Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 417/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 lipca 2023r., w sprawie o sygn. akt VIII Ko 137/21.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – reprezentant Skarbu Państwa

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości-prokurator

☒ w części co do punktu I przedstawiciel Skarbu Państwa

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych – niezasadny.

Zarzut obrazy prawa materialnego – art. 552 § 4 k.p.k. w zw. z art. 445 § 1 i 2 k.c. – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarówno apelacja prokuratora, jak i pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji nie zasługiwały na uwzględnienie.

Apelacja prokuratora ogranicza się do przytoczenia ustaleń Sądu I instancji oraz orzecznictwa dotyczącego kwoty „odpowiedniej” zadośćuczynienia. Nie wskazując argumentacji na to, że 30 tyś. złotych była kwotą zbyt wygórowaną – wniósł o jej obniżenie.

Z kolei dla pełnomocnika Skarbu Państwa powodem nie zasądzenia lub obniżenia do kwoty 2 tyś. złotych zadośćuczynienia przyznanego na rzecz K. O. miałoby być to, że czas zatrzymania nie przekroczył 48 godzin, zaś okoliczności zatrzymania były rutynowe i nie miały dramatycznego charakteru.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny tylko wtedy, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania tego zadośćuczynienia, a więc gdy uwzględniono niewłaściwe lub nie uwzględniono właściwych elementów mających istotne znaczenie dla określenia wysokości kwoty zadośćuczynienia (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8.01.2020r., sygn. IV KK 169/19, LEX 3126271).

Z powodu okoliczności i przebiegu zatrzymania K. O., choć trwało ono 13 godzin, kwoty 30 tyś, złotych, co prawda wysokiej, nie można uznać za nadmiernie wygórowaną.

Pomimo, że strony nie kwestionowały niewątpliwej niesłuszności zatrzymania, to podkreślić należy, iż wnioskodawczyni uczestniczyła w dniu 24 października 2020r, w legalnym zgromadzeniu „Marsz o Wolność” wraz z mężem. Niosła flagę Polski i już w momencie zatrzymania nie było dowodów na to, że brała udział w zbiegowisku, którego uczestnicy wspólnymi siłami dokonali niebezpiecznego zamachu na policjantów rzucając niebezpiecznymi przedmiotami. Sama została rykoszetem uderzona przez granat hukowy. Zatrzymanie K. O. było niewątpliwie niesłuszne z punktu widzenia potrzeb toczącego się postępowania oraz ostatecznego rozstrzygnięcia, jakim było umorzenie postępowania w dniu 5 grudnia 2022r. wobec braku podstaw do wniesienia aktu oskarżenia. Nie istniało uzasadnione podejrzenie ukrycia się wnioskodawczyni, zacierania przez nią śladów, nie było problemów z ustaleniem tożsamości.

Doznała ona zatem krzywdy, którą potęgował fakt, że była matką karmiącą i pomimo sygnalizowania tej okoliczności najpierw nie została wypuszczona z kordonu policyjnego, a następnie została przewieziona na Komisariat przy ulicy (...). Tam odebrano jej stanik, który w przypadku kobiety karmiącej spełnia funkcję przede wszystkim praktyczną, a nie ozdobną, przeprowadzono kontrolę osobistą (rozebranie do naga), co było upokarzające, a zdaniem Sądu odwoławczego niepotrzebne i mające oddziałowywać na przyszłość, jak też zniechęcać do udziału w demonstracjach.

Wnioskodawczyni obawiała się o los czwórki swoich dzieci, pozostawionych pod opieką siedemnastoletniej siostry. Wiedziała przy tym, że również jej mąż został zatrzymany, natomiast z dziećmi nie miała kontaktu, aby powiadomić gdzie jest i kiedy wróci. Niezależnie od tego, że Policja podjęła próbę kontaktu z adwokatem i córką, to jednak bezskutecznie. Według Sądu odwoławczego, jeżeli dochodzi do zatrzymania człowieka, to bierze się za niego odpowiedzialność i należało wykorzystać inne metody by powiadomić nieletnie dzieci o sytuacji matki. Niewiele do sprawy wnosi to, że wnioskodawczynię zawieziono do lekarza, później do szpitala, ponieważ jeszcze po zaleceniu jej zwolnienia, około godz. 4.00, a 3.00 czasu letniego została przesłuchana, podczas gdy dziecko ostatni raz było karmione o godz. 13.00 poprzedniego dnia.

Nie sposób nie wspomnieć, że skarżący – pełnomocnik Komendanta Stołecznego Policji pominął istotne okoliczności, uwzględnione przez Sąd I instancji, a które w realny sposób kształtują wysokość zadośćuczynienia. Prokurator natomiast nie wskazał żadnych informacji mogących mieć wpływ na kwotę zadośćuczynienia. Dla osoby, która w ogóle nie powinna zostać zatrzymana drugorzędne znaczenie ma długotrwałość pozbawienia wolności. Dodatkowo w przypadku wnioskodawczyni zatrzymanie było traumatycznym przeżyciem, grożącym utratą laktacji.

W tej sytuacji przyjąć należało, że zadośćuczynienie jakkolwiek nie może naprawić krzywdy już doznanej, to w braku lepszego środka powinno dać pokrzywdzonemu rodzaj satysfakcji oraz umożliwiać zaspokojenie pragnień wykraczających poza zaspokojenie zwykłych potrzeb życiowych (wyrok SN z 26 listopada 2019r., sygn. IV CSK 386/18, Lex 2786140). W ocenie Sądu Apelacyjnego zasądzona kwota jest kwotą odpowiednią i nie stanowiącą źródła nadmiernego wzbogacenia.

Wniosek

Wniosek o oddalenie żądania – niezasadny.

Wniosek o obniżenie zasądzonej kwoty zadośćuczynienia – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o oddalenie żądania sformułowany alternatywnie przez pełnomocnika Skarbu Państwa nie zasługiwał na uwzględnienie. Autor apelacji nie uwzględnił wszystkich okoliczności zatrzymania, a tym samym nie wykazał, iż zatrzymanie pociągnęło za sobą jedynie „znikome następstwa” mogące stanowić podstawę oddalenia wniosku.

W odniesieniu do wysokości kwoty zadośćuczynienia, Sąd odwoławczy odniósł się wcześniej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrokiem z dnia 21 marca 2024r., w sprawie II AKa 417/23 Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Skarżący – przedstawiciel Skarbu Państwa, stawiając zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych nie wskazał żadnej argumentacji na to, że doszło do obrazy przepisów prawa procesowego. Obaj skarżący nie wykazali też obrazy art. 552 § 4 k.p.k. w zw. z art. 445 § 1 i 2 k.c.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podstawie art. 554 § 4 k.p.k. kosztami postępowania odwoławczego Sąd obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Małgorzata Janicz Anna Zdziarska Marzanna A. Piekarska - Drążek

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik Skarbu Państwa

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 lipca 2023r., w sprawie VIII Ko 137/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 lipca 2023r., w sprawie VIII Ko 137/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana