Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Grzegorz Wątroba

Sędziowie

SA Wojciech Kopczyński

SA Rafał Doros (spr.)

Protokolant

Magdalena Golyszny

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 272/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 2 lutego 2021 r. sygn. akt IV K 107/19

(w części dotyczącej oskarżonego B. N.)

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Zeznania świadka J. H.

Zeznania świadka J. H. nie dotyczyły oskarżonego B. N. i nie miały znaczenia dla rozpoznania jego sprawy.

Zeznania świadka P. K.

Zeznania świadka P. K. nie dotyczyły oskarżonego B. N. i nie miały znaczenia dla rozpoznania jego sprawy.

Dokumenty ujawnione w postępowaniu odwoławczym.

Dokumenty przedłożone przez obrońcę oskarżonego M. H. nie dotyczyły oskarżonego B. N..

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut naruszenia przepisów postępowania, a to przepisu art. 7 w zw. z art. 410 k.p.k., które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia, polegające na cząstkowym i dowolnym rozważeniu materiału dowodowego, w tym w szczególności poprzez nieuzasadnione uznanie, że w przypadku oskarżonego B. N. występuje zamiar dokonania czynu zabronionego, jak również poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że oskarżony częściowo przyznał się do popełnienia przypisywanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji obrońcy był oczywiście bezzasadny.

Sąd I instancji dokonał wszechstronnej, logicznej i swobodnej w rozumieniu art. 7 k.p.k. oceny dowodów. Słusznie ustalając stan faktyczny dotyczący czynu przypisanego oskarżonemu B. N. oparł się na dowodach z wyjaśnień K. K., E. N. oraz M. B.. Dowody te znajdowały istotne wsparcie w stenogramach rozmów, które zostały uzyskane w wyniku legalnej kontroli operacyjnej oraz w nagraniu z monitoringu stacji paliw BP z dnia 27 października 2016 r.

Obrońca usiłował podważyć wiarygodność wyjaśnień oskarżonego M. B., zupełnie pomijając fakt, że jego wyjaśnienia znajdowały potwierdzenie w innych dowodach, w tym także w wyjaśnieniach B. N..

Z wyjaśnień oskarżonego E. N. wynika, że poszukując odbiorcy tabletek (...) , które zawierały pseudoefedrynę zwrócił się do oskarżonego B. N., który potwierdził, że ma znajomego, który mógłby kupić tabletki. B. N. znalazł nabywcę za pośrednictwem oskarżonego M. B.. Uczestniczył też w transakcjach. W dniu 3 października 2016 r. przekazał na poczet zapłaty za tabletki (...) kwotę 25.000 złotych. B. N. był też „gwarantem” drugiej transakcji, do której doszło w dniu 27 października 2016 r. Zapłacił osobiście za tabletki 40.000 złotych. Fakt uczestniczenia oskarżonego B. N. jako pośrednika w obu transakcjach potwierdził także w złożonych wyjaśnieniach oskarżony M. B.. Wyjaśnił, że B. N. miał dostać od niego pieniądze za pomoc w obu transakcjach.

B. N. nie przyznał się do zarzucanych mu czynów, ale potwierdził swój udział w obu transakcjach sprzedaży tabletek (...) , w tym także swoją obecność na miejscu transakcji w dniu 27 października 2016 r. (k. 2385). Przyznał, że wyłożył na zakup tabletek własne pieniądze.

Zupełnie dowolne, bowiem oderwane od pozostałego materiału dowodowego było kwestionowanie przez obrońcę wyjaśnień M. B. z uwagi na jego rzekome deficyty poznawcze, związane z leczeniem psychiatrycznym. Oskarżony M. B. był w toku postępowania badany przez biegłych lekarzy psychiatrów. Biegli opiniowali stanowczo, że oskarżony M. B. nie jest chory psychicznie, ani upośledzony umysłowo. Rozpoznany u oskarżonego parkinsonizm toksyczny nie wpłynął na osłabienie funkcji poznawczych oskarżonego, którego biegli uznali za w pełni poczytalnego, a także zdolnego do prowadzenia obrony w sposób samodzielny i rozsądny (opinia k. 2007).

Słusznie Sąd Okręgowy nie dał wiary oskarżonemu B. N. w części w jakiej kwestionował swój zamiar popełnienia zarzucanego mu czynu. B. N. już w okresie znacznie poprzedzającym czyn przypisany mu zaskarżonym wyrokiem miał świadomość możliwości przestępczego wykorzystania lekarstw, zawierających w swoim składzie pseudoefedrynę. B. N. jest prawomocnie skazany za wprowadzenie do obrotu pseudoefedryny zawartej w lekach (...) , a to w celu wytworzenia przez inne osoby metamfetaminy, który to czyn popełnił w październiku 2010 r. (k. 5113). Już ten bezsporny fakt wskazuje, że doskonale wiedział o przeznaczeniu tabletek (...) , które również zawierały pseudoefedrynę. Oskarżony przyznał w czasie przesłuchania, że miał „taką sprawę”. Oskarżeni M. B., E. N. i K. K. potwierdzili, że mieli świadomość do czego mają posłużyć tabletki (...) .

Nie budzi więc najmniejszych wątpliwości działanie oskarżonego w sposób umyślny z zamiarem bezpośrednim.

O pełnej wiedzy oskarżonego w przedmiocie przeznaczenia tabletek świadczą także okoliczności zawarcia kolejno dwóch transakcji sprzedaży tabletek (...) w dniach 3 i 27 października 2016 r. Obie odbyły się w charakterystycznych dla tzw. przestępstw narkotykowych okolicznościach. W neutralnym miejscu publicznym, przy zachowaniu anonimowości końcowego nabywcy. Oskarżony M. H. udostępnił pojazd, w którym przywiózł tabletki K. K., który następnie przepakował je do kolejnego pojazdu. W innym miejscu przekazał towar nabywcy, który miał za towar zapłacić. Sprzedaż tabletek obywała się bez żadnego potwierdzenia, bez umowy i bez wystawienia rachunku.

Wobec powyższych argumentów należało podzielić w całości ustalenia Sądu I instancji dotyczące zamiaru sprawcy.

Kwestia uznania tabletek (...) za prekursory w rozumieniu obowiązujących w czasie czynu przepisów nie ma natomiast znaczenia dla przypisania oskarżonemu przestępstwa z punktu 45 zaskarżonego wyroku. Dla wyczerpania znamion czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kwestia ta jest nieistotna. Biegły sądowy z zakresu kryminalistycznych badań obszaru nielegalnego laboratorium narkotykowego A. J. (k. 312) opiniował, że ze stanowiących przedmiot obu transakcji tabletek (...) można było wytworzyć łącznie 3880,9 gram chlorowodorku metamfetaminy o wartości rynkowej 679.000 złotych. Mając to na uwadze, nie budzi wątpliwości, że ilość substancji psychotropowej, którą można było wytworzyć była znaczna, co uzasadniało przyjętą przez Sąd I instancji kwalifikację prawną. Nie sposób mając na uwadze ugruntowaną linię orzeczniczą Sądu Najwyższego i sądów powszechnych uznać, że 3880,9 gram amfetaminy nie stanowi ilości znacznej w rozumieniu art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Prawie cztery kilogramy amfetaminy stanowią ilość, za pomocą której można odurzyć co najmniej kilka tysięcy osób, a do stwierdzenia tej okoliczności nie są wymagane wiadomości specjalne.

Sąd Apelacyjny w całości zaaprobował przypisanie oskarżonemu popełnienia czynu opisanego w punkcie 45 zaskarżonego wyroku w formie zjawiskowej pomocnictwa. Pomocnictwo stanowi bowiem odrębny typ czynu zabronionego, którego znamiona określone zostały w dwóch przepisach, a to w art. 18 § 3 k.k. oraz w odpowiednim przepisie przewidującym czyn zabroniony, którego popełnienie przez inną osobę ułatwia zachowanie pomocnika. Pomocnictwo jest samodzielnym typem czynu zabronionego, do którego dokonania nie jest niezbędne dokonanie przestępstwa przez sprawcę głównego. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie. Udzielający pomocy musi obejmować świadomością to, że podejmując określone czynności czyni to w odniesieniu do scharakteryzowanego w odpowiednim przepisie części szczególnej lub w przepisie pozakodeksowym czynu zabronionego. Musi więc obejmować swoją świadomością zarówno prawną charakterystykę czynu zabronionego, którego popełnienie ma zamiar ułatwić, oraz mieć świadomość znaczenia swojego zachowania, w tym w szczególności tego, że stanowi ono ułatwienie popełnienia tego czynu zabronionego przez inną osobę. Pomocnictwo jest możliwe przed dokonaniem czynu sprawcy głównego lub w trakcie jego realizacji, ale go nie warunkuje. Chodzi o wywołanie takiej sytuacji, że popełnienie czynu będzie przez sprawcę realizującego znamiona czynu łatwiejsze, niż gdyby zachowanie pomocnika nie miało miejsca, a przy tym nie stanowi warunku sine qua non dokonania czynu. Pomocnictwo jest więc ułatwieniem w sensie obiektywnym i nie ma potrzeby ustalenia, że udzielona pomoc rzeczywiście się przydała, ani tego, że bez niej do dokonania czynu zabronionego by nie doszło.

Sąd Apelacyjny nie podziela poglądu, że udzielający pomocy musi znać osobę, która ma zamiar popełnić czyn główny lub popełnia ten czyn. Jest to pogląd błędny i nie znajduje uzasadnienia zarówno w treści art. 18 § 3 k.k. jak i w świetle powyższych argumentów. Udzielający pomocy musi mieć jedynie świadomość znaczenia swojego zachowania dla ułatwienia określonego typu czynu zabronionego.

Oskarżony B. N. wiedział, że tabletki (...) , w których sprzedaży pośredniczył mają służyć do wytworzenia metamfetaminy. Nie musiał więc znać wytwórcy, a popełnienie lub nie czynu przez sprawcę głównego nie stawi warunku przypisania mu odpowiedzialności karnej za pomocnictwo.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku
i uniewinnienie oskarżonego.

Wniosek o uchylenie wyroku Sądu I instancji
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był niezasadny z powodu nieuwzględnienia zarzutu obrońcy.

Nie budziła także najmniejszych wątpliwości orzeczona wobec oskarżonego B. N. za przypisany mu czyn kara 3 lat pozbawienia wolności i kara 100 stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości pojedynczej stawki na kwotę 40 złotych.

Sąd I instancji orzekł wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności w dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Jej wymiar nie przekracza stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia winy oskarżonego, które były wysokie.

Wymiar kary uwzględnia okoliczność, że oskarżony jest karany za przestępstwo podobne z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Także wymiar kary grzywny w zakresie liczby stawek uwzględnia powyższe okoliczności. Wysokość pojedynczej stawki dziennej została ustalona blisko dolnej granicy i odpowiada przeciętnym możliwościom majątkowym i zarobkowym oskarżonego.

3.2.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na treść orzeczenia poprzez bezpodstawne przyjęcie, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu przestępstwa, podczas gdy materiał dowodowy nie daje podstaw do takiego przyjęcia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia był bezzasadny.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika albo z niepełności postępowania dowodowego, bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Może być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.), np. błąd logiczny w rozumowaniu, pominięcie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach nieudowodnionych. Sąd I instancji nie dopuścił się ani błędu braku, ani błędu dowolności. Zapoznał się ze wszystkimi dowodami, rozważył je oraz dokonał wyboru, którym z nich daje wiarę, a którym tej wiary odmawia i z jakiego powodu. Na tej podstawie w sposób trafny ustalił stan faktyczny. Należy w tym miejscu uzupełnić, że Sąd I instancji nie dopuścił się także obrazy art. 410 k.p.k. Stan faktyczny ustalił bowiem na uznanych w wyniku prawidłowej i swobodnej w rozumieniu art. 7 k.p.k. oceny dowodach. Przy czym oparcie się przez sąd, po przeprowadzeniu kompleksowej oceny dowodów, na wybranych dowodach, przy jednoczesnym odmówieniu wiary dowodom przeciwnym nie stanowiło naruszenia dyspozycji wskazanego przepisu.

Sąd I instancji nie obraził przepisów postępowania, z powodów opisanych szerzej w rubryce 3.1 formularza. Z wymienionych tam powodów należało ocenić zarzut błędu w ustaleniach za bezpodstawny.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku
i uniewinnienie oskarżonego.

Wniosek o uchylenie wyroku Sądu I instancji
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był niezasadny z powodu nieuwzględnienia zarzutu obrońcy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

--------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano zaskarżony wyrok w części dotyczącej oskarżonego B. N. w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z powodów opisanych w rubrykach 3.1 i 3.2 formularza.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

-----------

Zwięźle o powodach zmiany

----------

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-----------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------

5.3.1.4.1.

------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

------------

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt 3

Sąd z uwagi na wymiar orzeczonej bezwzględnej kary łącznej pozbawienia wolności zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Rafał Doros SSA Grzegorz Wątroba SSA Wojciech Kopczyński

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego B. N.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Punkt 45 zaskarżonego wyroku.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana