Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 369/22

Sygn. akt II AKa 369/22




WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2023 r.


Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA – Dorota Radlińska (spr.)

Sędziowie: SA – Anna Zdziarska

SSO /del./ – Anna Grodzicka

Protokolant: Klaudia Kulbicka

przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej- Tomali

po rozpoznaniu w dniu 20.09.2023r.

sprawy A. M. s. J. i A. ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 284 §2 k.k. i in.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie z dnia 25.05.2022r.

sygn. akt V K 301/20

Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że ;

1.rozwiązuje orzeczenie o karze łącznej z punktu 3;

2. obniża karę pozbawienia wolności orzeczoną w punkcie 1 do roku i trzech miesięcy;

3. na podstawie art. 85§1 k.k., art. 86§1 k.k. i art. 91§2 k.k. orzeczoną wobec oskarżonego karę z punktu 2 niniejszego wyroku i z punktu 2 wyroku Sądu Okręgowego łączy i wymierza mu karę łączną roku i 6 /sześciu/ miesięcy pozbawienia wolności.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, wydatkami obciążając Skarb Państwa.


UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 369/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie z dnia 25 maja 2022 roku, sygn. akt V K 301/20 .

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty




Nie dotyczy – Sąd II instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego



2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty






2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu




2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu




STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacje obrońców oskarżonego zarzuty:

1. obrazy art. 7 k.p.k., art. 4 k.p.k., w zw. z art. 410 k.p.k., art. 5§2 k.p.k. i art. 92 k.p.k.;

2. błędu w ustaleniach faktycznych;

3. rażącej niewspółmierności kary.

☐ zasadny

☒częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja adw. P. K.

Skarżący zarzucił Sądowi I instancji popełnienie szeregu błędów w ustaleniach faktycznych, które zdaniem obrońcy miały wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Za błędne skarżący uznał ustalenia, iż oskarżony A. M. w zakresie objętym czynem z pkt I, II, III, V i VI wypełni! znamiona przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., podczas gdy zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy - wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków oraz dokumenty nie pozwalają na przypisanie oskarżonemu przedmiotowego przestępstwa. Także ustalenia, iż oskarżony A. M. w zakresie objętym czynem z pkt I, II, III, V i VI kierował się zamiarem przywłaszczenia, nie wydając pojazdów osobom upoważnionym do ich odbioru, w szczególności ustalenie, że chciał on przywłaszczyć sobie powierzone mu w ramach umów pojazdy oraz pieniądze w kwocie 227 950,00 złotych były zdaniem skarżącego nieprawidłowe. Skarżący poddał także krytyce ustalenie w zakresie zamiaru oskarżonego, który- wbrew stanowisku Sądu w żadnym razie nie działał w realiach sprawy- w bezpośrednim, z góry i ściśle określonym celu przywłaszczenia i trwałego włączenia cudzych rzeczy do swojego majątku i do tego - ze świadomością uczynienia właścicielom nieodwracalnej i znacznej szkody, lecz jedynie z planem nietrwałego nad nimi władania, tylko celem podtrzymania funkcjonowania zagrożonego upadkiem przedsiębiorstwa, choć ze świadomością bezprawności cywilnej tego zadziałania i godząc się na ewentualną odpowiedzialność odszkodowawczą, przy czym bynajmniej nigdy nie chciał i nie planował oskarżony rzeczy przejąć dla siebie.

Powyższe zarzuty nie były zasadne. Wbrew bowiem twierdzeniom obrońcy zarówno zeznania świadków, jak też treść dokumentów, które zgromadzone zostały w sprawie wskazywały, że oskarżony zachowaniem swoim w zakresie objętym czynem z pkt I, II, III, V i VI wypełni! znamiona przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. Słusznie wskazał Sąd I instancji, że pomimo świadomości po stronie oskarżonego obowiązku zwrotu pojazdów, co wynikało z treści umów leasingu, oskarżony nie zwrócił żadnego z pojazdów, nie uiścił też zaległych rat leasingowych. Tym samym postąpił z ww. przedmiotami jak właściciel i wyczerpał znamiona przestępstw z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk., Sąd Apelacyjny w całości podzielił pogląd Sądu Okręgowego w tym zakresie. Zgodzić należy się z obrońcą, iż zachowania oskarżonego rodziły oczywiście także odpowiedzialność odszkodowawczą wobec wierzycieli. Jednakże nie sposób sprowadzić tych zachowań jedynie do zobowiązań cywilno- prawnych. Oskarżony istotnie chciał podtrzymać funkcjonowanie zagrożonego upadkiem przedsiębiorstwa czyniąc to jednak kosztem wierzycieli wobec których był zobowiązany do zwrotu powierzonych mu pojazdów. Nie zwracając tych pojazdów i czerpiąc dalej zyski z ich najmu oskarżony wykonywał wobec tych rzeczy prawa właścicielskie, do których nie był uprawniony. Takie zachowania wyczerpują znamiona przestępstwa sprzeniewierzenia.

Zdaniem obrońcy błędne były także ustalenia faktyczne że oskarżony A. M. w zakresie objętym czynem z pkt IV wypełnił znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., podczas gdy zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy - wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków oraz dokumenty nie pozwalają na przypisanie oskarżonemu przedmiotowego przestępstwa.

Powyższy zarzut także nie był zasadny. Sąd I instancji w sposób absolutnie szczegółowy i profesjonalny wskazał w uzasadnieniu z jakich powodów przypisał oskarżonemu czyn wskazany w punkcie IV aktu oskarżenia. Sąd Okręgowy w sposób nie budzący żadnych wątpliwości opisał poszczególne zachowania oskarżonego, którymi doprowadził Ł. G., M. G. i M. Ż. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 105 000 złotych. Wskazując poszczególne zachowania oskarżonego Sąd Okręgowy zasadnie uznał, iż stanowiły one realizację znamion przestępstwa oszustwa stypizowanego w art. 286§1 k.k. Także w tym zakresie Sąd Apelacyjny w pełni zaaprobował stanowisko Sądu I instancji.

Nadto obrońca podnosił zarzut rażącej obrazy przepisów postępowania karnego - art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 92 k.p.k. - która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegającą na nieuwzględnieniu przez Sąd Okręgowy przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania, a przemawiających na korzyść oskarżonego i w rezultacie przeprowadzeniu całkowicie dowolnej oceny dowodów zebranych w trakcie postępowania, co w konsekwencji doprowadziło do czynienia przez Sąd 1 instancji całkowicie błędnych ustaleń faktycznych w zakresie stwierdzenia przywłaszczenia przez oskarżonego pojazdów oraz pieniędzy objętych przedmiotem sprawy, a w rezultacie wydania wyroku skazującego, w sytuacji, gdy – wbrew twierdzeniom Sądu I instancji - zalegające w aktach sprawy dowody (a zwłaszcza wyjaśnienia oskarżonego) oceniane we wzajemnym powiązaniu z zeznaniami świadków', z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, prowadzą do całkowicie odmiennego wniosku, tj. że oskarżony zachowaniem swoim nie wypełnił znamion przypisanych mu przestępstw, jak również w sytuacji, gdy w okresie objętym zarzutami zarząd przedmiotową spółką wraz z oskarżonym prowadził również M. S., który nigdy w przedmiotowym zakresie nie został pociągnięty do odpowiedzialności (nigdy nie toczyło się w stosunku do niego postępowanie przygotowawcze) pomimo, że za działania i zaniechania spółki odpowiadał w tożsamym zakresie, co A. M..

Kolejny zarzut, który nie zasługiwał na uwzględnienie. Wskazując poszczególne przepisy procedury karnej, którym miał uchybić Sąd I instancji obrońca w żaden sposób nie wykazał nawet na czym uchybienia te miałyby polegać. Skarżący kolejny raz zakwestionował zasadność przypisania oskarżonemu przestępstw z art.. 284§2 k.k. i art. 286§1 k.k. Odnośnie przypisania oskarżonemu przestępstw – to w całości aktualne pozostają uwagi wskazane w tym przedmiocie powyżej. Wobec tak ogólnie sformułowanych zarzutów w zakresie uchybienia przepisom procedury karnej – stwierdzić należy, iż Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska obrońcy w tym zakresie. Sąd Okręgowy nie uchybił instytucjom z art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. – wręcz przeciwnie. Sąd I instancji poddał ocenie całość zgromadzonego materiału dowodowego, a ocena której dokonał pozostaje pod ochroną instytucji z art. 7 k.p.k. Za zupełnie niezasadny uznać należało zarzut naruszenia art. 5 §2 k.p.k. W przedmiotowej sprawie nie wystąpiły bowiem wątpliwości, które należałoby potraktować na korzyść oskarżonego. Poszczególne elementu stanu faktycznego Sąd I instancji ustalił w oparciu o zgromadzone w sprawie dowody, zatem brak było wątpliwości, które czyniłyby zasadnym zastosowanie przepisu art. 5 §2 k.p.k.

Ostatnim z podniesionych przez obrońcę zarzutów był zarzut rażącej niewspółmierność kary.

Powyższy zarzut okazał się częściowo zasadny, tj. w zakresie, w jakim doprowadził do obniżenia zarówno orzeczonej kary jednostkowej, jak też kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonego. W tym bowiem zakresie Sąd II instancji podzielił stanowisko obrońcy, że wymierzone kary /w zakresie w jakim zostały zmienione/ charakteryzowały się rażącą niewspółmiernością. Za zbędne zatem uznać należało przytaczanie argumentacji obrońcy, która oczywiście zawarta została z apelacji.

Apelacja adw. P. G.

Także ten skarżący podnosił zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych – odnośnie czynów z punktów od I do III - polegający na przyjęciu, że oskarżony działał z zamiarem przywłaszczenia samochodów opisanych w zarzutach, odnośnie czynów z punktów IV i V polegający na przyjęciu, że oskarżony działał z zamiarem przywłaszczenia rzeczy ruchomych w postaci pieniędzy; odnośnie czynu z punktu VI polegający na przyjęciu, że oskarżony przywłaszczył samochody opisane w zarzucie. W ostatnim z zarzutów skarżący wskazał na rażącą niewspółmierność wymierzonych oskarżonemu kar jednostkowych i kary łącznej.

Ponownie powtórzyć należy, iż zarzuty sformułowane także przez tego obrońcę nie zasługiwały na uwzględnienie /z wyłączeniem ostatniego zarzutu/.

Jak wskazano powyżej /odnosząc się do zarzutów sformułowanych przez pierwszego z obrońców/ Sąd Apelacyjny w całości podzielił stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustaleń faktycznych, które to ustalenia stanowiły podstawę przypisania oskarżonemu przestępstw. Zachowania oskarżonego dotyczące powierzonych mu rzeczy nie mogły zostać potraktowane inaczej, jak tylko właściwe do zachowań osoby, której przysługuje status właścicielki, jakiego A. M. nie posiadał. W tych okolicznościach zasadnie zostały mu przypisane przestępstwa sprzeniewierzenia. Podnosząc, że oskarżony nie zamierzał przywłaszczyć sobie pieniędzy, o których mowa w zarzutach pod punktami IV i V skarżącemu najwyraźniej umknęło, iż zarzut wskazany w punkcie IV dotyczy przestępstwa oszustwa /art. 286§1 k.k./ a nie jak zdaje się podnosić obrońca przestępstwa przywłaszczenia. Skarżący nie wskazał zatem żadnych argumentów, które mogłyby podważyć przypisanie oskarżonemu przestępstwa oszustwa. Nie mniej jednak zgodzić należy się z twierdzeniem obrońcy, że – „oskarżony konsekwentnie i wszelkimi sposobami dążył do przywrócenia płynności finansowej prowadzonym przez siebie spółkom.” Rzecz jednak w tym, że sposoby te niekiedy kolidowały z powszechnie obowiązującymi normami prawnymi i godziły w dobra innych osób. Nie może bowiem ulegać żadnej wątpliwości, że przywracanie płynności prowadzonym przez siebie spółkom przez oskarżonego winno odbywać się w sposób zgodny z prawem.

Na częściowe uwzględnienie zasługiwał ostatni z podniesionych przez obrońcę zarzutów a odnoszący się wysokości orzeczonych wobec oskarżonego kar. W tym zakresie aktualne pozostają argumenty wskazane powyżej a odnoszące się do identycznego zarzutu pierwszego z obrońców. Za zbędne uznano ponowne ich przytaczanie.


Wnioski

o uchylenie sprawy do ponownego rozpoznania, bądź o zmianę

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania w części zarzutów apelacyjnych za zasadne- także wnioski w tym zakresie uznać należało za częściowo zasadne .

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie wystąpiły.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy.

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w części, w której został zaskarżony i nie zmieniony.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec nie uwzględnienia apelacji w tym zakresie.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Rozwiązano orzeczenie o karze łącznej z punktu 3; obniżono karę pozbawienia wolności orzeczoną w punkcie 1 do roku i trzech miesięcy; na podstawie art. 85§1 k.k., art. 86§1 k.k. i art. 91§2 k.k. orzeczoną wobec oskarżonego karę z punktu 2 niniejszego wyroku i z punktu 2 wyroku Sądu Okręgowego połączono i wymierzono mu karę łączną roku i 6 /sześciu/ miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Wobec częściowego uznania za zasadnych zarzutów apelacyjnych w tym zakresie.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.


Nie dotyczy

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.


art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności


Brak

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa

PODPIS

Dorota Radlińska

Anna Grodzicka Anna Zdziarska








1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego adw. P. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie z dnia 25.05.2022 r., sygn. akt V K 301/20

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒w całości

☐w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana



1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego adw. P. G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie z dnia 25.05.2022 r., sygn. akt V K 301/20

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒w całości

☐w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana