

Sąd uwzględnił zarówno interes właścicieli nieruchomości władnącej jak i obciążonej. Nie można pominąć dotychczasowego sposobu użytkowania przedmiotowych nieruchomości, sposobu zagospodarowania nieruchomości obciążonej. Zdaniem Sądu, należy odstąpić od wytyczania kolejnej drogi na nieruchomościach K. W., które stanowią pewien kompleks w części zagospodarowany przemysłowo, a w części rekreacyjny. Ustanowienie służebności drogi koniecznej nie może służyć jedynie wygodzie właściciela nieruchomości władnącej np. krótszemu dojazdowi rowerem. Wytyczenie zaś możliwych wariantów ustanowenia drogi koniecznej przez biegłego geodetę uwzględnia usytuowanie terenu oraz konieczność zapewnienia odpowiedniej szerokości drogi dojazdowej. Jak również odnosi się do pierwotnego przebiegu dojazdu do działki nr (...), który był wykorzystywany, dopóki działka ta była zamieszkana przez teściów wnioskodawcy.

Mając na uwadze, że wynagrodzenie za ustanowenie tej wersji służebności drogi koniecznej wynosi 23.050 zł (wysokość ustalona w opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego) to na rzecz właścicieli nieruchomości obciążonej została zasądzona ta kwota od współwłaścicieli nieruchomości władnącej stosownie do udziałów przysługującym im w prawie własności tej nieruchomości (tj. od J. J. do 7/16 części, a od pozostałych współwłaścicieli do 3/16 części).

Ustanowienie drogi koniecznej następuje w interesie właścicieli nieruchomości pozbawionych dostępu do drogi publicznej. Dlatego powinni oni uiścić właścicielom nieruchomości obciążonych taką służebnością odpowiednie wynagrodzenie. Także ewentualne dodatkowe koszty niezbędne dla urządzenia drogi koniecznej powinni ponieść zainteresowani jej ustanowieniem (Postanowienie SN z 7.02.2002 r., I CKN 573/00, LEX nr 53287). Dlatego też Sąd zobowiązał J. J., R. J., M. J. (1) i T. J. do wykonania koniecznych prac ziemnych związanych z urządzeniem drogi koniecznej, w tym posadowienia bramy w ogrodzeniu nieruchomości wraz z rozbiórką fragmentu ogrodzenia nieruchomości obciążonej od ulicy (...) i poniesienia związanych z tym kosztów. Sąd ustalił, że zasądzone wynagrodzenie będzie płatne w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia. Jest to termin wystarczający na wykonanie stosownych prac i zapewnienie dostępu, z którego nie mogą obecnie korzystać współwłaściciele nieruchomości władnącej. Odnośnie wydatków, które w toku postępowania poniósł tymczasowo Skarb Państwa tj. łączna kwota wynosi 6.782,80 zł (k- 201, k- 70, 133, 278). Sąd orzekł o ich ściągnięciu od współwłaścicieli nieruchomości władnącej stosownie do wysokości udziałów w prawie własności na podst. art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2023. 1144 t.j.).

sędzia Anna Miłosz

Z. 1. odnotować,

2. odpis uzasadnienia z odpisem postanowienia wnioskodawcy J. J. pouczając o apelacji i informując w trybie art. 369§ 1 ¹ k.p.c., że termin do sporządzenia uzasadnienia był przedłużony i termin do wniesienia apelacji wynosi trzy tygodnie od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem.

sędzia Anna Miłosz