Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Piotr Filipiak

Sędziowie

SA Marcin Schoenborn

SO del. Teresa Jędrzejas – Paluch (spr.)

Protokolant

Marta Jodłowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 406/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 23 maja 2022 r. sygn. akt XXI K 143/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

Uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Odnośnie czynów przypisanych oskarżonym M. G. oraz M. J. w pkt 1 oraz 2 zaskarżonego wyroku jednobrzmiące zarzuty:

a) obrazy przepisów prawa materialnego, to jest art. 165 § 1 pkt 2 k.k. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyn popełniony przez tych oskarżonych nie zawierał znamion czynu zabronionego,

b) obrazy przepisów prawa materialnego, to jest art. 168 k.k. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy czyn popełniony przez tych oskarżonych nie zawierał znamion czynu zabronionego.

c) obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku, to jest art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i bezpodstawne uznanie, że z tych zeznań wynika, że oskarżeni mieli zamiar sprowadzenia zagrożenia dla życia i zdrowia wielu osób, podczas gdy z zebranego materiału dowodowego wynika, że sprzedawane produkty zawierały etykiety zawierające skład substancji i wyraźną adnotację, ż nie nadają się do spożycia przez ludzi, a także z zeznań świadków wynikało, że dokładnie wiedzieli co kupują i godzili się z ewentualnymi skutkami spożycia oraz u żadnej z osób nie wystąpił rozstrój zdrowia spowodowany spożyciem w.w. produktów.

a także podniesiony w apelacji dot. oskarżonego M. G. zarzut:

d) obrazy przepisów prawa materialnego, to jest art. 165 § 1 pkt 2 k.k. poprzez jego zastosowanie wobec oskarżonego, podczas gdy w sprawie występowała negatywna przesłanka procesowa w postaci zgody pokrzywdzonych,

oraz podniesiony w apelacji dot. oskarżonej M. J. zarzut:

e) obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku,. to jest art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i bezpodstawne uznanie wyjaśnień oskarżonych M. J. i M. G. za niewiarygodne, podczas wyjaśnienia te były spójne, stanowcze i konsekwentne w zakresie w jakim oskarżeni zgodnie wskazali, że M. J. nie miała wiedzy na temat zawartości wysyłanych paczek.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Żaden z zarzutów obu apelacji obrońcy oskarżonych M. G. i M. J., skierowanych przeciwko rozstrzygnięciom zawartym w pkt 1 oraz 2 zaskarżonego wyroku, nie zasługiwał na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do postawionego w obu apelacjach zarzutu obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku, to jest art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań świadków, przede wszystkim wskazać należy, że autor apelacji nie wskazał o których świadków chodzi. Domyślać się jedynie należy, iż obrońca miał na myśli świadków będących nabywcami substancji sprzedawanych przez oskarżonych za pośr. strony internetowej (...) pl. (...) argumentom podniesionym w apelacjach, z zeznań tych świadków jak również z oględzin substancji zabezpieczonych w miejscu zamieszkania oskarżonego M. G. w wynajmowanych przez niego kiosku w R. o nazwie (...) oraz w wynajmowanych pomieszczeniach w B., w miejscu zamieszkania oskarżonej M. J. oraz w miejscu zamieszkania D. F. bynajmniej nie wynika, iżby opakowania ujawnionych tam substancji opatrzone były etykietami ze składem oraz ostrzeżeniem, że nie nadają się do spożycia przez ludzi, co miałoby wskazywać na to, że nabywcy tych substancji znali ich skład, ergo mogli przewidzieć jakie będą one miały działanie. Wszak zabezpieczone w w/w miejscach różnego rodzaju tzw. dopalacze w opakowaniach zbiorczych nie zawierały naklejek ze składem chemicznym (vide dok. fotograficzna- k. 156- 159, t. I), a z zeznań żadnego z ich odbiorców nie wynika, iżby otrzymywane przesyłki taki opis ze składem chemicznym zawierały. Nawet jednak gdyby tak było, to przecież nie wiadomo czy opis ten odpowiadałby prawdzie, skoro oskarżony M. G.nie zlecał badania ich składu, ani też, co oczywiste, sam tego nie robił. Zaopatrując się w te substancje w nieznanych źródłach niewątpliwie również on sam nie miał wiedzy co do tego jaki jest rzeczywisty skład tych substancji. Do tego konieczne byłoby bowiem poddanie każdej ich partii badaniom laboratoryjnym.

Wszyscy przesłuchani w charakterze świadków nabywcy substancji oferowanych przez oskarżonego M. G.za pośr. strony (...) zeznawali jedynie o tym, że kupowali poprzez nią różnego rodzaju dopalacze, wskazując co najwyżej ich nazwy. Żaden z nich nie zeznał jakoby na opakowaniach wskazany był ich skład chemiczny, a tym bardziej, iżby znajdowało się na nich ostrzeżenie, że nie nadają się do spożycia przez ludzi. Logiczne jest zresztą, że oskarżonyM. G., przy udziale oskarżonej M. J., sprzedawał różnego rodzaju substancje o działaniu psychoaktywnym właśnie po to, żeby ich nabywcy je zażyli i odczuli ich odurzające działanie, zaś ci ostatni po to je przecież kupowali. Słusznie wskazuje się w doktrynie, że zamieszczenie na produkcie stanowiącym tzw. dopalacz informacji, iż nie nadaje się lub nie jest przeznaczony do spożycia przez ludzi nie ma znaczenia dla realizacji znamion czynu zabronionego z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. z tej przyczyny, że chociaż jej treść wskazywała, iż produkt nie jest przeznaczony do spożycia, to nabywcy i tak wiedzieli i byli przekonani, że jest to tzw. dopalacz - służący do zażycia - i wyłącznie w tym celu dokonywali jego nabycia. Chociaż więc wykorzystanie tzw. dopalacza zgodnie z deklaracją zamieszczoną na opakowaniu, a w szczególności zaniechanie spożycia go przez człowieka, zasadniczo nie czyni z niego substancji szkodliwej dla zdrowia, to jednak nie w tym celu i zamiarze następuje zarówno dystrybucja, jak i zakup, na co bez żadnej wątpliwości wskazują nie tylko wysokie zyski ze sprzedaży, ale przede wszystkim zeznania samych osób nabywających i sprzedających takie produkty. Deklaracje zawarte na opakowaniu środków zastępczych nie są tym samym czynnikiem decydującym o możliwości zaliczenia danego produktu do katalogu szkodliwych dla zdrowia substancji, ale rzeczywiste, z punktu widzenia praktyki społecznej, powszechne sposoby użycia danego produktu. Trafnie zwraca się uwagę, że szkodliwość dla zdrowia substancji uzależniona jest od ich właściwości, a nie informacji zawartej na opakowaniach (zob. T. Sroka, Komentarz do wybranych przepisów Kodeksu karnego, (w:) Przestępstwa narkotykowe i dopalacze. Komentarz, KIPK 2019, art. 165, tezy 53 - 55).

Nie znajdują oparcia w przeprowadzonych dowodach twierdzenia zawarte w obu apelacjach jakoby zażycie dopalaczy zakupionych poprzez stronę (...) u żadnego ze świadków nie spowodowało rozstroju zdrowia. Wszak świadek M. M. zeznał, że po ostatnim zażyciu dopalacza w formie "kryształków" zakupionego przez tę stronę był w czerwcu 2018 r. przewieziony do szpitala z powodu zatrucia środkami narkotycznymi i psychodysleptycznymi, co potwierdza przedłożona przez niego dokumentacja medyczna (k. 2680- 2681, k. 1685- 2695, t. XIV). Świadkowi Ł. K. po zażyciu substancji zakupionej za pośr. tej strony we wrześniu 2018 r. udzielana była pomoc medyczna, zaś wynik badania wykazał obecność w jego organizmie MPD i mefedronu (k. 1888- 1889, k. 1893- 1908, t. X). Pomoc medyczna w zw. z zażywaniem dopalaczy zakupionych między innymi przez (...) udzielana była również K. S. (k. 2034, k. 2037- 1276, t. XI), A. W. (k. 3256- 3257, k. 3265- 3306, t. XVII) oraz M. S. (k. 3325- 3327, k. 3340- 3352, t. XVII).

Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonej M. J. dotyczący obrazy przez sąd pierwszej instancji art. 7 k.p.k. poprzez odmówienie wiary wyjaśnieniom oskarżonej i M. G. co do tego jakoby M. J. nie miała wiedzy na temat zawartości wysyłanych paczek. Wskazane przez sąd pierwszej instancji w pisemnym uzasadnieniu wyroku powody uznania wyjaśnień obojga oskarżonych w tej kwestii za niezasługujące na wiarę są w pełni podzielane przez sąd odwoławczy. Wszak w mieszkaniu oskarżonej M. J. zabezpieczono 498,28 grama dopalacza w postaci (...), którego zażycie zgodnie z opinią biegłych z zakresu chemii stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Ponadto na rachunek bankowy oskarżonej wpływały środki od klientów dokonujących zakupu dopalaczy, zaś w pokoju przez nią zajmowanym w mieszkaniu przy ul. (...) w B. ujawniono gotówkę w kwocie 42 000 zł. Taka kwota bez wątpienia nie pochodziła ze sprzedaży koszulek, czapek czy też zegarków. Wyjaśnienia oskarżonych co do tego jakoby zajmowali się sprzedażą tego rodzaju towaru nie znajdują zresztą oparcia ani w zeznaniach przesłuchanych w tej sprawie odbiorców przesyłek ani też w treści strony internetowej (...) (zrzuty ekranu- k. 93-96, t. I).

Na pełną wiedzę oskarżonej co do tego co jest przedmiotem obrotu wskazują również komunikaty z rozmów telefonicznych prowadzonych z jej udziałem, zarejestrowanych w czasie kontroli operacyjnej, o których mowa w części niejawnej uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji, uzupełnione opinią biegłego z zakresu slangu narkotykowego i przestępczego.

Za niezasadny uznano również postawiony w apelacjach wniesionych imieniem obojga oskarżonych zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, to jest art. 165 § 1 pkt 2 k.k. oraz art. 168 k.k. Sąd orzekający w niniejszej sprawie w kwestii tego czy wprowadzanie do obrotu tak zwanych dopalaczy, których znaczna część obecnie została uznana za nowe substancje psychoaktywne i środki zastępcze, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, może realizować ustawowe znamiona przestępstwa z art. 165 § 1 pkt 2 k.k., podziela stanowisko prezentowane od kliku lat w przeważającej większości zapadających na gruncie tego przepisu orzeczeń Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych, w tym Sądu Apelacyjnego w Katowicach. Jakkolwiek w przeszłości istotne kontrowersje w praktyce sądowej wzbudzało uznanie tzw. dopalaczy za szkodliwe dla zdrowia substancje w rozumieniu art. 165 § 1 pkt 2 k.k., to jednak w najnowszym orzecznictwie dopuszcza się możliwość przyjęcia, że wytwarzanie lub wprowadzanie do obrotu tzw. dopalaczy skutkuje sprowadzeniem niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób, czyli możliwe jest zakwalifikowanie takich zachowań jako przestępstwa z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. i to niezależnie od tego czy są one oferowane nabywcom jako substancje o działaniu psychoaktywnym, czyli dopalacze, czy też stwarza się pozory legalności obrotu nimi poprzez przypisywanie im innych właściwości niż działanie odurzające.

Przywołać w tym miejscu należy wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2022 r. (OSNK 2022/9/33) , postanowienie SN z dnia 24 czerwca 2021 r. (LEX nr 3358988), wyrok SN z dnia 15 grudnia 2020 r. (LEX nr 3270722), postanowienie SN z dnia 8 października 2020 r. (LEX nr 3277893), wyrok SA w Katowicach z dnia 17 grudnia 2020 r. (LEX nr 3358986), wyrok SA w Katowicach z 29 października 2020 r. (LEX nr 3123485).

W ocenie Sądu Apelacyjnego tzw. dopalacze, czyli obecnie nowe substancje psychoaktywne i środki zastępcze w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, będące substancjami szkodliwymi dla zdrowia ludzkiego ze swej istoty, to jest niezależnie od sposobu ich wytworzenia, mogą stanowić przedmiot przestępstwa z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. i to również wtedy, gdy wprowadzane są do obrotu jako dopalacze, bez tworzenia pozorów ich legalności. Nie dotyczy to oczywiście wszystkich produktów określanych potocznie tym mianem. Konieczne jest bowiem ustalenie, że spożycie konkretnego środka może prowadzić do następstw wykraczających poza akceptowane przez konsumenta skutki "uboczne" (najczęściej w postaci odurzenia), które to następstwa wiązałyby się z zaistnieniem konkretnego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia konsumenta (tak: SN w wyroku z dnia 28 kwietnia 2022 r., II KK 216/21, OSNK 2022/9/33, a wcześniej SA w Gdańsku w postanowieniu z dnia 10 października 2018 r., II AKz 474/18). Istotą znamienia rozważanego przestępstwa jest bowiem wystąpienie skutku w postaci zaistnienia zagrożenia dla życia lub zdrowia, czyli wprowadzenia do obrotu produktów, które stanowią substancje szkodliwe dla zdrowia o takim ładunku szkodliwości, że stwarza to niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób.

W wywiedzionych apelacjach obrońca oskarżonych M. G. i M. J. dla uzasadnienia zarzutu obrazy przez sąd pierwszej instancji art. 165 § 1 pkt 2 k.k. oraz art. 168 k.k. poprzez ich zastosowanie wobec obojga oskarżonych powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt I KZP 5/17, w którym to sąd ten co prawda dopuścił możliwość kwalifikowania wyrabiania i sprzedaży środków zastępczych, potocznie nazywanych dopalaczami, z art. 165 § 1 pkt 2 k.k., ale w określonych sytuacjach, stojąc na stanowisku, zgodnie z którym nie wyczerpuje znamion wskazanego przepisu sprzedaż tzw. dopalaczy jako takich. Chodzi o sytuację, w której sprzedawca nie stosuje wprowadzania w błąd, podstępu czy celowego przekłamania w deklaracji faktycznego przeznaczenia sprzedawanego produktu. Z takim stanowiskiem Sąd Apelacyjny w Katowicach się nie zgadza, czemu zresztą dał wyraz we wcześniejszych orzeczeniach (przykładowo wyrok z dnia 17 grudnia 2020 r., LEX nr 3358986, wyrok z dnia 29 października 2020 r., LEX nr 3123485). Również zresztą Sąd Najwyższy w najnowszych orzeczeniach odstąpił od koncepcji prezentowanej w wyroku z 31 maja 2017 r. Przywołać w tym zakresie należy wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2022 r. (OSNK 2022/9/33), postanowienie SN z dnia 24 czerwca 2021 r. (LEX nr 3358988), wyrok SN z dnia 15 grudnia 2020 r.(LEX nr 3270722) czy też postanowienie SN z dnia 8 października 2020 r. (LEX nr 3277893).

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniach przywołanych wyżej orzeczeń, które podziela Sąd Apelacyjny w Katowicach w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, zakres stosowania art. 165 § 1 pkt 2 k.k. wobec osób wytwarzających lub wprowadzających do obrotu tzw. dopalacze jest szerszy niż wynikający z wyroku Sądu Najwyższego z 31 maja 2017 r. w sprawie I KZP 5/17, a mianowicie środki te, jako środki zastępcze bądź nowe substancje psychoaktywne, mogą być przedmiotem czynności wykonawczej czynu zabronionego z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. niezależnie od sposobu wprowadzenia ich do obrotu, pod warunkiem, że z uwagi na swoje właściwości będą uznane za szkodliwe dla zdrowia i to w stopniu wywołującym stan niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób.

Nie ma racji obrońca oskarżonych argumentując w apelacjach wywiedzionych w imieniu obojga oskarżonych, że przedmiotem przestępstwa z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. mogą być wyłącznie szkodliwe dla zdrowia substancje, środki spożywcze, lub inne artykuły powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne, dla których obowiązują normy jakości. W ocenie Sądu Apelacyjnego ustawodawca wyraźnie zaznaczył, że owe warunki jakości dotyczą wyłącznie środków farmaceutycznych, a to poprzez użycie spójnika "lub też". Z całą pewnością nie muszą posiadać obowiązujących norm jakości "szkodliwe dla zdrowia substancje", ponieważ nie sposób skatalogować wszystkich tego typu substancji wprowadzanych do sprzedaży i stworzyć wymagań dotyczących jakości takich produktów. Myli się również autor apelacji argumentując, że inne rozumienie wskazanego przepisu powodowałoby możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej producentów np. kleju czy kwasu siarkowego, które z uwagi na swój skład są w sposób oczywisty szkodliwe dla zdrowia, jeżeli zostaną użyte niezgodnie z przeznaczeniem, czyli spożyte. W odniesieniu do takich artykułów przemysłowych, których wykorzystywanie jest społecznie akceptowane i pożądane, zachowanie podmiotów je produkujących i wprowadzających do obrotu nie wyczerpuje bowiem kryteriów bezprawności. Nie można porównywać tzw. dopalaczy, których celem jest wywołanie efektów tożsamych lub zbliżonych do działania środków odurzających lub substancji psychotropowych z artykułami przemysłowymi służącymi ludności w zgoła odmiennych zastosowaniach. W ocenie Sądu Apelacyjnego zatem szkodliwe dla zdrowia substancje w rozumieniu przepisu art. 165 § 1 pkt 2 k.k. to nie tylko substancje, które nabrały owej cechy szkodliwości w wadliwym procesie produkcji czy w procesie ich przetworzenia, ale także substancje, które są szkodliwe ze swej istoty. Tym samym sąd odwoławczy podziela w pełni ustalenia i oceny prawne dokonane przez sąd pierwszej instancji.

Kluczowym dla możliwości pociągnięcia oskarżonych do odpowiedzialności karnej z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. było ustalenie czy tzw. dopalacze wprowadzane przez nich do obrotu stanowiły substancje szkodliwe dla zdrowia i życia w przypadku ich spożycia przez nabywców, a w konsekwencji czy ich wprowadzenie do obrotu wywoływało stan niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób. W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że oskarżeni M. G.i M. J. wprowadzali do obrotu substancje chemiczne, których zażycie zgodnie z opinią z zakresu badań chemicznych (której wnioski nie były podważane przez oskarżonych) stwarzało bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu u osób je zażywających. Zgodnie z tą opinią:

- syntetyczny katynon o nazwie H. (...) to substancja psychotropowa grupy I-P której zarówno stałe jak i jednorazowe przyjęcie stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowia,

- substancja o nazwie (...) przypomina pod względem struktury i działania efedrynę i inne pochodne amfetaminy, a jej zarówno stałe jak i jednorazowe przyjęcie stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

(...)to substancja przypominająca pod względem struktury i działania efedrynę i inne pochodne amfetaminy, a jej zarówno stałe jak i jednorazowe przyjęcie stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

- substancja o nazwie (...) jest syntetycznym kannabinoidem o działaniu psychoaktywnym, analgetycznym oraz przeciwbólowym, której zażycie stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia potencjalnego biorcy,

- substancja o nazwie (...)wykazująca działanie poprawiające krążenie mózgowe, niedostępna na rynku farmaceutycznym, jest 100 razy silniejsza od leku jakim jest piracetam, a jej zażycie w zależności od przyjętej dawki może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia,

-(...) jest pochodną benzodiazepiny, która jest zażywana w celu wprowadzenia organizmu w stan odurzenia, wykazującą działanie uspokajające i przeciwlękowe, zaś jej zażycie celu odurzenia możd stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia,

- substancja o nazwie (...) przypomina pod względem struktury i działania efedrynę i inne pochodne amfetaminy, stanowiąc obecnie środek zastępczy, której zarówno stałe jak i jednorazowe przyjęcie stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

- substancja o nazwie (...) zawiera syntetyczny kannabinoid o działaniu psychoaktywnym, analgetycznym oraz przeciwbólowym, a jej zażycie stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia potencjalnego biorcy.

- zażycie większej niż terapeutyczna dawki substancji o nazwie (...) może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia,

- zażycie substancji o nazwie (...) stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

- substancja o nazwie (...) jest tzw. dopalaczem, którego zarówno stałe jak i jednorazowe przyjęcie stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

- (...)jest dopalaczem, którego zarówno stałe jak i jednorazowe przyjęcie stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (k. 763a- 763k, t. IV).

Potwierdzeniem bezpośredniego niebezpieczeństwa zażycia w/w substancji, wprowadzanych do obrotu przez oskarżonych bądź też przez nich posiadanych w celu wprowadzenia do obrotu, dla zdrowia oraz życia są zeznania świadków M. M., Ł. K., K. S., A. W. oraz M. S. jak też przedłożona przez nich dokumentacja medyczna. Z dowodów tych wynika bowiem, że po zażyciu substancji zakupionych poprzez prowadzoną przez oskarżonego M. G. stronę (...) osoby te trafiły do szpitala z powodu zatrucia środkami narkotycznymi. Oznacza to, że u niektórych z konsumentów substancji wprowadzanych do obrotu przez oskarżonych M. G.oraz M. J. zażycie zakupionych "dopalaczy" wywołało następstwa nietypowe dla tych substancji, wykraczające poza zwykły stan odurzenia i powiązane z nim zaburzenia pracy organizmu. Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie, dla stwierdzenia, że doszło do wyczerpania znamion czynu zabronionego z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. konieczne jest ustalenie, że spożycie określonego środka mogło prowadzić do następstw wykraczających poza te wskazane, akceptowane przez konsumenta skutki "uboczne", które to następstwa wiązałyby się z zaistnieniem konkretnego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia konsumenta (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 października 2018 r., II Akz 474/18).

Wobec treści opinii z zakresu badań chemicznych co do działania substancji zwanych potocznie dopalaczami, których sprzedażą na masową skalę zajmowali się oskarżeni M. G. i M. J. i możliwych działań niepożądanych dla zdrowia i życia ich konsumentów, potwierdzonych zeznaniami świadków M. M. Ł. K., K. S., A. W. oraz M. S. jak też przedłożoną przez nich dokumentacją leczenia szpitalnego, zasadnie sąd pierwszej instancji przyjął, że wyczerpane zostały przez każde z nich znamiona przestępstwa z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. oraz co do czynu przypisanego im w pkt 2 zaskarżonego wyroku, polegającego na czynieniu przygotowań do wprowadzenia do obrotu substancji przechowywanych w mieszkaniu oskarżonego M. G.w B. przy ul. (...), znamiona przestępstwa z art. 168 k.k. w zw. z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. Wprowadzanie przez oskarżonych do obrotu bądź też przechowywane celem wprowadzenia do obrotu substancje wymienione w pkt 1 i 2 aktu oskarżenia były bowiem substancjami szkodliwymi dla zdrowia o takim ładunku szkodliwości, że stwarzało to niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób.

Słuszności ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej instancji prowadzących do uznania sprawstwa i winy oskarżonego M. G. w zakresie czynów przypisanych mu w pkt 1 i 2 zaskarżonego wyroku nie mógł podważyć również podniesiony w apelacji wywiedzionej imieniem tego oskarżonego zarzut obrazy art. 165 § 1 pkt 2 k.k., który miał polegać na jego zastosowaniu wobec niego, pomimo wystąpienia „negatywnej przesłanki procesowej” w postaci zgody pokrzywdzonych. Jakkolwiek można się domyślać co było intencją skarżącego, to jednak sąd odwoławczy stwierdzić musi, że sposób sformułowania tego zarzutu jest co najmniej zaskakujący. Wszak w katalogu negatywnych przesłanek procesowych wymienionych w art. 17 § 1 k.p.k. próżno szukać wyłączenia odpowiedzialności karnej sprawcy w sytuacji wyrażenia przez pokrzywdzonego zgody na sprowadzenie niebezpieczeństwa dla jego życia lub zdrowia. Bez wątpienia nie jest to również wskazana w art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. inna okoliczność wyłączająca ściganie. Odnosząc się natomiast do tego czy tzw. samonarażenie się przez osoby kupujące i zażywające środki zastępcze, nowe substancje psychoaktywne oraz inne oferowane przez oskarżonego środki o działaniu odurzającym na negatywne konsekwencje zażycia tych substancji dla ich życia i zdrowia może uwalniać oskarżonego od odpowiedzialności karnej za ich wprowadzanie do obrotu (co zapewne było intencją apelującego), to stwierdzić należy, powołując się na uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2022 r., III KK 216/21 (OSNK 2022/9/33), że "jedyną sytuacją, która mogłaby zwolnić od odpowiedzialności karnej z tego przepisu osobę wprowadzającą do obrotu tego rodzaju produkty, byłaby taka, w której potencjalni nabywcy zostaliby poinformowani o szkodliwych dla zdrowia i życia skutkach użycia tych produktów przy uwzględnieniu faktycznego sposobu korzystania z nich [...], przez wskazanie rodzajów substancji znajdujących się w tym produkcie i ich właściwości, bądź w postaci odpowiedniego oznaczenia na opakowaniu, bądź też poprzez informację udzielaną im ustnie przez sprzedawcę w chwili dokonywania zakupu". Konsument wprowadzanych do obrotu dopalaczy, mając jedynie ogólne pojęcie na temat ich szkodliwości, godzi się co prawda na użycie substancji mogących stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia czy realne niebezpieczeństwo dla życia, jednak nie ma on wiedzy jakie substancje środki te zawierają. Wiedzy takiej niewątpliwie nie mieli również sami oskarżeni. Skład chemiczny oferowanych do sprzedaży substancji czy też informacja o możliwych działaniach niepożądanych, a także możliwych skutkach połączenia tych substancji z alkoholem, lekami, narkotykami czy też innymi dopalaczami nie były zamieszczone na stronie internetowej prowadzonego przez M. G.sklepu ani też nie były wraz z zamówieniem przesyłane klientom. W tej sytuacji, wyrażenie przez konsumentów zgody na zażycie zakupionych od oskarżonego substancji, wbrew stanowisku apelującego, nie może prowadzić do uwolnienia go od odpowiedzialności z art. 165 § 1 pkt 2 k.k.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych M. G. oraz M. J. od zarzutów stawianych im w pkt 1 i 2 a/o .

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku nie zasługiwał na uwzględnienie. Jak wykazano bowiem powyżej, wbrew zarzutom apelacji wywiedzionych w imieniu obojga oskarżonych, sąd pierwszej instancji nie dopuścił się obrazy art. 7 k.p.k. ani też obrazy art. 165 § 1 pkt 2 k.k. i art. 168 k.k. w zw. z art. 165 § 1 pkt 2 k.k. Sąd ten poczynił prawidłowe i w pełni akceptowane przez sąd odwoławczy ustalenia faktyczne, dokonując ich prawidłowej subsumpcji pod właściwe przepisy kodeksu karnego.

3.2.

Odnośnie czynu przypisanego oskarżonemu M. G.w pkt 3 zaskarżonego wyroku zarzuty:

a) obrazy przepisów postępowania, to jest art. 62 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy nie dało się przypisać oskarżonemu własności w.w. substancji,

b) obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku, to jest art. 5 § 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie w sprawie, w której występują niedające się usunąć wątpliwości, bowiem sąd pierwszej instancji nie dysponował jednoznacznym dowodem, że substancje te stanowią własność oskarżonego m. G.,

a w konsekwencji obrazy tych przepisów błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony M. G.dokonał zarzucany mu czyn, co w konsekwencji spowodowało bezpodstawne jego skazanie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie był zasadny. Po pierwsze wytknąć należy autorowi apelacji błędne nazwanie przepisu prawa materialnego, to jest art. 62 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii przepisem postępowania. Po drugie, co się tyczy posiadania przez oskarżonego M. G. substancji psychotropowych i środków odurzających, opisanych w pkt 3 aktu oskarżenia, to nie sposób zgodzić się z tym, jakoby występowały w tej kwestii jakiekolwiek wątpliwości. Wszak substancja psychotropowa o nazwie (...), czyli tzw. pigułka gwałtu została ujawniona w mieszkaniu oskarżonego przy ul. (...) w B. (k. 109- 117, t. I), zaś susz ziela konopi innych niż włókniste w wynajmowanym przez niego i użytkowanym kiosku (...) w R. przy ul. (...) (k. 146- 154, t. I). W tej sytuacji w pełni zasadnie sąd pierwszej instancji ustalił, że oskarżonyM. G.znajdował się w posiadaniu w/w substancji. Dla przypisania przestępstwa z art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie jest natomiast wymagane ustalenie, że sprawca był właścicielem substancji, których posiadanie jest zabronione zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego M. G. od zarzutu stawianego mu w pkt3 a/o .

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodu bezzasadności zarzutu wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 23 maja 2022 r., sygn. akt XXI K 143/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia zarzutów apelacji wywiedzionych w imieniu oskarżonych M. G.i M. J. jak również nie dostrzegając innych uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Wobec nieuwzględnienia apelacji wywiedzionych przez obrońcę oskarżonych M. G. oraz M. J., na podstawie art. 627 k.p.k., obciążono każde z nich wydatkami postępowania odwoławczego w postaci ryczałtu za doręczanie pism i wezwań w kwocie 10 zł. oraz opłatą od orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywien w kwocie 3 400 zł. co do oskarżonego M. G.oraz w kwocie 1 180 zł. co do oskarżonej M. J..

7.  PODPIS

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Piotr Filipiak SSA Marcin Schoenborn

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego M. G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji co do tego oskarżonego.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej M. J.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji co do tej oskarżonej.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana