Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 109/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 9 listopada 2021 r., sygn. akt V K 178/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońcy oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☒

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja obrońcy oskarżonego D. D. (1)

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż:

D. D. (1) był pasażerem, wraz z M. A. i K. O. (1), samochodu marki M. (...), który przemieścił się na ul. (...), gdzie chwilowo zatrzymał się o godz. 12:28:01, a następnie o godz. 12:28:05 ruszył w kierunku sklepu jubilerskiego G. znajdującego się przy ul. (...) (fakt nr 3 z pkt 1.1 uzasadnienia wyroku),

D. D. (1) wbiegł zamaskowany w kominiarkę do sklepu jubilerskiego G. razem z K. O. (1),

D. D. (1) przystąpił do plądrowania sklepu razem z K. O. (1),

D. D. (1) mierzył do E. B. z przedmiotu przypominającego broń,

napastnicy, a w tym D. D. (1), okradli sklep, wybiegli ze sklepu, wsiedli do samochodu M. i odjechali w kierunku ul. (...) (lit. b)-e) powyżej fakt nr 4 z pkt 1.1 uzasadnienia wyroku),

D. D. (1) wraz z innymi sprawcami przemieścił się samochodem M. w kierunku ul. (...) po napadzie na sklep jubilerski,

D. D. (1) po napadzie na sklep jubilerski pozostawił samochód M. na parkingu przy ul. (...) wraz z M. A. (lit. f)-g) powyżej – fakt nr 5. z pkt 1.1. uzasadnienia wyroku),

co miało wpływ na treść orzeczenia, albowiem w konsekwencji doprowadziło do ustalenia, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzuconego mu czynu.

Naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to:

art. 2 § 2 k.p.k. poprzez oparcie rozstrzygnięcia na nieprawdziwych ustaleniach faktycznych,

art. 5 § 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie i rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a częściowo sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego ocenę dowodów,

art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie istotnych ustaleń z pominięciem okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej,

a nadto art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez brak wskazania w pisemnym uzasadnieniu wyroku dowodów, na których Sąd Okręgowy oparł się uznając za udowodnione, iż oskarżony D. D. (1) brał udział w napadzie dokonanym w dniu 07 sierpnia 2018 r. w sklepie jubilerskim G. przy ul. (...) w L., a w szczególności, iż D. D. (1) dokonał czynności opisanych w pkt 1) lit. a)-g) powyżej, które powołano jako udowodniony fakt nr 3.-5. w pkt 1.1. uzasadnienia wyroku.

Apelacja obrońcy oskarżonego M. A.

Naruszenie prawa materialnego, a to:

art. 280 § 1 k.k. poprzez niewłaściwe zastosowanie na skutek przyjęcia, że znamię czynu zabronionego, określonego w tym przepisie, zostaje wypełnione:

już w związku z subiektywnym odczuciem pokrzywdzonego, niezależnie od tego, czy sprawca rzeczywiście działał z użyciem przemocy lub w warunkach groźby bezpośredniego jej użycia, czy też nie, bowiem jak prawidłowo ustalił Sąd, sprawca na widok pojawienia się pokrzywdzonej w sali sprzedażnej sklepu, która w chwili rozpoczęcia kradzieży była pusta – zatem przedmiotem czynu nie była żadna osoba – nie wykonał w jej kierunku żadnego zachowania, w szczególności nie użył głosu, słowa ani gestu, sprowadzając swoją reakcję na wejście pokrzywdzonej do stania w miejscu, przy czym podczas tego zdarzenia sprawca miał w ręku przedmiot, któremu nie przypisano żadnej roli w odniesieniu do przedmiotu niebezpiecznego, zaś odległość dzieląca nawet pierwszego z dwóch sprawców obecnych w sklepie czyniła niemożliwym nawiązanie bezpośredniego kontaktu z ciałem pokrzywdzonej, mając dodatkowo na uwadze dzielącą ich ladę handlową oraz ważąc, że sprawcy na widok pokrzywdzonej oraz w obliczu jej reakcji w postaci głośnego krzyku, po dopakowaniu kradzionych przedmiotów uciekli ze sklepu,

przez wcześniejsze założenie sprawcy/sprawców, którzy wystarczy, że planowali przestępstwo okradzenia sklepu, pomimo braku jakichkolwiek reakcji wobec pokrzywdzonego w czasie i miejscu zdarzenia, ze szczególnym brakiem działania w postaci podjęcia czynności wykonawczych z użyciem siły fizycznej, głosu, czy też gestów mieli dopuścić się inkryminowanego czynu tylko dlatego, że skoro sklep pozostawał w godzinach otwarcia to sprawcy mieli obowiązek przypuszczać, że w sklepie znajduje się pracownik, który kradzieżą może się przestraszyć, jeżeli przyłapie kradnących na gorącym uczynku,

w stosunku do współsprawcy kradzieży określanego jako kierujący pojazdem wystarczające jest założenie, że osoba taka powinna liczyć się z możliwością podjęcia przez sprawców kradzieży w sklepie przemocy wobec pokrzywdzonego, pomimo, że nie udowodniono, by kwestia choćby ewentualnego użycia przemocy przeciwko osobie, była przedmiotem ustaleń pomiędzy osobą kierującą i sprawcami kradzieży w sklepie, a ponadto nie wykazano jakich elementów sprzętu i wyposażenia mieli użyć sprawcy kradzieży w sklepie oprócz toreb oraz przedmiotów wielkości nieustalonej, lecz mieszczących się w gabarytowych kategoriach długopisu, których kierujący pojazdem mógł nie widzieć oraz o nich nie wiedzieć, w tym nie wykazano, by sprawcy kradzieży w sklepie wysiadali z samochodu prowadzonego przez kierującego pojazdem bezpośrednio przed popełnieniem czynu, tylko za udowodnioną można uznać okoliczność, że sprawcy kradzieży uciekając ze sklepu wsiedli do samochodu, którego kierujący został uznany jako współsprawca kradzieży w sklepie, a ponad wszelką wątpliwość Sąd ustalił, że osoby rozumiane jako sprawcy kradzieży w sklepie „nie użyły żadnego kwalifikowanego ze względu na swoje właściwości narzędzia, jak również nie zachowały się w jakiś drastyczny sposób, który mógłby wykraczać poza to, co osoba kierująca pojazdem mogła obejmować swoim zamiarem”.

Naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to:

poprzez przekroczenie granic swobodnej, kontrolowanej oceny dowodów, a nadto wnioskowanie na niekorzyść oskarżonego w przedmiocie okoliczności, które nie zostały wykazane w postępowaniu karnym, ze szczególnym uwzględnieniem rozprawy głównej, zatem art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k.:

poprzez dokonanie oceny zebranych w sprawie dowodów z przekroczeniem granic logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego i wyciągnięcie wniosku, że trzecim sprawcą kradzieży na sklep jubilerski był M. A. chociaż okoliczność ta nie wynika wprost z żadnego zabezpieczonego w sprawie dowodu, zaś rozumowanie Sądu w tym zakresie oparte jest jedynie na zdjęciu oskarżonego wykadrowanego z monitoringu miejskiego, które dowodzi jedynie, że w dniu zdarzenia M. A. znajdował się w L., nie świadczy zaś o okoliczności, że brał udział w kradzieży w sklepie jubilerskim,

poprzez wyciagnięcie wniosków w odniesieniu do zebranych w sprawie dowodów z przekroczeniem granic logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego i ustalenie, że osoba kierująca pojazdem marki M. (...) musiała liczyć się z tym, że sprawcy wchodzący do sklepu użyją przemocy wobec sprzedawcy, a to z uwagi na ich wejście do sklepu w godzinach jego otwarcia, a zatem że „będą musieli poradzić sobie z problemem”, podczas gdy żaden dowód przeprowadzony w sprawie nie pozwala na wyprowadzenie takiego wniosku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty sformułowane w apelacjach obrońców okazały się niezasadne.

Nie doszło bowiem do obrazy przepisów postępowania, w szczególności art. 2 § 2, 5 § 2, 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., mających wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, jak też błędu w ustaleniach faktycznych. Bezzasadny jest także zarzut obrazy prawa materialnego podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego M. A..

Odnosząc się do obrazy przepisów postępowania, w szczególności art. 7 i 410 k.p.k., wskazać należy, że prawidłowość rozstrzygnięcia sprawy zależy od należytego wykonania przez sąd dwóch podstawowych obowiązków. Pierwszy z nich dotyczy postępowania dowodowego i sprowadza się do prawidłowego - zgodnego z przepisami postępowania karnego - przeprowadzenia dowodów (tak z urzędu jak też na wniosek stron) niezbędnych do wyjaśnienia okoliczności sprawy i oceny zasadności stawianego zarzutu. Drugi obowiązek sprowadza się do prawidłowej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, co oznacza, że sąd ma obowiązek badać i uwzględnić wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia w zakresie odpowiedzialności karnej oskarżonego. Zatem podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, zaś w uzasadnieniu sąd ma obowiązek wskazać jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Na sądzie orzekającym ciąży przy tym obowiązek badania oraz uwzględniania w toku procesu okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a korzystając z prawa swobodnej oceny dowodów, przekonanie o winie w zakresie przypisanego oskarżonemu czynu sąd powinien logicznie i przekonująco umotywować w uzasadnieniu wyroku. Uzasadnienie wyroku więc winno logicznie wskazywać na jakich dowodach oparł sąd orzekający ustalenie każdego istotnego dla sprawy faktu, a także należycie rozważać i oceniać wszystkie dowody przemawiające za przyjętymi ustaleniami faktycznymi lub przeciwnie, wyjaśniać istotne wątpliwości w sprawie i sprzeczności w materiale dowodowym oraz się do nich ustosunkować.

Analizując zaskarżony wyrok z tej perspektywy stwierdzić należy, że Sąd I instancji nie uchybił regułom rzetelnego procesu. Podstawę wyroku skazującego stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, które - w ich logicznym, wzajemnym powiązaniu – przemawiają za ustaleniem sprawstwa oskarżonych.

Oczywistym jest, że proces w niniejszej sprawie ma charakter poszlakowy. Jednakże również w takiej sytuacji możliwe jest ustalenie winy sprawcy o ile dowody pośrednie (poszlaki) wskazują na zaistnienie faktu głównego. Taka sytuacja zachodzi w sprawie niniejszej. Ujawnione dowody pośrednie – wskazane i szczegółowo omówione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - pozwalają na wyprowadzenie wniosku, że oskarżeni D. D. (1) i M. A. dopuścili się przypisanego im czynu.

Apelacja obrońcy oskarżonego D. D. (1) opiera się na twierdzeniu, że w oparciu o ujawnione w toku postępowania okoliczności brak jest możliwości ustalenia ponad wszelką wątpliwość, że oskarżony brał udział w przedmiotowym zdarzeniu. Zdaniem obrońcy na skutek braku zabezpieczenia dowodów bezpośrednio wskazujących na udział oskarżonych w napadzie dokonanym w dniu 7 sierpnia 2018 r. w sklepie jubilerskim G. przy ul. (...) w L., domniemanie niewinności oskarżonego nie zostało obalone. W takiej zaś sytuacji w myśl art. 5 § 2 k.p.k. należało rozstrzygnąć występujące w sprawie wątpliwości na korzyść oskarżonego uniewinniając go od popełnienia zarzuconego czynu. W ocenie skarżącego w przedmiotowej sprawie nie tylko nie zabezpieczono dowodów bezpośrednio wskazujących na udział oskarżonego w napadzie (tj. na miejscu zdarzenia nie zabezpieczono choćby jednego śladu, który można powiązać z oskarżonym, żaden świadek nie widział i nie słyszał go na miejscu zdarzenia oraz nie odnaleziono przy oskarżonym narzędzi użytych podczas przestępstwa, jak i jego owoców w postaci skradzionej biżuterii), ale również dowody pośrednie nie tworzą kompletnego łańcucha poszlak prowadzących w sposób logiczny do jednego wniosku, że oskarżeni wzięli udział w rozboju. W oparciu o ujawnione w toku rozprawy okoliczności nie było bowiem możliwe ustalenie, co robił D. D. (1) w czasie jednej godziny, kiedy miał miejsce napad przy ul. (...), a E. S. czekać miała według ustaleń Sądu na powrót samochodu marki M.. Nie wiadomo również w jaki sposób oskarżeni mieli ustalić wspólny udział i podział ról w ewentualnym napadzie, bowiem nie udowodniono, aby wcześniej oskarżony D. pozostawał w jakichkolwiek relacjach z pozostałymi osobami, które miały brać udział w napadzie. Nie zostało też udowodnione, by jakikolwiek element „planu” sprawców napadu dało się powiązać z osobą D. D. (1), bowiem nie stwierdzono by jego telefon logował się w miejscu zdarzenia, bądź w innych miejscach, gdzie przebywali w tym czasie współoskarżeni. Nie wykazano w końcu, by w czasie napadu i wcześniej oskarżony D. kontaktował się z pozostałymi oskarżonymi, a oględziny zabezpieczonych u oskarżonych aparatów telefonicznych nie pozwoliły na wykazanie jakiegokolwiek związku oskarżonego z napadem (wywody na str. 8-9 apelacji).

Wywody te nie zasługują na aprobatę, gdyż wina oskarżonego nie budzi wątpliwości w kontekście zespołu ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów pośrednich.

Wobec treści zeznań E. S., jakie świadek złożyła na etapie śledztwa (k. 425v-429) za udowodniony należy uznać fakt, iż w dniu 7 sierpnia 2018 r. oskarżeni wraz z K. O. (1) przebywali w L.. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez samych oskarżonych, których wizerunek został utrwalony na nagraniach z monitoringu miejskiego. Za udowodniony należy również uznać fakt, że w dniu zdarzenia oskarżeni poruszali się samochodem osobowym marki M. (...) o nr rej. (...), którym kierował M. A.. Samochodem tym z kolei – według relacji naocznych świadków – odjechali sprawcy rozboju bezpośrednio po dokonanym napadzie (zeznania M. K. – k. 38v-39, A. K. – k. 44v-45, D. M. – k. 50-51). Powiązanie przedmiotowego pojazdu z faktem napadu na sklep jubilerski G. przy ul. (...) w L. nie nasuwa zastrzeżeń wobec treści zeznań w/w świadków, a także ujawnienia na klamce lewych tylnych drzwi złotego łańcuszka z metką przedmiotowego sklepu (protokoły oględzin wraz materiałem poglądowym – k. 16-20, 73-77, 105-114, zeznania P. S. – k. 492-493). W odniesieniu do kwestionowanych przez obrońcę ustaleń Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, iż D. D. (1) był pasażerem przedmiotowego pojazdu także w czasie bezpośrednio poprzedzającym dokonanie napadu, gdyż wskazuje na to analiza zebranych dowodów. Przyjmując za podstawę ustaleń dowód w postaci sprawozdania z analizy połączeń i logowań (k. 263-266) trafnie Sąd Okręgowy ocenił, że lokalizacja telefonów komórkowych, którymi w dniu zdarzenia posługiwali się M. A. i E. S., jednoznacznie wskazuje, że M. A. bezpośrednio przed napadem znajdował się w pobliżu sklepu jubilerskiego G.. Powiązanie zaś tej okoliczności z zapisem monitoringu oraz zeznaniami E. S., jakie złożyła w toku śledztwa, logicznie przemawia za tym, że w samochodzie tym był również D. D. (1). Jak słusznie wskazał Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dowód na k. 263-266 podlegał ocenie, nie w oderwaniu (samodzielnie), lecz w powiązaniu z innymi zgromadzonymi w sprawie dowodami, w tym zeznaniami E. S. i wyjaśnieniami oskarżonego, dając podstawę do czynienia określonych ustaleń. Analiza połączeń telefonicznych i logowania się do stacji BTS zlokalizowanej w L. wspiera ustalenia co do obecności oskarżonego M. A. w rejonie miejsca zdarzenia w czasie dokonywania napadu. Okoliczności te zostały dostrzeżone i prawidłowo ocenione przez Sąd I instancji.

Kolejne fakty wskazujące na związek oskarżonych z przedmiotowym zdarzeniem wynikają z protokołu oględzin samochodu marki M. (...) i analizy przeprowadzonych badań. Jak wynika z akt sprawy w przedmiotowym samochodzie ujawniono ślady DNA zgodne z materiałem genetycznym D. D. (1) i K. O. (1), a także ślady linii papilarnych pochodzących od M. A. (protokół oględzin pojazdu – k. 16-20, 72-77, opinie z zakresu badań genetycznych – k. 949-970 i 973-977, opinia z zakresu badań daktyloskopijnych – k. 1731-1735). W samochodzie, którym oddalili się sprawcy zdarzenia, ujawniono ślady identyfikujące oskarżonych. Ujawnienie śladów pochodzących od oskarżonych w obrębie samochodu marki M. (...) o nr rej. (...), stanowi poszlakę wskazującą na kontakt oskarżonych z tym pojazdem, a w konsekwencji na ich związek z przedmiotowym rozbojem. Istotną poszlakę stanowi również fakt wynikający z relacji świadka E. S., która potwierdziła, że zgodnie z udzielonymi jej w dniu 7 sierpnia 2018 r. przez K. O. instrukcjami oczekiwała na oskarżonych w określonym miejscu (w L.) i następnie ich odebrała (k. 427v).

Odnosząc się zatem do uwag obrońców stwierdzić należy, że ustalenia w zakresie przypisanego oskarżonym w wyroku przestępstwa są prawidłowe. Do takiej konkluzji skłania kompleksowa ocena wskazanych wyżej okoliczności, dokonana w ich wzajemnym powiązaniu przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. Wnioski wyprowadzone przez Sąd pierwszej instancji z analizy całokształtu materiału dowodowego są prawidłowe. Zespół poszlak, rozumianych jako udowodnione fakty uboczne, prowadzi do przyjęcia tylko jednej wersji zdarzenia, z której wynika, że oskarżeni popełnili przypisane im przestępstwo.

Okoliczność, że na miejscu zdarzenia nie ujawniono przedmiotów lub śladów, które można powiązać z oskarżonymi nie zmienia tej oceny. Łańcuch poszlak nie ulega z tej przyczyny przerwaniu. Podobnie, brak logowania się telefonu oskarżonego D. D. w miejscu zdarzenia, bądź w innych miejscach, gdzie przebywali w tym czasie współoskarżeni, nie podważa trafności poczynionych w sprawie ustaleń. Nie budzi zatem zastrzeżeń tok rozumowania Sądu I instancji w zakresie omawianego czynu, gdyż w świetle ujawnionych dowodów pośrednich zachodziły przesłanki do ustalenia, iż oskarżeni dopuścili się czynu z art. 280 § 1 k.k.

Także zarzut obrazy art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. jest bezzasadny. Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena dowodów, a w szczególności wnioski wyprowadzone z zeznań świadka E. S. oraz wyjaśnień oskarżonych, są prawidłowe i nie wykraczają poza granice sędziowskiej swobody ocen określonej w art. 7 k.p.k. Obrońcy oskarżonych, formułując zarzut obrazy art. 7 k.p.k. nie wskazali konkretnych przesłanek, które mogłyby świadczyć o przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w tym przepisie. Okoliczności, na które powołują się skarżący w apelacjach mają charakter ogólny, z których nie można wyprowadzić wniosku o zaistnieniu uchybienia z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. Sąd Okręgowy trafnie ocenił dowody oraz przeprowadził we właściwy sposób proces rozumowania, co znalazło swój wyraz w treści zaskarżonego orzeczenia. Nie zasługuje zatem na uwzględnienie zarzut wadliwej oceny dowodów z pominięciem okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonych.

W świetle ujawnionych w sprawie okoliczności wyjaśnienia oskarżonych musiały zostać poddane częściowo krytycznej ocenie. Słusznie zatem Sąd I instancji odmówił wiary twierdzeniom oskarżonych D. D. (1) i M. A., którzy negowali swoje sprawstwo.

Konkludując stwierdzić należy, że Sąd I instancji nie dopuścił się mogącej rzutować na treść wyroku obrazy przepisów postępowania, zwłaszcza zaś w zakresie oceny dowodów. Dokonał logicznego i bezstronnego ich wartościowania, prawidłowo ustalił stan faktyczny, a ze zgromadzonego i ujawnionego materiału dowodowego - trafnie ocenionego w ramach uprawnień wynikających z art. 7 k.p.k. – wyprowadził słuszne wnioski w zakresie sprawstwa oskarżonych. Swoje stanowisko w tej mierze Sąd I instancji wyraził w uzasadnieniu wyroku, który to dokument odpowiada wymogom określonym w art. 424 § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 k.p.k.

Nie doszło również do naruszenia normy gwarancyjnej z art. 5 § 2 k.p.k. i związanej z tym przepisem zasady domniemania niewinności oskarżonego. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą reguła określona w art. 5 § 2 k.p.k. nie ma zastosowania, gdy wątpliwości w zakresie przyjętych ustaleń podnosi strona, a nie stały się one udziałem merytorycznie orzekającego sądu, który dowody ocenił w zgodzie z dyspozycją art. 7 k.p.k. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2017 r., III KK 144/17 i z dnia 28 czerwca 2017 r., II KK 198/17). Wątpliwości występujące w sprawie należy uwzględniać na korzyść oskarżonego dopiero wówczas, gdy nie można ich rozstrzygnąć przy pomocy narzędzi, jakimi dysponuje sąd, a więc zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, ewentualnie przez kontynuowanie postępowania dowodowego ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 lipca 2017 r., II AKa 50/17, LEX nr 2369734). Warunkiem prawidłowego formułowania zarzutu obrazy art. 5 § 2 k.p.k. jest powzięcie przez organ procesowy rzeczywistych wątpliwości, których przy prawidłowej ocenie materiału dowodowego nie udało się usunąć ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2017 r., V KK 415/16, LEX nr 2254813). W świetle zgromadzonych w sprawie dowodów pośrednich – trafnie ocenionych przez Sąd I instancji - nie można zasadnie twierdzić, że zaistniały wątpliwości co do udziału oskarżonych w przedmiotowym czynie.

Odnosząc się do apelacji obrońcy oskarżonego D. D. wskazać należy, iż nie można równocześnie podnosić zarzutu obrazy przepisów art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k., gdyż zarzut z art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wtórnej do ustaleń faktycznych płaszczyzny procedowania. Można o nim mówić dopiero wtedy, gdy mimo przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób pełny i wyczerpujący oraz poddania ocenie wszystkich tych dowodów zgodnie z regułami określonymi w art. 7 k.p.k. nadal pozostają wątpliwości, które nie zostały rozstrzygnięte na korzyść oskarżonych ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2017 r., II KK 18/17, LEX nr 2311295).

Nie doszło także do uchybienia normie art. 2 § 2 k.p.k. (zarzut z apelacji obrońcy oskarżonego D. D.), gdyż podstawę rozstrzygnięcia stanowiły prawdziwe ustalenia faktyczne. Zasada prawdy materialnej jest związana z innymi zasadami procesowymi, takimi jak zasada swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.), obiektywizmu (art. 4 k.p.k.), czy in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.). Chodzi w tym wypadku om ustalenia udowodnione, a więc takie, gdy w świetle przeprowadzonych dowodów fakt przeciwny dowodzeniu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2013 r., V KK 13/13, LEX nr 1312594).

Odnosząc się z kolei do zarzutu obrazy prawa materialnego (apelacja obrońcy oskarżonego M. A.) wskazać na wstępie należy, iż obraza prawa materialnego polega na wadliwym jego zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu opartym na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można zatem stawiać zarzutu naruszenia prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia ma polegać na błędnych ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku lub na naruszeniu przepisów procesowych. Obraza prawa materialnego może stanowić względną przyczynę odwoławczą jednie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 maja 2005 r., II KK 478/04, OSNwSK 2005, Nr 1, s. 894).

Jak wynika z treści apelacji wadliwość orzeczenia Sądu pierwszej instancji ma polegać na naruszeniu przepisów postępowania, w szczególności art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., a do tej kwestii Sąd Apelacyjny odniósł się już w uzasadnieniu wyroku. Odnosząc się do uwag obrońcy stwierdzić należy, że ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy w zakresie przebiegu zdarzenia w dniu 7 sierpnia 2018 r., sposobu działania sprawców, a w szczególności zachowania podjętego wobec pracownika sklepu - (...), która wyszła z zaplecza do sali sprzedażnej (przyjęte w wyroku), są w pełni prawidłowe. Niewątpliwie działanie polegające na skierowaniu przez D. D. w jej kierunku przedmiotu wyglądem przypominającego pistolet nosiło znamiona groźby natychmiastowego użycia przemocy. W takiej sytuacji nie były już potrzebne jakiekolwiek dodatkowe czynności, słowa czy też gesty. Nie budzi zatem zastrzeżeń przyjęta przez Sąd I instancji kwalifikacja prawna czynu, gdyż oskarżeni (działając w ramach słusznie przyjętego współsprawstwa) swoim zachowaniem zrealizowali znamiona przestępstwa rozboju z art. 280 § 1 k.k. Odnosząc się natomiast do oceny zachowania współsprawcy kradzieży określanego jako kierujący pojazdem obrońca pomija, że istota współsprawstwa w rozumieniu art. 18 § 1 k.k. sprowadza się do tego, że osoby współdziałające ponoszą odpowiedzialność za całość przestępczego zachowania choćby osobiście nie zrealizowali poszczególnych znamion, a ich rola sprowadzała się do takiej, jaką przypisano oskarżonemu w niniejszej sprawie.

Zaskarżenie wyroku co do winy zgodnie z art. 447 § 1 k.p.k. powoduje zaskarżenie orzeczenie również w części dotyczącej kary. Także w tym zakresie zaskarżony wyrok należy uznać za prawidłowy.

W ocenie Sądu Okręgowego orzeczona wobec oskarżonych kara nie razi swoją surowością. Kara pozbawienia wolności w wymiarze 5 lat (wobec D. D.) i 3 lat pozbawienia wolności (wobec M. A.) jest współmierna do wagi czynu przypisanego wyrokiem. Sąd I instancji uwzględnił wszystkie istotne okoliczności, zarówno te łagodzące, jak i obciążające, nadając im właściwą rangę i znaczenie. Przy wymiarze kary Sąd Okręgowy miał na uwadze sposób i okoliczności popełnienia czynu (działanie wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w warunkach powrotu do przestępstwa w rozumieniu art. 64 § 1 k.k. wobec D. D.), istotność dóbr chronionych prawem, rozmiar wyrządzonej szkody. Miał również na uwadze właściwości i warunki osobiste sprawców oraz ich zachowanie po popełnieniu przestępstwa. Orzeczona kara jest wystarczająca dla osiągnięcia celów, o jakich mowa w art. 53 § 1 k.k. Nie nosi cech rażącej niewspółmierności. Także w zakresie pozostałych rozstrzygnięć wyrok jest prawidłowy.

Decydujące znaczenie przy wymiarze kary ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, zaś popełnienie przestępstwa o znacznym ciężarze gatunkowym (jak w niniejszej sprawie), jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzeczeniem kary surowszej niż oscylująca w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanego im czynu, względnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak uchybień wskazanych w środku odwoławczym. Brak przesłanek z art. 437 § 2 zd. drugie k.p.k. uzasadniających uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

3.2.

Apelacja prokuratora

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść, polegający na błędnej ocenie materiału dowodowego i w konsekwencji uznaniu, że D. D. (1) i M. A. działając wspólnie i w porozumieniu oraz z inną ustaloną osobą podczas napadu na sklep jubilerski nie posługiwali się bronią palną, a tym samym oskarżeni ci nie zrealizowali znamion czynu z art. 280 § 2 k.k. podczas, gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego, a w szczególności zeznań pokrzywdzonej E. B. w powiązaniu z zeznaniami świadków A. K., M. K. i D. M. prowadzi do przeciwnego wniosku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut podniesiony w apelacji prokuratora okazał się niezasadny.

Nie ma racji prokurator twierdząc, iż zaskarżony wyrok został oparty na błędnych ustaleniach faktycznych w zakresie posługiwania się przez sprawców rozboju bronią palną. Jak trafnie dostrzegł Sąd I instancji w toku postępowania nie ujawniono takich dowodów, które stanowiłyby wystarczającą podstawę do przyjęcia takiego założenia. Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest logiczna i przekonująca, w pełni zasługuje na aprobatę. Stanowisko Sądu Okręgowego, tak w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych, jak i oceny prawnej zachowania oskarżonych uznać należy za prawidłowe.

Wobec braku wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku pochodzącego od prokuratora (skarżącego) Sąd Apelacyjny – na mocy art. 423 § 1a k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. – ograniczył zakres uzasadnienia w zakresie tego zarzutu do powyższych uwag natury ogólnej.

Wniosek

Wniosek jak w petitum apelacji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionego zarzutu.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Brak uchybień wskazanych w środkach odwoławczych. Brak podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku. Nie stwierdzenie uchybień, o których mowa w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k. podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

-----------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt II

Przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. G. kosztów z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu D. D. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym – art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714).

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III

Zwolnienie oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uzasadnia przepis art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z poźn. zm.). W aktualnej sytuacji osobistej i majątkowej oskarżonych obciążenie należnymi kosztami byłoby dla nich zbyt uciążliwe.

PODPISY

SSA Izabela Szumniak SSA Dorota Radlińska SSO del. Anna Grodzicka

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego D. D.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego M. A.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☒

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o winie - kwalifikacja prawna czynu

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana