Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 maja 2023 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Maciej Lubiński

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2023 roku

na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku M. K.

z udziałem K. F. i (...) w T. I. w G.

o sporządzenie uzupełniającego spisu inwentarza po A. F.

p o s t a n a w i a :

oddalić wniosek;

ustalić, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem
w sprawie.

Sygn. akt I Ns 540/22

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2022 roku (data stempla pocztowego) M. K., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o uzupełnienie spisu inwentarza spadku po A. F., wskazując że w protokole spisu inwentarza nie zostały uwzględnione zobowiązania finansowe wobec: a) (...) w G., b) (...)
w W., c) (...) w G., d) (...) G.,
e) (...) S.A.

Argumenty przemawiające za uwzględnieniem wniosku wnioskodawczyni przedstawiła w uzasadnieniu wniosku /k. 3v-4/. Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła: a) wydruki treści ksiąg wieczystych (...)
i (...) /k. 7-12v/, b) kserokopie wezwań do zapłaty z lat 2016-2017
/k. 13-14, 17-18/, c) kserokopię części decyzji (...)
z dnia 13 sierpnia 2021 r. /k. 15/, d) kserokopię części decyzji (...) z dnia 6 października 2016 r. /k. 15/.

W odpowiedzi na wniosek (...)
w T. wskazał, że pismem z dnia 16 maja 2018 roku poinformował komornika sądowego o wysokości zaległości zmarłego wobec (...) /k. 32/.

K. F. pomimo zobowiązania nie złożyła odpowiedzi na wniosek.

Sąd ustalił, co następuje:

A. F. zmarł dnia 20 maja 2016 roku, a spadek po nim nabyły
z dobrodziejstwem inwentarza M. K. i K. F., co stwierdzono w akcie poświadczenia dziedziczenia sporządzonym w dniu 11 lipca 2016 roku przez notariusz A. R..

W dniu 15 września 2017 roku M. K. i K. F.
złożyły w sprawie I Ns 884/17 wykaz inwentarza spadku po A. F..

W dniu 4 września 2017 roku (...)
w T. I. w G. wniósł o sporządzenie spisu inwentarza spadku po A. F., powołując się na niedopełnienie przez spadkodawcę obowiązku opłacenia należnych składek na postawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, co doprowadziło do powstania zadłużenia w kwocie 22.682,99 zł (plus należne odsetki za zwłokę).

Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2017 roku, sygn. akt I Ns 818/17, Sąd Rejonowy w Grudziądzu zarządził sporządzenie spisu inwentarza spadku po A. F., PESEL: (...), zmarłym dnia 20 maja 2016 roku, ostatnio zamieszkałym w G..

W dniu 6 marca 2018 roku (...)
w T. I. w G. złożył do (...)w G. – D. L. wniosek o sporządzenie spisu inwentarza spadku po A. F.. Wniosek został zarejestrowany pod sygn. akt Km 813/18. W toku postepowania M. K. była na bieżąco informowana przez komornika sądowego o podejmowanych przez niego czynnościach.

W dniu 20 kwietnia 2020 roku (...)
w G. – D. L. sporządził spis inwentarza masy spadku po A. F.. M. K. została prawidłowo zawiadomiona
o terminie sporządzenia spisu inwentarza.

W sporządzonym spisie inwentarza komornik sądowy czynną wartość spadku ustalił na kwotę 28.800,00 zł, a wysokość długów spadkowych na kwotę 59.275,91 zł. W konsekwencji czystą wartość spadku komornik sądowy ustalił na
„ - 30.475,91 zł”, tj. wartość ujemną. Na kwotę długów spadkowych ujętych
w spisie złożyły się:

895,88 zł - zadłużenie wobec (...) G. z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste;

3.544,41 zł - zadłużenie wobecG. G. z tytułu nieuiszczonej dzierżawy gruntu;

335,65 zł - zadłużenie wobec (...) G. z tytułu nieuiszczonej opłaty za udzielenie zezwolenia na sprzedaż alkoholu;

54.499,97 zł - zadłużenie wobec (...)

W uzasadnieniu dokonanej czynności komornik sądowy wskazał, że w skład majątku spadkowego wchodzą jedynie zobowiązania cywilnoprawne, istniejące
w chwili otwarcia spadku, dlatego nie dokonywano ustaleń w zakresie zobowiązań
o innym charakterze. Do spadku nie należą bowiem prawa i obowiązki wynikające ze stosunków karnoprawnych, administracyjnoprawnych, finansowoprawnych.

Kredyt, będący podstawą wpisów hipotek na rzecz (...)
w B. w działach (...) (...)
i (...), został w całości spłacony.

(okoliczności bezsporne;

dowód: wykaz inwentarza – k. 3-4 akt I Ns 884/17;

wniosek (...) z 31.08.2017 r. – k. 2-2v akt I Ns 818/17;

postanowienie SR w Grudziądzu z 20.12.2017 r. – k. 16 akt I Ns 818/17;

wniosek (...)do komornika – k. 2-3 akt Km 813/18;

zawiadomienie o terminie spisu – k. 81 akt Km 813/18;

elektroniczne potwierdzenie odbioru zawiadomienia – k. 98 akt Km 813/18;

spis inwentarza spadku – k. 82 akt Km 813/18;

oświadczenie (...) w B. z 20.02.2020 r. – k. 80 akt Km 813/18)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne oraz dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach
I Ns 884/17, I Ns 818/17 i Km 813/18.

Zgodnie z art. 638 ¹¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (t.j.: Dz. U. z 2021 r., poz. 1805; dalej: k.p.c.) w razie ujawnienia przedmiotu należącego do spadku, przedmiotu zapisu windykacyjnego lub długu spadkowego niezamieszczonego w spisie inwentarza sąd spadku wydaje postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza. W przypadkach,
w których postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza wydaje się z urzędu, postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza wydaje się również z urzędu.

W ocenie Sądu wnioskodawczyni nie wykazała w niniejszej sprawie, aby spis inwentarza sporządzony w dniu 20 kwietnia 2020 roku był niepełny i zachodziły przesłanki uzupełnienia spisu inwentarza, o których mowa w art. 638 ¹¹ k.p.c.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że komornik sądowy zasadnie nie umieścił w spisie inwentarza wierzytelności wobec (...)
w B.. Kredyt, będący podstawą wpisów hipotek na rzecz (...) w B. w działach (...) (...)
i (...), został bowiem w całości spłacony, co wprost wynika
z oświadczenia (...) w B. z dnia 20 lutego 2020 roku /k. 80 akt Km 813/18/. Oświadczenie to znajduje się w aktach Km 813/18
i wnioskodawczyni mogłaby zapoznać się z jego treścią, gdyby stawiła się na termin dokonania czynności przez komornika sądowego (wnioskodawczyni osobiście odebrała zawiadomienie o terminie sporządzenia spisu inwentarza – k. 98 akt Km 813/18).

Sąd w pełni podziela pogląd komornika sądowego, że do spadku nie należą prawa i obowiązki wynikające ze stosunków karnoprawnych, administracyjnoprawnych, finansowoprawnych (tak. E. [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki, wyd. X , W. 2011, art. 922). Z tego względu uznać należało, że komornik zasadnie nie umieścił
w spisie inwentarza wierzytelności wobec (...)
i (...). Kwestię odpowiedzialności spadkobierców w tym zakresie regulują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa,
a podstawą do określenia zakresu odpowiedzialności lub uprawnień spadkobierców jest decyzja administracyjna.

Jeżeli chodzi o zobowiązania wobec (...) G. i (...) S.A., to stwierdzić należy, że do wniosku dołączono jedynie niepoświadczone za zgodność kserokopie wezwań do zapłaty. W ocenie Sądu kserokopie te były niewystarczające, aby ustalić na ich podstawie zobowiązania spadkodawcy. Ponadto dokumenty te zostały wystawione w 2016 i 2017 roku i wnioskodawczyni w żaden sposób nie wykazała, że nie mogła ich przedłożyć komornikowi sądowemu
w sprawie Km 813/18. Nie sposób zatem uznać, że są to długi spadkowe, które ujawniły się po sporządzeniu spisu inwentarza przez komornika sądowego.

Wezwania do zapłaty na rzecz (...) S.A. zostały wystawione
16 listopada 2016 roku /k. 13, 17/ i 8 lutego 2017 roku /k. 14/, a więc po śmierci spadkodawcy, który zmarł 20 maja 2016 roku. Na podstawie dowodów zaoferowanych przez wnioskodawczynię nie można stwierdzić, czy zobowiązania te rzeczywiście powstały za życia spadkodawcy. Wątpliwości te są tym bardziej uzasadnione, że w wezwaniu z dnia 8 lutego 2017 roku /k. 14/ wskazano, że podstawą wezwania jest dokument nr (...) wystawiony 7 listopada 2016 roku (z datą płatności określoną na dzień 26 listopada 2016 roku).

Zauważyć też trzeba, że w spisie inwentarza komornik sądowy uwzględnił zadłużenie spadkodawcy wobec (...) G. z tytułu: a) opłaty za użytkowanie wieczyste (895,88 zł), b) nieuiszczonej dzierżawy gruntu (3.544,41 zł), c) opłaty za udzielenie zezwolenia na sprzedaż alkoholu (335,65 zł). Przy sporządzaniu spisu inwentarza komornik sądowy dysponował wezwaniem z dnia
8 maja 2017 roku /k. 39 Km 813/18/ i uwzględnił je przy ustalaniu długów spadkowych. W tym zakresie dodać tylko należy, że zobowiązanie do uiszczenia opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste za 2017 rok nie było już długiem spadkowym, gdyż powstało po śmierci spadkodawcy.

Na koniec należy także wspomnieć, że po sporządzeniu spisu inwentarza przez komornika sądowego wnioskodawczyni nie wnosiła skargi na czynności komornika
i nie domagała się uzupełnienia przez niego spisu. Wniosek w niniejszej sprawie wnioskodawczyni złożyła zaś dopiero po upływie ponad dwóch lat od zakończenia czynności przez komornika.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 638 ¹¹ k.p.c. a contrario, orzekł jak w punkcie I. postanowienia. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Podstawą rozstrzygania o kosztach postępowania w postępowaniu nieprocesowym jest bowiem zasada ich ponoszenia przez każdego uczestnika.