Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II A Ka 144/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2024r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys (spr.)

Sędziowie Sądu Apelacyjnego Anna Zdziarska

Sądu Apelacyjnego Małgorzata Janicz

Protokolant praktykant Patrycja Zgardzińska

przy udziale Prokuratora Renaty Śpiewak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2024r.

sprawy z wniosku P. K.

w przedmiocie zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w dniu 19 stycznia 2015r. w godzinach od 12.00 do 13.15 w sprawie III K 157/15 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2022r. w sprawie sygn. akt XVIII Ko 108/21

1.  wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy,

2. wydatkami za postępowanie apelacyjne obciąża Skarb Państwa .

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Sygnatura akt

II AKa 144/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 18 stycznia 2022r. w sprawie XVIII Ko 108/21.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ pełnomocnik wnioskodawcy

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść wnioskodawcy

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do wysokości kwoty zadośćuczynienia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-------------------------------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------------------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obraza przepisów postępowania – art. 7 kpk w zw. z art. 92 kpk w zw. z art. 410 kpk skutkująca błędnym ustaleniem stanu faktycznego sprawy z uwagi na to, że całość materiału dowodowego sprawy wskazuje, że krzywda winna być określona znacznie szerzej niż konieczność zapewnienia opieki przez matkę wnioskodawcy nad jego córką na czas, kiedy udał się do komisariatu policji oraz czas trwania 1 godzina 15 minut.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji pełnomocnika wnioskodawcy jest bezzasadny. Sąd Okręgowy słusznie bowiem uznał, że wobec zatrzymania wnioskodawcy na 75 minut, w sytuacji, gdy cztery dni wcześniej został prawidłowo wezwany do stawiennictwa w charakterze podejrzanego (k. 105), a w czasie zatrzymania wykonano czynność przedstawienia zarzutu, do którego wnioskodawcza się przyznał, jego krzywda nie wymaga szerszej rekompensaty, aniżeli wysokość zadośćuczynienia ujęta w wyroku. Sąd Okręgowy odniósł się do sytuacji osobistej i zawodowej wnioskodawcy w dacie zatrzymania, nie uwzględnił w szczególności jego zeznań dotyczących rzekomego wykonywania pracy zarobkowej słusznie wskazując podstawę takiej oceny. Podnieść należy, że zarówno do protokołu zatrzymania jak i przesłuchania wnioskodawca wskazał, że jest bezrobotny. Trudno także przyjąć, by zapewnienie opieki nad 14 letnią córką, co do której oskarżony miał orzeczony obowiązek alimentacyjny, a zatem córka nie pozostawała na stałe pod jego pieczą, w sytuacji uprzedniego wezwania na komendę spowodował krzywdę wymagającą większej rekompensaty, aniżeli przyjął Sąd Okręgowy.

Tym samym, zaskarżony wyrok nie jest dotknięty obrazą art. 7 kpk, a u jego podstaw nie legły błędne ustalenia faktyczne.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że wyrok Sądu Okręgowego zapadł z obrazą art. 555 pk. Przepis ten stanowi, że roszczenie odszkodowawcze z tytułu niesłusznego zatrzymania przedawnia się z upływem roku od daty zwolnienia. Wnioskodawca został zatrzymany w dniu 19 stycznia 2015r. a zatem z upływem 19 stycznia 2016r. jego roszczenie z tego tytułu uległo przedawnieniu, co prokurator słusznie podnosił w toku postępowania przed sądem I instancji (k. 39). Przy krótkotrwałym pozbawieniu wolności w ramach zatrzymania ustawodawca nie uzależnił dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tego tytułu od sposobu zakończenia postępowania, w ramach którego doszło do zatrzymania, rozdzielił zatem kwestię oceny zasadności zatrzymania od ostatecznego wyniku sprawy karnej, niezależnie od tego, na jakim etapie sprawa została zakończona. Wprowadził tym samym autonomię oceny podstaw do zatrzymania wyłącznie w oparciu o okoliczności prawne, dowodowe i faktyczne tej formy pozbawienia wolności, a tych wnioskodawca nie kwestionował przez 6 lat. W orzecznictwie słusznie przyjmuje się, że p rocedura karna wyszczególnia zatrzymanie, jako formę pozbawienia wolności w rozdziale 27 k.p.k. i nie wiąże w żadnym razie oceny zasadności zatrzymania z późniejszym rozstrzygnięciem w sprawie karnej, do której może w ogóle nie dojść. Nie przewiduje też wartościowania podstaw zatrzymania w zależności od późniejszego skazania bądź uniewinnienia zatrzymanego (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie m. in. w wyrokach z 24.04.2018r. II AKa 106/18 i z 15.02.2019r. II AKa 305/18) . Słuszne stanowisko w tym przedmiocie prokurator zajął na rozprawie przed sądem I instancji, nie wykazał się jednak konsekwencją, skoro wyroku nie zaskarżył, zatem w części uwzględniającej roszczenie stał się on prawomocny (k. 39).

Wniosek

O uchylenie wyroku w części w pkt. 1 i zasądzenie kwoty zadośćuczynienia w wysokości 500zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec bezzasadności zarzutu apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W części ponad zasądzoną kwotę zadośćuczynienia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutu apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-----------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------

4.1.

----------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

---------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd obciążył wydatkami za postępowanie apelacyjne Skarb Państwa stosownie do treści art. 554 § 4 kpk.

7.  PODPIS

SSA Anna Zdziarska SSA Ewa Gregajtys SSA Małgorzata Janicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wysokość kwoty zadośćuczynienia.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do wysokości kwoty zadośćuczynienia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana