Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Wojciech Kopczyński

Sędziowie

SA Wiesław Kosowski

SA Wojciech Paluch (spr.)

Protokolant

Magdalena Golyszny

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 202/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 22 grudnia 2021 roku, sygn. akt XXI K 168/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. P. (1)

ustalenie, że oskarżony przypisanych mu czynów dopuścił się w warunkach art. 31 § 2 k.k.

ustna oraz pisemna opinia uzupełniająca biegłych: psychiatrów A. B. i G. W. oraz psycholog M. G.

1524-1527, 1560-1566, 1593-1596

2.1.1.2.

M. P. (1)

uprzednia karalność oskarżonego

wydruk z KRK

1602-1604

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Ustna oraz pisemna opinia uzupełniająca biegłych: psychiatrów A. B. i G. W. oraz psycholog M. G.

W ocenie sądu odwoławczego złożone przez biegłych opinie w pełni zasługiwały na uwzględnienie. Biegli w jasny i zrozumiały sposób uzasadnili swoje stanowisko. Udzielili pełnych i wszechstronnych odpowiedzi na pytania stron i sądu. W szczególności, podtrzymując swoje wcześniejsze stanowisko, wykazali z jakich powodów przyjęli, że oskarżony działał w warunkach poczytalności ograniczonej w stopniu znacznym. Szczegółowo odnieśli się do stanu zdrowia M. P. (1), jego wcześniejszych prób samobójczych, konfliktów związanych z sytuacją rodzinną, czy utratą prowadzonej firmy. Biegli, odnosząc się do zarzutów obrony precyzyjnie wykazali różnice pomiędzy opiniowaniem w sprawach cywilnych i karnych. W tym miejscu należy też zaznaczyć, że biegli wydali wspólną opinię zasadniczą i opinie uzupełniające. Zatem niedopuszczalne były próby wzajemnej konfrontacji biegłych A. B. i G. W., do czego wprost zmierzały pytania obrońców. To rzeczą biegłych było podjęcie decyzji, który z nich będzie referował ich stanowisko na rozprawie. Sąd pragnie też podkreślić, odnosząc się do oświadczenia biegłego G. W., złożonego na rozprawie w dniu 20 grudnia 2022 r., gdy to powołując się na działanie pod wpływem stresu odmówił odpowiedzi na pytania, że tego rodzaju zachowanie biegłego – choć niewątpliwie nietypowe – nie może dyskwalifikować opinii rozumianej jako całość, tym bardziej, że na kolejnym terminie rozprawy to właśnie ten biegły udzielał pełnych, rzeczowych i bardzo kompetentnych odpowiedzi na pytania stron.

2.1.1.2

wydruk z KRK

dowód bezsporny

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Podniesione w obu apelacjach zarzuty obrazy przepisów postępowania ( art. 7 k.p.k., art. 170 k.p.k., art. 201 k.p.k.) i pozostające w ścisłym związku zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 1 wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty obu apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie. Ze względu na to, że obie apelacje podnosiły takie same zarzuty, w praktyce identycznie sformułowane i uzasadnione, sąd odwoławczy rozpoznał je łącznie – w odniesieniu do wszystkich podnoszonych zarzutów.

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku skrupulatnie przeanalizował okoliczności zarówno obciążające jak i łagodzące występujące po stronie oskarżonego i wpływające na przyjęcie zawinienia. Sąd Apelacyjny w pełni podziela zaprezentowane tam poglądy i aby się nie powtarzać odsyła do tegoż uzasadnienia. Sąd Okręgowy bezpośrednio zetknął się na rozprawie z materiałem dowodowym, w szczególności z wyjaśnieniami oskarżonego oraz zeznaniami świadków obecnych w mieszkaniu oskarżonego tuż po zdarzeniu: Z. L., J. L., M. P. (2), a także osób najbliższych dla pokrzywdzonej: M. A. (1), D. S., S. P., N. S., M. A. (2) oraz córki oskarżonego A. P. (1). W sytuacji, gdy stan zdrowia pokrzywdzonej trwale wykluczał możliwość jej przesłuchania, a brak było innych bezpośrednich świadków zdarzenia, dla ustalenia jego przebiegu kluczowe były wnioski wysnute z opinii biegłych z zakresu broni i amunicji, chemii, a także genetyki. Sąd I instancji z przeprowadzonych dowodów wyciągnął trafne wnioski, każdy z nich omówił, czemu dał wyraz w prawidłowo sporządzonym uzasadnieniu.

Sąd Okręgowy prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadził postępowanie dowodowe i w pełni zasadnie uznał, że oskarżony dopuścił się przestępstwa mu przypisanego w wyroku. Wątpliwości nie budzi też przyjęta kwalifikacja prawna czynu M. P. (1). Z kolei apelacje stanowiły jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu meriti i w istocie do sprawy nie wniosły niczego nowego.

Okoliczność, że Sąd Okręgowy generalnie nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w świetle zasady swobodnej oceny dowodów nie może budzić żadnych zastrzeżeń sądu II instancji, skoro swe zdanie sąd meriti w sposób należyty i wyczerpujący uzasadnił, wskazując na szereg nieścisłości, sprzeczności występujących w wersjach podanych przez oskarżonego. Jak trafnie wskazał sąd I instancji, oskarżony przedstawił kilka wersji przebiegu zdarzeń, konsekwentnie starając się przerzucić odpowiedzialność za zdarzenie na inne osoby. Niemniej oskarżony przyznawał, choć różnie opisując zdarzenie, że strzał który ugodził J. P. został oddany z trzymanej przez niego broni. W finalnej wersji oskarżony wyjaśniał, że strzał padł niejako przypadkowo, gdy żona szturchnęła go kijem od szczotki w rękę, w której trzymał rewolwer. Sąd tu trafnie zwrócił uwagę, ze w mieszkaniu stron nigdzie nie odnaleziono leżącego kija od szczotki. Oskarżony nigdy nie podał, by usunął ów kij, zaś z oczywistych względów nie była tego w stanie uczynić pokrzywdzona. Zatem „nie dochodzi do naruszenia dyrektywy zawartej w art. 5 § 2 k.p.k. wtedy, gdy wprawdzie istnieją dwie grupy przeciwstawnych sobie dowodów, ale ustalając przebieg wydarzeń sąd orzekający oprze się na dowodach, które wspierają przyjęty stan faktyczny z jednoczesnym przedstawieniem argumentacji przemawiającej za takim wyborem i wskazaniem dlaczego nie dał wiary dowodom przeciwnym” (post. SN, III KK 46/07, OSNwSK 2007/1/943). Sąd poddał analizie zarówno zeznania świadków, jak i wyjaśnienia oskarżonego. Swe stanowisko prawidłowo uzasadnił. Opisał wszelkie dowody dotyczące przedmiotowych zdarzeń. Wskazał dlaczego nie ma wątpliwości, co do sprawstwa oskarżonego. Jak zgodnie przyjmuje się w orzecznictwie dyspozycja art. 5 § 2 k.p.k. skierowana jest do sądu, a nie do uczestników postępowania. Przepis art. 5 § 2 k.p.k. nie ma odniesienia do wątpliwości, które ma w zakresie postępowania dowodowego któraś ze stron procesu karnego, natomiast przepis ten dotyczy wyłącznie wątpliwości, które mogły powstać po stronie sądu co do interpretacji zgromadzonego materiału dowodowego, i wskazuje, jak należy w takiej sytuacji postąpić (m.in. wyrok SA w Katowicach, II AKa 389/08, Prok.i Pr.-wkł. 2009/10/37). Zatem skoro sąd meriti nie miał wątpliwości co do usiłowania zabójstwa, a swe stanowisko w sposób wyczerpujący i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego uzasadnił, zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k., choć wprost nie wywiedziony, nie mógł zostać uwzględniony.

W konsekwencji ocena zgromadzonych dowodów dokonana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku była zgodna z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego i w żadnym razie nie naruszyła wyrażonej w art. 7 kpk zasady swobodnej oceny dowodów. O złamaniu zasady swobodnej oceny dowodów można mówić jedynie wtedy, gdyby ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej, takie jak przeoczenie ważnych dowodów, albo logicznej. Taka sytuacja w niniejszym postępowaniu nie wystąpiła.

Przechodząc do oceny dalszych zarzutów apelacji obrońcy należy wskazać, że zupełnie niezrozumiały wydaje się zarzut naruszenia dyspozycji art. 170 k.p.k. w zw. z art. 201 kpk, skoro w żaden sposób nie wykazano, by opinia (rozumiana jako całość) biegłych psychiatrów A. B. i G. W. oraz psycholog M. G. była niepełna lub niejasna albo by zachodziła sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami w tej samej sprawie. Biegli sporządzili opinię w trakcie śledztwa, a następnie udzielili pisemnie odpowiedzi na wątpliwości obrony, podniesione w toku przewodu sądowego. Niewątpliwie stronom przysługiwało prawo do zadania pytań biegłym na rozprawie, co wywodzić należy z treści art. 200 § 3 k.p.k. Zaniechanie przeprowadzenia tej czynności na rozprawie przed Sądem Okręgowym z pewnością było uchybieniem. Niemniej zostało to konwalidowane przez przeprowadzenie tej czynności w toku postępowania odwoławczego. Jak już wskazano w sekcji 2.1.1.1., w ocenie sądu odwoławczego, opinia biegłych psychiatrów A. B. i G. W. oraz psycholog M. G., oceniona kompleksowo, w pełni spełniała wymogi stawiane opinii biegłych i nie zachodziły przesłanki negatywne wynikające z art. 201 k.p.k.

Podkreślić przy tym należy, że warunkiem powołania nowego biegłego musi być przekonanie sądu, że dotychczasowa opinia zawiera wyżej wspomniane błędy. Innymi słowy we wspomnianym przepisie chodzi o wątpliwości sądu, a nie stron. Z samego faktu, że strona nie zgadza się z wnioskami biegłych nie sposób wywodzić naruszenia treści art. 201 kpk. Sąd w pisemnym uzasadnieniu w sposób przekonywujący wykazał, dlaczego uznał wspomniane opinie biegłych za fachowe i kompletne, a w ocenie sądu odwoławczego zaprezentowane tam stanowisko zasługiwało na pełną akceptację.

Sąd pierwszej instancji na rozprawach w dniach 8 lipca 2021 roku i 8 grudnia 2021 r. w sposób pełny i jasny wykazał, ż jakich względów uznał przeprowadzenie dowodów z opinii biegłych z zakresu neurologii, okulistyki i ortopedii za nieprzydatne dla wyjaśnienia przebiegu zdarzenia. Dodatkowo swe stanowisko szerzej przedstawił w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Trafnie wskazał, że M. P. (1) nigdy nie uskarżał się na niedowład palca. Nie słyszeli o tym przesłuchani świadkowie, w tym jego własna córka. Trafnie też sąd I instancji wskazał, że rzekomy niedowład palca, będący wynikiem urazu sprzed kilkudziesięciu lat, nie przeszkadzał oskarżonemu w formułowaniu obszernych pism znajdujących się w aktach sprawy. W żaden sposób nie wykazano też problemów ze wzrokiem oskarżonego. W istocie poza sporem pozostawało to, że oskarżony cierpi na dysfunkcję OUN, skutkującą rozpoczynjącym się zespołem otępiennym. Wątpliwości stron sprowadzały się jedynie do oceny wpływu tegoż schorzenia na ocenę stopnia poczytalności oskarżonego. Zatem trafnie Sąd Okręgowy uznał za zbędne powołanie biegłego z zakresu neurologii, skoro do oceny tej kwestii powołano biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii.

Podobnie na aprobatę zasługiwała decyzja sądu I instancji o oddaleniu wniosku o przeprowadzeniu dowodu z eksperymentu procesowego. W realiach niniejszej sprawy nieprzydatność przeprowadzenia takiego dowodu po wielu miesiącach od zdarzenia i trwałej niepełnosprawności J. P., była oczywista.

Konsekwencją uznania, że nie doszło do obrazy powołanych w apelacjach przepisów procedury, było przyjęcie prawidłowości poczynionych ustaleń faktycznych w sprawie. W świetle zarówno wyjaśnień oskarżonego, jak i zeznań świadków Z. L., J. L. i M. P. (2), a także wniosków opinii biegłych z zakresu broni i amunicji, chemii, a także genetyki, w pełni wykazane zostało, iż to oskarżony trzymał w ręce broń w chwili, gdy doszło do wystrzału. Strzał został oddany z bliskiej odległości. Pocisk ugodził w głowę J. P.. Trafnie sąd meriti zauważył, że brak było innego logicznego wytłumaczenia postrzelenia pokrzywdzonej, jak świadome działanie oskarżonego. O zamiarze oskarżonego świadczy nie tylko oddanie strzału w głowę innej osoby, ale i zachowanie po zdarzeniu, gdy nie wezwał pomocy do postrzelonej żony, a wręcz odwrotnie zajął się zacieraniem śladów poprzez przekazanie saszetki zawierającej broń palną Z. L.. Celnie sąd I instancji zauważył, że oskarżony od lat interesował się bronią, posiadał umiejętności strzeleckie, a także był już karany za nielegalne posiadanie broni palnej. Zatem, w ocenie sądu odwoławczego, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy nie zawierały błędu, były logiczne i spójne. Zostały oparte na prawidłowo przeprowadzonym postepowaniu dowodowym.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był bezzasadny z powodów omówionych powyżej. Zebrany i prawidłowo przeanalizowany materiał dowodowy nie dawał żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Nie zostały też spełnione warunki, wynikające z art. 437 § 2 zd. ost. k.p.k., pozwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

3.2.

Podniesiony w obu apelacjach zarzut obrazy prawa materialnego, a to art. 64 § 1 k.k., w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 2 wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut był bezzasadny.

W realiach niniejszej sprawy sporu nie budziło to, że oskarżony wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie o sygnaturze akt XXI K 97/15 został skazany za przestępstwo z art. 263 § 2 k.k. na karę 11 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od dnia 15 stycznia 2015 r. do dnia 29 października 2015 r. Wyrok ten uprawomocnił się dnia 8 września 2016 r.

Przepis art. 64 § 1 k.k. uzależnia przypisanie działania w warunkach recydywy od spełnienia dwóch warunków. Ponownego popełnienia umyślnego przestępstwa podobnego do przypisanego poprzednio oraz dokonania tego w okresie 5 lat od odbycia kary pozbawienia wolności, nie niższej niż 6 miesięcy.

Prawo karne nie rozróżnia różnych trybów odbycia kary pozbawienia wolności, z których jeden stanowiłby podstawę do przypisania działania w warunkach art. 64 § 1 k.k., a drugi nie.

Zatem odbycie kary pozbawienia wolności w ramach tymczasowego aresztowania zaliczonego na poczet tejże kary jest równoznaczne z odbyciem kary po wydaniu wyroku. Oskarżony popełnił przypisane mu obecnie przestępstwo z art. 263 § 2 k.k. w okresie od nieustalonego dnia do dnia 29 marca 2020 r. Dla przyjęcia działania w warunkach recydywy kluczowy był ostatni dzień działania sprawcy. Stąd przyjąć należało, że ponowne przestępne działania oskarżonego miały miejsce po wydaniu poprzedniego wyroku skazującego i odbyciu kary nim orzeczonej. Zatem, wobec ziszczenia się warunków art. 64 § 1 k.k., trafnie sad meriti przypisał oskarżonemu działanie w warunkach recydywy specjalnej zwykłej.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski apelacji były bezzasadne. Nawet w razie uwzględnienia zarzutów, stanowiłoby to co najwyżej podstawę do zmiany wyroku na korzyść M. P. (1), a nie do uniewinnienia oskarżonego albo uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

3.3.

Podniesione w obu apelacjach zarzuty obrazy przepisów postępowania ( art. 7 k.p.k.), w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 2 wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wnioski apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie. Generalnie do oceny zasadności podniesionych tu zarzutów pełne zastosowanie mają wywody zamieszczone w sekcji 3.1. Tu dodatkowo należy wskazać, że żaden dowód przeprowadzony w sprawie nie wskazywał na to, by J. P. kiedykolwiek przejawiała jakiekolwiek zainteresowanie bronią palną, by się na niej znała, by chciała ją posiadać. W przeciwieństwie do niej oskarżony od lat kolekcjonował takie przedmioty, był zresztą za już karany. Nadto w sprawie wykazano, ze oskarżony oddał strzał w kierunku pokrzywdzonej, a następnie przekazał saszetkę z dwoma rewolwerami koledze Z. L.. Zatem, choćby już z tego wynika, że oskarżony przedmiotową broń posiadał. Bezspornie też M. P. (1) nie dysponował pozwoleniem na posiadanie broni palnej. Dla przyjęcia wypełnienia przez oskarżonego znamion przestępstwa z art. 263 § 2 k.k. bez znaczenia było też to, że nie udało się ustalić, w jaki sposób oskarżony wszedł w posiadanie przedmiotowej broni, ani to, że nikt wcześniej tej broni w posiadaniu oskarżonego nie widział.

Stąd ponownie należy wskazać, że ocena zgromadzonych dowodów dokonana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku była zgodna z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego i w żadnym razie nie naruszyła wyrażonej w art. 7 kpk zasady swobodnej oceny dowodów. O złamaniu zasady swobodnej oceny dowodów można mówić jedynie wtedy, gdyby ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej, takie jak przeoczenie ważnych dowodów, albo logicznej. Taka sytuacja w niniejszym postępowaniu nie wystąpiła.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był bezzasadny z powodów omówionych powyżej. Zebrany i prawidłowo przeanalizowany materiał dowodowy nie dawał żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Nie zostały też spełnione warunki, wynikające z art. 437 § 2 zd. ost. k.p.k. pozwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

3.4.

Podniesiony w obu apelacjach zarzut rażącej niewspółmierności kary oraz obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie sposób było podzielić zarzutów obu apelacji, odnoszących się do wysokości wymierzonej kary oraz środków kompensacyjnych. W pierwszej kolejności należy wskazać, że karą rażąco niewspółmiernie surową jest taka kara, której nadmierność, niespójność z okolicznościami przedmiotowymi i podmiotowymi przypisanego sprawcy przestępstwa, jest oczywista, widoczna wręcz na pierwszy rzut oka.

Tymczasem w realiach niniejszej sprawy sąd I instancji wymierzył oskarżonemu za przypisaną mu zbrodnię usiłowania zabójstwa kare w wysokości minimum ustawowego. Sąd w pisemnym uzasadnieniu odniósł się też, choć skrótowo, do niezasadności zastosowania względem M. P. (1) możliwości nadzwyczajnego złagodzenia kary. Niewątpliwie taka możliwość in abstracto istniała, ze względu na przypisanie oskarżonemu działania w warunkach w znacznym stopniu ograniczonej zdolności rozpoznania znaczenia swego czynu i pokierowania swoim postępowaniem na skutek innego zakłócenia czynności psychicznych - organicznego zaburzenia nastroju wyrosłego na podłożu dysfunkcji OUN, rozpoczynjącego się zespołu otępiennego. Sama taka możliwość w żadnym razie nie oznaczała jednak konieczności stosowania wobec oskarżonego dyspozycji art. 60 k.k. Wręcz odwrotnie, opisane przez sąd meriti okoliczności związane z dotychczasowym sposobem życia oskarżonego, zachowaniem po popełnieniu przestępstwa, a w szczególności samym przebiegiem krytycznego zdarzenia – przemawiały przeciwko zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary.

W odniesieniu do drugiego z przypisanych oskarżonemu przestępstw dodatkowo należy podnieść, że działanie w warunkach recydywy specjalnej zwykłej, stanowiło ustawową okoliczność obciążającą przy wymiarze kary. Zatem, stosownie do treści art. 57 k.k., sąd mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie albo obostrzenie kary. Co oczywiste, mógł też wymierzyć karę w granicach ustawowego zagrożenia. Zatem i w tym przypadku nie sposób dopatrzeć się znamion nadmiernej surowości kary, skoro i w tym przypadku orzeczono ją w wysokości minimum ustawowego.

Przy wymiarze kary łącznej orzeczono ją z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji.

Reasumując, nie sposób było podzielić zarzutów obu apelacji, odnoszących się do wysokości kary.

Co do środków kompensacyjnych, skarżący nie wykazali, by ustalając wysokość odszkodowania, Sąd Okręgowy dokonał błędnego wyliczenia wysokości szkody. Na stronie 35 uzasadnienia zawarto precyzyjne wyliczenie jej wysokości, ze wskazaniem konkretnych wydatków, jakie poniesiono w związku ze zdarzeniem. Związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem oskarżonego, a zaistnieniem szkody był oczywisty.

W odniesieniu do wysokości zadośćuczynienia także nie sposób dopatrzyć się niewspółmierności. Oczywiście, ze swej istoty ustalenie wysokości kwoty rekompensującej krzywdę, zawsze jest ocenne. Niemniej, poza sporem jest to, że pokrzywdzona przed zdarzeniem była osoba praktycznie w pełni zdrową, w sile wieku. Natomiast na skutek działania M. P. (1) stała się osobą trwale niepełnosprawną, o skrajnie wysokim stopniu upośledzenia funkcji życiowych. Doznała czterokończynowego porażenia. Jest osobą leżącą, wymagającą stałej opieki osób trzecich. Nie mówi, nie ma z nią kontaktu. Co najważniejsze, przy obecnym stopniu wiedzy medycznej, nie ma szans na choćby częściową poprawę jej stanu zdrowia. Zatem, nie sposób uznać przyznanej kwoty 200.000,00 zł zadośćuczynienia za kwotę nadmierną, prowadzącą do nieuzasadnionego wzbogacenia.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyższe wnioski miały się nijak do podniesionych w tej sekcji zarzutów. Apelacje nie zawierały jednak odrębnych wniosków dotyczących zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie wysokości kar cząstkowych i kary łącznej, jak również i wysokości zadośćuczynienia i odszkodowania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Opisane w sekcjach 3.1.-3.4.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Rozstrzygnięcie wynikające z treści art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k w zw. z § 11 ust. 2 pkt 5 i § 17 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.).

3

Oskarżonego zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, gdyż nie posiada majątku, a przebywając w zakładzie karnym nie pracuje.

7.  PODPIS

SSA Wojciech Paluch SSA Wojciech Kopczyński SSA Wiesław Kosowski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego adw. A. P. (2)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego za winnego przypisanych mu czynów

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego adw. R. R.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego za winnego przypisanych mu czynów

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana