Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 443/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2022 r., sygn. akt V K 140/21

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

obraza przepisów postępowania, mająca istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj.:

art. 7 k.p.k., szczegółowo opisana w petitum apelacji,

art. 170 § 1 pkt 2 i pkt 5 k.p.k., szczegółowo opisana w petitum apelacji,

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, który miał wpływ na jego treść, szczegółowo opisany w petitum apelacji.

☒ zarzuty niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzuty zawarte w apelacji nie są zasadne.

Obrońca w złożonym środku odwoławczym podniósł, że brak było podstaw do odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego, iż nie miał on świadomości, że uczestniczy w przestępczym procederze, dokumenty podpisywał w samochodzie będąc pod wpływem alkoholu oraz został wykorzystany przez inne osoby, które zapewniły go, że będzie on poręczycielem a nie kredytobiorcą. Tym samym – zdaniem obrońcy – nie można przypisać oskarżonemu zamiaru doprowadzenia (...) w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a istotną okolicznością wskazującą na brak bezpośredniego zamiaru popełnienia przestępstwa przez oskarżonego jest to, że nie uzyskał on korzyści majątkowej.

Nie ulega wątpliwości, że oskarżony podpisał wniosek o udzielenie

kredytu. We wniosku wskazano, że jest on kredytobiorcą oraz zawarto nieprawdziwe informacje o jego zatrudnieniu i osiąganych z tego tytułu zarobkach. Do wniosku dołączone zostały też dokumenty zawierające nierzetelne informacje o zatrudnieniu oskarżonego, osiąganych zarobkach, odprowadzanych składkach ubezpieczeniowych i zeznaniach o wysokości osiąganych dochodów. Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że nie można uznać za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego co do braku świadomości o roli w jakiej występował w postępowaniu związanym z udzieleniem kredytu, a mianowicie, że był on poręczycielem a nie kredytobiorcą. Oskarżony nie kwestionował, że był osobiście w siedzibie (...), gdzie podpisywal dokumenty (wyjaśnienia złożone w postępowaniu przygotowawczym k. 351). Nie do zaakceptowania jest stanowisko, że oskarżony składając pracownikowi (...) wniosek kredytowy i niezbędne dokumenty nie był zorientowany w jakim charakterze tam występuje i jakie faktycznie czynności miały wówczas miejsce z jego udziałem. Oskarżony nie może zasłaniać się stanem nietrzeźwości. Zakładając nawet, że był on nietrzeźwy podczas wcześniej prowadzonych w samochodzie rozmów z osobami, które zaangażowały go do złożenia wniosku o udzielenie kredytu przy użyciu nierzetelnych dokumentów, to nie ulega wątpliwości, że osoby te dopilnowały aby stawił się on do siedziby (...) w stanie nie budzącym zastrzeżeń pracowników załatwiających formalności związane z przyjęciem wniosku.

Na marginesie należy zauważyć, że przy założeniu, iż oskarżony swoją

świadomością obejmował to, że uczestniczy w charakterze poręczyciela w czynnościach związanych z przyznaniem kredytu innej osobie, to posługiwanie się nierzetelnymi dokumentami dotyczącymi jego zatrudnienia, osiąganych zarobków, odprowadzanych składek ubezpieczeniowych i zeznań podatkowych również skutkuje odpowiedzialnością karną.

Skoro oskarżony miał swiadomość, że jego działania mają na celu uzyskanie kredytu, a składane dokumenty zawierają nierzetelne dane, o których mowa wyżej, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że jego działanie wyczerpywało znamiona przestępstwa przypisanego mu w zaskarżonym wyroku. Oskarżony składając bowiem wniosek o udzielenie kredytu, zawierający nieprawdziwe informacje o jego zatrudnieniu i osiąganych zarobkach wraz z nierzetelnymi w tym zakresie dokumentami pomógł innym osobom w wyłudzeniu kredytu.

Dla bytu przestępstwa przypisanego oskarżonemu nie ma znaczenia, czy uzyskał on osobiście z tego tytułu korzyść majątkową. Bezspornym jest, że osoby, które namówiły oskarżonego do wykonania czynności opisanych w akcie oskarżenia uzyskały korzyść w postaci kredytu udzielonego oskarżonemu. Zgodnie zaś z treścią art. 115 § 4 k.k. korzyścią majątkową jest zarówno korzyść dla siebie jak i dla kogo innego.

Aktem notarialnym z dnia 1 kwietnia 2014 r. J. B. działając jako pełnomocnik P. A. ustanowił na rzecz (...) w W. hipotekę przymusową na nieruchomości opisanej w akcie oskarżenia w związku z kredytem udzielonym R. D. (k. 265 – 267). Akt notarialny został sporządzony przez notariusz M. P.. Obrońca oskarżonego w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji złożył wniosek o przesłuchanie notariusza w charakterze świadka na okoliczności dotyczące zawarcia wyżej wymienionego aktu notarialnego i osób, które stawiły się na jego sporządzenie. Sąd Okręgowy powyższy wniosek na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 i pkt 5 k.p.k. oddalił z uwagi na to, że w oczywisty sposób zmierzał on do przedłużenia postępowania, a okoliczność, która miała być udowodniona nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy podniósł min., że: „zgodnie z treścią art. 180 § 2 k.p.k. notariusz jako osoba obowiązana do zachowania tajemnicy notarialnej może być przesłuchiwana co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. Wbrew oczekiwaniom wnioskodawcy Sąd nie może uchylić tajemnicy notarialnej blankietowo i objąć tą decyzją wszelkich okoliczności związanych z zawieraniem aktów notarialnych, lecz może to uczynić jedynie wobec tych okoliczności, które zawierają informacje dotyczące konkretnego przedmiotu objętego postępowaniem – konkretnych faktów, które mogą być istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie Sądu okoliczność dotycząca sporządzenia aktu notarialnego nie jest okolicznością mającą znaczenie dla odpowiedzialności karnej oskarżonego R. D.” (k.845). Skarżący w zarzucie sformułowanym w pkt 1 lit. b petitum apelacji podniósł, że Sąd Okręgowy oddalając wniosek dowodowy dopuścił się obrazy art. 170 § 1 pkt 2 i pkt 5 k.p.k. gdyż: „istniała istotna rozbieżność pomiędzy wyjaśnieniami oskarżonego, czy też twierdzeniami złożonymi przez niego na rozprawie w dniu 4 listopada 2021 r. dotyczącymi zawartej w dniu 1 kwietnia 2014 r. umowy kredytu zabezpieczonego hipoteką” co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych i uznaniem oskarżonego za winnego popełnienia przypisanego mu czynu. W uzasadnieniu apelacji obrońca sprecyzował, że na rozprawie w dniu 4 listopada 2021 r. oskarżony stwierdził, że z innymi osobami udał się do notariusza, którym był mężczyzna, a z wypisu aktu notarialnego o ustanowieniu hipoteki wynika, że akt notarialny został sporządzony przez notariusza będącego kobietą. To, że znajdujący się na k. 265 – 267 akt sprawy akt notarialny sporządziła notariusz M. P. jest okolicznością bezsporną i do jej wyjaśnienia nie było potrzeby przesłuchania notariusza sporządzającego powyższy akt notarialny. Zaniechanie przesłuchania notariusza na powyższą okoliczność nie stanowi podstawy do postawienia zarzutu dopuszczenia się przez Sąd pierwszej instancji obrazy art. 170 § 1 pkt 2 i pkt 5 k.p.k.

Sąd odwoławczy mógłby dokonać korekty kary orzeczonej wobec oskarżonego w przypadku stwierdzenia, że jest ona rażąco niewspółmierna w rozumieniu, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k. Ma to miejsce wtedy, gdy na podstawie okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenie co do wymiaru kary, ale o różnicę tak zasadniczą, iż karę wymierzoną nazwać można byłoby – również w znaczeniu potocznym – rażąco niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Zważywszy na wysoką społeczną szkodliwość czynu godzącego – jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy – w uczciwy i rzetelny obrót gospodarczy, rozmiar wyrządzonej szkody, uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego i popełnienie przedmiotowego przestępstwa w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64 § 1 k.k., tego rodzaju sytuacja w odniesieniu do kary orzeczonej wobec R. D. nie ma miejsca. Nie ma też podstaw do kwestionowania nałożonego na oskarżonego w oparciu o art. 46 § 1 k.k. obowiązku naprawienia szkody w kwocie 20 000 zł.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z przyczyn wskazanych wyżej wniosek zawarty w apelacji nie mógł zostać uznany za zasadny.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcie o uznaniu oskarżonego za winnego przypisanego mu czynu, wyczerpującego dyspozycję art.18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Powody utrzymania zaskarżonego wyroku w mocy wobec oskarżonego R. D. zostały szczegółowo przedstawione w pkt 3 niniejszego uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

R. D.

II

III

Na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. 2019.18) zasądzono wynagrodzenie za obronę z urzędu oskarżonego w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym.

Z uwagi na sytuację majątkową oskarżonego i wysokość orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., art. 626 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) został on zwolniony od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a wydatkami w tym zakresie obciążono Skarb Państwa.

PODPIS

Adam Wrzosek

Izabela Szumniak Anna Grodzicka

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego R. D.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o winie

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana