Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 208/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 28 stycznia 2022r. w sprawie II K 94/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.1

1.1.1.

B. P.

Z dniem 03.05.2021r. B. P. została uznana za osobę bezrobotną, bez prawa do zasiłku dla osób bezrobotnych.

Decyzja Starosty (...) z dnia 18.05.2021r.

k. 2250

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obrońca oskarżonej B. P. w złożonej od wyroku apelacji wskazanemu wyrokowi zarzucił:

1. Obrazę przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia tj. art. 404 § 2 k.p.k. w zw. art. 410 k.p.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowania i wydanie postanowienia o prowadzeniu odroczonej sprawy w dalszym ciągu, pomimo faktu, że od ostatniego terminu rozprawy upłynął znaczny okres czasu tj. ponad rok i trzy miesiąc, jak również nie zaistniały jakiekolwiek wyjątkowe okoliczności uzasadniające odstąpienie od zasady prowadzenia odroczonej rozprawy od początku, co w konsekwencji doprowadziło do braku ponownego przeprowadzenia wszystkich uprzednio dokonanych czynności dowodowych;

2.obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny dowodów w sposób wybiórczy i wyciągnięcie z przeprowadzonych dowodów wniosków sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego tj.:

a) błędną ocenę zeznań świadka R. S. (1) w zakresie, w jakim sąd uznał jego zeznania w zakresie wartości kredytowanej nieruchomości za niewiarygodne,

b) błędną ocenę dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, księgowości i ekonomii przedsiębiorstw, poprzez przyjęcie, że opinia biegłej jest pełna i nie było podstaw do jej kwestionowania, podczas gdy biegła w opinii w swoich wyliczeniach nie uwzględniła wszystkich spłat dokonanych na poczet kredytu - a konkretniej wpłat kwot uzyskanych w toku egzekucji komorniczej, jak również nieuwzględnienie wariantu rozliczenia z bankiem uwzględniającego nieważność umowy kredytowej, w szczególności w kontekście zawisłego postępowania o stwierdzenie nieważności umowy kredytu zainicjowanego przez oskarżoną przed Sądem Okręgowym w Warszawie,

c) błędną ocenę dowodu z wyjaśnień oskarżonego Ł. W. (1) i pominięcie części wyjaśnień, w których potwierdził fakt zaciągnięcia kredytu dla swojego kolegi któremu zamierzał pomóc, a tym samym potwierdził fakt uzyskania kredytu przez siebie i na swoją rzecz, jednocześnie nie wskazując na to aby oskarżona jako pośrednik była zaznajomiona z zamierzonym działaniem oskarżonego i rzeczywistym celem zawarcia umowy;

d) błędną ocenę dowodu z zeznań świadków B. S., B. Ż. i A. K., które były pracownikami pokrzywdzonego banku uczestniczącymi w procesie udzielania kredytu oskarżonemu Ł. W. (1), odpowiadały za prawidłowość procesu udzielania kredytu i w swoich zeznaniach przedstawiły istotne okoliczności dotyczące procesu udzielania kredytu;

2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia tj. art. 410 k.p.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wydanie wyroku na podstawie jedynie części ujawnionego w toku postępowania materiału dowodowego tj. pominięcie dokumentu w postaci oświadczenia oskarżonej z dnia 10.12.2021 r., w którym zostało w sposób szczegółowy przedstawione swoje stanowisko, który to dowód należy uznać za istotny dla rozstrzygnięcia w sprawie;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść orzeczenia poprzez błędne przyjęcie, że oskarżona działała w porozumieniu z oskarżonym i uzyskała od niego pełnomocnictwo w celu doprowadzenia do niekorzystnego uruchomienia kredytu przez pokrzywdzony bank, podczas gdy oskarżona działając jako pełnomocnik podejmowała czynności wyłącznie w imieniu i na rzecz oskarżonego, a wynikiem procesu weryfikacji dokumentacji dostarczonej przez oskarżonego było wydanie pozytywnej decyzji kredytowej przez bank i udzielenie kredytu oskarżonemu,

4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść orzeczenia poprzez błędne przyjęcie, że rozmiar szkody wynosi 221.122,15 CH - równowartość 479.591,84 zł, podczas gdy kwota kredytu była wypłacona w polskich złotych i ewentualna szkoda powinna być ustalona wyłącznie w walucie polskiej, a ponadto kwota wskazana jako równowartość w złotych nie odpowiada kwocie wypłaconego kredytu, jak również sąd I instancji nie uwzględnił faktu dokonanych wieloletnich spłat kredytu w toku postępowania przy ustalaniu rozmiaru szkody;

W ocenie apelującego powyższe zarzuty w konsekwencji doprowadziły do:

5. obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 286 § 1 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji gdy oskarżona swoim zachowaniem nie wypełniła znamion typu czynu zabronionego, gdyż nie działała ona z zamiarem bezpośrednim doprowadzenia pokrzywdzonego banku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a jej działanie stanowiło jedynie działanie pośrednika finansowego, który działał na zlecenie i w imieniu oskarżonego;

6. obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 297 § 1 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy oskarżona nie podjęła umyślnych działań mających na celu uzyskanie przez skarżonego kredytu na podstawie nierzetelnej dokumentacji, gdyż jako pośrednik finansowy nie dysponowała narzędziami pozwalającymi jej na merytoryczną weryfikację takich dokumentów, które w całości były dostarczane przez klienta, a zatem nie można przypisać jej świadomego działania posługiwania się nierzetelnymi dokumentami;

7. obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 294 § 1 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nieustalenie rzeczywistego rozmiaru szkody, która przy uwzględnieniu wpłat dokonanych na poczet spłaty kredytu i z sum uzyskanych w drodze egzekucji mogła nie przekroczyć 200.000 zł, a zatem nie można mówić o szkodzie znacznej wartości i typie kwalifikowanym przestępstwa oszustwa,

8. obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 46 § 1 k.k. poprzez orzeczenie wobec oskarżonej środka kompensacyjnego w postaci naprawienia szkody w wysokości przekraczającej rzeczywistą szkodę pokrzywdzonego,

9. obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 33 § 3 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nie wzięcie pod uwagę przy ustalaniu wysokości stawki dziennej grzywny aktualnej sytuacji oskarżonej tj. jej obecnych dochodów, jej warunków osobistych, rodzinnych, stosunków majątkowych i możliwości zarobkowych.

Niezależnie od powyższych zarzutów, z ostrożności procesowej skarżący podniósł zarzut:

- rażącej niewspółmierności kary i środka kompensacyjnego, w szczególności poprzez orzeczenie kary surowszej od współoskarżonego z którym rzekomo oskarżona miała działać w porozumieniu i wyłącznie orzeczenia wobec oskarżonej środka kompensacyjnego w postaci naprawienia szkody, gdzie już samo różnicowanie sytuacji obu oskarżonych w sytuacji analogicznych zarzutów świadczy o niewspółmierności kary.

Apelujący wniósł o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

- zasądzenie na rzecz oskarżonego kosztów postepowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych przy uwzględnieniu kosztów postepowania odwoławczego,

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów.

Obrońca oskarżonego Ł. W. (1) , zaskarżył przedmiotowy wyrok Sądu w części, tj. w jego pkt. 2, na korzyść oskarżonego. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucając:

I.  naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia, a to:

1. art. 7 KPK poprzez dokonanie przez Sąd dowolnej, a nie wszechstronnej i swobodnej oceny materiału dowodowego, wyrażającej się w:

a) uznaniu w całości za wiarygodną opinii kryminalistycznej z 07.03.2019 r. wraz z opinią uzupełniającą z 25.02.2020 r. przy jednoczesnym całkowitym pominięciu korzystnych dla oskarżonego okoliczności faktycznych z tej opinii wynikających (niepodpisanie przez oskarżonego żadnego z dokumentów, na podstawie którego został wypłacony kredyt, w tym umowy kredytu oraz oświadczań o zatrudnieniu i zarobkach);

b) uznaniu za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego ponieważ w ocenie Sadu I instancji nie korespondowały one z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, bez wskazania z jakimi konkretnie dowodami wyjaśnienia oskarżonego nie korespondowały oraz na czym ta sprzeczność polegała, oraz pomimo jednoczesnego oparcia części istotnych ustaleń w sprawie o te wyjaśnienia (por. str. 5 i str. 15 uzasadnienia wyroku);

c) dokonanie istotnych ustaleń w sprawie w oparciu o zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez B. P. złożonego przez oskarżonego Ł. W. (1) przy jednoczesnym całkowitym pominięciu korzystanych dla oskarżonego okoliczności wynikających z treści zawiadomienia;

d) uznaniu w całości za wiarygodną opinii biegłego z zakresu rachunkowości, księgowości i ekonomii przedsiębiorstw jako logiczną i wewnętrznie spójną pomimo iż opinia ta była wadliwa i nieprzydatna dla sprawy, o czym świadczy m.in. pominięcie wniosków tej opinii przy ustalaniu rozmiarów szkody oraz obowiązku naprawienia szkody przez oskarżaną ad. 1;

e) odmowy wiarygodności zeznaniom świadka R. S. (2) bez rozważania całokształtu implikacji tego faktu, a w szczególności możliwości współsprawstwa R. S. (2) oraz wpływu tej okoliczności na ustalenia w zakresie winy oskarżonego;

2. art. 4 k.p.k. poprzez przyjęcie przez Sąd za udowodnione okoliczności jedynie mających świadczyć na niekorzyść oskarżonego i zupełnym pominięciu okoliczności, które świadczą o tym, że nie popełnił on zarzucanego czynu,

3. art. 170 § 1 pkt 1, 2, 3 i 5 k.p.k. w zw. z art. 18 § 3 ustawy - Prawo o notariacie poprzez oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka W. Z., pomimo iż ustalenie okoliczności związanych za sporządzeniem i podpisaniem pełnomocnictw z dnia 31.08.2007 r. oraz 17.10.2007 r. (w tym ustalenie osoby która sporządziła projekt pełnomocnictw, zachowanie się oskarżonego, stopień jego zorientowania w sprawie, odczytanie bądź nieodczytanie aktu notarialnego) miało kluczowe znaczenie dla ustalenie winy oskarżonego, strony podmiotowej przestępstwa, w tym zamiaru popełnienia przestępstwa oraz postaci tego zamiaru;

4. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 k.p.k. poprzez pominięcie w uzasadnieniu okoliczności, iż to oskarżony ujawnił fakt popełnienia przestępstwa składając zawiadomienie o podejrzeniu jego popełnienia oraz zaniechanie analizy strony podmiotowej przestępstwa, w tym również zagadnienia postaci zamiaru w razie przyjęcia umyślności sprawcy;

5. art. 5 § 2 k.p.k. poprzez brak uwzględnienia niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego, zwłaszcza w odniesieniu do okoliczności zakresu wiedzy oskarżonego o przestępnych zamierzeniach i działaniach B. P. posługującej się udzielonym jej przez oskarżonego pełnomocnictwem (w tym w szczególności co do wprowadzenia banku w błąd odnośnie zatrudnienia i zarobków oskarżonego oraz wartości nabytej nieruchomości); tym samym rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości co do umyślności i postaci zamiaru na niekorzyść oskarżonego;

II.  dokonanie błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, wyrażającym się w:

1. przyjęciu, że Ł. W. (1) miał działać wspólnie i w porozumieniu z B. P. w zakresie doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w sytuacji, gdy nie przemawia za tym żaden dowód zgromadzony w sprawie, a szereg przeprowadzonych dowodów temu zaprzecza, (opinia kryminalistyczno- grafologiczna, zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, wyjaśnienia oskarżonego), zaś samo udzielenie przez Ł. W. (1) pełnomocnictw nie wykazuje, by oskarżony miał wiedzę co do sposobu wykorzystania tych pełnomocnictw - oskarżony nie posiadał wiedzy co do szczegółów przeprowadzanych transakcji i nie był ani w T., ani w S. w czasie, gdy umowy były zawierane; wszelkie czynności wykonywała B. P., zaś żaden dowód przeprowadzony w sprawie nie wskazywał, by Ł. W. (1) miał przekazywać oskarżonej dyspozycje w przedmiocie szczegółów transakcji ani że oskarżona przekazywała Ł. W. (1) informacje w tym zakresie (dane, opis, adres, cena czy wartość nabywanej nieruchomości, treść składanych oświadczeń i dokumentacji nt. zatrudnienia i zarobków oskarżonego);

rzekomego oszukańczego zamiaru po stronie Ł. W. (1), a w konsekwencji istnienia okoliczności obciążającej Ł. W. (1) w postaci działania wspólnie i w porozumieniu w popełnieniu przestępstwa, nie dowodzi również to, że ostatecznie to Ł. W. (1) stał się właścicielem przedmiotowej nieruchomości, skoro nieruchomość ta nie przedstawiała sobą żadnej realnej wartości, kwota uruchomionego kredytu nigdy nie trafiła do oskarżonego oraz to po stronie oskarżonego powstało zadłużenie wobec banku wielokrotnie przewyższające wartość nabywanej nieruchomości;

2. przyjęciu, iż „oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z B. P., celem osiągnięcia korzyści majątkowej, o czym świadczy wartość wyłudzonego kredytu hipotecznego" (zob. str. 18 uzasadnienia), pomimo iż jedna okoliczność nie wynika logicznie z drugiej oraz oskarżony żadnej korzyści nie osiągnął ani osiągnąć nie próbował;

3. braku ustalenia, że to wyłącznie dzięki inicjatywie oskarżonego Ł. W. (1) przestępstwo zostało ujawnione, mimo iż Ł. W. (1) nie miał żadnego interesu osobistego w ujawnianiu tego przestępstwa (nastąpiło to już bowiem po prawomocnym zakończeniu sprawy cywilnej z powództwa pokrzywdzonego banku);

4. braku ustalenia, że oskarżony Ł. W. (1) nie odniósł żadnej korzyści z popełnia przestępstwa (okoliczność ta wynika jednak pośrednio z treści rozstrzygnięcia sądu co do środków karnych oraz kosztów postępowania);

5. ustaleniu wysokiego stopnia winy oskarżonego oraz wysokiego stopnia szkodliwości przypisanego mu przestępstwa wbrew okolicznościom opisanym w punktach 2 i 3 wskazującym na niski stopień winy i społecznej szkodliwości czynu;

Nadto, z daleko posuniętej ostrożności zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary poprzez wymierzenie mu najsurowszej kary, przewidzianej przez Kodeks karny, tj. kary pozbawienia wolności, z pominięciem okoliczności, iż ewentualna rola oskarżonego w popełnieniu przestępstwa była drugorzędna a ponadto to sam oskarżony ujawnił przed organami ścigania fakt popełnienia przestępstwa oraz jego istotne okoliczności, w konsekwencji czego istniały uzasadnione przesłanki do zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 2 k.k.

Wobec powyższego wnoszę o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez uniewinnienie Ł. W. (1) od zarzucanego mu czynu.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżył przedmiotowy wyrok w części, tj. w zakresie pkt 4 wyroku – orzeczenia o karze ( środku kompensacyjnym) oraz w zakresie kosztów postepowania – na niekorzyść oskarżonych B. P. i Ł. W. (1).

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 § 1a, 2 i 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k. polegająca na:

- nie zasądzeniu na rzecz pokrzywdzonego (...) odsetek i kosztów ponad zasadzony kapitał

- zasądzenia kwoty 221 122, 15 CHF ze wskazaniem, iż jest to równowartość 479 591,84 zł, co czyni wyrok niewykonalnym w tym zakresie

- brak obowiązku naprawienia szkody także od oskarżonego Ł. W. (1),

- rażącej niewspółmierności środka kompensacyjnego orzeczonego wobec oskarżonej poprzez orzeczenie naprawienia szkody jedynie w części, w sytuacji kiedy ustalone okoliczności sprawy wskazują, iż obowiązek naprawienia szkody powinien zostać orzeczony w całości, tj. w kwocie 392 391,33 CHF.

2. obrazę przepisów prawa procesowego, tj. art. 627 k.p.k. polegająca na nie zasadzeniu na rzecz oskarżyciela posiłkowego wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie.

Na podstawie art. 437 2 k.p.k. apelujący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie solidarnie wobec oskarżonych B. P. i Ł. W. (1) środka kompensacyjnego na podstawie art. 46 § 1 k.k. w postaci obowiązku naprawienia szkody w kwocie 392 391, 33 CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, oraz zasądzenie wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika,

2. zasądzenie od oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za postepowanie odwoławcze,

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia obowiązku naprawienia szkody jako środka kompensacyjnego i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu w Koszalinie do ponownego rozpoznania, oraz zasądzenie wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika, według norm przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu odwoławczego zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy, w zakresie czynu przypisanego oskarżonej B. P. został w zasadniczej części prawidłowo oceniony przez Sąd I instancji z zachowaniem reguł dowodzenia wynikających z przepisu art. 7 k.p.k. z zachowaniem zasady obiektywizmu i dał on podstawę do ustalenia odpowiedzialności oskarżonej za popełnione przestępstwo. Jedynie zmiany opisu wymagała kwestia współdziałania oskarżonej B. P. z inną osobą, albowiem pogłębiona analiza materiału dowodowego, a w szczególności wyjaśnień złożonych przez współoskarżonego Ł. W. (1) prowadziła do wniosku, iż oskarżona dopuszczając się przedmiotowego przestępstwa działała wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą, a nie z Ł. W. (1). W tym zakresie należy podkreślić, iż zaprezentowana w pisemnych motywach wyroku ocena wyjaśnień oskarżonego Ł. W. (1) nie zasługuje na ochronę wynikająca z art. 7 k.p.k. a jawi się jako pobieżna i lakoniczna. W zasadzie Sąd Okręgowy ograniczył się do jednego zdania, wskazując, że odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego Ł. W. (1), albowiem nie korespondowały one ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Nie wskazując już jakie to konkretnie dowody miałyby podważać wiarygodność relacji oskarżonego. Tymczasem oskarżony Ł. W. (1) od początku prezentował jednoznaczną postawę, a jego wyjaśnienia były konsekwentne i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. Mianowicie oskarżony od początku nie zaprzeczał udzieleniu pełnomocnictwa, do czego doszło przed notariuszem. Wskazywał, iż zrobił tak na prośbę kolegi, którego danych już nie pamięta, a który miał mieć problemy finansowe – zabrakło mu gotówki przy budowie domu. Jak wynika z wyjaśnień oskarżonego na tym jego rola miała się zakończyć i nie miał on żadnej wiedzy ani o nabytej w jego imieniu nieruchomości w T., ani też o zaciągniętym na jego dane kredycie bakowym, w związku z którym postawiono zarzut jemu oraz współoskarżonej B. P., a o przedmiotowym kredycie dowiedział się po kilku latach kiedy pokrzywdzony bank (...) S.A. wystąpił o zapłatę należności wynikających z zawartej umowy kredytowej. Takiej treści wyjaśnienia oskarżonego Ł. W. (1) nie pozostają w opozycji do zgromadzonych dowodów, z których nie wynika, aby przebieg zdarzeń przez niego przedstawiony miał być inny. Mianowicie poza przedmiotowymi pełnomocnictwami notarialnymi wykorzystanymi do popełnienia przestępstwa oszustwa bankowego nie ma podpisów oskarżonego na żadnych innych dokumentach, co wynika również z opinii biegłego grafologa, ani też nie ma żadnych materiałów dowodowych wskazujących na jakikolwiek udział oskarżonego Ł. W. (1) w działaniu wspólnie i w porozumieniu z oskarżoną B. P. w wyłudzeniu kredytu. Mało tego z dokumentacji bankowej nie wynika, aby oskarżony Ł. W. (1) miał jakikolwiek udział, czy nawet wiedzę w zakresie rozdysponowania środków finansowych uzyskanych z udzielonego kredytu, otwierał czy zamykał kąta bankowe z tym związane, czy też dokonywał jakichkolwiek wpłat na poczet rat kredytowych, które przez kilka lat wpływały, a były dokonywane przez współoskarżoną B. P., członków jej rodziny, czy też na dane innych osób, w tym też jak się okazało osób nieistniejących, fikcyjnych. W światle takich ustaleń faktycznych, oraz zachowania oskarżonego, który pomimo wyroku oddalającego powództwo pokrzywdzonego banku o zapłatę zaległych należności wynikających z przedmiotowej umowy kredytowej zdecydował się złożyć zawiadomienie o przestępstwie sam czując się oszukany, na skutek zaciągnięcia na jego osobą wskazanego kredytu dotyczącego tak wysokiej kwoty, należało uznać, iż jego postawa koresponduje ze złożonymi wyjaśnieniami, a on sam poza chęcią pomocy koledze skutkującą udzieleniem pełnomocnictw, nie brał udziału w porozumieniu dotyczącym wyłudzenia kredytu przez B. P. i w dalszych czynnościach związanych z tym przestępstwem, a w szczególności też nie miał wiedzy co do kwestii wielkości uzyskanego kredytu, którego wysokość przekroczyła i to istotnie wartość ustaloną dla mienia znacznej wartości. W tym zakresie zrozumiałe wydają się być wyjaśnienia oskarżonego Ł. W. (1), który jak sam wskazał, a zostało to też potwierdzone innymi dowodami, w tamtym okresie czasu nie pracował, był osobą bezrobotną, w kryzysie związanym z uzależnieniem i nie spodziewał się, że w takiej sytuacji - kiedy nie ma zdolności kredytowej może być mu udzielony jakiś większy kredyt. Dlatego też należało, uznając za w części uzasadnione zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego Ł. W. (1) zmienić opis czynu zarówno w zakresie dotyczącym oskarżonego Ł. W. (1), co do którego zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał – był niewystarczający dla przypisania oskarżonemu współsprawstwa, tak jak uczynił to Sąd I instancji, a jedynie pomocnictwa do czynu z art. 286 § 1 k.k., jak też w zakresie czynu przypisanego oskarżonej B. P., którego ta ostatnia dopuściła się współdziałając wspólnie i w porozumieniu - ale nie z oskarżonym Ł. W. (1), a inną z nieustaloną osobą.

Odnosząc się szczegółowo do pierwszego z zarzutów apelacyjnych obrońcy oskarżonej B. P., dotyczącego naruszenia przepisów postępowania, mającego wpływ na treść orzeczenia trzeba wskazać, iż zarzucając naruszenie przepisu art. 404 § 2 k.p.k. poprzez kontynuowanie postępowania sądowego pomimo odroczenia skarżący po pierwsze nie wskazał, w jaki sposób ewentualne naruszenie miałoby skutkować wydaniem niesłusznego w jego ocenie wyroku, a po drugie będąc obecny na rozprawie nie domagał się prowadzenia rozprawy od początku w całości, czy też powtórzenia konkretnych czynności dowodowych. Dodatkowo trzeba wskazać, iż rozprawa nie została zamknięta w dniu kiedy Sąd postanowił w trybie art. 404 § 2 k.p.k. kontynuować postępowanie pomimo odroczenia, którego okres był ponad roczny, ale spawa była rozpoznawana na jeszcze jednym terminie rozprawy i obrona miała możliwość ewentualnego złożenia wniosków procesowych czy też dowodowych, czego nie uczyniła. Nie bez znaczenia jest przy tym okoliczność procedowania Sądu w okresie pandemii Cowid, co bez wątpienia mogło wpłynąć na wydłużenie okresu odroczenia pomiędzy rozprawami, czego skarżący zdaje się nie zauważać, wskazując w apelacji, iż w okresie odroczenia nie zaistniały jakiekolwiek wyjątkowe okoliczności uzasadniające odstąpienie od zasady prowadzenia odroczonej rozprawy od początku.

W zakresie natomiast naruszenia art. 7 k.p.k. (zarzuty zawarte w apelacjach obrońców obydwu oskarżonych) poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego trzeba wskazać, iż w części zarzuty apelujących zasługują na uwzględnienie, w szczególności w zakresie oceny dowodu z opinii biegłej z zakresu rachunkowości, księgowości i ekonomii przedsiębiorstw, która przez Sąd ad quo została uznana za pełną, w sytuacji kiedy po pierwsze biegła w opinii w swoich wyliczeniach nie uwzględniła wpłaty na poczet wierzytelności baku kwoty uzyskanej w toku egzekucji komorniczej, jak również nie dokonała wyliczeń przy założeniu nieważności zawartej umowy i uwzględnieniu kwoty rzeczywiście wypłaconej w złotych polskich na poczet której to wierzytelności dokonywano konkretnych wpłat również w złotych polskich. W tym zakresie Sąd wykazał się niekonsekwencją, albowiem pomimo dopuszczenia dowodu z opinii biegłej i uznania ją za pełną, aczkolwiek – co powyżej wykazano, nie posiada ona takiego przymiotu, ostatecznie procedując w zakresie obowiązku naprawienia szkody nie oparł się na wyliczeniach dokonanych przez biegłą, a określił wielkość szkody pozostającej do naprawienia w chwili orzekania na kwotę odpowiadającą wielkości nominalnej udzielonego kredytu w momencie zawarcia umowy, pomimo iż na poczet wierzytelności dokonywano wpłat, a nadto zaliczono kwotę uzyskaną z przeprowadzonej egzekucji. W tym zakresie należało uznać, że rozstrzygnięcie Sądu orzekającego w sprawie w zakresie zastosowania art. 46 § 1 k.k. było nieprawidłowe, a z uwagi na potrzebę uzupełnienia materiału dowodowego przedwczesne, w związku z tym, w zakresie orzeczenia Sądu zawartego w punkcie 4 dyspozytywnej zaskarżonego wyroku nastąpiło rozstrzygnięcie kasatoryjne.

W ramach tego samego zarzutu apelacyjnego obrońca oskarżonej B. P. zarzucił nadto Sądowi Okręgowemu naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oceny zeznań świadka R. S. (1) (podobnie obrońca oskarżonego Ł. W. (1) w punkcie 1 e) apelacji), w zakresie wartości kredytowanej nieruchomości, oraz zeznań świadków B. S., B. Ż. i A. K., które były pracownikami pokrzywdzonego banku uczestniczącymi w procesie udzielania przedmiotowego kredytu i odpowiadały za prawidłowość procesu udzielania kredytu, a w swoich zeznaniach miały przedstawić, w ocenie obrony istotne okoliczności dotyczące tego procesu.

Powyższe zarzuty, okazały się chybione. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że swobodna ocena dowodów opisana w art.7 k.p.k. nie oznacza, jakby chciał tego skarżący, oceny zgodnej ze stanowiskiem oskarżonej, dążącej do uniknięcia odpowiedzialności karnej, wbrew poczynionym w sprawie ustaleniom. Zarzut naruszenia art.7 k.p.k. powinien wykazywać konkretne błędy, których dopuścił się Sąd Okręgowy w sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu, a nie sprowadzać się do podkreślania, że dokonana przez Sąd I instancji ocena dowodów i poczynione na ich podstawie ustalenia faktyczne są z perspektywy strony nieprawidłowe, i zaprezentowania własnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a tak należy podsumować stanowisko wyrażone przez skarżącego w apelacji. W trym zakresie całkowicie zgodzić należy się ze stanowiskiem Sądu I instancji, dotyczącym uznania zeznań świadka R. S. (2) za niewiarygodne w zakresie wartości kredytowanej nieruchomości, z uwagi na ich sprzeczność ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym dotyczącym wartości wskazanej nieruchomości, w tym z zeznaniami świadków M. T. i M. S., a nadto wynikami oszacowania przedmiotowej nieruchomości w trakcie postępowania egzekucyjnego. Wskazać przy tym należy, iż sam świadek w okresie zaledwie kilku miesięcy wcześniej nabył przedmiotową nieruchomość, za cenę ponad dziesięciokrotnie niższą, od tej widniejącej w umowie z dnia 16 października 2007r., kiedy to zbył nieruchomość formalnie na rzecz oskarżonego Ł. W. (1), reprezentowanego przez oskarżoną B. P. – działającą jako jego pełnomocnik. Trzeba zaznaczyć, iż w przeciągu tych kilku miesięcy nie zdarzyło się nic szczególnego co tak diametralnie podniosłoby wartość, a tym samym cenę nieruchomości, a sam świadek mając jak sam podaje wiedzę i doświadczenie w zakresie obrotu nieruchomościami musiał sobie zdawać sprawę z rzeczywistej wartości sprzedawanej nieruchomości i znaczącym zawyżeniu ceny. Tym bardziej, iż z zeznań świadka M. T., która kilka miesięcy wcześniej zbyła nieruchomość świadkowi R. S. (2) wynika, że rzeczywisty stan nieruchomości był niekorzystny zarówno z uwagi na jej położenie jak i stan techniczny. W zakresie natomiast zeznań świadków B. S., B. Ż. i A. K., które były pracownikami pokrzywdzonego banku uczestniczącymi w procesie udzielania przedmiotowego kredytu i odpowiadały za prawidłowość procesu udzielania kredytu, trzeba wskazać, iż Sąd Okręgowy nie uznał tych zeznań za nieprawdziwe a jedynie wskazał, iż zeznania wymienionych świadków nie przyczyniły się do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie, co w żaden sposób nie wpłynęło na kwestionowane rozstrzygnięcie Sądu albowiem wymienieni świadkowie w zasadzie zeznawali co do okoliczności wynikających z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, nie pamiętając z uwagi na upływ czasu szczegółów związanych z tym konkretnym kredytem. Poza tym, w sytuacji kiedy oskarżona B. P. działając jako pełnomocnik oskarżonego Ł. W. (1) i działając rzekomo w jego imieniu składała dokumenty związane z zawarciem umowy kredytowej, świadkowie jako pracownice banku mogły nie mieć zastrzeżeń do przebiegu procedury związanej z udzielaniem kredytu, tym bardziej, iż oskarżona trudniąc się pośrednictwem w zawieraniu umów kredytowych z bankami mogła być dobrze przygotowana, w szczególności chcą uniknąć ewentualnych podejrzeń.

Zatem, z pośród zarzutów dotyczących obrazy przepisów postępowania, poprzez naruszenia art. 7 k.p.k. w wyniku dokonania niewłaściwej oceny zebranych dowodów jedynie w części należało zgodzić się ze skarżącymi, a mianowicie w zakresie oceny wyjaśnień współoskarżonego Ł. W. (1), które niezasadnie zostały uznane przez Sąd meriti za niewiarygodne, bez szczegółowego odniesienia się do ich treści i ewentualnej niezgodności ze zgromadzonym materiałem dowodowym, o czym była mowa na początku niniejszego uzasadnienia, jednakże wbrew twierdzeniom apelującego (obrońcy oskarżonej B. P.) Ł. W. (1), w swoich wyjaśnieniach wcale nie potwierdził faktu zaciągnięcia kredytu bankowego przez siebie i na swoją rzecz z przeznaczeniem dla kolegi, któremu chciał pomoc, a potwierdził, że na prośbę kolegi udzielił w kancelarii notarialnej pełnomocnictw, mówiąc „podpisałem te papiery”. Niemniej, nawet ta odmienna ocena wyjaśnień współoskarżonego Ł. W. (1), w światle całego materiału dowodowego nie może skutkować uwzględnieniem wniosków zawartych w obydwu apelacjach obrońców o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych B. P. (wniosek obrońcy oskarżonej B. P.) i Ł. W. (1) (wniosek obrońcy oskarżonego Ł. W. (1)) od popełnienia zarzucanych im czynuów a jedynie skutkowało zmianami w zakresie opisu czynów, a co do oskarżonego Ł. W. (1) również kwalifikacji i konsekwencji prawnych jego działania.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut obrazy art. 410 k.p.k., ponieważ w sprawie zgromadzono kompletny materiał dowodowy (poza kwestią ustalenia aktualnej wysokości szkody), który został poddany ocenie przez Sąd Okręgowy, przedstawionej w pisemnych motywach wyroku, z zastosowaniem reguł dowodzenia i wnioskowania wynikających z przepisów kodeksu postępowania karnego, a to, że wnioski z przeprowadzonej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie pozwoliły na dokonanie ustaleń faktycznych zgodnych z przyjętą przez oskarżoną B. P. linią obrony, mającą na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej za zarzucany jej czyn, nie uzasadnia postawienia zarzutu obrazy art. 410 k.p.k., tym bardziej iż oskarżona zarówno na etapie postępowania przygotowawczego jak i przed Sądem odmówiła złożenia wyjaśnień, ograniczając się do stwierdzenia, iż nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego czynu. Apelujący tymczasem nie wskazał, w jaki sposób dokonując oceny dowodów i wyciągając wnioski skutkujące ustaleniami w zakresie sprawstwa i winy oskarżonej Sąd miałby dokonując ustaleń powoływać się na jej pisemne oświadczenie, w którym poza ogólnym opisem swojej działalności gospodarczej i zaprzeczeniem sprawstwu nie podaje żadnych szczegółów, zasłaniając się niepamięcią w zakresie tej konkretnej umowy kredytowej i działania w charakterze pełnomocnika tego konkretnego – rzekomego klienta jej agencji, jakim miałby być Ł. W. (1). W tym miejscu należy podkreślić, iż Sąd rozpoznając sprawę dokonuje ustaleń faktycznych na podstawie dowodów uznanych za wiarygodne i miarodajne dla ustalenia konkretnego zdarzenia faktycznego i nie ma obowiązku przywoływania dowodów na których się nie oparł, a tym bardziej pism procesowych stron.

Przechodząc do kolejnych zarzutów apelacyjnych dotyczących błędu w ustaleniach faktycznych trzeba zaznaczyć, iż zarzuty te zostały nieprawidłowo sformułowane albowiem tylko w przypadku nie kwestionowania dokonanej przez Sąd oceny zgromadzonego materiału dowodowego zarzuty takie mogłyby być podnoszone, w sytuacji kiedy w oparciu o tak prawidłowo oceniony materiał dowodowy- według skarżącej strony, Sąd następnie dokonał nieprawidłowych, bezpodstawnych i błędnych ustaleń faktycznych co w niniejszej sprawie nie wystąpiło. Na marginesie zatem można wskazać iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych z art.438 pkt 3 k.p.k. ma miejsce wtedy, gdy pomimo prawidłowej oceny dowodów, formułowane na ich podstawie wnioski są nielogiczne lub sprzeczne z doświadczeniem życiowym albo wskazaniami wiedzy. Tymczasem analiza zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, sformułowanego w apelacji obrońcy oskarżonej, uzasadnia stwierdzenie, że nie jest to samoistny błąd w rozumieniu art.438 pkt 3 k.p.k., a zarzut ma charakter wtórny wobec podnoszonej obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść rozstrzygnięcia, a polegającej na dowolnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, naruszającej regułę z art.7 k.p.k., dlatego też Sąd Apelacyjny odniósł się do wskazanych w apelacji okoliczności związanych z dokonanymi przez Sąd I instancji ustaleniami faktycznymi, powyżej, analizując zarzut dowolnej oceny zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego.

Również niezasadne okazały się zarzuty obrońcy oskarżonej B. P. w zakresie naruszenia przepisów prawa materialnego, a to art. 286 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k. i 294 § 1 k.k. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji kiedy skarżący formułuje je w oderwaniu od poczynionych przez Sąd meriti ustaleń faktycznych wynikających z dokonanej oceny materiału dowodowego w sposób odmienny od apelującego. Dla pełnego obrazu i oceny podjętych przez oskarżoną B. P. działań w aspekcie przepisów prawa karnego należy wskazać, że słusznie jej zachowanie zostało zakwalifikowane jako wypełniające znamiona kumulatywnie przepisów art. 286 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k. i 294 § 1 k.k. podjęte ze z góry powziętym zamiarem i to we współdziałaniu wspólnie i w porozumieniu z inną - jak się okazało nieustaloną osobą. Mianowicie w sytuacji, kiedy oskarżona B. P. posługując się pełnomocnictwami notarialnymi dokonywała kolejnych czynności faktycznych i prawnych, jak zakup działki gruntowej, wypełnienie i złożenie dokumentacji kredytowej w tym złożenie zaświadczeń o rzekomym zatrudnieniu formalnego kredytobiorcy i dalej uczestniczyła w całym procesie kredytowym w celu uzyskania przedmiotowego kredytu bez jakichkolwiek ustaleń, zaangażowania a nawet wiedzy Ł. W. (1), jej zachowanie bez wątpienia wypełniło znamiona przestępstwa opisanego w wymienionych przepisach. Z pewnością jej rola nie ograniczała się do zwyczajnego pośrednictwa w uzyskaniu kredytu dla innej osoby, w tym przypadku Ł. W. (1), a świadczy o tym wiele faktów związanych zarówno z samym procesem uzyskania kredytu, jak złożenie nieprawdziwych zaświadczeń o zatrudnieniu Ł. W. (1), gdzie ten ostatni miałby być zatrudniony między innymi w firmie powiązanej rodzinnie z oskarżoną B. P., co nie było prawdą, a nadto fakt dostępu oskarżonej do środków udzielonego kredytu i spłacania rat kredytowych w okresie późniejszym, w tym przy wykorzystaniu członków rodziny, czy też dokonywanie wpłat na dane innych, w tym fikcyjnych osób. W sytuacji, kiedy to Ł. W. (1) byłby rzeczywistym kredytobiorcą, a oskarżona tylko pośrednikiem nie byłoby żadnego uzasadnienia dla dokonywania przez oskarżoną wielokrotnych wpłat na poczet rat kredytowych, angażowania w to innych osób, pomijając już fakt ewentualnego wyłożenia gotówki na zakup nieruchomości w T., do którego doszło przed uzyskaniem środków z kredytu bankowego, a które z całą pewnością nie pochodziły od oskarżonego Ł. W. (1), będącego w tym czasie bez stałej pracy i w trudnej sytuacji finansowej oraz osobistej. Wreszcie, posługując się uzyskanym pełnomocnictwem po prawie trzech latach od uzyskania i zawarcia umowy kredytowej oskarżona przeniosła własność nieruchomości, położonej w T., a stanowiącej zabezpieczenie przedmiotowego kredytu na swojego brata A. P., również nie porozumiewając się w tym aspekcie w jakikolwiek sposób z rzekomym mocodawcą, w imieniu którego miała występować, tj. z Ł. W. (1). Wszystkie te okoliczności, wynikające głównie z dokumentów, a więc dowodów obiektywnych wskazują jednoznacznie, że oskarżona doskonale zdając sobie sprawę z fikcyjności formalnego kredytobiorcy współdziałając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, posługując się przy tym nieprawdziwymi zaświadczeniami o zatrudnieniu, wprowadziła w błąd pracowników banku co do zdolności kredytowej Ł. W. (1), doprowadzając ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości. Z uwagi na wartość udzielonego kredytu i wysokość dokonanych wypłat kolejnych transz kredytowych nie ma wątpliwości, iż w sprawie będzie miał zastosowanie art. 294 § 1 k.k., co również kwestionuje skarżący. Zatem mając to na uwadze, w aspekcie ustalonego zachowania oskarżonej w procesie prowadzącym do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej, ale też w okresie następującym po tych zdarzeniach, co powyżej wykazano, należało uznać, iż dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne w zakresie czynu ciągłego przypisanego oskarżonej są prawidłowe (oczywiście z uwzględnieniem dokonanej zmiany w opisie czynu), oparte na właściwej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Jedynie w części apelacja obrońcy oskarżonej B. P. zasługiwała na uwzględnienie, mianowicie w zakresie orzeczenia Sądu od quo w przedmiocie obowiązku naprawienia szkody, w trybie art. 46 § 1 k.k., gdzie obowiązek ten został nałożony na oskarżoną co do całości kwoty udzielonego kredytu (i to z podaniem dwuwalutowości roszczenia) w sytuacji kiedy zgromadzony materiał dowodowy nie uzasadniał takiego postąpienia, albowiem na poczet udzielonego kredytu dokonywano licznych wpłat, a ponadto zaliczono kwotę uzyskaną w wyniku licytacji nieruchomości stanowiącej jej zabezpieczenie. Zgodnie natomiast z treścią art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w dacie czynu, a więc przed zmianą dokonaną z dniem 1 lipca 2015r. na wniosek pokrzywdzonego Sąd zobligowany był do nałożenia obowiązku naprawienia szkody, przy czym chodzi o szkodę rzeczywiście występującą w mieniu pokrzywdzonego na datę wyrokowania. W niniejszej sprawie z uwagi na wpłaty dokonane na poczet kredytu z pewnością ta szkoda nie będzie tożsama z wielkością dokonanych wypłat tytułem kredytu, a z uwagi na ilość dokonywanych wpłat na poczet rat kredytowych celowym wydaje się uzyskanie w tym zakresie uzupełniającej opinii biegłego, który winien dokonując stosownych wyliczeń ustalić kwotę należności głównej pozostałą do spłaty wyrażoną w złotych polskich.

Również należało się zgodzić z apelującym w zakresie naruszenia przepisów art. 33 § 3 k.k., gdzie Sąd ustalając wysokość jednej stawki dziennej orzeczonej kary grzywny nie uwzględnił należycie dyrektyw wynikających z tego przepisu i sytuacji finansowej oskarżonej w chwili orzekania. W sytuacji, kiedy oskarżona B. P., była osobą bezrobotną zarejestrowaną we właściwym urzędzie pracy, bez prawa do zasiłku niezasadnym było określenie wysokości jednej stawki dziennej grzywny na poziomie 300 zł, dlatego też mając to na uwadze oraz ogólne dyrektywy wymiaru kary, dotyczące współmierności orzeczonej kary do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu Sąd Apelacyjny w tym zakresie obniżył wysokość jednej stawki dziennej grzywny do kwoty 100 zł.

W zakresie większości zarzutów apelacyjnych zawartych w apelacji oskarżonego Ł. W. (1) stanowisko Sądu Apelacyjnego zostało przedstawione we wcześniejszych rozważaniach, gdzie wskazano między innymi na uchybienia w zakresie oceny dowodu z wyjaśnień oskarżonego Ł. W. (1). W tym miejscu należy dodatkowo zaznaczyć, iż rzeczywiście Sąd I instancji rozpoznając sprawę całkowicie pominął istotną okoliczność, a mianowicie fakt założenia zawiadomienia o przestępstwie przez Ł. W. (1), co w powiazaniu z jego wyjaśnieniami i pozostałym materiałem dowodowym (w tym opiniami grafologicznymi), co wcześniej podnoszono wskazuje na błędną ocenę jego wyjaśnień, w których zaprzeczał aby działał wspólnie i w porozumieniu z oskarżoną B. P., ograniczając swoją rolę do udzielenia pełnomocnictw w kancelarii notarialnej, co uczynił na prośbę kolegi. W tym miejscu zgodzić należy się z obrońcą oskarżonego Ł. W. (1), że Sąd całkowicie pominął przy wyrokowaniu fakt ujawnienia przestępstwa przez samego oskarżonego Ł. W. (1) (przez złożenie stosownego zawiadomienia), motywów jakie przyświecały oskarżonemu w złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, braku osobistego udziału oskarżonego w jakichkolwiek czynnościach zmierzających bezpośrednio do zaciągnięcia kredytu bądź nabycia nieruchomości (w tym brak podpisu pod dokumentami mającymi potwierdzić fakt jego zatrudnienia i osiągane zarobki, potwierdzony opinią kryminalistyczną). Rzeczywiście wyrokując Sąd ten przyjął ( w ślad za oskarżycielem) bez wskazania konkretnych przesłanek i dowodów, że oskarżony Ł. W. (1) działał ze z góry powziętym zamiarem i miał wiedzę o przestępnych zamiarach B. P., co było nieuprawnione w świetle zebranego materiału dowodowego. Materiał ten nie wymagał również uzupełnienia w sposób wskazywany w apelacji obrońcy, w kontekście zarzutu obrazy przepisu art. 170 § 1 pkt 1,2,3 i 5 k.p.k. w zw. z art. 18 § 3 ustawy Prawo o notariacie, poprzez oddalenie wniosku o przesłuchanie w charakterze świadka notariusza przed którym dokonano czynności udzielenia pełnomocnictw dla B. P., tj. W. Z., albowiem oskarżony Ł. W. (1) w swoich wyjaśnieniach nie kwestionował udzielenia pełnomocnictw, która to czynność jest czynnością jednostronną, nie wymagającą udziału osoby której udziela się pełnomocnictwa, a ponadto wskazywał na okoliczności z tym związane w tym powody dla których zgodził się i udzielił pełnomocnictw. Zatem przesłuchanie w charakterze świadka notariusza przed którym dokonano czynności prawnej, na wskazywane w apelacji okoliczności nie miałoby znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i słusznie wniosek dowodowy w tym zakresie został przez Sąd meriti oddalony.

Niemniej, pomimo zasadności części zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego Ł. W. (1) i podzielenia przedstawionej na ich poparcie argumentacji nie można było postąpić w postulowany w apelacji sposób i uniewinnić oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, albowiem pomimo braku podstaw w zebranym materiale dowodowym do przypisania oskarżonemu przestępstwa popełnionego ze z góry powziętym zamiarem, wspólnie i w porozumieniu z B. P. zachowanie oskarżonego Ł. W. (1) polegające na udzieleniu pełnomocnictw, w bardzo szerokim zakresie, w tym do zaciągania kredytu w dowolnej wysokości i w dowolnym banku, w aspekcie udzielenia tych pełnomocnictw w podanych przez samego oskarżonego okolicznościach, gdzie zrobił to na prośbę kolegi aby pomóc mu w problemach finansowych należało zakwalifikować jako udzielenie pomocnictwa do przestępstwa oszustwa. Ł. W. (1) jak sam podał, w tamtym okresie nie miał stałej pracy, miał trudną sytuację finansową, pełnomocnictw udzielił osobie całkowicie nieznanej, jaką okazała się B. P., zdając sobie sprawę z okoliczności ich udzielenia. Przy tym zważywszy na luźną znajomość z osobą, na prośbę której zgodził się udzielić pełnomocnictw (oskarżony znał ją od kilku miesięcy i nie był w stanie podać jej danych), oraz przekazaną mu informację o potrzebie uzyskania funduszy oczywistym jest, iż Ł. W. (1) zdawał sobie sprawę z tego, iż przy użyciu tych pełnomocnictw dojdzie do uzyskania kredytu i działał właśnie w tym celu, gdzie pobudką jego zachowania była chęć pomocy koledze w problemach finansowych. Rzeczywiście udzielone przez niego pełnomocnictwa zostały następnie wykorzystane w procesie kredytowym przez oskarżoną B. P., dlatego też mając te okoliczności na uwadze należało zmienić opis czynu jak i kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu Ł. W. (1), co znalazło wyraz w punkcie I wyroku. Przy czym należało uznać w realiach niniejszej sprawy, iż swoim zachowaniem oskarżony ułatwił popełnienie przestępstwa oszustwa typu podstawowego, kwalifikowanego z art. 286 § 1 k.k. albowiem brak jest dowodów wskazujących na jego świadomość w momencie udzielania pełnomocnictw co do wysokości kredytu, a w szczególności że będzie to kredyt dotyczący mienia znacznej wartości, a objęcia świadomością tego znamienia czynu zabronionego nie można domniemywać.

Wobec kasatoryjnego charakteru rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego co do zawartego w punkcie 4 zaskarżonego wyroku obowiązku naprawienia szkody odnoszenie się do zarzutów apelacji oskarżyciela posiłkowego dotyczącego kwestii w szczególności wysokości szkody jest bezprzedmiotowe, albowiem w tym zakresie konieczne jest dokonanie dodatkowych ustaleń i wyliczeń przez biegłego. Na marginesie jedynie można zaznaczyć, iż w niniejszej sprawie z uwagi na zmianę przepisów dotyczących określonego w art. 46 § 1 k.k. obowiązku naprawienia szkody będzie miał zastosowanie przepis art. 4 § 1 k.k. nakazujący stosowanie przepisów względniejszych dla oskarżonego w przypadku ich innego brzmienia w dacie orzekania, od tych obowiązujących w dacie czynu, a zatem w rozpatrywanym przypadku w grę może wchodzić jedynie orzekanie o środku karnym, a nie środku kompensacyjnym.

Wniosek

Obrońca oskarżonej B. P. wniósł o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

- zasądzenie na rzecz oskarżonego kosztów postepowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych przy uwzględnieniu kosztów postepowania odwoławczego,

- - zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów.

Obrońca oskarżonego Ł. W. (1) wniósł o:

O zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie solidarnie wobec oskarżonych B. P. i Ł. W. (1) środka kompensacyjnego na podstawie art. 46 § 1 k.k. w postaci obowiązku naprawienia szkody w kwocie 392 391, 33 CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, oraz zasądzenie wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika,

- ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie obowiązku naprawienia szkody i przekazanie sprawy w tym zakresie Sadowi Okręgowemu w Koszalinie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zawarty w apelacji wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej B. P. od popełnieni zarzucanego jej czynu okazał się bezzasadny, albowiem Sąd I instancji prawidłowo ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy kierując się zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 7 k.p.k. i dokonał ustaleń faktycznych dotyczących czynu popełnionego przez oskarżoną, zasługujących na aprobatę (z uwzględnieniem dokonanej zmiany w opisie czynu) a jej zachowanie prawidłowo ocenił pod kątem kwalifikacji prawnej.

Również na uwzględnienie nie zasługiwał wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania albowiem w obecnym stanie prawnym wydanie rozstrzygnięcia kasatoryjnego nie jest możliwe bez wystąpienia przesłanek


normatywnych z art. 437 § 2 k.p.k. zdanie drugie, tj. wyłącznie wypadki wskazane w art. 439 § 1 k.p.k. i art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości. Sam skarżący przy tym nie wskazywał, aby zachodziła potrzeba przeprowadzenia przewodu sądowego w całości, nie było zatem podstaw do ewentualnego uwzględnienia wniosku w postulowany sposób. Jedynie w zakresie orzeczenia o karze, a konkretnie środku karnym (według przepisów Kodeksu Karnego w brzmieniu obowiązujących w dacie czynu) zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę Sadowi Okręgowemu w Koszalinie do ponownego rozpoznania, albowiem na obecnym etapie postępowania z uwagi na potrzebę uzyskania uzupełniającej opinii biegłego brak było możliwości zweryfikowania i ustalenia wysokości rzeczywistej szkody w mieniu pokrzywdzonego.

Brak było również podstaw do uwzględnienia zawartego w apelacji wniosku obrońcy oskarżonego Ł. W. (1) o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, z przyczyn podanych we wcześniejszej części uzasadnienia. Natomiast zmiana opisu czynu i jego kwalifikacji skutkowała obniżeniem kary, tak aby nie przekraczała stopnia winy oskarżonego Ł. W. (1) w aspekcie przypisanego mu czynu, gdzie w ocenie Sądu karą adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości przestępczego zachowania oskarżonego oraz jego warunków i właściwości osobistych, uwzględniającą również jego postawę po czynie będzie kara 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona w warunkach probacji, a więc kara orzeczona blisko dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Mając na uwadze dotychczasową niekaralność oskarżonego i oraz czas jaki upłynął od inkryminowanego zachowania należało uznać, iż kara ta spełni swoje zadania w stosunku do oskarżonego jak i w zakresie społecznego oddziaływania.

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Uznanie oskarżonej B. P. za winną popełnienia zarzucanego czynu ciągłego (przy jednoczesnej zmianie opisu czynu), tj. przestępstwa kwalifikowanego z art.286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. oraz rozstrzygnięcia w zakresie wymierzonej kary, przy obniżeniu wysokości jednej stawki dziennej grzywny do kwoty 100 zł każda,

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zawarte w apelacji zarzuty obrońcy oskarżonej B. P. były bezzasadne a sformułowane w środku odwoławczym wnioski nie zasługiwały na uwzględnienie.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

W oparciu o regulacje zawarte w przepisach art.627 k.p.k. w zw. z art.634 k.p.k. wobec treści wyroku, zasądzono od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po ½ wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym i za obie instancje wymierzono im opłaty karne, w podanych w wyroku kwotach, mając na uwadze treść przepisów ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych – art. 2 ust 1 pkt 3 w zastosowaniu do oskarżonego Ł. W. (1) i art. 2 ust 1 pkt 4 oraz art. 3 ust. 1 w/wym ustawy, w przypadku orzeczenia dotyczącego oskarżonej B. P..

7.  PODPIS

SSO del Ewa Borucka SSA Piotr Brodniak SSA Andrzej Wiśniewski

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej B. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie winy oskarżonej B. P. w zakresie czynu ciągłego w postaci przestępstwa z art.286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.; wymierzenie oskarżonej kary grzywny przy ustaleniu wysokości stawki dziennej na kwotę 300 zł.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego Ł. W. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie winy oskarżonego Ł. W. (1) w zakresie czynu ciągłego w postaci przestępstwa z art.286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Nałożenie obowiązku w trybie art.46 § 1 k.k. we wskazanej kwocie i tylko w zakresie dotyczącym oskarżonej B. P.. Brak orzeczenia o takim obowiązku wobec oskarżonego Ł. W. (1).

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana