Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 290/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 24 sierpnia 2023 roku wydany w sprawie III K 258/22.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na niewłaściwej ocenie zebranych w sprawie dowodów i nieuwzględnienie części okoliczności czego konsekwencją było rozstrzygnięcie występujących wątpliwości na niekorzyść oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca oskarżonego w swej apelacji zarzucił Sądowi I Instancji naruszenie normy określonej w art.5§2 k.p.k. wskazując, iż w sprawie niniejszej, przy właściwej ocenie dowodów, występują wątpliwości, które nakazywały rozstrzygnąć je na korzyść oskarżonego. Przy takim ujęciu omawianego zarzutu koniecznym jest w pierwszej kolejności odniesienie się do, mającego wystąpić zdaniem apelanta, naruszenia art.7 k.p.k.

Odwołujący się obrońca oskarżonego zakwestionował przyjętą przez Sąd I Instancji ocenę dowodów przyjętą za podstawę kwestionowanego orzeczenia, a w tym ocenę wyjaśnień oskarżonego i współoskarżonego (O. P.), a ta niewłaściwa ocena doprowadzić miała do nieuprawionego ustalenia polegającego na tym, że to skutkiem działania oskarżonego spowodowane zostały obrażenia ciała pokrzywdzonego skutkujące jego zgonem. Obrońca oskarżonego wskazał przy tym podstawy swego stanowiska, z którym jednak zgodzić się nie można było.

Odnosząc się wpierw do zarzutu dotyczącego naruszenia art.410 k.p.k. to przypomnieć należy, że przepis ten określa podstawę dowodową wyroku stanowiąc, iż może nią być tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Sąd bowiem rozstrzyga w sprawie, przyjmując za podstawę swej decyzji całokształt okoliczności, ale tylko tych, które zostały ujawnione w toku rozprawy głównej. Istotnym przy tym jest, że „Stosownie do treści art.410 k.p.k. sąd rozstrzygając w sprawie za podstawę swojego orzeczenia powinien przyjmować całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Stąd też przedmiotem jego rozważań muszą być wszystkie dowody i wynikające z nich okoliczności - istotne dla rozstrzygnięcia nie tylko o sprawstwie, winie czy kwalifikacji prawnej, przypisanego oskarżonemu czynu, ale również o wymierzonej wobec niego karze.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2008 roku). Tak z treści zarzutów dotyczących obrazy przepisów postępowania jak i z treści ich uzasadnienia nie wynika by, zdaniem apelanta, Sąd I Instancji za podstawę swego orzeczenia przyjął dowody nie ujawnione w toku rozprawy głównej lub też by przedmiotem rozważań tego Sądu nie były wszystkie istotne dowody lecz w tym zakresie należy wskazać, że „Wymóg orzekania na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie oznacza bynajmniej, że na sądzie orzekającym ciąży bezwzględny obowiązek przywoływania i wypowiadania się odnośnie wszystkich bez wyjątku dowodów.” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 roku). Powyższe już wykazuje niezasadność postawionego przez odwołującego się obrońcę oskarżonego zarzutu naruszenia przez Sąd Okręgowy art.410 k.p.k. Stwierdzić wyraźnie należy, że instancyjna kontrola przedmiotowej sprawy nie wykazała by Sąd I Instancji za podstawę skarżonego wyroku przyjął to, co w trakcie rozprawy głównej nie zostało ujawnione lub też by nie odniósł się do wszystkich istotnych dowodów.

Odnosząc się do argumentacji obrońcy oskarżonego mającej wykazać, iż w sprawie przedmiotowej przy ocenie dowodów naruszono normę art.7 k.p.k. zauważyć należy, iż, w ocenie Sądu Odwoławczego, argumentacja ta nie jest takiego rodzaju i nie przytoczyła ona takich okoliczności, które mogłyby podważać prawidłowe oceny Sądu Orzekającego. W tym zakresie zważono, iż zarzut obrazy art.7 k.p.k. może być tylko wtedy skuteczny, gdyby przyjmowane oceny nie odpowiadałaby przesłankom logicznego rozumowania bądź wskazaniom doświadczenia życiowego czego skarżący w swym środku odwoławczym nie wykazał. Treść omawianych zarzutów i odpowiadające im uzasadnienie apelacji sprowadzają się do zanegowania ocen Sądu Orzekającego i nie wskazują jakich to konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd I Instancji. Z treści tych zarzutów wynika, iż kwestionowana jest prawidłowość dania wiary określonej grupie dowodów we wskazanym zakresie i odmówienie tego przymiotu innym. Taki stan rzeczy nie wykazuje, by w przedmiotowej sprawie rzeczywiście doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, gdyż sama odmienność przekonania obrońcy o wiarygodności lub jej braku określonego dowodu nie uzasadnia obrazy art.7 k.p.k. W ocenie Sądu Odwoławczego instancyjna kontrola skarżonego orzeczenia pozwala stwierdzić, iż ocena materiału dowodowego dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art.7 k.p.k. i zgodna jest z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. Tym samym nie można było uznać, iż rację mają apelujący obrońca oskarżonego podnosząc, iż ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy nie była prawidłowa. Słusznym wydaje się być w tym miejscu przypomnienie tego, co stwierdził w swym wyroku z dnia 14 grudnia 2006 roku Sąd Apelacyjny we Wrocławiu przyjmując, że „Nie wystarczy wskazanie w skardze apelacyjnej na fakt, że wśród świadków są też tacy, którzy nie potwierdzają wersji ustalonej przez sąd lub wręcz jej przeczą, i przedstawienie w oparciu o tak selektywnie zestawione dowody alternatywnej wersji możliwego przebiegu zdarzenia. Zarzut będzie bowiem skuteczny wtedy dopiero, gdy formułujący go wykaże lub w wysokim stopniu uwiarygodni, że ocena dowodów dokonana przez sąd meriti jest błędna, że sąd ten niesłusznie odrzucił dowody zasługujące na wiarę pozwalające na wierną i prawdziwą rekonstrukcję zdarzeń stanowiących przedmiot postępowania, i jednocześnie, gdy skarżący wykaże, na czym polegały popełnione przez Sąd meriti błędy w ocenie dowodów.”.

W ocenie Sądu II Instancji Sąd Okręgowy oceniając dowody przeprowadzone w sprawie, a w tym wyjaśnienia oskarżonych, nie naruszył zasad oceny dowodów określonych w art.7 k.p.k. Dla wykazania powyższego przy uwzględnieniu treści omawianych zarzutów i ich uzasadnienia, a przede wszystkim biorąc pod uwagę stanowisko Sądu Orzekającego wyrażone w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia (k-321v-324v) w pełni uprawnionym jest odwołanie się do wskazanej argumentacji. Jest ona pełna, adekwatna i w swej treści zawiera wszystko to, co było konieczne dla wykazania sprawstwa oskarżonego. Akceptacja tej argumentacji pozwala Sądowi Odwoławczemu uczynić ją własną, co sprawia, że nie jest koniecznym wskazywanie podstaw uznania, iż Sąd Okręgowy oceniając dowody nie naruszył art.7 k.p.k. bowiem w istocie rzeczy należałoby zaprezentowane argumenty i oceny powtórzyć. To miało wpływ na zakres uzasadnienia Sądu Odwoławczego przy czym wsparto się stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 23 stycznia 2018 roku, w którym przyjęto, iż „Stopień szczegółowości uzasadnienia wyroku zależny jest od treści środka odwoławczego, w szczególności od tego, jak dalece wywody skarżącego poparte są odwołaniem się do materiału dowodowego oraz jak szeroka jest argumentacja związana z zagadnieniami prawnymi, w przypadku postawienia orzeczeniu zarzutów wymagających tego rodzaju umotywowania.” w połączeniu z tezą określoną postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 roku gdzie uznano, że „Stopień szczegółowości rozważań sądu odwoławczego uzależniony jest od jakości wywodów zawartych w uzasadnieniu wyroku sądu pierwszej instancji oraz we wniesionym środku odwoławczym i w zależności od tych czynników może przybierać formę mniej lub bardziej rozbudowanego wywodu. Jeżeli zatem sąd odwoławczy, podziela w pełni dokonaną przez sąd I instancji ocenę dowodów i kwalifikację prawną czynu, może zaniechać w uzasadnieniu swojego wyroku szczegółowego odnoszenia się do zarzutów apelacji, bowiem byłoby to zbędnym powtórzeniem argumentacji tego sądu.”.

Przy uwzględnieniu powyższego wystarczającym będzie stwierdzenie, że apelant motywując oceniane zarzuty nie podał takich okoliczności, które mogłyby podważać prawidłowe oceny Sądu Orzekającego wskazanych precyzyjnie dowodów. Zauważyć przy tym należy, iż odwołujący się kwestionując przyjętą przez Sąd orzekający ocenę dowodów odniósł się nie do całokształtu wniosków wynikających z przeprowadzonych dowodów lecz skupił się na fragmentach dowodów, na ich części. Już to wykazuje słuszność nieuwzględnienia takiej argumentacji. Sąd Orzekający oceniając dowody wskazane jako podstawa ustaleń faktycznych uczynił to prawidłowo, powiązał je z pozostałym materiałem dowodowym, a stanowisko swe obszernie uzasadnił. To pozwala Sądowi Odwoławczemu, jak to już wskazano, odwołać się do tej motywacji czyniąc ją własną, co sprawia, że nie jest koniecznym jej powtarzanie. W ocenie Sądu II Instancji podniesione przez odwołującego się argumenty nie są tego rodzaju i nie mają takiej wymowy by mogły podważyć to, co wynika ze stanowiska Sądu Okręgowego.

Dodać do powyższego można, iż Sąd I Instancji po prawidłowym przeprowadzeniu przewodu sądowego poddał zgromadzony materiał dowodowy w zakresie mającym związek z działaniami oskarżonego analizie, a tok swego rozumowania przedstawił w przekonującym uzasadnieniu. Na podstawie dowodów zebranych w sprawie Sąd I Instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które stały się następnie podstawą ustaleń w zakresie sprawstwa, które znalazły swój wyraz w treści skarżonego orzeczenia. Instancyjna jego kontrola pozwala stwierdzić, iż ocena materiału dowodowego będącego podstawą tych ustaleń dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art.7 k.p.k. i zgodna jest z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. W ocenie Sądu Odwoławczego apelacja obrońcy oskarżonego nie przytoczyła takich okoliczności, które mogłyby podważać prawidłowe oceny Sądu I Instancji. Jest przecież tak, że omawiane zarzuty byłyby skuteczne tylko wówczas, gdyby oceny i wnioski Sądu Orzekającego sprzeczne byłyby z zasadami logicznego rozumowania bądź gdyby przeciwstawiało się im doświadczenie życiowe, a tego skarżący w swym środku odwoławczym nie wykazał ani też nie uprawdopodobnił. Treść omawianych zarzutów i ich uzasadnienie sprowadzają się do negowania ocen i ustaleń Sądu Orzekającego i nie wskazują jakich to konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się ten Sąd. Samo przeciwstawienie się przyjętym ocenom i wyrażenie odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o naruszeniu zasad oceny dowodów. Zauważyć przy tym należy, iż apelant, w swej istocie, uzasadniając podniesione zarzuty odwołał się do tego samego materiału dowodowego, który dla Sądu Orzekającego stał się podstawą poczynienia ustaleń faktycznych jednocześnie nie wykazał by Sąd I Instancji oceniając tą część materiału dowodowego uczynił to z obrazą art.7 k.p.k. Takie stanowisko nie mogło zyskać akceptacji Sądu Odwoławczego. Nie wskazano bowiem w omawianych zarzutach i apelacji oskarżonego podstaw, które miałyby przekonywać, że prawidłowym byłoby przyjęcie innej niż uczynił to Sąd Orzekający oceny dowodów przyjętych za podstawę poczynionych ustaleń faktycznych. Treść omawianych zarzutów i apelacji obrońcy oskarżonego dowodzą, że apelant zebrany w sprawie materiał dowodowy potraktował wybiórczo eksponując te jego fragmenty, które, jego zdaniem, zgodne są z podniesionymi zarzutami. Apelujący nie wykazał by w tym zakresie tok rozumowania Sądu I Instancji dotknięty był błędem natury logicznej oraz by wystąpił jakikolwiek błąd w toku rozumowania. Nie wykazano także by Sąd I Instancji oceniając dowody, którym odmówił wiary i dowody, którym przyznał przymiot wiarygodności przekroczył granice swobodnej oceny dowodów (art.7 k.p.k.). W tej sytuacji stanowisko Sądu I Instancji zyskuje akceptację Sądu II Instancji.

Reasumując powyższe stwierdzić należało, iż nie ma racji obrońca oskarżonego zarzucając Sądowi Okręgowemu naruszenie art.7 k.p.k. w trakcie oceny przeprowadzonych dowodów. Zdaniem Sądu Odwoławczego Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił przeprowadzone przez siebie dowody, ocena ta jest wolna od dowolności, jest ocena swobodną i jej przyjęcie nie było skutkiem naruszenia zasad logiki i prawidłowego rozumowania. Zwrócić uwagę nadto należało na to, a wręcz należy to wyeksponować, że Sąd I Instancji oceniając dowody uczynił to z uwzględnieniem ich wszystkich, a inaczej rzecz określając uczynił to uwzględniając całość materiału dowodowego. Inaczej postąpił obrońca oskarżonego, który materiał dowody potraktował wybiórczo, a motywując omawiany zarzut odwołał się do fragmentów dowodów, a inne pominął. Takie postąpienie nie mogło zostać zaakceptowane bowiem stoi w sprzeczności z treścią art.410 k.p.k.

Uwzględniając to, że instancyjna kontrola skarżonego orzeczenia nie dała podstaw do stwierdzenia by w sprawie przedmiotowej, przy ocenie przeprowadzonych dowodów, naruszony został art.7 k.p.k. to w dalszej kolejności wskazać należy, iż nie ma racji odwołujący się obrońca oskarżonego podający, iż przy rozstrzyganiu sprawy niniejszej doszło do naruszenia normy określonej w §2 art.5 k.p.k. W tym zakresie wskazać należy, że w sprawie przedmiotowej nie istnieją okoliczności wymagające stosowania wskazanego przepisu postępowania. W tym zakresie przypomnieć należy, iż w sytuacji gdy istotne dla sprawy ustalenia faktyczne mogą być poczynione w sposób pewny, to jest bez wypełniania rozumowania niekorzystnymi dla oskarżonego domniemaniami, a zależne jest ono od dania wiary lub odmówienia wiary tej czy innej grupie dowodów to Sąd nie może uchylić się od oceny przeprowadzonych dowodów, odwołując się do zasady in dubio pro reo. Odwołanie się do §2 art.5 k.p.k. nie może zatem stanowić wyrazu bezradności decyzyjnej sądu w sytuacji, w której winien on zdecydować się na danie wiary temu lub innemu dowodowi, przy jednoczesnym odmówieniu wiary innemu dowodowi, jeśli tylko obdarzenie zaufaniem jednego z dowodów prowadzi do stanowczych wniosków, co do przebiegu wydarzeń istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego. Zauważyć nadto należy, iż złamanie dyrektywy zawartej w art.5§2 k.p.k. nie występuje w sytuacji, w której sąd dokonując oceny dwóch przeciwstawnych wersji dowodowych, wybiera jedną z nich, należycie, stosownie do wymogów art.7 k.p.k. i art.410 k.p.k., ten to wybór uzasadniając. O naruszeniu powołanego przepisu można by mówić dopiero wtedy, gdyby sąd orzekający powziął wątpliwości, co do treści ustaleń faktycznych i mimo braku możliwości dowodowych prowadzących do ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, bądź wówczas, gdyby takie wątpliwości powinien był powziąć. Mówiąc inaczej Sąd jest zobowiązany stosować dyrektywę wynikającą z art.5§2 k.p.k. gdy na podstawie przeprowadzonych dowodów ocenionych zgodnie z art.7 k.p.k. równie możliwe są więcej niż jedna wersja wydarzeń. Przepis ten, co należy podkreślić, nie jest podstawą oceny dowodów i jego zastosowanie zyskuje na aktualności dopiero po dokonanej ocenie dowodów zebranych w sprawie.

Poczynienie powyższych uwag było konieczne z uwagi na treść podniesionego w apelacji obrońcy zarzutu. Nie mógł on zyskać akceptacji Sądu Odwoławczego. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku jednoznacznie przekonują, iż w sprawie nie występują podstawy do stosowania art.5§2 k.p.k. Sąd Okręgowy dokonał jednoznacznej oceny dowodów i w tej sytuacji nie można twierdzić, iż w sprawie występują jakiekolwiek wątpliwości wymagające stosowania art.5§2 k.p.k. bowiem dzięki poczynionej przez Sąd Orzekający ocenie w sprawie nie występują więcej niż jedna wersje wydarzeń.

W powyższym zakresie można dodać, iż zasada swobodnej oceny dowodów oznacza wolność wewnętrznego przekonania sądu jako organu procesowego w kwestii oceny dowodów i wyciągania z nich racjonalnych wniosków, a tym samym wolność od schematycznych skrępowań w tym zakresie. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego, gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz, gdy jest wyczerpująco i logicznie, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. Przy uwzględnieniu powyższego zgodzić należy się z stanowiskiem wyrażanym w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego stwierdzającego, iż ustalenia faktyczne wyroku nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia. Poza powyższym zwrócić trzeba uwagę także na to, że, jak się wydaje, obrońca oskarżonego stawiając zarzut naruszenia przez Sąd Orzekający treści art.5§2 k.p.k. w swej istocie miał na uwadze, o czym przekonuje treść uzasadnienia apelacji, nie tą normę prawa procesowego lecz to, że dokonano niewłaściwej oceny dowodów. Gdyby bowiem rzecz miała przedstawiać się inaczej to przecież apelant, jako profesjonalny podmiot, wskazałby, przynajmniej przykładowo, wątpliwości rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego, które to wątpliwości podstawę swą miały w dwóch przeciwstawnych dowodach ocenionych jako wiarygodne, co prowadzić musiało do istnienia dwóch równoprawnych wersji. Tak się jednak nie stało.

Obrońca oskarżonego zarzucił również, iż sporządzone w sprawie przedmiotowej uzasadnienie zredagowane zostało z obrazą przepisu postępowania. W tym zakresie stwierdzić należało, iż Sąd II Instancji akceptuje przedstawioną przez Sąd Okręgowy w sporządzonym uzasadnieniu argumentację oraz sposób jej sformułowania. Pisemne motywy skarżonego orzeczenia dowodzą, że w ich treści nie występują dyskwalifikujące je mankamenty. W tym zakresie wzięto pod uwagę to, że nawet gdyby przyjąć, że stanowisko Sądu Orzekającego nie w pełni czyni zadość wymaganiom stawianym uzasadnieniu orzeczenia określonym w art.424§1 k.p.k. to nie może taki stan rzeczy prowadzić do podważenia zasadności zaskarżonego wyroku. Jest bowiem tak, że uzasadnienie wyroku sporządzane jest po jego wydaniu i z tej racji nie może mieć ono wpływu na jego treść albowiem na treść dokumentu sporządzanego wcześniej (wyrok) nie ma wpływu dokument sporządzany później (uzasadnienie). Nie jest koniecznym przedstawianie argumentacji odnoszącej się do skutków wadliwie sporządzonego uzasadnienia i w skrócie można podać, że uzasadnienie wyroku sporządzone z uchybieniem przepisowi art.424§1 k.p.k. tylko wówczas prowadzić może do innego niż przyjęto rozstrzygnięcia jeśli uniemożliwiało ono stronom odniesienie się do podstaw kwestionowanego wyroku i dokonanie jego instancyjnej kontroli. Odnosząc się do pierwszej wskazanej powyżej sytuacji to zauważyć należy, iż w sprawie ona nie występuje, a wystarczającym będzie wskazanie na treść rozpoznawanej apelacji i jej argumentację. Nie można więc było twierdzić, że strona miała wyłączoną możliwość dokonania kontroli rozumowania Sądu I Instancji. W ocenie Sądu Odwoławczego i instancyjna kontrola w przedmiotowej sprawie skutkiem ocenianej treści uzasadnienia wyłączona nie była. Tak jak i apelant tak i Sąd II Instancji mógł zapoznać się z tokiem rozumowania Sądu Okręgowego i dokonać instancyjnej kontroli słuszności kwestionowanego wyroku. Powyższe uzupełnić należy o stwierdzenie, że instancyjna kontrola nie polega wyłącznie na zapoznaniu się z uzasadnieniem wyroku i do tej czynności nie ogranicza się. Wyraźnie stwierdzić należy, iż w trakcie instancyjnej kontroli Sąd II Instancji zapoznaje się z aktami sprawy, zebranymi w niej i przeprowadzonymi na rozprawach dowodami i to ten materiał w połączeniu, co oczywiste, z uzasadnieniem jest podstawą instancyjnej kontroli. Nie będzie nadużyciem stwierdzenie, że najistotniejszym w jej trakcie jest zapoznanie się z materiałem dowodowym bowiem w pisemnych motywach wyroku sąd je sporządzający nie ma obowiązku powoływania się bez wyjątku na wszystkie dowody i nie jest obowiązany do wszystkich z nich odnosić się, co nie zmieniania faktu, że z tymi innymi dowodami również zapoznał się. Instancyjna kontrola polega właśnie na zapoznaniu się z całością sprawy i na tej podstawie dokonanie oceny o słuszności wydanego wyroku. Stanowisko Sądu Odwoławczego byłoby niepełne gdyby nie wskazać, co przy rozpoznaniu apelacji obrońców oskarżonych również było wzięte pod uwagę, że określone orzeczenie może zostać ocenione jako słuszne nawet w sytuacji, gdy przy jego motywowaniu wskazano niepełne czy też niewłaściwe tej motywacji podstawy.

Sąd II Instancji szczegółowo zapoznał się ze sporządzonym w przedmiotowej sprawie uzasadnieniem i nie stwierdził w nim uchybień, które mogłyby być ocenione jako je dyskwalifikujące, co skutkowało stwierdzeniem braku istnienia podstaw, pomijając formalne ku temu podstawy (art.455a k.p.k.), do uchylenia kwestionowanego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego, a alternatywnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I Instancji rozpoznając przedmiotową sprawę, a następnie dokonując oceny przeprowadzonych dowodów nie naruszył wskazanych przez odwołującego się obrońcę oskarżonego przepisów prawa procesowego. Respektowanie zasad kierujących przeprowadzaniem dowodów, a następnie ich oceną doprowadziło do poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych.

2

Rażąca niewspółmierność kary polegająca na wymierzeniu oskarżonemu kary 14 lat pozbawienia wolności, podczas gdy uwzględnienie wszystkich okoliczności sprawy, a także warunków i właściwości osobistych oskarżonego winno prowadzić do wniosku, że wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco nieadekwatna i niewspółmierna.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Odwoławczego wysokość kary wymierzonej oskarżonemu za czyn mu przypisany ustalono przy uwzględnieniu dyrektyw jej wymiaru określonych w art.53 k.k. Kara ta z uwagi na swą wysokość spełnia stawiane przed nią zadania w zakresie prewencji szczególnej i ogólnej. Tym samym osiągnięte zostają jedne z najistotniejszych elementów kary polegające na jej odstraszającym oddziaływaniu, oddziaływaniu mającym wpływ zarówno na oskarżonego jak i na środowisko, w którym żyje i do którego wróci po odbyciu przez niego kary. W przekonaniu Sądu II Instancji wysokość orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności spowoduje, że zrozumie on naganność swego postępowania oraz spowoduje, że przyjmie do siebie, że zachowania jakie doprowadziły go do postawienia mu określonego oskarżeniem zarzutu zawsze niosą za sobą stosowną represję karną. Wysokość kary unaoczni również oskarżonemu, że zachowania jego będące przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie nie są akceptowane przez społeczeństwo ani adekwatne do stawianych przez nie wymagań. W przekonaniu Sądu Odwoławczego kara wymierzona oskarżonemu spowoduje, że zmieni on swoje postępowanie znając jego konsekwencje i w przyszłości nie będzie wchodzić w konflikt z prawem. Tym samym osiągnięte zostaną wychowawcze i zapobiegawcze cele kary. W ocenie Sądu Apelacyjnego kara określona wobec oskarżonego, z uwagi na swą wysokość, odpowiada stopniowi jego zawinienia. W tym zakresie wzięto pod uwagę sposób działania oskarżonego oraz dobro prawnie chronione, w które godził.

Zgodnie z art.53§1 k.k. sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę. Tak więc Sądowi I Instancji ustawodawca pozostawił swobodę w kształtowaniu indywidualnego wymiaru kary, co jest jedną z konsekwencji realizowanej jedynie przed sądem zasady bezpośredniości. Sąd odwoławczy jedynie wówczas ma podstawy do ingerencji w tę część zaskarżonego wyroku, kiedy stwierdzi, że orzeczona kara jest niewspółmierna do wszelkich występujących w sprawie okoliczności przy czym niewspółmierność ta wystąpić musi w stopniu rażącym. Do postawienia takiego wniosku w niniejszej sprawie podstaw nie ma. Oskarżonemu wymierzono karę czternastu lat pozbawienia wolności. Wymierzając taką karę, jak to wynika z pisemnych motywów wyroku, Sąd Okręgowy miał na uwadze tak okoliczności łagodzące jak i obciążające, a kierując się dyrektywami jej wymiaru zachował właściwy umiar dzięki czemu wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności jawi się jako słuszna i sprawiedliwa. W tej sytuacji nie można było przyjąć, iż wysokość tej kary razi swą surowością.

Sąd I Instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w kształtowaniu wymiaru kary rolą zaś sądu odwoławczego jest kontrola czy granice swobodnego uznania sędziowskiego stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. W ramach prowadzonego postępowania odwoławczego ingerencja sądu odwoławczego w zakresie wysokości kary i sposobu jej ukształtowania możliwa jest tylko wówczas, gdy stwierdzone zostanie, że ma ona charakter rażąco niewspółmierny. Rażąca niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które mają zasadniczy wpływ na wymiar kary można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej przy zastosowaniu dyrektyw jej wymiaru. Istotnym jest, że nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach, co do wymiaru kary ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę wymierzoną przez sąd pierwszej instancji można byłoby nazwać karą rażąco niewspółmierną, co oznacza niewspółmierność w stopniu nie dającym się zaakceptować. Kara rażąco niewspółmierna jest taką karą, której wysokość i sposób ukształtowania ustalono wprawdzie w granicach ustawowego zagrożenia to jednak nie uwzględniono we właściwy sposób dyrektyw ustalania jej wysokości.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy jednoznacznie stwierdzić należy, iż karze wymierzonej oskarżonemu nie można przypisać waloru rażącej niewspółmierności. Stanowisko powyższe znajduje swe potwierdzenie w dowodach zebranych w toku rozpoznania sprawy i wnioskach zeń wynikających. Sąd I Instancji dostrzegł i właściwie ocenił wszelkie okoliczności mające wpływ na ustalenie wysokości kary pozbawienia wolności. Taki stan rzeczy sprawia, że kara wymierzona oskarżonemu spełnia stawiane przed nią cele w zakresie prewencji indywidualnej oraz pomocna będzie w procesie jego resocjalizacji. W ocenie Sądu Odwoławczego wysokość kary określonej wobec oskarżonego realizuje także stawiane przed nią cele w zakresie kształtowania prawnej świadomości społeczeństwa.

Akceptując wymiar kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu przed Sądem I instancji Sąd Odwoławczy uwzględnił wskazane w art.53 k.k. okoliczności mające wpływ na jej wymiar. Zdaniem Sądu II Instancji orzeczona wobec oskarżonego kara ustalona została w prawidłowym wymiarze ponieważ popełnione przez niego przestępstwo charakteryzuje się wysokim stopniem społecznej szkodliwości, co w połączeniu z motywacją oskarżonego, formą i postacią jego winy oraz okolicznościami należącymi do strony podmiotowej uprawnia uznanie, iż wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary jest prawidłowy. Mając na uwadze powyższe okoliczności i biorąc pod uwagę ogólne dyrektywy i zasady wymiaru kary mające swe zastosowanie, co do sprawców czynów takich jakie przypisano oskarżonemu, a także kierując się zasadą sprawiedliwości, prewencji ogólnej i szczególnej Sąd Odwoławczy w konsekwencji wzięcia pod rozwagę wszelkich okoliczności sprawy niniejszej mających znaczenie dla wymiaru kary uznał, że wysokość kary pozbawienia wolności ustalona została w prawidłowym wymiarze. Kara taka jest karą dla oskarżonego w subiektywnym odczuciu surową lecz wymierzenie jej w przedmiotowej sprawie jest całkowicie uzasadnione, biorąc pod uwagę konieczność odpłaty za popełniony przez oskarżonego czyn, kara ta daje również oskarżonemu możliwość odpokutowania, zrozumienia swojego postępowania i wyciągnięcia wniosków. W tej sprawie wzgląd na społeczne oddziaływanie tej kary również przemawia za tym, aby wymierzyć oskarżonemu karę pozbawienia wolności w przyjętej wysokości. Oskarżony dopuścił się popełnienia przypisanego mu czynu w obciążających go okolicznościach i nie jest koniecznym w tym miejscu, za poczynionymi w sprawie ustaleniami faktycznymi, ponowne ich przytaczanie. To w powiązaniu z potrzebą zaspokojenia społecznego poczucia sprawiedliwości przekonuje, że kara wymierzona oskarżonemu jest karą słuszną. Zdaniem Sądu Odwoławczego kara wymierzona oskarżonemu ze względu na swą wysokość zapewni poczucie w społeczeństwie, że sprawcę za popełniony czyn spotkała odpowiednia represja, czego nie wolno pomijać przy wymiarze kary.

Wniosek

Wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Złagodzenie kary nie było uzasadnione albowiem kara ta nie jest rażąco surowa, co umotywowano powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 24 sierpnia 2023 roku wydany w sprawie III K 258/22.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Uznanie, z przyczyn wskazanych w punkcie 3, zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego za niezasadne.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

O wynagrodzeniu ustanowionego w sprawie obrońcy z urzędu oskarżonego orzeczono na podstawie §17.2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. O kosztach postępowania odwoławczego związanych z apelacją obrońcy oskarżonego orzeczono na podstawie art.634 k.p.k., art.633 k.p.k., art.626§1 k.p.k. i art.636§1 k.p.k., a opłatę wymierzono na podstawie art.2.1 pkt 6 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

SSA Robert Mąka SSA Jacek Szreder SSA Przemysław Żmuda

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego V. Z..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 24 sierpnia 2023 roku wydany w sprawie III K 258/22.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana