Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 23 stycznia 2024 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia SA Marcin Ciepiela

Protokolant: Damian Skril

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej del. do Prokuratury Regionalnej w Katowicach Jolanty Tałaj

po rozpoznaniu w sprawie B. W. (W.)

skazanego za przestępstwo z art. 245 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i inne

zażalenia złożonego przez obrońcę skazanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Rybniku z dnia 7 grudnia 2023 r., sygn. akt V Kow 2179/23/wz, o odmowie warunkowego przedterminowego zwolnienia

postanawia

1.  na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2.  na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. i art. 29 ust. 1 Prawa o Adwokaturze zasądzić od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Rybniku) na rzecz adw. P. P. – Kancelaria Adwokacka w Ż. – kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia groszy), w tym 23% VAT tytułem kosztów nieopłaconej obrony skazanego B. W. z urzędu w postępowaniu odwoławczym, a nadto kwotę 142,60 zł (sto czterdzieści dwa złote i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów dojazdu na posiedzenie zażaleniowe;

3.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. zwolnić skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Zażalenie obrońcy skazanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego postanowienia nie wykazała, aby miało ono zostać wydane z obrazą przepisów wskazanych przez skarżącego. Zgodzić się trzeba z sądem penitencjarnym, iż skazany nie spełnia merytorycznego warunku do udzielenia mu warunkowego przedterminowego zwolnienia, jakim jest jednoznacznie pozytywna prognoza społeczno-kryminologiczna. Jej zaistnienie jest uzależnione od całościowej oceny poszczególnych czynników wymienionych w treści art. 77 § 1 k.k., a to postawy skazanego, jego właściwości i warunków osobistych, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowania po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary. Oceniając te czynniki, sąd powinien dojść do przekonania, że skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Dokonując takiej oceny, należy mieć na uwadze, że odbywanie kary w całości tak jak została orzeczona w wyroku skazującym jest zasadą, a warunkowe przedterminowe zwolnienie stanowi od niej wyjątek, stąd też jest uzasadnione tylko w tych przypadkach, gdy poprawa zachowania skazanego jest jednoznaczna, pewna i trwała, a także przekonuje o niewątpliwym postępie w procesie jego resocjalizacji.

Mając w polu widzenia przedstawione wyżej założenia, wskazać trzeba, co słusznie dostrzegł sąd I instancji, że B. W. jest osobą wielokrotnie karaną, korzystającą już w przeszłości (w 2018 roku) z warunkowego przedterminowego zwolnienia. Pomimo danej szansy skazany rok po zakończeniu okresu próby popełnił kolejne przestępstwo. Nadto, w przeszłości uchylono mu zezwolenie na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego. Co prawda, B. W. przed osadzeniem pracował na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony i posiada promesę dalszego zatrudnienia, sam zgłosił się do zakładu karnego, karę odbywa w systemie programowanego oddziaływania, ukończył program z zakresu problemów alkoholowych oraz program edukacyjny, jest uczestnikiem kursu zawodowego, a jego stosunek do popełnionych przestępstw jest krytyczny, jednak był tylko raz nagradzany, nie sprawdzono go w warunkach wolnościowych, a w opinii o skazanym jego zachowanie oceniono jako (tylko) umiarkowane.

Powyższe okoliczności prawidłowo ustalone przez organ a quo, słusznie doprowadziły tenże sąd do wniosku, że aktualnie brak podstaw do udzielenia skazanemu dobrodziejstwa, o które się stara.

Argumentacja przedstawiona w zażaleniu miała charakter wysoce skrótowy i wyłącznie polemiczny, nie dostarczając podstaw do podważenia ustaleń i ocen sądu I instancji, a tym samym i do wzruszenia orzeczenia tegoż sądu. Nie tylko bowiem, że sposób funkcjonowania skazanego w trakcie odbywania kary nie jest jedynym czynnikiem, jaki ustawa nakazuje brać pod uwagę przy formułowaniu prognozy kryminologiczno-społecznej, ale – aby udzielenie warunkowego zwolnienia było możliwe – powinien on być jednoznacznie pozytywny. Stanowczych wniosków w tym zakresie nie sposób wyciągnąć w odniesieniu do B. W., który nie jest sprawcą incydentalnym i wobec którego stosowane w przeszłości środki oddziaływania wychowawczego okazały się niewystarczające. Celnie sąd I instancji wskazał, że przestępstwo, za które skazany aktualnie odbywa karę, zostało popełnione niewiele ponad rok po zakończeniu okresu próby związanej z udzielonym warunkowym przedterminowym zwolnieniem. W obliczu powyższego prawidłowe wykonywanie kary, które jest obowiązkiem każdego osadzonego, nie może być poczytywane jako koronny argument przemawiający za udzieleniem tegoż dobrodziejstwa. Zwłaszcza, że od osób ubiegających się o warunkowe zwolnienie wymaga się zachowania nie tylko prawidłowego, ale wręcz wzorowego i ponadprzeciętnego, tylko takie bowiem uzasadnić może przekonanie, iż pomimo niewykonania kary w całości skazany będzie przestrzegał prawa i nie wejdzie ponownie w konflikt z prawem. Tymczasem skazany niczym szczególnym się nie wyróżnia, a jego wniosek nie uzyskał poparcia przedstawiciela jednostki penitencjarnej, w której przebywa. Ta ostatnia okoliczność jest o tyle istotna, że funkcjonariusze zakładu karnego mają bezpośredni wgląd w proces resocjalizacji skazanego oraz jego postępy.

Doprowadzić do wzruszenia orzeczenia sądu I instancji nie mogły także argumenty dotyczące sytuacji zdrowotnej żony skazanego, gdyż położenie osób najbliższych nie stanowi przesłanki do udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia. Podobnie, chęć powrotu do pracy nie stanowi argumentu, który mógłby podważyć kierunek rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego zwłaszcza, że okoliczność ta była przez ten sąd uwzględniona w procesie decyzyjnym.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że kwestionowane orzeczenie, wbrew twierdzeniom skarżącego, nie obraża art. 77 § 1 k.k. i art. 78 § 2 k.k. Sąd Okręgowy poczynił ustalenia faktyczne i prawne, mając na uwadze całokształt okoliczności wynikających ze zgromadzonego i niewymagającego uzupełnienia materiału dowodowego, który poddany został ocenie zgodnie z regułami procesowymi, przy uwzględnieniu zasad logiki i doświadczenia życiowego, a która to ocena nie budzi zastrzeżeń sądu odwoławczego co do jej prawidłowości. Z tej też przyczyny Sąd Apelacyjny zaaprobował ocenę sądu I instancji, że oddziaływania resocjalizacyjno-wychowawcze wobec B. W. winny być kontynuowane w warunkach izolacji penitencjarnej.

O kosztach należnych obrońcy z urzędu orzeczono na podstawie przepisów wskazanych w punkcie 2 części dyspozytywnej postanowienia. Wysokość kosztów określono, opierając się na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. akt SK 78/21, opublikowanym w Dzienniku Ustaw w dniu 28 grudnia 2022 r., orzekającym, że § 17 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18, ze zm.) są niezgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 2 i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że wskazane w nich stawki dla adwokatów ustanowionych obrońcami z urzędu są niższe od stawek w tych samych sprawach dla adwokatów ustanowionych obrońcami z wyboru. Brak jakichkolwiek racjonalnych podstaw do tego, aby w zażaleniowym postępowaniu wykonawczym odstępować od zasady wyrażonej w tym wyroku TK. Porównanie wysokości stawki minimalnej za obronę w postępowaniu wykonawczym w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia określonej w § 19 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (120 zł) z wysokością takiej stawki określoną w § 13 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) wskazuje, że ta ostatnia, wynosząc 240 zł, jest wyższa. Zatem, w aktualnym stanie prawnym to w tej wyższej kwocie należało zasądzić opłatę, przy czym stosownie do § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, który to przepis nie został uznany za niezgodny z Konstytucją, należało ją podwyższyć o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług, czyli o 23%.

Z uwagi na aktualną sytuację osobistą i majątkową skazanego uznano, że uiszczenie wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym byłoby dla niego zbyt uciążliwe, a wręcz niemożliwe. Dlatego też, zwolniono skazanego w całości od ich zapłaty, określając jednocześnie, że ponosi je Skarb Państwa.

ZARZĄDZENIE

1.  odpis postanowienia doręczyć skazanemu z pouczeniem o prawomocności,

2.  zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 23 stycznia 2024 r.