Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 66/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Komisja Dyscyplinarna przy Krajowej Radzie Komorniczej w W., orzeczenie z dnia (...) r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu, poprzez niezastosowanie art. 11 § 2 k.k. oraz poprzestanie na nietrafnym uznaniu, z pominięciem regulacji art. 223 ust. 1 ustawy o komornikach sadowych, że zachowaniu Komornika Sądowego M. K. nie można było przypisać zawinionego zaniechania wyczerpującego znamiona z art. 222 pkt 1 i 11 ustawy o komornikach sądowych.

2. obraza przepisów prawa materialnego poprzez niezasadne przyjęcie, iż zachowanie obwinionego nie naruszyło dyspozycji normy art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z 2018 r., poz. 770), co w konsekwencji doprowadziło do uznania, że Komornik Sądowy M. K. nie wypełnił swoim zachowaniem zakresu deliktów z art. 222 pkt 1 i 11 ustawy o komornikach sądowych.

3. obraza przepisów prawa materialnego poprzez niezasadne przyjęcie, iż zachowanie obwinionego nie naruszyło dyspozycji normy § 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania, że Komornik Sądowy M. K. nie wypełnił swoim zachowaniem zakresu deliktu z art. 222 pkt 1 ustawy o komornikach sądowych.

4. obraza przepisów postępowania, mająca istotny wpływ na treść orzeczenia, polegająca na dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów w aspekcie korelacji unormowań art. 7 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych oraz art. 805 § 1 k.p.c., co doprowadziło do przyjęcia błędnych wniosków odnośnie braku bezprawności zachowań Komornika Sądowego M. K..

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do ustosunkowania się do zarzutów odwoławczych należy wskazać, iż Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym P. w P. (1) M. K. został obwiniony o to, że w okresie od (...) r. w różnych odstępach czasu odpowiednio dla poszczególnych postępowań egzekucyjnych i tak w odniesieniu do dokonanych zajęć wierzytelności w sprawach: (...) oraz w odniesieniu do zajęć rachunków bankowych w sprawach (...) zaniechał uzależnienia dokonania wnioskowanych przez wierzyciela czynności od uiszczenia przez niego zaliczki, pomimo, iż dokonanie takich czynności spowodowało wydatki w postaci kosztów doręczenia stronom korespondencji, którym to działaniem uchybił zasadom § 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego oraz w sposób uporczywy naruszył normy art. 7 ust. 1 w zw. z art. 6 pkt 8 ustawy o kosztach komorniczych w zw. z art. 889 § 1 pkt 2 i art. 889 § 2 oraz art. 896 § 1 ustawy kodeks postępowania cywilnego, tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 222 pkt 1 i 11 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Komisja Dyscyplinarna przy Krajowej Radzie Komorniczej w W. orzeczeniem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt (...) uniewinniła obwinionego od zarzucanych mu deliktów dyscyplinarnych, obciążając Krajową Radę Komorniczą kosztami postępowania dyscyplinarnego.

Ad. 2 i 4

Należy zauważyć, iż skarżący Rzecznik Dyscyplinarny nie podważa dokonanych przez Komisję ustaleń faktycznych odnośnie działań (zaniechań) obwinionego Komornika w w/w sprawach egzekucyjnych. Ta zaś ustaliła, iż Komornik Sądowy we wszystkich sprawach egzekucyjnych w analogiczny sposób po przyjęciu wniosku o wszczęcie egzekucji w tej samej dacie wysyłał do dłużnika zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, formularz skargi, wezwanie do złożenia wykazu majątku, odpis tytułu wykonawczego oraz zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty w podatkach we właściwym urzędzie skarbowym. W tym samym dniu także wzywał wierzyciela na mocy art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych do uiszczenia zaliczki na wydatki, w tym na koszty korespondencji jako wydatki z art. 6 ust. 8 w/w ustawy oraz generował elektronicznie zapytanie o rachunki bankowe dłużnika poprzez system O.. Wpływ zaliczki uiszczonej przez wierzyciela każdorazowo był udokumentowany na karcie rozliczeniowej a następnie, w zależności od efektów ustaleń w zakresie aktualnych rachunków bankowych dłużnika obwiniony dokonywał zajęcia tego składnika majątku (sekcja 1 formularza uzasadnienia na str. 1-2). Dalej Komisja Dyscyplinarna dokonała szczegółowych ustaleń faktycznych w zakresie podejmowanych przez obwinionego czynności w poszczególnych sprawach egzekucyjnych na podstawie konkretnych akt egzekucyjnych, wymienionych w treści uzasadnienia w sekcji 1 na str. 2-4.

Komisja przy tym ustaliła, iż w niektórych sprawach Komornik, po wpłynięciu wniosku o wszczęcie egzekucji wystosował do wierzyciela wezwanie do uiszczenia zaliczki na wydatki określone w treści art. 6 pkt 7, 8, 10 i art. 44 ustawy o kosztach komorniczych wraz z zawiadomieniem o zajęciu wierzytelności w Urzędzie Skarbowym, zaś po wpłacie zaliczki przez wierzyciela na stosowne konto dokonał zajęcia rachunków bankowych dłużnika ustalonych za pośrednictwem systemu O., nie zawiadamiając natomiast w ogóle dłużnika o zajęciu rachunków bankowych (tak w sprawach(...)). W sprawie (...) Komisja przy tym ustaliła, iż przy braku wpłaty przez wierzyciela zaliczki koszty korespondencji zostały pokryte z pierwszej wpłaty dłużnika. Znów w sprawach (...) każdorazowo wierzyciel był wzywany do uiszczenia zaliczki przed podjęciem dalszych czynności egzekucyjnych generujących wydatki, przy czym zajęcie wierzytelności w Urzędzie Skarbowym z tej samej daty obwiniony wysyłał do dłużnika wraz z zawiadomieniem o wszczęciu egzekucji.

Jednocześnie Komisja ustaliła, czego także nie neguje Rzecznik Dyscyplinarny, iż zajęcia wierzytelności dokonywane były za pośrednictwem platformy elektronicznej (...), które to zajęcia nie generowały kosztów w postaci wydatków na korespondencję.

Trzeba przy tym nadmienić, iż ustalenia te rażą niedokładnością i są o takim stopniu ogólnikowości, iż zapoznając się z nimi trudno nieraz zrozumieć ich sens.

Przykładowo więc na podstawie sprawy (...) należy wskazać, co następuje:

Wniosek o wszczęcie egzekucji wpłynął (...) r. i we wniosku zawarto m.in. wniosek wierzyciela o zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty podatku przysługującego dłużnikowi do właściwego Urzędu Skarbowego. W dniu (...) r. nastąpiło wysłanie wezwania do wierzyciela do uiszczenia zaliczki na wydatki, które doręczono wierzycielowi w dniu (...) r. Jednocześnie w dniu (...) r. (a więc w dniu wysłania wezwania o zaliczkę) obwiniony Komornik dokonał zajęcia wierzytelności (to drogą elektroniczną bez wygenerowania dodatkowych kosztów) oraz w tym dniu wysłał dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji oraz wezwanie do złożenia wykazu majątku (wysłano pismo przewodnie z w/w dokumentami). W tym przypadku dłużnik nie odebrał podwójnie awizowanej korespondencji. Podobna praktyka miała miejsce przykładowo w sprawach (...)

Powyższe więc oznacza, iż obwiniony Komornik podejmował czynności: dokonywał zajęcia komorniczego, wysyłał dłużnikowi nie tylko zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, ale i inną dokumentację związaną z prowadzonymi czynnościami przed uiszczeniem przez wierzyciela stosownych zaliczek.

Na taką właśnie praktykę obwinionego Komornika zwrócił uwagę Wizytator (...) I. Komorniczej A. K. w protokole z wizytacji Kancelarii (...) obwinionego przeprowadzonej (...) r., podkreślając, iż w wymienionych sprawach egzekucyjnych, do których odwołuje się postawiony obwinionemu zarzut dokonania przewinienia dyscyplinarnego, zaliczka wpływała dopiero po dokonaniu czynności powodującej wydatki (k. 2-4 akt dochodzenia dyscyplinarnego (...)). Takie zaś zachowanie się Komornika Sądowego M. K. stanowi istotę postawionego mu deliktu dyscyplinarnego, co wynika z treści nie tylko opisu zarzutu zawartego w treści wniosku o ukaranie, ale i z treści uzasadnienia tego wniosku. Rzecznik Dyscyplinarny bowiem wprost wskazał, iż przed uiszczeniem zaliczki przez wierzyciela obwiniony dokonywał zajęć rachunków bankowych dłużników, wskazując, poza § 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego, na normy przepisów art. 6, 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych oraz art. 889 § 1 i 2 k.p.c. i art. 896 § 1 k.p.c, których zasadom uchybił obwiniony, gdyż, nie stosując się do nich obwiniony, nie posiadając zaliczki na wskazany w tych przepisach cel dokonywał zajęć rachunków bankowych, jak też wierzytelności dłużnika, tj., cyt.: „ czynności powodujących wydatki korespondencji, wbrew wyraźnej dyspozycji przepisu, zaniechawszy tym samym uzależnienia ich dokonania od wpłaty zaliczki przez wnioskodawcę”, która to praktyka skutkowała niedopuszczalnym na tym etapie postępowań samodzielnym finansowaniem przez organ egzekucyjny kosztów doręczenia stronom korespondencji.

Tymczasem, Komisja Dyscyplinarna, dostrzegając takie właśnie zachowanie się obwinionego Komornika w toku przedmiotowych postępowań egzekucyjnych doszła do wniosku, iż samo wezwanie wierzyciela do uiszczenia zaliczki pod rygorem odmowy zawnioskowanych czynności jest realizacją obowiązku uzależnienia czynności egzekucyjnych od uiszczenia zaliczki (sekcja 2 formularza uzasadnienia na str. 5 i sekcja 3 tego formularza na str. 8). Takie rozumowanie, mimo odwołania się do treści komentarza do ustawy o kosztach komorniczych z dnia 28 lutego 2018 r. pod red. R. R., jest sprzeczne z oczywistą i nie budzącą wątpliwości interpretacyjnych treścią art. 7 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych z dnia 28 lutego 2018 r. (Dz.U. z 2018 r., poz. 770, obecne tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 210). Przepis art. 7 ust. 1 tej ustawy jasno przecież stanowi, iż jeżeli czynność komornika powoduje wydatki, to komornik uzależnia dokonanie tej czynności od uiszczenia zaliczki przez stronę (tu: wierzyciela – przyp. SA), która wnosi o dokonanie czynności. Przepis ten nakazuje więc uzależnienie konkretnych czynności od uiszczenia określonej kwoty pieniężnej (zaliczki) a nie od dokonania wezwania o uiszczenie tej zaliczki. Gdyby bowiem przyjąć taki sposób rozumowania, to w praktyce dochodziłoby do wielu sytuacji, że po wezwaniu komornik dokonywałby czynności, powodujących wydatki, nie dysponując w ogóle środkami pieniężnymi wpłacanymi w formie zaliczki przez stronę inicjującą daną czynność a więc sam dokonywałby opłacenia tych czynności „z własnej kieszeni”, bądź ze środków już wcześniej wyegzekwowanych w danym postępowaniu. Przepis art. 6 tejże ustawy zawiera katalog wydatków ponoszonych w ramach postępowania egzekucyjnego, do których odwołuje się przepis art. 7 ust. 1 ustawy i w pkt 8 wskazuje, iż wydatkami są m.in. koszty doręczenia korespondencji, z wyjątkiem kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Obwiniony komornik ma rację, podnosząc, iż samo zajęcie rachunków bankowych czy wierzytelności przysługujących od Skarbu Państwa wierzytelności w postaci nadpłaty podatku nie generowało żadnych dodatkowych kosztów (wydatków), jako że było dokonywane w formie elektronicznej przy wykorzystaniu stosownych systemów. Ta okoliczność nie jest jednak w tej sprawie kwestionowana. Istotne jest bowiem to, do czego odwołuje się skarżący a co wprost wynika z treści postawionego zarzutu, jak i samej jego istoty, o czym wyżej wspomniano, iż te czynności komornika (wszczęcie postępowania, zajęcie wierzytelności) były już ściśle związane z odpłatnymi czynnościami, o których mowa w art. 7 ust. 1 w zw. z art. 6 pkt 8 cytowanej ustawy o kosztach komorniczych. Przepis § 1 pkt 2 przywołanego w treści zarzutu dyscyplinarnego art. 889 k.p.c., dotyczącego egzekucji z rachunków bankowych, nakazuje komornikowi w celu dokonania egzekucji z wierzytelności z rachunku bankowego zawiadomienia dłużnika o zajęciu jego wierzytelności z rachunku bankowego, jak i doręczenie mu odpisu zawiadomienia skierowanego do banku o zakazie wypłat z rachunku bankowego a przepis § 2 tego artykułu nakazuje równocześnie komornikowi przesłanie wierzycielowi odpisu zawiadomienia przesłanego do banku. Natomiast z przepisu art. 896 § 1 k.p.c., także przywołanego w treści zarzutu, a dotyczącego egzekucyjnego zajęcia wierzytelności, wynikają obowiązki komornika związane z zajęciem wierzytelności wystosowania stosownych zawiadomień i wezwań kierowanych do dłużnika i dłużnika wierzytelności.

Nie ulega więc wątpliwości, iż skierowanie przez wierzycieli w przedmiotowych sprawach wniosków o dokonanie określonych czynności egzekucyjnych generowało po stronie komornika dokonanie wskazanych wyżej czynności, związanych z pisemnym zawiadomieniem określonych podmiotów o podjętych czynnościach, jak i ich wezwaniem o dokonanie określonych czynności, które zgodnie z art. 6 pkt 8 ustawy o kosztach komorniczych wymagały poniesienia wydatków związanych z kosztami doręczenia korespondencji a to znów generowało po stronie komornika, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych, obowiązek wezwania wierzyciela o uiszczenie określonej zaliczki na te wydatki z jednoczesnym obowiązkiem powstrzymania się od tych czynności do czasu wpływu zaliczki na wskazane przez komornika konto. Mówiąc więc wprost, brak takiej zaliczki powinien powstrzymać komornika przed dalszymi czynnościami egzekucyjnymi w przedmiotowych sprawach. Uiszczenie więc przez wierzyciela zaliczki dopiero warunkowało w tych sprawach dalsze działania obwinionego Komornika. Nie może bowiem być tak, że komornik najpierw zajmuje konto bankowe czy wierzytelność i dalej nie podejmuje żadnych działań, na które wyżej wskazano, oczekując dopiero na wpływ zaliczki, które to przecież zdarzenie, mimo wezwania o zaliczkę, nie jest pewne, że nastąpi i kiedy. Tymczasem wskazane przepisy kodeksu postępowania cywilnego nakazują jednoczesne wykonanie przez komornika wszystkich czynności przez nie wymagane a więc nie tylko te, nie generujące dodatkowych wydatków, do których odwołuje się obwiniony Komornik a za nim Komisja Dyscyplinarna, ale i te, które już tych wydatków wymagają. To zaś prowadzi do jednoznacznego wniosku o zasadności zarzutów odwołania postawionych w punktach 2 i 4. To, iż obwiniony Komornik nie wykonywał dalszych czynności w niektórych sprawach, do których obligowały w/w przepisy k.p.c., do czego odwołuje się Komisja Dyscyplinarna w sekcji 3 formularza uzasadnienia na str. 9, które faktycznie nie wygenerowały wydatków w czasie podejmowania przez obwinionego czynności nie może mieć tu wpływu na treść obowiązku obwinionego Komornika w zakresie powinności wezwania wierzycieli o zaliczkę na pokrycie wydatków.

Należy przy tym dodać, iż rację ma skarżący Rzecznik Dyscyplinarny, podnosząc, iż Komisja Dyscyplinarna błędnie odwołuje się do treści przepisu art. 805 § 1 k.p.c., co doprowadziło do niesłusznego uwolnienia obwinionego od odpowiedzialności dyscyplinarnej. Komisja Dyscyplinarna bowiem, odwołując się do doręczania przez obwinionego Komornika właściwym dłużnikom zawiadomień o zajęciu wierzytelności wraz z zawiadomieniem o wszczęciu egzekucji, jak to opisuje wskazany wyżej przepis, podniosła, iż, cyt.: „ w tym przypadku koszty doręczenia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji nie stanowią wydatków komorniczych podlegających zwrotowi w myśl art. 6 pkt 8 ustawy o kosztach. Wyjątek ten dotyczy pierwszych czynności komorniczych w danym postępowaniu i jest ułatwieniem przyznanym wierzycielowi i wnioskodawcom” (sekcja 3 formularza uzasadnienia na str. 9). Należy podkreślić, iż skarżący Rzecznik Dyscyplinarny trafnie podważył to stanowisko Komisji Dyscyplinarnej, odwołując się wprost do literalnej konstrukcji przepisu art. 805 § 1 k.p.c. Przepis ten bowiem nakazuje komornikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręczyć dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji wraz z odpowiednim pouczeniem, z podaniem treści tytułu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji oraz z pouczeniem o możliwości, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, a także sporządzony przez organ egzekucyjny odpis tytułu wykonawczego albo zweryfikowanego przez komornika dokumentu, o którym mowa w art. 797 § 3 k.p.c. Rację ma przy tym skarżący, iż przepis ten nie wyklucza doręczenia samego zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, tj. bez dokonania jakiejkolwiek innej czynności, co nie oznacza, iż bezpłatnie (bez ponoszenia dodatkowych wydatków) przy tej czynności mogą być doręczone także inne dokumenty, wymagane przez wskazane wyżej przepisy k.p.c., na który to temat skarżący przywołuje trafną argumentację na str. 8-14 odwołania. Przepis art. 6 pkt 8 ustawy o kosztach komorniczych wskazuje, iż koszty doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji nie stanowią wydatków, o których mowa w tym przepisie, jak i w art. 7 ust. 1 tej ustawy a więc nie wymagają zaliczki. Nie może przy tym budzić wątpliwości praktyka stosowana przez obwinionego Komornika, iż wraz z tym zawiadomieniem przesyłał dłużnikom również inną dokumentację. Na taką zresztą praktykę komorniczą: łącznego przesłania zawiadomienia o wszczęciu egzekucji oraz innej dokumentacji, która już podlega wydatkom wskazuje się także w doktrynie, przy czym w tym przypadku przyjmuje się możliwość rozliczenia takiej korespondencji jako wydatków w sprawie. Odmienna bowiem interpretacja powodowałaby, że to komornik wbrew obowiązującym przepisom ponosiłby koszty doręczenia korespondencji innej niż zawiadomienie o wszczęciu egzekucji (patrz: Świeczkowska-Wójcikowska Marzena (red.), Świeczkowski Jarosław (red.), „Komentarz do ustawy o kosztach komorniczych, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Komentarz”, WKP 2020, teza 7 do art. 7 ustawy o kosztach komorniczych).

Powyższe więc przekonuje, iż orzeczenie Komisji Dyscyplinarnej w zakresie interpretacji powyższych przepisów prawnych co do ciążących obowiązków na obwinionym Komorniku jest oczywiście błędne a tym samym wysnute na ich podstawie przez Komisję wnioski co do braku dopuszczenia się przez obwinionego obrazy prawa nie mogą zostać uznane za trafne.

Trzeba również podnieść, iż omawiane tu błędne praktyki obwinionego, polegające na zaniechaniu, wbrew oczywistym zasadom wynikającym z w/w przepisów, przystępowania do działań komorniczych bez uzyskania stosownych zaliczek miały charakter uporczywy. Jak zresztą sama Komisja Dyscyplinarna dostrzegła, uporczywa obraza przepisów prawa rozumiana jest jako „ trudny do usunięcia, utrzymujący się długo lub ciągle powtarzający się” a tym samym, cyt.: „ za uporczywą obrazę przepisów prawa można przyjąć świadome działanie lub zaniechanie komornika przy niewłaściwym stosowaniu wobec niego przepisów prawa, które cechuje się ciągłością lub powtarzalnością” (sekcja 3 formularza uzasadnienia na str. 9). Tymczasem przecież taka właśnie sytuacja występuje w niniejszej sprawie. Jak to bowiem wynika z ustaleń faktycznych, poczynionych przez Komisję Dyscyplinarną, jak i z treści zarzucanego obwinionemu deliktu dyscyplinarnego, Komornik M. K. w taki właśnie sposób postępował notorycznie, była to przyjęta przez niego taka praktyka w poszczególnych postępowaniach egzekucyjnych, o czym choćby świadczy fakt, iż w krótkim okresie czasu (w ciągu 2 lat) w taki sposób postąpił w tak wielu przytoczonych w treści zarzutu dyscyplinarnego sprawach egzekucyjnych. Zresztą praktyka taka wynika także z wyjaśnień obwinionego (k. 12-13), którego obrona praktycznie sprowadza się do wskazywania innej interpretacji wskazanych wyżej przepisów, która to interpretacja, przy jasnym ich brzmieniu, co wynika z powyższych rozważań, nie może przekonywać. Skarżący Rzecznik Dyscyplinarny zresztą także w sposób zasadny podważa w tym zakresie rozumowanie Komisji Dyscyplinarnej, czemu dał wyraz w treści odwołania na str. 14-15.

Powyższe więc przekonuje, iż obwiniony Komornik dopuścił się zarzucanego mu przewinienia dyscyplinarnego w postaci innej uporczywej obrazy przepisów prawa, tj. deliktu dyscyplinarnego z art. 222 pkt 11 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Powyższe więc również przekonuje o zasadności zarzutów odwoławczych postawionych w punktach 2 i 4 odwołania.

Ad. 2, 3 oraz 1

Ta błędna i zawiniona, świadomie podejmowana przez Komornika praktyka, wpisywała się w notoryczne łamanie zasad prawnych, które wyżej przytoczono, czym Komornik naruszył ogólną normę ciążącego na nim obowiązku, jako funkcjonariuszu publicznym, postępowania zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa, wyrażoną w treści § 6 ust. 1 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Skoro zaś Komornik również swoim zaniechaniem postąpił wbrew obowiązującym go zasadom prawnym, to tym samym należy przyjąć, iż jednocześnie uchybił zasadom etyki zawodowej, które to zasady wynikają właśnie z przytoczonego wyżej paragrafu Kodeksu Etyki Zawodowej. Naruszenie zasad etycznych związanych w wykonywaniem zawodu komornika sądowego obejmuje także uchybienia normom ustawowym a nie tylko normom moralnym czy innym zasadom wynikającym z Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego (patrz: Simbierowicz Maciej (red.), Świtkowski Marcin (red.), „Komentarz do ustawy o komornikach sądowych, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz”, wyd. III, LEX/el. 2023, teza 3 do art. 222). To zaś znów przekonuje do zasadności postawionych w odwołaniu zarzutów w pkt 2 i 3 w zakresie wyczerpania przez obwinionego znamion deliktu dyscyplinarnego, tym razem z art. 222 pkt 1 ustawy o komornikach sądowych. Na powyższe zresztą Rzecznik Dyscyplinarny przywołał obszerną i przekonywującą argumentację na str. 16-21. Sąd Apelacyjny, zgadzając się z nią, by się nie powielać, odwołuje się do niej, traktując ją jako część niniejszych rozważań. Zresztą, jak wynika z treści formularza uzasadnienia orzeczenia w sekcji 3 na str. 9, uniewinnienie obwinionego od przewinienia dyscyplinarnego z art. 222 pkt 1 ustawy o komornikach było konsekwencją uniewinnienia obwinionego od przewinienia dyscyplinarnego z art. 222 pkt 11 tej ustawy, skoro Komisja nie dopatrzyła się w działaniu (zaniechaniu) obwinionego znamion uporczywej obrazy przepisów prawa. Tymczasem, wbrew tym ustaleniom Komisji, należy za Rzecznikiem Dyscyplinarnym przyjąć, iż obwiniony w sposób uporczywy dopuścił się obrazy przepisów prawa, o czym wyżej szczegółowo się wypowiedziano a więc również tym samym (a nie żadnym innym) przewinieniem dopuścił się innego uchybienia zasadom etyki zawodowej, czym jednocześnie wyczerpał znamiona przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 222 pkt 1 ustawy o komornikach sądowych. Trzeba przy tym za Rzecznikiem Dyscyplinarnym wyraźnie podkreślić, iż obwinionemu nie zarzucono popełnienia dwóch przewinień dyscyplinarnych: jednego z art. 222 pkt 1 ustawy o komornikach sądowych i drugiego z art. 222 pkt 11 tej ustawy, jak to błędnie przyjęła Komisja Dyscyplinarna w zaskarżonym orzeczeniu (uniewinniła obwinionego od „ deliktów dyscyplinarnych”) i jak w sposób niezrozumiały to uargumentowała w treści formularzowego uzasadnienia w sekcji 3 na str. 8. Trzeba bowiem zauważyć, iż w niniejszym postępowaniu dyscyplinarnym stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu karnego w zakresie nieuregulowanym w ustawie (art. 223 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych). To zaś w sposób oczywisty przekonuje, iż do przewinienia dyscyplinarnego (czynu, stanowiącego delikt dyscyplinarny) stosuje się również odpowiednio przepis art. 11 § 2 k.k., który stanowi, iż jeżeli czyn (tu: przewinienie dyscyplinarne) wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej (tu: przepisach zawartych w poszczególnych punktach art. 222 ustawy o komornikach sądowych), to skazuje się za jedno przestępstwo (tu: jedno przewinienie dyscyplinarne) na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. Na tę okoliczność trafnie i wyczerpująco zwrócił już uwagę Sąd Apelacyjny w P. (1) w wyroku z dnia 22 grudnia 2021 r., II AKa 153/21, LEX nr 3314627 (por. także: przywołany w treści uzasadnienia odwołania wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 kwietnia 2022 r. w sprawie II AKa 287/21).

Powyższe więc przekonuje o zasadności postawionego zarzutu w pkt 1.

Uwzględnienie stawianych zarzutów, które świadczą o niezasadności orzeczenia uniewinniającego obwinionego Komornika powoduje konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Komisji Dyscyplinarnej do ponownego rozpoznania.

Wniosek

1. uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Komorniczej w W..

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1

Wniosek jest zasadny z uwagi na uwzględnienie zarzutów odwoławczych. Skoro zaś, kierując się tymi zarzutami, Sąd Apelacyjny doszedł do wniosku, iż uniewinnienie obwinionego było nieuzasadnione, bowiem prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego i prawidłowa interpretacja zasad, do których odwołuje się Rzecznik Dyscyplinarny nakazuje przyjęcie, iż obwiniony Komornik Sądowy M. K. dopuścił się zarzucanego mu przewinienia dyscyplinarnego, to zgodnie z art. 438 pkt 1, 1a i 2 k.p.k. w zw. z art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 454 § 1 k.p.k. w zw. z art. 223 ust. 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych należało to orzeczenie uchylić i przekazać sprawę Komisji Dyscyplinarnej do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Nie dotyczy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

O konieczności uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Sądownictwa w W. do ponownego rozpoznania wypowiedziano się szczegółowo wyżej w sekcji 3 przy ustosunkowaniu się do zarzutów odwoławczych oraz złożonego wniosku odwoławczego. Dodać jedynie należy, iż Komisja Dyscyplinarna wydała wobec obwinionego Komornika orzeczenie uniewinniające od popełnienia zarzucanego mu deliktu dyscyplinarnego. Tymczasem, zgodnie z art. 454 § 1 k.p.k., który poprzez art. 223 ust. 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych ma odpowiednie zastosowanie w niniejszym postępowaniu dyscyplinarnym (na etapie postępowania odwoławczego) uniemożliwia Sądowi odwoławczemu w takiej sytuacji skazanie (uznanie winy) obwinionego za zarzucane mu przewinienie dyscyplinarne.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Komisja Dyscyplinarna przeprowadzi ponownie postępowanie dowodowe oraz oceni zebrany materiał dowodowy, kierując się przytoczonymi wyżej w sekcji 3 zapatrywaniami prawnymi dotyczącymi interpretacji przepisów, którymi był obowiązany się kierować obwiniony Komornik w trakcie prowadzonych postępowań egzekucyjnych w sprawach wymienionych w zarzucie postawionym we wniosku o ukaranie oraz wyda właściwe rozstrzygnięcie. Nadto sporządzi na tyle dokładne uzasadnienie wydanego orzeczenia, z którego będzie jasno wynikało, jak konkretnie obwiniony postępował w poszczególnych sprawach będących przedmiotem zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego, by móc jednoznacznie stwierdzić, czy obwiniony faktycznie w każdej z tych spraw postąpił niezgodnie z zasadami, do których odwoływał się we wniosku o ukaranie oraz w odwołaniu od zapadłego orzeczenia Rzecznik Dyscyplinarny oraz czy wyczerpał swoim czynem (działaniem bądź zaniechaniem) w sposób zawiniony znamiona zarzucanego mu przewinienia dyscyplinarnego, kwalifikowanego z art. 222 pkt 1 i art. 222 pkt 11 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych w zw. z art. 11 § 2 k.k. czy też wyczerpał znamiona przewinienia kwalifikowanego wyłącznie z art. 222 pkt 1 ustawy o komornikach sądowych bądź tylko z art. 222 pkt 11 tej ustawy, co wówczas wymagałoby stosownej modyfikacji w opisie przypisanego przewinienia. Należy przy tym zwrócić uwagę, iż okoliczności podnoszone przez Komisję Dyscyplinarną w treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia a dotyczące ewentualnego braku wygenerowania, wskutek takiego postępowania obwinionego Komornika, w pewnej ilości spraw wydatków po stronie Komornika należy oceniać pod kątem ewentualnego stopnia winy obwinionego i stopnia społecznej szkodliwości przewinienia dyscyplinarnego, co znów powinno rzutować na odpowiedni dobór sankcji za przypisane przewinienie dyscyplinarne.

Na koniec należy też wspomnieć, iż w sprawie dyscyplinarnej o sygn. akt (...), do której odwoływał się obwiniony w swoich wyjaśnieniach (k. 12) Komisja Dyscyplinarna nie uniewinniała obwinionego Komornika M. K. od popełnienia zarzucanego mu przewinienia dyscyplinarnego, polegającego również na zaniechaniu uzależnienia dokonania wnioskowanych czynności przez wierzyciela od uiszczenia przez niego zaliczki, natomiast umorzyła to postępowanie na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. z uwagi na przyjęcie znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu. Przy czym Komisja Dyscyplinarna, ustalając stan faktyczny zbliżony do działania (zaniechania) obwinionego, jakie mu się zarzuca w niniejszej sprawie i przy prezentowaniu przez obwinionego praktycznie tożsamej linii obrony, doszła do przekonania, iż obwiniony Komornik dopuścił się zarzucanego mu deliktu dyscyplinarnego (k. 28-30, 33-36 akt (...)). Trzeba jednak pamiętać o znacznej dysproporcji postępowań dyscyplinarnych, stanowiących przedmiot zarzutów w sprawie (...) oraz w niniejszym postępowaniu, co także rzutuje na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

7.  PODPIS

G. N. K. L. M. K.