Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 75/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Janusz Sulima (spr.)

Sędziowie

SSA Jerzy Szczurewski

SSA Grzegorz Skrodzki

Protokolant

Agnieszka Wądołkowska

przy udziale prokuratora Krystyny Ciwoniuk

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2023 r.

sprawy Z. J.

oskarżonego z art. 53 ust. 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zb. z art. 63 ust. 3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 12 §1 k.k.

z powodu apelacji obrońcy oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach

z dnia 22 lutego 2023 r., sygn. akt II K 96/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok, w ten sposób, że:

-

oskarżonego Z. J. w ramach przypisanego mu czynu uznaje za winnego tego, że w okresie od nieustalonego dnia marca 2022 r. do 30 sierpnia 2022 roku na polu w rejonie miejscowości K. oraz w miejscowości (...) gmina W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, uprawiał około 25 krzewów konopi innych niż włókniste, mogących dostarczyć znacznej ilości ziela konopi innych niż włókniste w ilości około 2232,75 gram, a następnie poprzez uprawę, zbiór, rozdrabnianie, suszenie i inne niezbędne czynności, wytworzył znaczną ilość środków odurzających w ilości około 1095,25 gram ziela konopi innych niż włókniste i czyn ten kwalifikuje z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (t. j. Dz. U. z 2023 poz. 172) w zb. z art. 63 ust. 3 tejże ustawy w zw. z art. 11 §2 k.k. oraz te przepisy przyjmuje za podstawę skazania i za ten czyn na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (t. j. Dz. U. z 2023 poz. 172) w zw. z art. 11 §3 k.k. w zw. z art. 60 §2 k.k. w zw. z art. 60 §6 pkt 2 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej za równoważną kwocie 150 (stu pięćdziesięciu) złotych,

-

na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 k.k., art. 72 § 1 pkt 6 k.k., art. 73 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 3 (trzech) lat i oddaje go w tym okresie pod dozór kuratora oraz zobowiązuje do kontynuowania terapii uzależnienia od środków odurzających,

-

uchyla rozstrzygnięcie z punktu III,

-

na podstawie art. 63 §2 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary grzywny zalicza mu okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 30 sierpnia 2022 roku do dnia 31 sierpnia 2022 roku, przyjmując jeden dzień pozbawienia wolności za równoważny dwóm dziennym stawkom grzywny,

II.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 3.180 (trzy tysiące sto osiemdziesiąt) tytułem jednej opłaty za obie instancje oraz obciążą go pozostałymi kosztami za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Aka 75/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 22 lutego 2023 roku, sygn. akt II K 96/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

     

     

     

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

     

     

     

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

1

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść polegający na przyjęciu przez sąd, iż stopień winy i społecznej szkodliwości czynu nie pozwolił na orzeczenie wobec oskarżonego kary jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ze względu na wymogi prewencji generalnej, podczas gdy po dokonaniu całościowej oceny okoliczności czynu i warunków osobowych oskarżonego, tj. niekaralności, prowadzenia ustabilizowanego trybu życia, autodenuncjancji już przy pierwszej czynności, dopuszczenia się zarzucanego czynu w stanie silnego uzależnienia w celu osiągnięcia korzyści osobistej a nie majatkowej, podjęcia terapii uzależnień oraz wytwórstwa narkotyków "miękkich" należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom organu orzekającego kara wolnościowa stanowić będzie adekwatne rozstrzygnięcie w stosunku do Z. J..

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wprawdzie w apelacji wskazano, że wyrok został zaskarżony w części co do kary, to jednakże postawiony w niej zarzut dotyczy również sfery winy. Ustalenie bowiem, że oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nie dotyczy bowiem wyłącznie wymiaru orzeczonej kary. Okoliczność ta stanowi bowiem znamię przypisanego oskarżonemu przestępstwa.

Zgodzić się natomiast z autorem apelacji, że brak było podstaw do ustalenia, że oskarżony uprawiając konopie indyjskie działał w celu osiągnięcia korzyści. Nie można przyjmować na zasadzie pewnego automatyzmu, że skoro oskarżony wytworzył znaczną ilość środka odurzającego, to miał zamiar go sprzedawać innym osobom. Posiadanie znacznej ilości narkotyku wcale bowiem nie musi oznaczać, że oskarżony chciał go wprowadzać do obrotu handlowego. W toku postępowania nie ustalono w gruncie rzeczy jakiejkolwiek okoliczności wskazującej, że oskarżony zajmował się handlem marihuaną.

Przede wszystkim, wbrew temu co zasugerowano w akcie oskarżenia, zabezpieczona w trakcie przeszukania zabudowań oskarżonego marihuana nie była podzielona na porcje. Z protokołu przeszukania oraz z notatki urzędowej z dnia 30 sierpnia 2022 roku wynika niezbicie, że w pomieszczeniu gospodarczym, w miejscu wskazanym przez oskarżonego, znaleziono jedną foliową torebkę, w której znajdowało się 90 gram marihuany. W domu zaś znaleziono słoik z suszem roślinnym o wadze 33 gram.

Nie ulega zaś najmniejszej wątpliwości, że oskarżony wytwarzał marihuanę na własne potrzeby. Nie ma jakichkolwiek podstaw, żeby nie uwierzyć oskarżonemu, że codziennie palił marihuanę i był od niej uzależniony. Gdyby było inaczej, to nie poddawałby się terapii uzależnienia od narkotyków. Ze znajdującego się w aktach sprawy zaświadczenia wynika jednoznacznie, że od 29 grudnia 2022 roku kontynuuje taką terapię w Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu, Narkotyków i Współuzależnienia w O.. W świetle doświadczenia zawodowego nie ulega też najmniejszej wątpliwości, że oskarżony wraz z partnerką wypalał dziennie 5 gram marihuany. Zabezpieczona od niego marihuany nie wystarczyłaby mu nawet na rok.

To, że oskarżony wytwarzał marihuanę wyłącznie na własny użytek, powinno mieć przełożenie na wymiar orzeczonej wobec niego kary. Fakt ten połączony z innymi okolicznościami łagodzącymi daje asumpt do nie tylko zastosowania wobec niego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary, ale też do orzeczenia kary w wymiarze pozwalającym na jej warunkowe zawieszenie.

W niniejszej sprawie okoliczności łagodzące zdecydowanie dominują nad okolicznościami obciążającymi. Z. J. od początku postępowania przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Złożył szczere i szczegółowe wyjaśnienia. Sam wskazał miejsce, w którym przechowywał narkotyki. Niczego zatem nie zatajał i współpracował z organami ścigania. Z. J. nigdy wcześniej nie był karany sądownie. Należy też wziąć pod uwagę, że prowadzi ustabilizowany tryb życia. Samodzielnie prowadzi całkiem spore gospodarstwo rolne nastawione na hodowlę krów mlecznych, których posiada około 100 sztuk. Na korzyść oskarżonego przemawia również to, że poddał się terapii uzależnień.

W gruncie rzeczy nie sposób znaleźć okoliczności obciążających dla oskarżonego. Nawet stopień szkodliwości społecznej popełnionego przez niego przestępstwa nie jest znaczny, skoro wytworzoną przez siebie marihuanę przeznaczał na własne potrzeby. Poza tym był to środek odurzający zaliczany do tak zwanych narkotyków „miękkich”, których posiadanie w niektórych krajach europejskich jest legalne.

Z tych wszystkich względów należało uznać, że wymierzenie wobec niego kary bezwzględnej pozbawienia wolności jest rażąco surowe wobec stopnia jego zawinienia, stopnia szkodliwości społecznej popełnionego przez niego przestępstwa oraz nasilenia okoliczności łagodzących.

Tym samym należy uznać, że karą, jaka powinna być wobec niego wymierzona jest kara w najniższym możliwym wymiarze. Odnośnie jego przyszłego postępowania należy postawić pozytywną prognozę, zwłaszcza że podjął kroki w celu zwalczenia uzależnienia od narkotyków, co niewątpliwie było przyczyną popełnienia przez niego przestępstwa. Stąd też nasuwa się wniosek, że warunkowe zawieszenie kary jest w pełni wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary.

Żadną miarą nie można uznać, że warunkowe zawieszenie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności spowoduje, że będzie on pozostawał w poczuciu bezkarności. Należy bowiem mieć na względzie, że została również orzeczona wobec niego dotkliwa kara grzywny, a także wysoka nawiązka na cel zapobiegania i zwalczania narkomanii. Poza tym został nałożony na niego jednocześnie obowiązek kontynuowania terapii uzależnienia od narkotyków i w każdym czasie w przypadku nie realizowania tego obowiązku, może być zarządzone wobec niego wykonanie kary pozbawienia wolności.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I przy zastosowaniu art. 60 §2 k.k. w zw. z art. 60 §6 pkt 2 poprzez wymierzenie kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata w połączeniu z obowiązkiem informowania Sądu o przebiegu okresu próby na podstawie art. 72 §1 pkt 1 k.k.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ jak wyżej wykazano, wymierzenie wobec oskarżonego bezwględnej kary pozbawienia wolności jest nieadekwatne do stopnia szkodliwości społecznej popełnionego przez niego czynu i stopnia jego zawinienia i nieuwzględniające w wystarczającym stopniu okolicznośc łagodzących, należało zmienić zaskarżony wyrok zgodnie z wnioskiem zawartym w apelacji.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Brak podstaw do przyjęcia, że popełnione przez oskarżonego przestępstwa jest przestępstwem ciągłym w rozumieniu art. 12 §1 k.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zaskarżony wyrok jest rażąco niesprawiedliwy (art. 440 k.p.k.) z uwagi na błędne potraktowanie popełnionego przez oskarżonego czynu jako przestępstwa ciągłego, o którym mowa w art. 12 §1 k.k.

W przypadku prowadzenia jednej uprawy konopi indyjskich i wytworzeniu z nich później marihuany, mamy w gruncie rzeczy do czynienia z jednym czynem rozciągniętym w czasie, do którego nie znajduje zastosowanie norma z art. 12 §1 k.k. Z przestępstwem ciągłym mielibyśmy do czynienia jedynie wówczas, gdyby oskarżony w krótkich odstępach czasu ponawiał uprawę konopi. W niniejszej zaś sprawie mamy do czynienia z jedną uprawą i z jednorazowym wytworzeniem marihuany. To, że wykonał on szereg czynności w postaci: wysiewu nasion, zbioru, rozdrabniania oraz suszenia, wcale nie sprawia, że jego zachowanie należy traktować jako przestępstwo ciągłe. Wszystkie te działania miały na celu jednorazowe a nie wielokrotne wytworzenie narkotyków. Należy pamiętać, że konstrukcja czynu ciągłego nie znajduje zastosowania do tzw. przestępstw zbiorowych, albowiem w ustawowym opisie znamion tych przestępstw został już zawarty element wielokrotności zachowań. Wytworzenie marihuany zawsze polega na zbiorze liści, wysuszeniu ich, a następnie rozdrobnieniu. Wszystkie te czynności razem decydują o przyjęciu kwalifikacji z art. 53 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

     

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

     

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono opis czynu przypisanego oskarżonemu, wyeliminowano z kwalifikacji art. 12 §1 k.k., złagodzono wymiar kary pozbawienia wolności oraz ją warunkowo zawieszono.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zmiany wyroku zostały wyjaśnione we wcześniejszych rubrykach.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

     

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

     

4.1.

     

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

     

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

     

     

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

O jednej opłacie za obie instancje orzeczono na podstawie art. 10 ust. 1, art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 3 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

O pozostałych kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 634 k.p.k. i art. 627 k.p.k.

7. PODPIS