Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2024 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodnicząca	Sędzia SA Iwona Hyła (spr.)
Sędziowie:	SA Aleksander Sikora SA Rafał Doros
Protokolant	Magdalena Golyszny

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Katowicach Bogusława Rolki

po rozpoznaniu w dniach 10 i 11 kwietnia 2024 roku sprawy

1.  B. S. (1) , syna E. i H., ur. (...) w O.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

2.  T. K. (1) , syna S. i B., ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

3.  A. W. , syna J. i D., ur. (...) w R.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294§ 1 k.k. i inne

4.  P. B. , syna E. i E., ur. (...) w D.

oskarżonego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i inne

5.  A. K. , córki L. i G., ur. (...) w O.

oskarżonej z art. 18 § 3 k.k. w zw. z 286 §1 k.k. i inne

6.  A. P. , syna R. i A., ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

7.  K. F. , syna F. i B., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

8.  D. M. , syna R. i J., ur. (...) w O.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

9.  P. P. , syna R. i T., ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 258 § 3 k.k. i inne

10.  M. P. (1) , córki J. i A., ur. (...) w Ż.

oskarżonej z art. 258 § 1 k.k. i inne

11.  R. S. , córki W. i E., ur. (...) w N.

oskarżonej z art. 258 § 1 k.k. i inne

12.  R. G. , syna Z. i E., ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

13.  M. P. (2) , syna S. i S., ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

14.  J. J., syna Z. i B., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

15.  P. Ł. , syna A. i J., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

16.  M. C. (1) , syna L. i G., ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

17.  D. C. , syna L. i G., ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

18.  S. S. syna E. i S., ur. (...) w I.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

19.  M. D. (1) , syna S. i A., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

20.  P. D. , syna Z. i J., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

21.  J. G. , syna J. i M., ur. (...) w K.

oskarżonego art. 258 § 3 k.k. i inne

22.  M. D. (2) , syna D. i J., ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

23.  M. G. , syna F. i M., ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

24.  K. M. , syna W. i M., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

25.  T. K. (2) , z d. C., córki J. i B., ur. (...) w Ł.

oskarżonej z art. 258 § 1 k.k. i inne

26.  S. Ł. , syna A. i S., ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

27.  J. C. (poprzednio S.), córki H. i T., ur. (...) w P.

oskarżonej z art. 258 § 1 k.k. i inne

28.  P. C. , syna R. i D., ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

29.  I. L. , syna W. i J., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 3 k.k. i inne

30.  W. L. , syna J. i W., ur. (...) w D.

oskarżonego z art. 258 § 3 k.k. i inne

31.  P. L. , syna W. i J., ur. (...) w D.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

32.  R. C. , syna M. i K., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 3 k.k. i inne

33.  M. C. (2) , syna Z. i A., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 258 § 3 k.k. i inne

34.  K. S. , syna M. i G., ur. (...) w W.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

35.  B. S. (2) , syna H. i E., ur. (...) w Z.

oskarżonego art. 258 § 1 k.k. i inne

36.  M. J. , syna M. i G., ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

37.  D. J. , syna M. i G., ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

38.  D. P. D. syna H. i D., ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 258 § 1 k.k. i inne

39.  B. W. , córki Z. i W., ur. (...) w C.

oskarżonej z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji prokuratora i obrońców

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 lipca 2022 roku, sygn. akt V K 109/15

1.  na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. uchyla zaskarżony wyrok i umarza postępowanie karne wobec oskarżonych:

a)  T. K. (1) w punkcie 7, o czyn opisany w punkcie VII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

b)  A. W. w punkcie 16, o czyn opisany w punkcie XIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. i o czyn opisany w punkcie XVII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

c)  K. F. w punkcie 75, o czyn opisany w punkcie LVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

d)  P. P. w punktach :

- 86, o czyn opisany w punkcie LXXI części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

- 88, o czyn opisany w punkcie LXV części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. w zw. art. 9 § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

- 96, o czyn opisany w punkcie LXXVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

- 98, o czyn opisany w punkcie LXXX części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

e)  M. P. (1) w punkcie 106, co do czynów opisanych w punktach LXXXV i LXXXIX części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

f)  M. C. (1) w punkcie 192, co do czynu opisanego w punkcie CLXXI ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. i w punkcie CLXXIII części wstępnej wyroku ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

g)  D. C. w punkcie 204, co do czynu opisanego w punktach CLXXX części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s., i w punkcie CLXXXII ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

a)  S. S.w punkcie 221, o czyn opisany w punkcie CXCVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

b)  M. D. (1) w punkcie 233, o czyn opisany w punkcie CCXIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 1 i § 3 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

c)  P. D. w punkcie 245, o czyn opisany w punkcie CCXXVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

d)  J. G. w punkcie 260, co do czynów opisanych w punktach CCXL i CCXLII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

e)  T. K. (2) w punkcie 297, o czyn opisany w punkcie CCLXVII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

f)  S. Ł. w punkcie 308 oraz 312 , o czyny opisane w punktach CCLXXIV i CCLXXVIII , ustalając, że czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe - odpowiednio - z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 1 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. oraz z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w zw. z art. 9 § 1 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

g)  J. C. w punkcie 324, co do czynów opisanych w punktach CCXCII i CCXCV części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

h)  P. C. w punkcie 340 oraz 348, co do czynów opisanych w punktach CCCXIII, CCCXVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s., i w punkcie CCCXXVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

i)  I. L. w punktach :

- 361 co do czynów opisanych w punktach CCCXLIX, CCCLI, CCCLIV, CCCLVI i CCCLVIII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

- 363 co do czynu opisanego w punkcie CCCLXII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. oraz w punkcie CCCLXIV części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

- 366 o czyn opisany w punkcie CCCLX części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

j)  W. L. w punkcie 375, o czyn opisany w punkcie CCCLXXV części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyn ten winien być kwalifikowany jako przestępstwo skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

k)  B. S. (2) w punkcie 415 oraz 416 , co do czynów opisanych w punktach CDX i CDXII części wstępnej wyroku, ustalając, iż czyny te winny być kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2017 r. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s.,

kosztami procesu w tej części obciążając Skarb Państwa;

2.  uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach w następującym zakresie:

a)  wobec oskarżonego T. K. (1) w punktach: 5, 6, 8, 9 i 10,

b)  wobec oskarżonego A. W. w punktach od 11 do 15, 17, 18, 19, 20 (w części nieodnoszącej się do czynów z punktów XIII i XVII części wstępnej wyroku) oraz 21, 22 i 23,

c)  wobec oskarżonego P. B., A. K. w całości,

d)  wobec oskarżonego A. P. w punktach od 45 do 53 oraz od 55 do 60,

e)  wobec oskarżonego K. F. w punktach od 69 do 74, 76 (w części nieodnoszącej się do czynu z punktu LVIII części wstępnej wyroku) oraz 77 i 78,

f)  wobec oskarżonego D. M. w całości,

g)  wobec oskarżonego P. P. w punktach 84, 85 i 86 (w zakresie czynów opisanych w punktach LXIII, LXVII, LXIX części wstępnej wyroku) oraz w punktach 87, 89, 90, 93, 95, 97, 100 (w części nieodnoszącej się do czynów z punktu LXV, LXXI, LXXVIII i LXXX części wstępnej wyroku) oraz 101, 102, 103,

h)  wobec oskarżonej M. P. (1) w punktach 104, 105, 107, 109, 110, w punkcie 111 (w części nieodnoszącej się do czynów opisanych w punktach LXXXV oraz LXXXIX części wstępnej wyroku) oraz od 112 do 115,

i)  wobec oskarżonego M. C. (1) w punktach 188, 189, 191, 192 (w zakresie czynu opisanego w punkcie CLXIX części wstępnej wyroku) oraz 193, 194, 195, 196 (w części nieodnoszącej się do czynów opisanych w punktach CLXXI i CLXXIII części wstępnej wyroku) i od 197 do 200,

j)  wobec oskarżonego D. C. w punktach 201, 203, 204 (w zakresie czynu opisanego w punkcie CLXXVIII części wstępnej wyroku ), od 205 do 208, 209 (w części nieodnoszącej się do czynów z punktów CLXXX i CLXXXII części wstępnej wyroku) oraz 210 i 211,

k)  wobec oskarżonegoS. S.w punktach 212, 213, 215, 216, 217, 219, 220, 222, 223 (w części nieodnoszącej się do czynu CXCVIII części wstępnej wyroku) oraz 224, 225,

l)  wobec oskarżonego M. D. (1) w punktach 226, 227, 229, 230, 231, 233 (w zakresie czynu opisanego w punkcie CCXI części wstępnej wyroku), 234, 235 (w części nieodnoszącej się do czynu z punktu CCXIII części wstępnej wyroku) oraz 236, 237 i 238,

m)  wobec oskarżonego P. D. w punktach 239, 241, 242, 243, 245 (w zakresie czynu opisanego w punkcie CCXXIV części wstępnej wyroku), 246, 247 (w części nieodnoszącej się do czynu z punktu CCXXVIII części wstępnej wyroku) i od 248 do 251,

n)  wobec oskarżonego J. G. w punktach od 252 do 255, 257, 258, 259, 261, 262 (w zakresie nieodnoszącym się do czynów opisanych w punktach CCXL i CCXLII części wstępnej wyroku) oraz 263, 264, 265,

o)  wobec oskarżonego M. D. (2) w punktach 266 i 267 oraz od 269 do 273,

p)  wobec oskarżonego M. G. w punktach 274, 275 i od 277 do 284,

q)  wobec oskarżonego K. M. w punktach 285, 286, 288 i od 290 do 294,

r)  wobec oskarżonej T. K. (2) w punktach 295, 296, 298, 300, 302, 303 i 304,

s)  wobec oskarżonego S. Ł. w punktach od 305 do 307, od 309 do 311, 313, 314, 315 (w części nieodnoszącej się do czynów opisanych w punktach CCLXXIV i CCLXXVIII części wstępnej wyroku) oraz w punktach 316 i 317,

t)  wobec oskarżonej J. C. w punktach od 318 do 320, 322, 323, od 325 do 327, 329, 330 (w części nieodnoszącej się do czynów opisanych w punktach CCXCII i CCXCV części wstępnej wyroku) i od 331 do 333,

u)  wobec oskarżonego P. C. w punktach od 334 do 336, 338, 339, 341, 342, 344, 346, 347, 350, 351, 352 (w części nieodnoszącej się do czynów opisanych w punktach CCCXIII, CCCXVIII i CCCXXVIII części wstępnej wyroku) oraz 353 i 354,

v)  wobec oskarżonego I. L. w punktach od 355 do 360, 362, 364, 365, 367 (w części nieodnoszącej się do czynów opisanych w punktach CCCXLIX, CCCLI, CCCLIV, CCCLVI, CCCLVIII, CCCLXII, CCCLXIV i CCCLX części wstępnej wyroku) oraz 368, 369, 370,

w)  wobec oskarżonego W. L. w punktach od 371 do 374, 376 (w części nieodnoszącej się do czynu opisanego w punkcie CCCLXXV części wstępnej wyroku) oraz 377, 378,

x)  wobec oskarżonego P. L., R. C., M. C. (2), M. J., D. J., B. W. w całości,

y)  wobec oskarżonego B. S. (2) w punktach od 412 do 414, 415 (w zakresie czynów opisanych w punktach CDVI, CDVIII), 417 (w części nieodnoszącej się do czynu opisanych w punktach CDX i CDXII części wstępnej wyroku) oraz 418, 419,

z)  wobec oskarżonego K. S. w punktach od 403 do 407 i od 409 do 411,

aa)  wobec oskarżonego D. P. D.w punktach od 438 do 442 oraz od 444 do 447;

3.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, a kosztami procesu w części odnoszącej się do oskarżonych B. S. (1), R. G., R. S., M. P. (2), J. J. P. Ł. obciąża Skarb Państwa;

4.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Katowicach) kwoty po 1476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć), w tym 23 % VAT na rzecz:

a)  adwokat M. P. (3) – Kancelaria Adwokacka w K., tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu A. W. w postępowaniu odwoławczym,

b)  adwokata A. F. – Kancelaria Adwokacka w K., tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu A. P. w postępowaniu odwoławczym;

5.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Katowicach) kwoty po 1771,20 zł (tysiąc siedemset siedemdziesiąt jeden złotych i dwadzieścia groszy), w tym 23 % VAT na rzecz:

a)  adwokata G. W. – Kancelaria Adwokacka w K., tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu K. F. w postępowaniu odwoławczym,

b)  adwokat M. P. (4) – Kancelaria Adwokacka w S., tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu M. G. w postępowaniu odwoławczym,

c)  adwokat K. O. – Kancelaria Adwokacka w K., tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonej J. C. w postępowaniu odwoławczym;

6.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Apelacyjnego w Katowicach) na rzecz adwokat J. Z. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 1771,20 zł (tysiąc siedemset siedemdziesiąt jeden złotych i dwadzieścia groszy), w tym 23 % VAT, tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu J. G. w postępowaniu odwoławczym.

SSA Rafał DorosSSA Iwona HyłaSSA Aleksander Sikora

Sygn. akt II AKa 472/22

Uzasadnienie w zakresie punktu 3. wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 kwietnia 2024 r. sygn. akt II AKa 472/22, w części związanej z utrzymaniem w pozostałym zakresie wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 lipca 222 r. sygn. akt V K 109/15.

Z uwagi na obszerność wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 lipca 2022r. w sprawie o sygn. akt V K 109/15, który był przedmiotem kontroli odwoławczej, Sąd Apelacyjny w niniejszym uzasadnieniu nie będzie przytaczał w całości jego treści, poprzestając na ogólnym odwołaniu się do niniejszego dokumentu wyłącznie w niezbędnym zakresie tak, by czytelne stały się wywody i argumentacja, jaką kierował się sąd odwoławczy wydając wyrok w zakresie orzeczenia zawartego w punkcie 3.

Apelacje wnieśli:

1.  Prokurator – zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych B. S. (1), T. K. (1), A. W., P. B., A. K., A. P., K. F., D. M., P. P., M. P. (1), R. S., R. G., M. P. (2),J. J. P. Ł., M. Ç., S. S. M. D. (1), P. D., J. G., M. D. (2), M. G., K. M., T. K. (2), S. Ł., J. C. (poprzednio S.), P. C., I. L., W. L., P. L., K. S., R. C., M. C. (2), B. S. (2), M. J., D. P. D. B. W., D. J. i D. C.. Oskarżyciel publiczny postawił zarzuty obrazy przepisów postępowania mogącej mieć wpływ na treść wyroku, a to art. 423 § 1 k.p.k. i art. 424 § 1 i 2 k.p.k., a polegającej na:

a)  braku wyjaśnienia podstaw prawnych rozstrzygnięć przyjętych w wyroku, w stosunku do oskarżonych wymienionych szczegółowo na kartach od 2 do 16 środka odwoławczego,

b)  braku wskazania jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich dowodach oparł się ferując wyrok i uniewinniając od popełnienia czynów zarzuconych aktem oskarżenia B. S. (1), R. S., R. G., M. P. (2), J. J. P. Ł. oraz jakimi motywami kierował się warunkowo zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec P. L., A. K., D. M., D. J., A. P., M. C. (1), P. D., D. P. D.(także w zakresie orzeczonych wobec oskarżonego kar), K. M.,

z uwagi na niesporządzenie w niniejszej sprawie pisemnego uzasadnienia wyroku. Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.

2.  obrońca oskarżonego T. K. (1) – zaskarżył wyrok w całości, zarzucając: obrazę przepisów postępowania, a to art. 6 w zw. z art. 445 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 422 § 1 k.p.k. w zw. z art. 423 § 1 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. oraz art. 42 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 6 ust. 1 i 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności wobec niesporządzenia i niedoręczenia pisemnego uzasadnienia wyroku w przedmiotowej sprawie, które to naruszenie ma istotny wpływ na treść orzeczenia; obrazę przepisów art. 7 k.p.k., 5 § 2 k.p.k. skutkującą wadliwym ustaleniem okoliczności faktycznych i przypisaniem oskarżonemu odpowiedzialności karnej za czyny zabronione zarzucone mu w akcie oskarżenia; obrazę art. 172 k.p.k. w zw. z art. 366 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie konfrontacji pomiędzy T. K. (1) a oskarżonym B. S. (1); obrazę prawa materialnego co do przyjętej kwalifikacji prawnej odnoście czynu przypisanego w punkcie 7; Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Katowicach, ewentualnie o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od wszystkich zarzuconych mu czynów, a co do czynu z punktu 7 o uchylenie wyroku i umorzenie postepowania karnego z uwagi na przedawnienie karalności.

3.  obrońca oskarżonego A. W. zaskarżył wyrok w całości, zarzucając naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, a to art. 423 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. przez ograniczenie prawa do obrony wyrażające się w braku możliwości podjęcia jakiejkolwiek polemiki z wyrokiem sądu I instancji, wskutek niesporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku; naruszenie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. odnośnie czynów opisanych w punktach IX, XI, XV, XVII i XIX aktu oskarżenia; błąd w ustaleniach faktycznych polegający na niesłusznym uznaniu winy oskarżonego. Z ostrożności procesowej zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary. Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o uniewinnienie oskarżonego, a z ostrożności procesowej o orzeczenie wobec oskarżonego kary w łagodniejszym wymiarze, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

4.  obrońca oskarżonego P. B. zaskarżył wyrok w całości, zarzucając obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a to art. 423 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 424 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. polegającą na naruszeniu prawa od obrony oskarżonego poprzez niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku; z ostrożności procesowej zarzucił obrazę art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. mającą mieć wpływ na treść wyroku, jak również błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na niezasadnym przyjęciu, iż P. B. dopuścił się popełnienia zarzucanych mu przestępstw. Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

5.  obrońca oskarżonego K. F. zaskarżył wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze wymierzonej oskarżonemu, zarzucając obrazę przepisów postępowania mającą mieć wpływ na treść wyroku, a to art. 423 § 1 k.p.k., polegającą na naruszeniu prawa do obrony oskarżonego poprzez niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku; rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonego kar. Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

6.  obrońca oskarżonego P. P. zaskarżył wyrok w całości w odniesieniu do tego oskarżonego, zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to art. 423 § 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. i art. 42 ust. 1 – 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez niedoręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku, co w istotny sposób ograniczyło prawo do obrony oskarżonego, art. 424 § 1 k.p.k. poprzez niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, co skutkuje niemożnością merytorycznej kontroli wyroku sądu I instancji, obrazę art. 4 k.p.k. i 7 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k., 410 i 424 § 1 k.p.k. mającą wpływ na treść wyroku, jak również błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędny przyjęciu przez sąd I instancji, że oskarżony dopuścił się zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów. Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, względnie o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów.

7.  obrońca oskarżonej M. P. (1) zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę przepisów postępowania, a to art. 423 § 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. i art. 42 ust. 1 – 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez niedoręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku, co w istotny sposób ograniczyło prawo do obrony oskarżonej, art. 424 § 1 k.p.k. poprzez niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, co skutkuje niemożnością merytorycznej kontroli wyroku sądu I instancji, obrazę art. 4 k.p.k. i 7 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k., 410 i 424 § 1 k.p.k. mającą wpływ na treść wyroku, jak również błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu przez sąd i instancji, że oskarżona dopuściła się zarzucanych jej aktem oskarżenia czynów. Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, względnie o uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanych jej czynów.

8.  obrońca oskarżonych M. C. (1) i D. C. zaskarżył wyrok w całości w odniesieniu do tych oskarżonych, zarzucając naruszenie prawa do obrony opisanego w art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz prawa procesowego a to art. 425 § 1 k.p.k. w zw. z art. 423 k.p.k. w zw. z art. 444 k.p.k., poprzez odstąpienie od sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku, co czyni niemożliwą kontrolę odwoławczą; naruszenie art. 6 k.p.k. , tj. prawa do obrony i rzetelnego procesu; z ostrożności procesowej zarzuciła rażącą niewspółmierność orzeczonej kary. Podnosząc powyższe zarzuty wniosła o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, względnie o uniewinnienie oskarżonych od popełnienia czynów z art. 258 § 1 k.k. oraz złagodzenie kary wymierzonej oskarżonemu D. C. i orzeczenie kary 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 3.

9.  obrońca oskarżonych P. D., M. D. (1) i S. S. zaskarżył wyrok w całości , zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie szeregu dowodów, świadczących o tym, że to oskarżeni byli ofiarami przestępczego procederu m.in. W. K.; obrazę art. 423 k.p.k. w zw. z art. 424 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. poprzez niemożność odniesienia się do motywów rozstrzygnięcia i brak wiedzy jakie ustalenia i na jakiej podstawie poczynił sąd I instancji, co stanowiło naruszenie prawa do rzetelnego procesu i uczynienie zeń fikcji. Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

10.  obrońca oskarżonego J. G. zaskarżył wyrok w części skazującej tego oskarżonego, tj. w punktach 252 – 255 oraz 257- 265, zarzucając obrazę przepisów prawa procesowego, a to art. 423 § 1 i 2 k.p.k. polegającą na braku sporządzenia i doręczenia obrońcy oskarżonego pisemnego uzasadnienia wyroku; art. 424 § 1 i 2 k.p.k. poprzez brak wyjaśnienia podstaw faktycznych i prawnych uznania winy i sprawstwa oskarżonego; art. 6 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 i art. 78, art. 45 w zw. z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, polegającej na naruszeniu prawa do obrony i niezapewnieniu oskarżonemu prawa do sprawiedliwego i jawnego rozpoznania sprawy; art. 7 k.p.k. polegającej na naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów i art. 5 § 1 k.p.k. poprzez skazanie oskarżonego bez udowodnienia mu winy; błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nietrafnym i nieumotywowanym przyjęciu, że oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwa. W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

11.  obrońca oskarżonego M. G. zaskarżyła wyrok w całości w zakresie dotyczącym tego oskarżonego, zarzucając obrazę przepisów postepowania tj. art. 6 k.p.k. w zw. z art. 423 k.p.k. i art. 424 k.p.k. polegającą na naruszeniu prawa do obrony i pozbawieniu oskarżonego prawa do rzetelnego procesu poprzez niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku; obrazę art. 93 § 2 k.p.k. w zw. z § 119 ust. 2 w zw. z § 80 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 306 ust. 1 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych poprzez ich niezastosowanie i niedoręczenie stronie odpisu zarządzenia w przedmiocie przyczyn braku możliwości sporządzenia uzasadnienia a jedynie zawiadomienie stron o tej okoliczności. Podnosząc powyższe zarzuty apelująca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości w zakresie rozstrzygnięć dotyczących M. G. oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Z ostrożności procesowej zarzuciła naruszenie art. 258 § 1 k.k. poprzez niezasadne przyjęcie, że oskarżony był członkiem zorganizowanej grupy przestępczej, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku a polegający na uznaniu winy i sprawstwa oskarżonego co do czynów, za które został skazany. Podnosząc zarzuty z ostrożności procesowej obrońca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od wszystkich zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości w zakresie rozstrzygnięć dotyczących M. G. oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

12.  obrońca oskarżonego S. Ł. zaskarżył wyrok w całości, zarzucając obrazę art. 7 k.p.k. i art. 92 k.pk. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 78, art. 45 ust. 1, art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, polegającą na braku sporządzenia uzasadnienia do zaskarżonego wyroku, w szczególności braku wskazania na jakich sad oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, jak również niewyjaśnienia podstawy prawnej wyroku. Podnosząc powyższy zarzut apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Z ostrożności procesowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, a to art. 7, 92, 410 i 5 § 2 k.p.k., polegającą na nieuwzględnieniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania, podczas gdy materiał dowodowy oceniony w całości z zachowaniem zasady swobodnej oceny dowodów przemawiał za koniecznością uniewinnienia oskarżonego od zarzucanych mu czynów. Podnosząc drugi z postawionych zarzutów, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Ponadto z daleko posuniętej ostrożności procesowej obrońca zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonych kar jednostkowych i kary łącznej, wnosząc w tym zakresie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie kar jednostkowych i kary łącznej pozbawienia wolności do 2 lat oraz warunkowe zawieszenie wykonania tej kary na okres lat 3.

13.  obrońca oskarżonych I. L., P. L. i W. L. zaskarżyła wyrok w całości w zakresie rozstrzygnięć odnoszących się do tych oskarżonych, zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to art. 423 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 6 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP w zakresie, w jakim nie sporządzono pisemnego uzasadnienia wyroku, co stanowi naruszenie konstytucyjnego prawa do sądu i konstytucyjnego prawa do obrony, co wpłynęło na treść zaskarżonego wyroku. Wskazując na powyższy zarzut obrońca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

14.  obrońca oskarżonych R. C. i M. C. (2) zaskarżył wyrok w całości w części dotyczącej tych oskarżonych, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, a to art. 423 § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie przejawiające się w zaniechaniu sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku, co doprowadziło do uniemożliwienia dokonania oceny zasadności wyroku; błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku przejawiający się w uznaniu, że oskarżeni popełnili zarzucane im czyny, podczas gdy zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed sądem I instancji nie zgromadzono dowodów wskazujących na winę oskarżonych. Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonych i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania.

15.  obrońca oskarżonego K. S. zaskarżył wyrok w punktach od 403 do 407 i od 409 do 410, zarzucając obrazę przepisu art. 423 § 1 k.p.k. poprzez brak sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku pomimo obowiązku wynikającego z wskazanego przepisu; obrazę art. 6 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, poprzez naruszenie prawa do obrony, obejmującej prawo do zapoznania się z pisemnymi podstawami wyrokowania; obrazę art. 45 w zw. z art. 2 i art. 78 Konstytucji RP poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy; obrazę art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez odstąpienie od sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku i pozbawienie oskarżonego prawa do rzetelnego procesu; a nadto obrazę art. 7 k.p.k. i art. 5 § 1 k.p.k. poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów, dokonanie jej w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiki formalnej a w zasadzie ich całkowite pominięcie i skazanie oskarżonego bez powołania się na jakiekolwiek dowody, bez udowodnienia mu winy; błędne ustalenia faktyczne, mające wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony popełnił zarzucane mu aktem oskarżenia czyny w sytuacji, gdy sąd I instancji nie podaje ani jednego dowodu, na podstawie którego poczynił ustalenia faktyczne. Wskazując na powyższe zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

16.  obrońca oskarżonego B. S. (2) zaskarżył wyrok w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 423 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP poprzez niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku pomimo złożenia takiego wniosku, co doprowadziło do bezprawnego ograniczenia prawa do obrony oskarżonego, polegającego na niemożności kontroli instancyjnej orzeczenia; naruszenie przepisów postępowania, a to art.7 k.p.k. polegające na dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego i błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wyroku a polegający na bezzasadnym przyjęciu, że oskarżony wypełnił znamiona zarzucanych mu czynów. Podnosząc powyższe zarzutu obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, z uwagi na brak możliwości kontroli instancyjnej wyroku. Z ostrożności procesowej postawiony został zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary, w związku z czym wniósł o zmianę wyroku w tym zakresie i orzeczenie kary pozbawienia wolności w wysokości umożliwiającej jej warunkowe zawieszenie.

17.  obrońca oskarżonego D. J. zaskarżył wyrok w całości, zarzucając obrazę art. 423 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP poprzez brak sporządzenia i doręczenia pisemnego uzasadnienia, co czyni praktycznie niemożliwym sporządzenie apelacji w sprawie i stanowi naruszenie prawa do obrony oskarżonych i pozbawienie prawa do rzetelnego procesu; obrazę art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez odstąpienie od sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku i pozbawienie oskarżonego prawa do rzetelnego procesu; a nadto obrazę art. 7 k.p.k. i art. 5 § 1 k.p.k. poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów, dokonanie jej w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiki formalnej a w zasadzie ich całkowite pominięcie i skazanie oskarżonego bez powołania się na jakiekolwiek dowody, bez udowodnienia mu winy; błędne ustalenia faktyczne, mające wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony popełnił zarzucane mu aktem oskarżenia czyny w sytuacji, gdy sąd I instancji nie podaje ani jednego dowodu, na podstawie którego poczynił ustalenia faktyczne. Wskazując na powyższe zarzuty obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

18.  obrońca oskarżonej B. W. zaskarżył wyrok w całości w zakresie jej dotyczącym, tj. w punktach 448 do 450, zarzucając obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a to art. 423 § 1 i 2 k.p.k., art. 424 § 1 i 2 k.p.k., art. 6 k.p.k. oraz art. 6 ust. 1 i 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, polegającą na niesporządzeniu uzasadnienia zaskarżonego wyroku, co wyklucza jakąkolwiek merytoryczną polemikę obrony z wyrokiem sądu I instancji i jego instancyjną kontrolę przez sąd odwoławczy, jak również stanowi naruszenie prawa do obrony oskarżonej. Podnosząc powyższy zarzut apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Prokurator zaskarżył wyrok w całości w odniesieniu do wszystkich oskarżonych, podobnie większość z obrońców, zaskarżyła wyrok w częściach odnoszących się do reprezentowanych przez nich oskarżonych w całości, w związku z tym także w częściach związanych z umorzeniem postępowania karnego o czyny z art. 62 § 2 w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 k.k.s., bądź z art. 62 § 3 k.k.s., których karalność - już w chwili wyrokowania przez sąd I instancji – uległa przedawnieniu. Żaden ze skarżących nie sformułował co do tej części wyroku odrębnych zarzutów. Najprawdopodobniej zatem tak szeroki zakres granic zaskarżenia wynikał z niedostatecznej analizy kontestowanego wyroku przez apelujących. Niemniej jednak zważyć trzeba, że rozstrzygnięcia te są słuszne, w związku z czym należało utrzymać je w mocy. Od daty popełnienia wskazanych przestępstw skarbowych minął już łączny okres 10 lat, przewidziany w art. 44 § 1 i § 5 k.k. Sytuacja ta dotyczy następujących oskarżonych:

- A. P. co do czynu z punktu z punktu XLIV(punkt 54 zaskarżonego wyroku),

- P. P. co do czynów z punktów: LXXIII (punkt 91 zaskarżonego wyroku), LXXIV (punkt 92 zaskarżonego wyroku), LXXVI (punkt 94 zaskarżonego wyroku), LXXXXII (punkt 99 zaskarżonego wyroku),

- M. P. (1) co do czynu z punktu LXXXVIII (punkt 108 zaskarżonego wyroku),

- D. C. co do czynu z punktu CLXXVI (punkt 202 zaskarżonego wyroku),

-S. S.co do czynów z punktów CXCII i CXCIV (punkt 218 zaskarżonego wyroku),

- M. D. (1) co do czynów z punktów CCIII i CCVII oraz CCIX (punkty 228 i 232 zaskarżonego wyroku) ,

- P. D. co do czynów z punktów CCXVI, CCXX, CCXII i CCXXVI (punkty 240 i 244 zaskarżonego wyroku),

- J. G. co do czynów z punktów CCXXXIV, CCCXXXVI, CCXLIV (punkt 256 zaskarżonego wyroku),

- M. D. (2) co do czynu z punktu CXLVIII (punkt 268 zaskarżonego wyroku),

- M. G. co do czynu z punktu CCLII (punkt 276 zaskarżonego wyroku),

- K. M. co do czynów z punktów CCLXI i CCLXIII (punkty 287 i 289 zaskarżonego wyroku),

- T. K. (2) co do czynu z punktu CCLXIX (punkt 299 zaskarżonego wyroku),

- J. C. co do czynów z punktów CCLXXXIV, CCLXXXVI, CCXCVII, CCXCIX i CCC (punkty 321, 328 zaskarżonego wyroku),

- P. C. co do czynów z punktów CCCV, CCCVII, CCCXVII, CCCXIX, CCCXXII, CCCXXIV, CCCXXX (punkty 337, 343, 345 i 349 zaskarżonego wyroku),

- K. S. co czynu z punktu CD (punkt 408 zaskarżonego wyroku),

-D. P. D.co czynu z punktu CDXXIX (punkt 443 zaskarżonego wyroku).

W tym zatem zakresie zaskarżone rozstrzygnięcia - jako słuszne - utrzymano w mocy.

Sąd Apelacyjny utrzymał również w mocy tę część wyroku, która dotyczyła uniewinnienia następujących oskarżonych:

- B. S. (1) – punkty od 1 do 4,

- R. S. – punkty od 116 do 121,

- R. G. – punkty od 122 do 132,

- M. P. (2) – punkty od 133 do 148,

- J. J.– punkty od 149 do 172,

- P. Ł. – punkty od 173 do 187,

O kosztach procesu w tej części orzeczono po myśli art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelacja oskarżyciela wywiedziona na niekorzyść oskarżonych B. S. (1), R. S., R. G., J. J. P. Ł., M. P. (2) nie mogła być skuteczna i spowodować, że postulaty skarżącego w odniesieniu do wymienionych wyżej oskarżonych zostaną uwzględnione przez sąd odwoławczy.

Skarga odwoławcza oparta została wyłącznie na podstawie z art. 438 pkt 2 k.p.k., w ramach której oskarżyciel podniósł naruszenie przez sąd I instancji przepisów art. 423 § 1 k.p.k. i art. 424 § 1 i 2 k.p.k. poprzez brak wskazania jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione ferując wyrok uniewinniający, z uwagi na niesporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku. W uzasadnieniu apelacji, oskarżyciel podniósł jedynie to, że brak uzasadnienia wyroku uniemożliwił mu ocenę zasadności przyjętych przez Sąd I instancji rozstrzygnięć. W żadnym miejscu apelacji (ani w zarzutach, ani w uzasadnieniu) oskarżyciel nie zakwestionował trafności orzeczenia o uniewinnieniu oskarżonych. Nie podniósł zarzutu błędnych ustaleń faktycznych, ani zarzutu dowolnej oceny materiału dowodowego, które legły u podstaw tego rozstrzygnięcia. Jest to istotna okoliczność w sprawie, albowiem mamy do czynienia z brakiem apelacji na niekorzyść oskarżonych w zakresie meritum rozstrzygnięcia. Prokurator zarzucił sądowi I instancji wyłącznie to, że nie wie jak sąd ten doszedł do takiej oceny materiału sprawy, która skutkowała uniewinnieniem oskarżonych, ale absolutnie nie zarzuca, że rozstrzygnięcie to jest wadliwe. Przede wszystkim prokurator nie wskazuje na związek zarzutu naruszenia prawa procesowego podniesionego w apelacji (art. 423 § 1 i art. 424 § 1 i 2 k.p.k.) z treścią rozstrzygnięcia uniewinniającego, nie neguje jego zasadności, kwestionując wyłącznie brak wyjaśnienia powodów, dla których orzeczenie takie zapadło. W sytuacji, w jakiej uznaje sąd odwoławczy, iż brak uzasadnienia stanowi uchybienie, ale wyłącznie w zakresie naruszenia prawa do obrony oskarżonych (art. 6 k.p.k.), wobec których zapadł wyrok skazujący, powodując, iż odebrane im zostało prawo do rzetelnego procesu w zakresie niemożności zapoznania się z powodami zapadłego wobec nich rozstrzygnięcia, brak uzasadnienia w części związanej z uniewinnieniem poszczególnych oskarżonych, a to B. S. (1), R. S., R. G., J. J., P. Ł. i M. P. (2) z przyczyn oczywistych takiego uchybienia nie stanowi. Oskarżeni ci zostali uwolnieni od winy i sprawstwa, zatem niesporządzenie pisemnych motywów wyroku nie może wpływać i nie wpływa negatywnie na ich sytuację procesową.

Dodatkowo wskazać trzeba, iż kontrola odwoławcza odbywa się w granicach zaskarżenia, a jeżeli w środku odwoławczym zostały wskazane zarzuty stawiane rozstrzygnięciu – również w granicach podniesionych zarzutów. Oznacza to, że skarżący w środku odwoławczym powinien wskazać zawsze zakres zaskarżenia, a gdy jest nim oskarżyciel publiczny, obrońca lub pełnomocnik – także zarzuty odwoławcze. Jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie sąd odwoławczy zobowiązany jest orzekać poza granicami środka odwoławczego, a więc poza zakresem zaskarżenia, a w wypadku zaskarżenia przez oskarżyciela publicznego lub pełnomocnika, orzekając na niekorzyść oskarżonego – także poza granicami podniesionych zarzutów. Taką podstawę stanowią art. 435, 439 § 1, art. 440 i 455 k.p.k. W rozpoznawanej sprawie brak było podstaw do wyjścia poza granice zaskarżenia i do orzekania na niekorzyść oskarżonych albowiem nie ziściły się przesłanki z cytowanych wyżej przepisów. Związanie sądu odwoławczego zarzutami apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego oznacza, że błędne wskazanie uchybienia, które w rzeczywistości nie miało miejsca, powoduje, iż taki błąd nie może obciążać oskarżonego, co nie pozwala sądowi odwoławczemu na uwzględnienie apelacji w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Dlatego też w wypadku apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego należy odstąpić od szerokiego stosowania art. 118 § 1 k.p.k. do odczytania intencji skarżącego, szczególnie gdy jest nim podmiot profesjonalny. Takie wąskie stosowanie tego przepisu można wywieść z prawa do obrony i gwarancji procesowych oskarżonego. Błędnie sformułowane zarzuty apelacji prokuratorskiej, w której de facto nie zakwestionowano zasadności uniewinnienia oskarżonych, a wyłącznie brak pisemnego uzasadnienia w tym zakresie spowodowały, iż granice zaskarżenia zakreślone zostało bardzo wąsko, nie dotykając kwestii związanej z oceną dowodów, czy błędu w ustaleniach faktycznych w tej części zaskarżonego wyroku, a faktycznie podniesiony zarzut okazał się być chybiony w sytuacji, gdy brak pisemnego uzasadnienia stanowił wprawdzie oczywistą i rażącą obrazę przepisów Kodeksu postępowania karnego, ale wyłącznie w zakresie naruszenia prawa do obrony skazanych w niniejszym procesie oskarżonych. Z treści przepisu art. 434 k.p.k. należy wyprowadzić następującą tezę: „gdy wniesiono środek odwoławczy wyłącznie na korzyść oskarżonego, sąd odwoławczy nie może orzec na jego niekorzyść, poza wyjątkiem wskazanym w § 4. Jedynie więc wniesienie środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego pozwala na orzekanie na jego niekorzyść, ale tylko w granicach zaskarżenia i zarzutów, gdy zostały podniesione. Jednakże z urzędu na podstawie art. 439 § 1, art. 440 i 455 k.p.k. sąd odwoławczy może wyjść poza te granice na niekorzyść oskarżonego, z tym że orzekanie merytoryczne w instancji odwoławczej jest dopuszczalne tylko na podstawie art. 455 k.p.k.” D. Świecki [w:] Postępowanie odwoławcze w sprawach karnych. Komentarz. Orzecznictwo, wyd. VII, Warszawa 2024, art. 434.

Stąd też brak było podstaw do uwzględnienia apelacji wniesionej na niekorzyść wszystkich uniewinnionych oskarżonych, czego konsekwencją stało się utrzymanie w tym zakresie zaskarżonego wyroku w mocy.

SSA Rafał Doros SSA Iwona Hyła SSA Aleksander Sikora