Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 63/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 17 stycznia 2023 roku wydany w sprawie III K 231/22

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Obraza przepisów postępowania mająca istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, to jest art.7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań K. G. (2) i E. P..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do omawianego zarzutu należy w pierwszej kolejności podać podstawę, którą Sąd II Instancji przyjął zajmując wskazane stanowisko, co do skuteczności zarzutu naruszenia przez Sąd Okręgowy art.7 k.p.k. przy ocenie podanych przez apelanta dowodów. Nie budzi w sprawie wątpliwości to, że najistotniejszymi dowodami, które mogły być użytecznymi dla odtworzenia zachowania oskarżonego były jego wyjaśnienia oraz zeznania K. G. (2) oraz zeznania pokrzywdzonego. Dlatego właśnie ocena tych dowodów była tak istotna. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, podobnie jak postąpił Sąd I Instancji, oceny wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań K. G. (2) dokonywać należało przez pryzmat zeznań pokrzywdzonego po ich, co oczywiste, uprzedniej ocenie. Sąd Okręgowy zeznaniom pokrzywdzonego przyznał pełną wiarygodność i to stanowisko jest prawidłowe. W uzasadnieniu skarżonego orzeczenia podano przyczyny takiej oceny tego dowodu (k-398v-399), Sąd Odwoławczy oceną tą czyni własną i do niej odwołuje się, co sprawia, że nie jest koniecznym jej przytaczanie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest podstaw by negować wiarygodność zeznań pokrzywdzonego, a Sąd Odwoławczy ma tu na uwadze zeznania jego składane w postępowaniu przygotowawczym oraz przed Sądem I Instancji. Pokrzywdzony zdał relację z tego, co było mu wiadomym na temat faktów związanych z czynem popełnionym na jego szkodę. Zdaniem Sądu Odwoławczego tak długo jak w sprawie nie ujawniają się okoliczności mogące świadczyć o niewiarygodności określonego dowodu tak długo traktować należy go jako wiarygodny. Nie można przecież zakładać, że świadek podaje fakty odmiennie niż w rzeczywistości miały one miejsce. W sprawie przedmiotowej nie ujawniły się żadne okoliczności, które by świadczyć mogły o tym, że pokrzywdzony fakty tak w postępowaniu przygotowawczym jak i przed Sądem I Instancji podał sprzecznie z ich realnym wystąpieniem. W tej sytuacji zeznaniom tego świadka dać należało pełną wiarę. Zauważyć przy tym należy, iż zeznania te są w swej treści konsekwentne, a nadto zgodne są z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, któremu Sąd I Instancji przyznał walor wiarygodności. Zwrócić trzeba było także uwagę na to, że w sprawie nie ujawniły się żadne okoliczności mogące świadczyć o tym, że pokrzywdzony bezpodstawnie pomawiał oskarżonego. Był i jest on dla niego osobą obcą, nigdy wcześniej go nie spotkał, dlaczego więc miałyby właśnie na niego wskazywać jak na współsprawcę, dlaczego właśnie oskarżonemu miałby przypisywać zachowanie, którego by się nie dopuścił. Pamiętać przy tym należało o tym, że pokrzywdzony w swej istocie bezpośrednio po dokonaniu na jego szkodę czynu wskazał na oskarżonego, rozpoznał go i już wówczas podał, że to właśnie oskarżony posługiwał się nożem (k-16v), co zostało także przed Sądem Orzekającym potwierdzone (k-393v). W tej sytuacji brak jest jakichkolwiek podstaw by wiarygodność zeznań pokrzywdzonego negować. W rozpoznawanym środku odwoławczym podjęto próbę zdyskredytowania wiarygodności zeznań pokrzywdzonego lecz próba ta skuteczną być nie mogła. Apelant nie zauważył, że zeznania pokrzywdzonego były spontaniczne, już przecież w pierwszych zeznaniach podał wszelkie fakty związane z czynem popełnionym na jego szkodę (k-16-17), opisał działania oskarżonego. Pokrzywdzony słuchany ponownie zeznania swe potwierdzał, nie zmieniał ich, a więc był konsekwentny. W ocenie Sądu Odwoławczego treść jego zeznań daje podstawy do uznania, że jest to relacja z faktów, które w rzeczywistości miały miejsce, a z drugiej strony brak jest podstaw by zasadnie twierdzić, że pokrzywdzony, tak jak to wskazano uprzednio, podając te fakty chciał bezpodstawnie kogokolwiek obciążyć. Za przyznaniem zeznaniom pokrzywdzonego waloru pełnej wiarygodności przemawia także to, że zeznania te, w części w jakiej było to możliwe, potwierdzone zostały innymi dowodami (k-68-69, k-335-336v, k-128-129, k-297v). Reasumując, z racji uprzednio podniesionych okoliczności, a wśród nich z racji konsekwencji, z racji braku chwiejności, z racji potwierdzenia w innych dowodach, z racji nie sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym zeznania pokrzywdzonego słusznie uznano za wiarygodne w całości.

Stwierdzając, że zeznania pokrzywdzonego słusznie ocenione zostały jako wiarygodne i uznając, że dowód ten winien być pryzmatem, przez który ocenić należało wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania K. G. (2) nie może być wątpliwym, iż Sąd I Instancji oceniając wyjaśnienia oskarżonego i zeznania K. G. (2) nie dopuścił się obrazy art.7 k.p.k. Tak rzecz oceniając zważono, że zeznania K. G. (2) nie były konsekwentne. Wpierw negował swój udział w zdarzeniu (k-298), a dopiero na późniejszym etapie rozpoznania sprawy potwierdził w nim swój udział (k-393). Uczynił to jednak w sposób nie mogący być w pełni pogodzony z zeznaniami pokrzywdzonego stąd słusznie został dowód ten oceniony w sposób przyjęty przez Sąd Orzekający (k-399v). Podobnie rzecz przedstawia się, co do oceny wyjaśnień oskarżonego. W swej istocie oskarżony wyjaśniając przyznał wyłącznie swą fizyczną obecność w miejscu zdarzenia negując w nim jakikolwiek udział. To, tak jak w przypadku zeznań K. G. (2), jest nie do pogodzenia z zeznaniami pokrzywdzonego, który wyraźnie, bez wątpliwości wskazał na oskarżonego jako na tego, który w trakcie zdarzenia posługiwał się nożem.

Motywy jakimi kierowano się uznając omawiany zarzut za niezasadny wymagają uzupełnienia o to, co dla stanowiska Sądu II Instancji miało istotne znaczenie przy zajęciu stanowiska, że ocena dowodów dokonana przez Sąd Okręgowy była prawidłowa. To Sąd Orzekający bezpośrednio zetknął się ze wszystkimi dowodami, bezpośrednio obserwował sposób składania zeznań, reakcje świadków i na tej, między innymi, podstawie mógł nabrać własnego przekonania, co do wiarygodności określonych dowodów. Sąd Odwoławczy takiej możliwości nie posiada, a więc w tym zakresie winien jest zaufać Sądowi I Instancji szczególnie w sytuacji gdy stanowisko tego Sądu jest prawidłowo, wnikliwie i logicznie uzasadnione, a argumentacja nie sprowadza się tylko i wyłącznie do wrażeń odniesionych w trakcie przeprowadzania dowodu, a jest to argumentacji pełna, ze wskazaniem motywacji jaka legła u podstaw oceny każdego z dowodów.

Reasumując stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie przeprowadził postępowanie dowodowe, które poddał następnie ocenie i na tej podstawie wyprowadził słuszne wnioski, co do okoliczności zdarzenia będącego przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie. Jak wynika to z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku przedmiotem rozważań Sądu Orzekającego były nie tylko okoliczności obciążające oskarżonego ale również wszelkie dowody tym okolicznościom przeciwstawiające się. Wszystkie dowody zebrane w sprawie ocenione zostały zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. W takiej sytuacji stanowisko Sądu I Instancji korzysta z ochrony przewidzianej w art.7 k.p.k. Apelujący obrońca oskarżonego w swym środku zaskarżenia nie wykazał na czym polegało sprzeniewierzenie się przez Sąd orzekający zasadzie swobodnej oceny dowodów. Z uzasadnienia postawionych zarzutów wynika, iż kwestionowana jest prawidłowość dania wiary określonej grupie dowodów we wskazanym zakresie i odmówienie tego przymiotu innym. Taki stan rzeczy nie wykazuje, by w przedmiotowej sprawie rzeczywiście doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, gdyż sama odmienność przekonania obrońcy o wiarygodności lub jej braku określonego dowodu nie uzasadnia obrazy art.7 k.p.k. W ocenie Sądu Apelacyjnego instancyjna kontrola skarżonego orzeczenia pozwala stwierdzić, iż ocena materiału dowodowego dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art.7 k.p.k. i zgodna jest z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Okręgowy ustalając stan faktyczny, co do czynu określonego w art.280§2 k.k. nie naruszył zasad obiektywizmu oraz domniemania niewinności. Tym samym nie można było uznać, iż rację ma apelujący obrońca oskarżonego wskazując, iż ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy nie była prawidłowa. Słusznym wydaje się być w tym miejscu przypomnienie tego, co stwierdził w swym wyroku z dnia 14 grudnia 2006 roku Sąd Apelacyjny we Wrocławiu przyjmując, że „Nie wystarczy wskazanie w skardze apelacyjnej na fakt, że wśród świadków są też tacy, którzy nie potwierdzają wersji ustalonej przez sąd lub wręcz jej przeczą, i przedstawienie w oparciu o tak selektywnie zestawione dowody alternatywnej wersji możliwego przebiegu zdarzenia. Zarzut będzie bowiem skuteczny wtedy dopiero, gdy formułujący go wykaże lub w wysokim stopniu uwiarygodni, że ocena dowodów dokonana przez sąd meriti jest błędna, że sąd ten niesłusznie odrzucił dowody zasługujące na wiarę pozwalające na wierną i prawdziwą rekonstrukcję zdarzeń stanowiących przedmiot postępowania, i jednocześnie, gdy skarżący wykaże, na czym polegały popełnione przez Sąd meriti błędy w ocenie dowodów.”.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek obrońcy zmierzający do uniewinnienia oskarżonego okazał się być niezasadny albowiem Sąd Okręgowy oceniając wskazane przez odwołującego się obrońcę dowody nie naruszył art.7 k.p.k. Powzięte oceny były swobodnymi, odpowiadającymi zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Lp.

Zarzut

2

Naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art.618§1 pkt 11 k.p.k. w związku z §17.1 pkt 2 oraz ust.2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu poprzez przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w oparciu o przepisy rozporządzenia, co do których orzeczono o ich niekonstytucyjności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca oskarżonego podnosząc zarzut naruszenia prawa materialnego mającego swój związek z wysokością przyznanego mu przez Sąd I Instancji wynagrodzenia z obronę oskarżonego wykonaną z urzędu podał, iż zarzut ten podstawę ma w Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 roku wydanego w sprawie SK 78/21. Zdaniem Sądu Apelacyjnego stanowisko odwołującego się zasadne nie jest. Trybunał Konstytucyjny w wyżej określonym wyroku orzekł o niekonstytucyjności §17.1 pkt 2 oraz §17.2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż Trybunał Konstytucyjny nie wypowiadał się o treści §17.2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, a przecież to właśnie ten przepis był i jest podstawą ustalania wysokości należnego wynagrodzenia za obronę udzieloną z urzędu. W tej sytuacji brak jest podstaw do stwierdzenia by w sprawie przedmiotowej doszło do naruszenia prawa materialnego skoro zastosowano je zgodnie z jego treścią, a podstawa stanowiska apelanta nie wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 roku wydanego w sprawie SK 78/21.

Wniosek

Ustalenie wynagrodzenia obrońcy z urzędu na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 grudnia 2022 roku nie orzekł o niekonstytucyjności §17.2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Lp.

Zarzut

3

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez niedostateczne uwzględnienie roli okoliczności łagodzących dotyczących oskarżonego oraz dyrektywy preferencji celu wychowawczego, co w konsekwencji spowodowało orzeczenie wobec oskarżonego zbyt surowej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca oskarżonego określając treść omawianego zarzutu wskazał, iż Sąd Okręgowy dopuścił się popełnienia błędu w ustaleniach faktycznych dotyczących podstaw wymiaru kary. Zdaniem Sądu Apelacyjnego już treść tego zarzutu potwierdzona jego uzasadnieniem (k-413v) wykazuje, iż w istocie zarzut ten nie dotyczy błędu w ustaleniach faktycznych. Tak rzecz oceniając wzięto pod uwagę, iż ustaleniami faktycznymi, ogólnie to określając, są ustalenia dotyczące odtworzenia występowania lub nie w rzeczywistości określonych faktów. Innymi słowy ustalenia faktyczne poczynione są błędnie wówczas, gdy na podstawie wiarygodnych dowodów określony fakt należało ustalić lub występowanie określonego faktu zanegować. Błąd w ustaleniach faktycznym występuje także wtedy, gdy określony fakt został ustalony w sposób nieodpowiadający treści wiarygodnym dowodom. Tak rozumiejąc ustalenia faktyczne i dotyczący ich błąd jednoznacznie stwierdzić należy, iż obrońca oskarżonego określając omawiany zarzut nie wskazał żadnego faktu, który przez Sąd Okręgowy nie został, choć powinien być ustalony i równocześnie nie wskazał by jakikolwiek fakt wbrew treści przeprowadzonych dowodów został nieprawidłowo ustalony. Obrońca motywując swój zarzut wyraźnie podał, że „Sąd prawidłowo ustalił okoliczności poczytane na korzyść oskarżonego” (k-413v), co przesądza o prawidłowości prezentowanego stanowiska.

Tak jak treść zarzutu w połączeniu z jego uzasadnieniem niewątpliwie wykazuje, że apelant nie kwestionuje dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych dotyczących podstaw wymiaru kary tak bezsprzecznie wynika z niego, że w istocie negowany jest wymiar kary określonej wobec oskarżonego albowiem, zdaniem odwołującego się, Sąd Orzekający niedostatecznie uwzględnił rolę i znaczenie okoliczności łagodzących dotyczących oskarżonego oraz dyrektyw wymiaru kary i preferencji wychowawczego jej znaczenia. Innymi słowy apelant zarzucił karze jej rażącą surowość i do tak rozumianego zarzutu Sąd II Instancji odniesie się.

Zgodnie z art.53 k.k. sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę. Tak więc Sądowi I Instancji ustawodawca pozostawił swobodę w kształtowaniu indywidualnego wymiaru kary, co jest jedną z konsekwencji realizowanej jedynie przed sądem zasady bezpośredniości. Sąd Odwoławczy jedynie wówczas ma podstawy do ingerencji w tę część zaskarżonego wyroku, kiedy stwierdzi, że orzeczona kara jest niewspółmierna do wszelkich występujących w sprawie okoliczności przy czym niewspółmierność ta wystąpić musi w stopniu rażącym. Do postawienia takiego wniosku w niniejszej sprawie podstaw nie ma. Oskarżonemu wymierzono nadzwyczajnie złagodzoną karę dwóch lat pozbawienia wolności. Wymierzając taką karę, jak to wynika z pisemnych motywów wyroku, Sąd Okręgowy miał na uwadze tak okoliczności łagodzące jak i obciążające, a kierując się dyrektywami jej wymiaru zachował właściwy umiar tak, że wymierzona oskarżonemu kara jawi się jako słuszna i sprawiedliwa. W tej sytuacji nie można było z urzędu przyjąć, iż wysokość kary wymierzonej oskarżonemu razi swą surowością.

Sąd I Instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w kształtowaniu wymiaru kary rolą zaś Sądu Odwoławczego jest kontrola czy granice swobodnego uznania sędziowskiego stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. W ramach prowadzonego postępowania odwoławczego ingerencja Sądu Odwoławczego w zakresie wysokości kary i sposobu jej ukształtowania możliwa jest tylko wówczas, gdy stwierdzone zostanie, że ma ona charakter rażąco niewspółmierny. Rażąca niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które mają zasadniczy wpływ na wymiar kary można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I Instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej przy zastosowaniu dyrektyw jej wymiaru. Istotnym jest, że nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach, co do wymiaru kary ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę wymierzoną przez Sąd I Instancji można byłoby nazwać karą rażąco niewspółmierną, co oznacza niewspółmierność w stopniu nie dającym się zaakceptować. Kara rażąco niewspółmierna jest taką karą, której wysokość i sposób ukształtowania ustalono wprawdzie w granicach ustawowego zagrożenia to jednak nie uwzględniono we właściwy sposób dyrektyw ustalania jej wysokości.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy jednoznacznie stwierdzić należy, iż karze wymierzonej oskarżonemu nie można przypisać waloru rażącej niewspółmierności. Stanowisko powyższe znajduje swe potwierdzenie w dowodach zebranych w toku rozpoznania sprawy i wnioskach zeń wynikających. Sąd I Instancji, jak wynika to z pisemnych motywów skarżonego orzeczenia, dostrzegł i właściwie ocenił wszelkie okoliczności, w tym i te określone przez apelanta w omawianym zarzucie, mające wpływ na ustalenie wysokości kary pozbawienia wolności. Taki stan rzeczy sprawia, że kara wymierzona oskarżonemu spełnia stawiane przed nią cele w zakresie prewencji indywidualnej oraz pomocna będzie w procesie jego dalszej resocjalizacji. W ocenie Sądu Apelacyjnego wysokość kary określonej wobec oskarżonego realizuje także jej wychowawcze elementy oraz stawiane przed nią cele w zakresie kształtowania prawnej świadomości społeczeństwa. Pamiętać przy tym należało, że, jak dowodzą tego pisemne motywy skarżonego orzeczenia, kara określona wobec oskarżonego ukształtowana została z uwzględnieniem występujących w sprawie okoliczności obciążających, łagodzących oraz ustalonych w sprawie warunków i właściwości osobistych oskarżonego.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego kara pozbawienia wolności wymierzona oskarżonemu ustalona została z uwzględnieniem dyrektyw jej wymiaru określonych w art.53 k.k. jak również przy uwzględnieniu treści art.54§1 k.k. Wysokość kary wymierzanej oskarżonemu, i tak postąpił Sąd I Instancji, należało tak ukształtować by go wychować. Stosowane ku temu środki mogą być różne i winny być dostosowane do warunków i właściwości osobistych. W ocenie Sądu II Instancji powyższe Sad Okręgowy w swym rozstrzygnięciu uwzględnił, co sprawia, że nieuprawnionym byłoby, starając się wychować oskarżonego, stosować dalej idące złagodzenie kary. Przeciwstawiają się temu przede wszystkim okoliczności popełnienia przez niego zarzucanego mu czynu, a w tym ustalone okoliczności obciążające. Nie można było pominąć przy kształtowaniu kary wymierzonej oskarżonemu, iż działanie jego charakteryzowało się wysokim stopniem społecznej szkodliwości. Nadto po stronie oskarżonego nie występują przesłanki, które świadczyć by mogły o zrozumieniu przez niego naganności czynu. W tej sytuacji dążąc do wychowania oskarżonego, a przede wszystkim chcąc uzmysłowić mu znaczenie popełnionego przestępstwa i jego szkodliwości społecznej uznano, tak jak ocenił to Sąd Orzekający, iż wyłącznie miarkowana surowość kary może wpłynąć na jego postawę i spowodować, że przemyśli swe postępowanie, wyciągnie z niego właściwe wnioski i zacznie nad sobą pracować. Uwzględniając powyższe uznano, iż w stosunku do oskarżonego brak jest podstaw do stosowania w większym zakresie niż przyjęto dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary. Czyn oskarżonego i okoliczności jego popełnienia oraz jego warunki i właściwości osobiste w pełni uprawniają prezentowaną ocenę. W ocenie Sądu Odwoławczego w sytuacji uwzględnienia postulatu obrońcy to tak wymierzona oskarżonemu kara byłaby karą łagodną w stopniu rażącym. Taka kara nie odpowiadała by, przede wszystkim, stopniowi zawinienia oskarżonego, sposobowi jego działania oraz nie uwzględniałaby konieczności unaocznienia oskarżonemu, że jego zachowanie nie jest zachowaniem społecznie akceptowalnym. Orzeczenie wobec oskarżonego kary przy szerszym niż przyjęto stosowaniu nadzwyczajnego jej złagodzenia, zdaniem Sądu Odwoławczego, doprowadziłoby do sytuacji, w której kara ta byłaby karą niesprawiedliwą i społecznie byłaby oceniana jako pobłażliwa dla sprawców czynów takich jaki przypisano oskarżonemu.

Wniosek

Orzeczenie kary w najniższym możliwym wymiarze wynikającym z pełnego zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec sprawcy młodocianego wraz z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powodem uznania wyżej określonego zarzutu za niezasadny było stwierdzenie, iż Sąd I Instancji orzekając o karze nie dopuścił się popełnienia błędu w ustaleniach faktycznych mających związek z podstawami wymiaru kary.

Lp.

Zarzut

4

Naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art.46 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w nałożeniu na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, podczas gdy jej wysokość nie została udowodniona i wykazana zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a nadto nałożeniu na oskarżonego obowiązku zapłaty całości kwoty ustalonej przez Sąd jako wyrządzono szkoda, bez udowodnienia, że oskarżony winien odpowiadać solidarnie bądź jedynie w połowie za szkodę wyrządzoną wspólnie z inną osobą o ustalonych personaliach.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stwierdzając niezasadność omawianego zarzutu w pierwszym rzędzie wskazać należy, iż nieuprawnione są twierdzenia odwołującego się obrońcy oskarżonego podającego, że w sprawie niniejszej brak było podstaw do nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody. Treść art.46§1 k.k. nie pozostawia wątpliwości, co do tego, że w sytuacji złożenia przez uprawnionego wniosku o naprawienie szkody, nałożenie jego staje się obowiązkowe (obligatoryjne). Taka sytuacja zaistniała w sprawie przedmiotowej. Pokrzywdzony złożył wniosek o naprawienie szkody (k-352v), a więc Sąd I Instancji nie mógł postąpić inaczej niż wniosek ten uwzględnić przy braku zaistnienia przesłanek obowiązek ten niwelujących. Brak rozstrzygnięcia w tym zakresie, zdaniem Sądu Odwoławczego, doprowadziłby właśnie do naruszenia normy prawa materialnego, którego to prawa zastosowanie (art.46§1 k.k.) w procesowych realiach sprawy było obligatoryjne.

Sąd Okręgowy, wbrew twierdzeniom apelanta, prawidłowo ustalił wysokość sumy wyrównującej szkodę wyrządzoną czynem oskarżonego. Pokrzywdzony wartość utraconego mienia (telefon komórkowy) wycenił na kwotę 2.000 złotych (k-352v). Istotnym przy tym jest, że kwota ta oddaje wartość nowego aparatu, a w chwili czynu tego przymiotu już nie posiadał i uprawniony wycenił jego wartość na 1.500 złotych (k-15). W tej sytuacji słusznie Sąd Orzekający uznał, że ta właśnie kwota będzie odpowiednią, będzie kwotą wyrównującą szkodę.

Zważając na treść zeznań pokrzywdzonego, które prawidłowo ocenione zostały jako wiarygodne, brak jest podstaw do uznania zasadności twierdzeń odwołującego się obrońcy oskarżonego wskazującego, że wartość szkody nie została udowodniona i wykazana zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Oczywistym jest, że o wartości szkody wypowiadać można było się, zważając na treść przeprowadzonych w sprawie dowodów, biorąc wyłącznie pod uwagę zeznania pokrzywdzonego albowiem inny dowód w tym zakresie przeprowadzony nie został. Nie oznacza to jednak, że wysokość szkody nie została wykazana i udowodniona. Wartość dowodowa zeznań pokrzywdzonego omawianego zakresu dotycząca jest, zdaniem Sądu Odwoławczego, niepodważalna i zbędnym było, o co zresztą odwołujący się nie wnosił, prowadzenie odrębnego postępowania celem wykazania i udowodnienia wartości szkody. Tak rzecz oceniając uwzględniono, iż podana przez pokrzywdzonego wartość telefonu, a dotyczy to wartości tak nowego jak i używanego aparatu, odpowiada powszechnie znanej wartości tego rodzaju sprzętu elektronicznego i nie stwierdzono podstaw by twierdzić, że pokrzywdzony wartość utraconego aparatu zawyżył.

Nie jest również zasadne stanowisko obrońcy odnoszące się do tego, że Sąd Okręgowy nieprawidłowo nałożył na oskarżonego obowiązek naprawienia w całości szkody bez uwzględnienia, że winien od odpowiadać solidarnie bądź jedynie w połowie z inną osobą o ustalonych personaliach. Nie budzącą wątpliwości okolicznością jest to, że w momencie rozstrzygania o odpowiedzialności oskarżonego, a w tym o nałożeniu na niego obowiązku naprawienia szkody, było wiadomym, że czynu tego dopuścił się działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą o ustalonych personaliach. Jednakże w chwili orzekania (17 stycznia 2023 roku) odpowiedzialność tej innej ustalonej osoby nie była ani przesądzona (nastąpiło to w dniu 7 lutego 2023 roku) ani prawomocna, a więc nie można było skarżonym orzeczeniem nakładać na nią jakiegokolwiek obowiązku. Przeciwne postąpienie skutkowałoby naruszeniem prawa materialnego poprzez nałożenie obowiązku naprawienia szkody na osobę, która nie tylko nie występowała w sprawie w charakterze oskarżonego lecz przede wszystkim na osobę, której, w tym momencie, nie przypisano sprawstwa popełnienia przestępstwa. Nie można było więc w procesowych realiach sprawy przedmiotowej orzekając o obowiązku naprawienia szkody rozstrzygać o tym obowiązku wobec innej osoby nawet o ustalonych personaliach. Czym innym jest możliwość, a taka przecież istniała (art.46§1 k.k.), nałożenia na oskarżonego częściowego (w połowie) obowiązku naprawienia szkody. Takie postąpienie choć dopuszczalne z punktu widzenia prawa materialnego w sprawie niniejszej nie byłoby jednak słuszne i prawidłowe. W dacie orzekania o nałożeniu na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody nie była w procesowym znaczeniu stwierdzona odpowiedzialność innej osoby za popełnienie czynu na szkodę pokrzywdzonego i brak było w tym momencie podstaw do jednoznacznego i niewątpliwego twierdzenia, że odpowiedzialność tej osoby zostanie ustalona. W tej sytuacji przyjąć należało, że szkodę w całości winien wyrównać ten sprawca, który został ustalony i o odpowiedzialności którego rozstrzyga się. Przyjęcie innego sposobu doprowadzenia do wyrównania szkody wyrządzonej czynem mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której szkoda ta w całości wyrównana by niebyła, gdyby odpowiedzialność innej osoby nie została stwierdzona, co mogło przecież nastąpić z różnych podstaw. Negowane przez obrońcę oskarżonego rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w żadnym zakresie nie narusza jego majątkowych interesów bowiem w każdej sytuacji przysługują mu określone w prawie cywilnym, co wprost wynika z treści art.46§1 k.k., uprawnienia mające swe zastosowanie do solidarnej odpowiedzialności za czyny niedozwolone.

Wniosek

Odstąpienie od orzeczenia obowiązku naprawienia szkody z uwagi na niewykazanie jej wysokości, bądź w przypadku uznania jej zasadności orzeczenie obowiązku naprawienia szkody solidarnie lub jedynie w połowie za szkodę wyrządzoną wspólnie z inną osobą o ustalonych personaliach.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie, z przyczyn podanych powyżej, podniesionego zarzutu za niezasadny. Sąd I Instancji prawidłowo ustalił wysokość szkody i słusznie, mając na uwadze złożony przez pokrzywdzonego wniosek oraz treść art.46§1 k.k. (k-352v), nałożył na oskarżonego obowiązek jej naprawienia w sposób określony kwestionowanym orzeczeniem przy uwzględnieniu, iż przedmiotem rozpoznania niniejszej sprawy była odpowiedzialność oskarżonego (inna ustalona osoba za swe działania odpowiadała w innym postępowaniu).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 17 stycznia 2023 roku wydany w sprawie III K 231/22

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd I Instancji w przedmiotowej sprawie nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa materialnego oraz przepisów prawa procesowego, a podniesione przez obrońcę oskarżonego zarzuty, z powodów określonych w punkcie 3, okazały się być niezasadnymi. W tej sytuacji kwestionowane orzeczenie należało utrzymać w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

O kosztach postępowania odwoławczego należnych od oskarżonego orzeczono na podstawie art.634 k.p.k., art.627 k.p.k. i art.636§1 i §2 k.p.k., a opłatę wymierzono na podstawie art.2.1 pkt 4 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych. Wynagrodzenie za obronę w postępowaniu odwoławczym na rzecz ustanowionego dla oskarżonego obrońcy z urzędu ustalono na podstawie §17.2 pkt 5, §4.2 pkt 1 i §4.3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Ustalając wysokość należnego wynagrodzenia nie uwzględniono wniosku obrońcy (k-409v) o zastosowanie w tym zakresie przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie albowiem przepisy te nie mają zastosowania do obrony z urzędu. Zdaniem Sądu Apelacyjnego wysokość należnego obrońcy wynagrodzenia działającego z urzędu ukształtować należało jednak tak, wobec zgłoszenia takiego postulatu, by była ona, w takim zakresie w jakim jest to możliwe przy uwzględnieniu treści przepisów, których nie dotyczy Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 roku, zgodna z motywacją przedstawioną we wskazanym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego.

7.  PODPIS

Robert Mąka Jacek Szreder Przemysław Żmuda

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego K. G. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie III Wydziału Karnego z dnia 17 stycznia 2023 roku wydany w sprawie III K 231/22

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana