Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 42/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 maja 2021 r., sygn. akt VIII K 183/17.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut obrazy prawa procesowego i dokonania błędnych ustaleń faktycznych oraz obrazy prawa materialnego– niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wypełnienie znamion czynu z art. 286 § 1 k.k. polega na wprowadzeniu pokrzywdzonego w błąd, i doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w zamiarze bezpośrednim kierunkowym. Rację należy przyznać Sądowi Okręgowemu, iż w przedmiotowej sprawie nie zaistniał skutek w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem, tj. taki który jest niekorzystny z punktu widzenia interesów pokrzywdzonego i może polegać na pogorszeniu sytuacji majątkowej pokrzywdzonego (damnum emergens) lub utracie spodziewanych korzyści (lukrum cesans).

Niesłusznie pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił obrazę prawa procesowego w zakresie gromadzenia i oceny materiału dowodowego.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, iż Sąd I instancji w dowolny sposób ocenił zeznania P. D., który zeznał, że (...) sp. z o.o. nie zawarłby umowy inwestycyjnej z C..pl, gdyby wiedział o istnieniu umowy dystrybucyjnej z C..pl sp. z o.o. (...) należy, iż takie stwierdzenie w istocie stanowi tylko opinię świadka, nie zawierającą argumentacji na jej poparcie. Słuszny jest wniosek Sądu Okręgowego, że już w kolejnym miesiącu od zawarcia umowy inwestycyjnej pomiędzy C., a (...) sp. z o.o., a zatem w grudniu 2013r. znany był fakt istnienia umowy dystrybucyjnej z C.. Świadczy o tym fakt, że księgowość nadzorowana przez (...) wystawiała faktury za usługi świadczone na rzecz C..pl sp. z o.o. (...) nie podjęła żadnych działań nakierowanych na zmianę warunków umowy, czy jej wypowiedzenie. Zresztą C. nie była jedynym i najbardziej znaczącym klientem. Zawarcie umowy dystrybucyjnej z tą spółką nie doprowadziło pokrzywdzonej spółki do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, skoro w roku 2014 zysk z kilku tysięcy wzrósł do 406.000,00 złotych.

Na uwzględnienie nie zasługiwał zarzut obrazy art. 193 § 1 k.p.k., art. 167 k.p.k. polegający na nie przeprowadzeniu przez sąd z urzędu dowodu z opinii biegłych z zakresu wyceny przedsiębiorstw oraz z zakresu telekomunikacji na okoliczność wysokości szkody po stronie (...). Zauważyć należy, że okoliczności, na które mieliby opiniować biegli są niewykonalne. Żaden biegły nie mógłby wydać precyzyjnej opinii w odniesieniu do wartości udziałów, bo te kwestie rządzą się prawami rynku. Udziały tyle kosztują, ile wynegocjują sprzedający z kupującym. Warte podkreślenia jest to, na co wskazał w apelacji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego na k. 35, że przed przystąpieniem do C. spółki (...), C. była na skraju upadłości. Zatem wiedza ta nie odstręczyła oskarżyciela od nabycia 51 udziałów za cenę łączną 1 550 000,00 złotych. Zeznający w tej sprawie świadkowie, w tym przywołany w apelacji P. D. przyznaje, że (...) nie posiadała własnej sieci światłowodowej i nie potrafiła jej zbudować. Nie udało się także pozyskać innych podmiotów o profilu działalności podobnym do C.. Poza tym wartością dodaną były umiejętności oskarżonych, którzy tę spółkę stworzyli, zasady jej działania – przyjazne dla kontrahentów, dyspozycyjność. Nie bez znaczenia jest także to, że po zawarciu umowy inwestycyjnej J. D. pozyskał nowych klientów. Jak zatem w tej sytuacji biegli mieliby wycenić niematerialne umiejętności oskarżonych K. i D. w kontekście wartości rynkowej udziałów C.. Zaskakuje przy tym podniesienie zarzutu na etapie postępowania międzyinstancyjnego związanego z brakiem opinii biegłych zwłaszcza, że przed nabyciem udziałów większościowych został przeprowadzony audyt przez firmę (...) w C. i dodatkowo z ramienia (...) dokumentację księgową lustrowali J. P. i B. S..

Nie można uznać za zaniechanie sądu odstąpienie od pozyskania opinii biegłych na okoliczność długości światłowodów w kontekście jakichkolwiek strat w sytuacji, gdy Sąd rozpoznawał sprawę w granicach oskarżenia, a podnoszona w apelacji kwestia pozostawała poza zarzutem aktu oskarżenia. Niezależnie od tego słusznie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na zeznania K. O., mającego doświadczenie w tej dziedzinie, że decydująca jest nie długość sieci, ale jej zasięg.

Sąd odwoławczy stoi na stanowisku, że oskarżyciel posiłkowy ma tendencję do rozszerzania listy zarzutów pod adresem oskarżonych w stosunku do opisu zarzuconego im czynu, a biegli mieliby wydać hipotetyczną opinię w zakresie tego, czy przy odmiennych od rzeczywistych warunków można by uzyskać jeszcze większą od osiągniętej korzyść, a także o ile i obciążyć różnicą współudziałowców – założycieli C.. Prawidłowo w tym kontekście Sąd a quo uwzględnił w swych rozważaniach to, co pominął skarżący, że w dniu 2 stycznia 2015r. pomiędzy (...) sp, z o.o., a J. D. i K. K. (1) doszło do zawarcia porozumienia i wzajemnego potrącenia wierzytelności z tytułu zobowiązań C. sprzed zawarcia umowy inwestycyjnej i paszportyzacji części sieci, a zatem z tego tytułu nie zaistniała szkoda.

Za całkowicie bezzasadny uznać należy zarzut obrazy art. 7 i 410 k.p.k., polegający na uznaniu wyjaśnień J. D. i K. K. (1) za wiarygodne i pominięciu zeznań P. D., J. P., P. J., G. G., D. J., korespondencji e- mail, gdyż sąd dokonał na podstawie ich relacji niekwestionowany przez stronę stan faktyczny, między innymi w zakresie wykonywania prac na rzecz C. przez pracowników i byłych pracowników C., pośredniczenia J. D. w projektach pomiędzy C., a A., G. i P. K., natomiast ocenę tych faktów, a zwłaszcza czy mieściły się one w ramach umowy dystrybucyjnej, czy też stanowiły przejaw nieuczciwej konkurencji pozostawił sądowi cywilnemu.

W ocenie prawnokarnej czynu zarzuconego oskarżonym nie można pominąć klauzul antykonkurencyjnych zawartych w umowie inwestycyjnej z dnia 25 listopada 2013r., którymi przewidziano dla oskarżonych kary umowne w kwotach zbliżonych do wartości odsprzedanych udziałów. Było to 500 000 złotych za poświęcanie przez okres 3 lat od zawarcia umowy spółki całego czasu zawodowego, a 1 000 000 złotych za prowadzenie działalności konkurencyjnej przez czas posiadania udziałów i przez okres 42 miesięcy od zaprzestania ich posiadania.

Wbrew temu, co twierdzi skarżący w apelacji, sąd karny nie był zobligowany do czynienia ustaleń czy umowa została należycie wykonana, szczególnie w zakresie zapisów umowy, skoro jednoznacznie ustalił, że szkoda nie zaistniała. Przy tego rodzaju ustaleniach faktycznych nie było możliwości dokonania subsumpcji zachowania oskarżonych pod proponowaną przez skarżącego normę art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, gdyż w skład znamion tego czynu wchodzi nie tylko wykorzystanie we własnej działalności gospodarczej informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa, ale i wyrządzenie poważnej szkody przedsiębiorcy.

Teza pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, że szkodą jest nabycie udziałów w C. po zawyżonych kwotach nie broni się nie tylko w obliczu tego, że 2014r. współpraca C. z C. odbywała się bez zakłóceń, ale i tego, iż na poczet nieujawnionych w dniu zawarcia umowy inwestycyjnej tj. 25.11.2013r. zobowiązań spółki (...) oskarżeni zawarli porozumienie, na mocy którego mieli uzyskiwać wynagrodzenie w niższej niż ustalona kwota, choć w rzeczywistości od początku żadnego wynagrodzenia nie otrzymywali, nie partycypowali w dywidendach, a paliwo do służbowych samochodów opłacali własnymi pieniędzmi.

Logika faktów wskazuje na to, że nabycie C..pl sp. z o.o. przez (...) nie było inwestycją niekorzystną. Początkowo nie chciano odsprzedać oskarżonym udziałów, natomiast oskarżyciel posiłkowy proponował odkupienie ich za symboliczną złotówkę, ostatecznie zaś odkupiono płacąc każdemu z oskarżonych po 800 tysięcy złotych. Zakładając, zgodnie z tezą postawioną przez skarżącego, że oskarżyciel nabył pakiet własnościowy po zawyżonej cenie, to właśnie w tym momencie mógł sobie to zrekompensować i należy rozumieć, że będąc w pełni zaznajomiony z sytuacją ekonomiczną spółki, zrekompensował sobie przeszacowaną kwotę, tym samym o żadnej stracie mowy być nie może.

Sąd Okręgowy wskazując na konkretne dowody za niewiarygodne uznał powody, dla których (...) widział przeszkody w odsprzedaniu pakietu większościowego i stanowisko to uznać należy za słuszne. Przepięcie klientów na inne sieci światłowodowe mogło stanowić uciążliwość, ale nie było niemożliwe. Z kolei istnienie ewentualnego ryzyka niewypłacalności oskarżonych mogły skutecznie zniwelować zabezpieczenia. Należy ponadto zwrócić uwagę na to, że skarżący nie podważył ustaleń Sądu Okręgowego, iż po zawarciu umowy inwestycyjnej został wprowadzony korporacyjny model pracy, przejęto kontrolę nad księgowością i nie wykorzystywano potencjału osobistego oskarżonych. Przyznać też wypada rację sądowi meriti, iż z uwagi na zgłaszane nieprawidłowości, awarie, brak dostępu do serwisu po godzinach pracy, nie ma dowodów na to, że klientów pozyskanych przez C., z którą umowę dystrybucyjną miała zawartą C., mogła pozyskać ta ostatnia. Trafnie Sąd Okręgowy także ustalił, że żadne okoliczności nie wskazują na istnienie po stronie oskarżonych zamiaru bezpośredniego kierunkowego w czasie czynu, a dotyczącego wprowadzenia w błąd i doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, tym bardziej że do tego ostatniego nie doszło. Pokrzywdzony pozyskał sieć światłowodową, której nie posiadał i w inny sposób zdobyć jej nie mógł, natomiast kwestię prowadzenia działalności konkurencyjnej rozstrzygnie sąd cywilny, przy czym orzeczenie dotyczące K. K. (1) nie ma wpływu na bieg ani sprawy niniejszej, ani cywilnej dotyczącej J. D., gdyż K. K. zawarł w wyniku mediacji ugodę.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sprawcą czynu z art. 286 § 1 k.k. może być wyłącznie osoba, która "w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania". Przy czym, "Doprowadzenie należy (...) rozumieć jako wywołanie niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji rozporządzającej w odniesieniu do jego mienia (Oczkowski, Oszustwo, s. 9 i n.; Oczkowski (w:) System, t. 9 s. 128 i n.)" oraz, "...zachodzi tylko wtedy, kiedy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, wyzyskując błąd lub wyzyskując niezdolność pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania (por. Kardas, O wzajemnych relacjach, s. 20)" (vide tezy 2 i 3 w Mozgawa Marek (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany. Opublikowano: LEX/el. 2023). Podkreślenia wymaga też okoliczność, że " Właściwe znamię czynnościowe "doprowadza" przesądza, że oszustwo jest przestępstwem materialnym, jego skutkiem zaś - niekorzystne rozporządzenie mieniem (por. wyrok SN z 7 lutego 2001 r., IV KKN 496/00 , LEX nr 51425)".

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28,09.2023r., w sprawie II KS 29/23 orzekł, iż uchylenie wyroku z uwagi na regułę ne peius jest możliwe dopiero kiedy weryfikacja, a w razie potrzeby również uzupełnienie materiału dowodowego, doprowadzą do wniosku o istnieniu podstaw do skazania.

Skarżący zarzucił zarówno obrazę prawa procesowego - art. 7, 410 k.p.k. jak i błąd w ustaleniach faktycznych, będący skutkiem obrazy prawa procesowego oraz obrazę prawa materialnego - art. 286 § 1 k.k.. Argumentacja zawarta w zarzucie obrazy prawa materialnego w istocie sprowadza się do uzasadnienia błędu w ustaleniach faktycznych, co już z tego punktu widzenia czyniło zarzut niezasadnym, bowiem do obrazy prawa materialnego może dojść tylko przy prawidłowo dokonanych ustaleniach faktycznych.

Z jednolitego orzecznictwa, między innymi wyroku SN z dnia 20 II 1975 r., II KR 355/74, OSNPG 1975, z. 9, poz. 84 wynika, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego.

Mając powyższe na uwadze, a szczególnie że apelacja miała wybitnie polemiczny charakter – apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wobec dokonania przez Sąd I instancji prawidłowych ustaleń faktycznych, nie istniała potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego, a wyrok gdyby powtórzono postępowanie byłby taki sam.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrokiem z dnia 28 września 2023r., w sprawie II AKa 42/22 Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 28 maja 2021 r., sygn. akt VIII K 183/17, którym uniewinniono J. D. i K. K. (1) od popełnienia zarzuconego im czynu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny utrzymania wyroku w mocy wskazano w rubryce 3.1

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podst. art. 636 § 1 k.p.k. i art. 13 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 2023r. o opłatach w sprawach karnych zasądzono na rzecz Skarbu Państwa od oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. koszty postępowania odwoławczego, w tym 240 (dwieście czterdzieści ) złotych tytułem opłaty.

PODPIS

Ewa Jethon Anna Zdziarska Adam Wrzosek

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 maja 2021r., w sprawie VIII K 183/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana