Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2024 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...)Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 26 września 2023 r. sygn. akt I C 656/21

I. zmienia zaskarżony wyrok na następujący:

„1. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 7.376,33 (siedem tysięcy trzysta siedemdziesiąt sześć złotych trzydzieści trzy grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałej części;

3. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;

4. nakazuje ściągnąć od powoda M. K. i pozwanego (...)Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwoty po 709,62 (siedemset dziewięć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) tytułem zwrotu tymczasowo poniesionych wydatków.”

II. oddala apelację w pozostałej części;

III. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Paweł Hochman

Sygn. akt II Ca 1064/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 10 listopada 2021 roku, powód M. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powoda łącznie kwoty 14.500,00 zł z tytułu dopłaty odszkodowania (z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz kosztów naprawy pojazdu) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 12.400,00 zł od dnia 11 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 2.100,00 zł od dnia 16 października 2018 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 26 września 2023 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 14.500, - zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: 12.400,- zł od dnia 16 października 2018 roku do dnia zapłaty i 2.100, - zł od dnia 16 października 2018 roku do dnia zapłaty (pkt 1) oraz kwotę 4.367,- zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 3.600,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od uprawomocnienie się wyroku do dnia zapłaty (pkt 2). Ponadto Sąd nakazał pobrać od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 1.419,24 zł tytułem kosztów poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego:

W dniu (...) roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został samochód M. (...) nr rej (...) należący do A. oraz A. B..

Sprawca wypadku był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń.

W związku z unieruchomieniem pojazdu poszkodowany w dniu (...) roku zawarła z E. W. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) umowę najmu samochodu zastępczego S. ustalając stawkę za wynajem w wysokości 300 zł za dobę, najem trwał 56 dni. Łączny koszt wynajmu pojazdu zastępczego wyniósł 16.800,00 zł brutto (13.658,54 zł netto). Ponadto w fakturze VAT wykazano przygotowanie do holowania w kwocie 50,00 zł brutto, holowanie w kwocie 200,00 zł brutto oraz parking w wysokości 840,00 zł brutto.

Poszkodowani zawarli umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której przenieśli na E. W. przysługującą im wierzytelność odszkodowawczą w związku ze szkodą komunikacyjną. E. W. zbyła wierzytelność na rzecz powoda.

Towarzystwo ubezpieczeń w toku postępowania likwidacyjnego przyjął szkodę i wypłacił odszkodowanie za szkodę w pojeździe w łącznej wysokości 6.489,79 zł brutto.

Decyzją z dnia 26 października 2018 roku pozwany dopłacił poszkodowanym kwotę 1.696,16 zł.

Pozwany nie uznał roszczenia o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, przyznając jedynie odszkodowanie w kwocie 250,00 zł brutto tytułem kosztów holowania uszkodzonego pojazdu.

Pojazd był naprawiany przez poszkodowanego oraz znajomych mechaników. Części zakupione do naprawy były oryginalne z logo producenta, kupowane przez Internet. Pojazd po szkodzie nie nadawał się do dalszej jazdy.

Koszt naprawy samochodu M. (...) nr rej. (...) przy przyjęciu cen części oryginalnych producenta pojazdu wynosił 11.232,26 zł. Technologiczny czas naprawy pokolizyjnej samochodu M. (...) nr rej. (...) wynosił 4 dni robocze.

Ceny najmu samochodów zastępczych w rozliczeniu bezgotówkowym (gdzie czynsz jest płacony w formie przelewu wierzytelności należnej danemu klientowi od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku) dla samochodów (...) crossover kształtowały się w granicach 189-253 zł netto. Zastosowana dobowa cena wynajmu pojazdu zastępczego mieściła się w ustalonym przedziale cenowym. Po kolizji z dnia (...) roku samochód M. (...) nr rej. (...) nie był sprawny i dlatego nie nadawał się do eksploatacji w ruchu drogowym. W stanie pokolizyjnym z uszkodzonym tylnym zderzakiem z ostrymi krawędziami pęknięcia/rozerwania oraz uszkodzonymi tylnymi czujnikami parkowania samochód nie przeszedłby badań technicznych.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o powołane dowody, w tym dokumenty prywatne, kserokopie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, opinię biegłego sądowego z zakresu (...) oraz zeznania poszkodowanego A. B.. Autentyczność żadnego z dokumentów nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron procesu. W ocenie Sądu sporządzona w sprawie opinia biegłego sądowego jest fachowa i precyzyjna w odniesieniu do jej wniosków końcowych, nie zawiera sprzeczności, ani błędów logicznych. W pełni odpowiada zakreślonej przez Sąd tezie dowodowej. Ustalenia poczynione przez biegłego sądowego Sąd uznał za przekonywujące, jasne i pełne.

W następstwie powyższych Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie. Zważył, że żądanie pozwu opiera się na podstawie art. 436 §1 k.c. w zw. z art. 435 §1 k.c., zgodnie z którymi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkody związane z ruchem pojazdu. Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie z § 2 pkt 1 powołanego przepisu przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Stosownie do art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Na podstawie art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Norma ta stanowi realizację zasady pełnego odszkodowania. Zgodnie z art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. W przypadku ubezpieczyciela istnieje jedynie obowiązek zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. Stratami poniesionymi w wyniku zdarzenia będącego źródłem szkody są w przedmiotowym wypadku wydatki na wynajęcie samochodu zastępczego jak również wysokość kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu. Odpowiednia suma odszkodowania w przedmiotowej sprawie powinna być równa wydatkom, które należało ponieść na wynajęcie samochodu zastępczego, jak i wydatkom na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody.

Sąd meritii wyjaśnił następnie, że w niniejszej sprawie okoliczności zdarzenia, w wyniku którego nastąpiła szkoda w pojeździe poszkodowanej pozostawały bezsporne. Pozwany wypłacił w toku postępowania likwidacyjnego łączną kwota odszkodowania - 8.435,95 zł, która została zrefundowana przez pozwanego. Pozwane Towarzystwo ubezpieczeń nie kwestionowało swojej odpowiedzialności co do zasady. Sporna pomiędzy stronami była natomiast wysokość kwoty należnej poszkodowanemu tytułem odszkodowania. Mając powyższe na uwadze, a także respektując wybór poszkodowanego co do sposobu naprawienia przedmiotowej szkody poprzez restytucję pieniężną, a nie naturalną, dywagacje pozwanego na temat złożenia poszkodowanym propozycji naprawy pojazdu w warsztacie należącym do sieci naprawczej pozwanego, w ocenie Sądu były bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. W przedmiotowej sprawie Sąd przyjął twierdzenia biegłego sądowego jako własne i uznał koszt przywrócenia przedmiotowego pojazdu do stanu poprzedniego sprzed szkody z dnia (...) roku w wysokości 11.232,26 zł brutto.

Pozwany wskazywał na fakt, że złożył propozycję zorganizowania najmu. W ocenie Sądu propozycja pozwanego nie była skuteczna, ani realna. Dla skutecznego zgłoszenia propozycji najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela w ramach likwidacji szkody konieczne jest wskazanie następujących elementów: informacji na jaki okres ubezpieczyciel zorganizuje pojazd zastępczy, klasę pojazdu oraz akceptowalną wysokość stawki najmu pojazdu zastępczego. Tylko przekazanie takich najistotniejszych informacji poszkodowanemu, aktualizuje obowiązek poszkodowanego do działania w sposób minimalizujący szkodę. W przypadku zgłoszenia takiej propozycji zasadne jest oczekiwanie, aby poszkodowany, chcący skorzystać z pojazdu zastępczego, skontaktował się z ubezpieczycielem w celu uzyskania dodatkowych informacji na temat najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany ma prawo skorzystać z najmu pojazdu zastępczego od podmiotów funkcjonujących na rynku, ale powinien liczyć się z obowiązkiem minimalizacji szkody. W ocenie Sądu tylko w sytuacji, gdy poszkodowany otrzymał propozycję najmu pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela (o treści wskazanej powyżej) można zasadnie wymagać, aby poszkodowany dążył do minimalizacji szkody, przy wyborze podmiotu świadczącego usługę najmu pojazdu zastępczego. W przedmiotowej sprawie, materiał dowodowy nie potwierdził, że pozwany złożył realną propozycję zorganizowania najmu pojazdu zastępczego. Wobec powyższego poszkodowanemu nie można zarzucić naruszenia obowiązku minimalizacji szkody.

Sąd Rejonowy wyjaśnił w dalszej kolejności, że przyjął ustalenia biegłego sądowego jako własne i uznał uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego zgodnie z przedłożoną fakturą VAT po rynkowej stawce dobowej za najem pojazdu zastępczego w wysokości 243,90 zł netto, jak również koszty przygotowania do holowania oraz parkingu.

Mając powyższe na względzie zasądzeniu podlegała kwota w wysokości 14.500,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 12.400,00 zł od dnia 16 października 2018 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 2.100,00 zł od dnia 16 października 2018 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu wszystkich kosztów, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, tj. kwotę 4.367,00 zł, na którą złożyły się:

- kwota 3.600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, ustalona w oparciu o § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radcowskie,

- kwota 750,00 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu,

- kwota 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 113 ust. 1 uksc w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bełchatowie, tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych kwotę 1.419,24 zł.

Apelacje od powyższego wyroku wniósł pozwany. Reprezentujący go pełnomocnika zaskarżył powyższy wyrok w części:

1) w zakresie pkt 1 tiret 1 wyroku - w całości;

2) w zakresie pkt 1 tiret 2 wyroku - co do kwoty 1.023,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 października 2018 r. do dnia zapłaty;

3) w zakresie pkt 2 wyroku - w całości;

4) w zakresie pkt 3 wyroku w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy:

a) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez dowolną niewszechstronną wybiórczą i fragmentaryczną ocenę materiału dowodowego, co skutkowało ogólną błędną oceną dowodów i pominięciem okoliczności mających istotne znaczenie lub nienadaniem im odpowiedniej wagi, w szczególności poprzez:

- pominięcie przy wydaniu orzeczenia dowodu z dokumentu w postaci raportu z portalu historiapojazdu.gov.pl, z którego wynika, że uszkodzony pojazd w dniu zdarzenia nie miał pozytywnego wyniku badań technicznych, co oznacza, że nie mógł być dopuszczony do ruchu, co doprowadziło do wadliwego stwierdzenia, iż poszkodowany wskutek zdarzenia drogowego został pozbawiony możliwości poruszania się pojazdem po drogach publicznych, podczas gdy prawidłowa analiza ww. dowodu prowadzi do wniosku, że wskutek zdarzenia nie powstała szkoda w postaci uniemożliwienia korzystania z pojazdu;

- pominięcie przy wydaniu orzeczenia fragmentu z dowodu z zeznań świadka A. B. z dnia 24 lutego 2022 r. (vide e-protokół rozprawy od 00:22:35) i zasądzenie odszkodowania według sporządzonego przez biegłego kosztorysu uwzględniającego pełne ceny części zamiennych i materiałów lakierniczych, podczas gdy świadek zeznał, że zapoznał się z kosztorysem pozwanego, a nadto zeznał, że jest z wykształcenia mechanikiem i ma znajomych w branży motoryzacyjnej, co oznacza, że posiada wiedzę w zakresie odczytywania kosztorysu naprawy pojazdu i mógł skorzystać z przedstawionej przez pozwanego propozycji nabycia części zamiennych i materiału lakierniczego za pośrednictwem pozwanego w cenach wskazanych w kosztorysie;

- nienadanie znaczenia okoliczności, że poszkodowanemu podczas postępowania likwidacyjnego zaoferowano możliwość naprawy uszkodzonego pojazdu po cenach wskazanych w kalkulacji naprawy pozwanego, wraz z rabatem na oryginalne części zamienne w wysokości 18% oraz rabatem na materiały lakiernicze 40%;

- pominięcie przy wydaniu orzeczenia dowodów z dokumentów w postaci ważnych w okresie likwidacji szkody porozumień zawartych przez pozwanego z dostawcami materiałów lakierniczych (porozumienie nr (...) z dnia 02 listopada 2016 r. z (...) sp. z o.o. wraz z aneksem z dnia 02 listopada 2017) i części zamiennych (porozumienie nr (...) z (...) sp. z o.o. z dnia 18 marca 2016 r. wraz z aneksem z dnia 13 marca 2017 r.) dotyczących rabatów na ceny materiałów lakierniczych oraz części zamiennych, a poszkodowany miał możliwość nabycia części zamiennych i materiału lakierniczego z rabatami, a rabat, o którym mowa w porozumieniach naliczany jest od cen wskazanych w programie A., w którym to programie kalkulację naprawy wykonał również biegły sądowy;

- pominięcie przy wydaniu orzeczenia dowodu z dokumentu w postaci pełnego kosztorysu naprawy pojazdu wydanego przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym i uznanie, że pozwany nie przekazał poszkodowanemu propozycji nabycia części i materiału w sposób wyraźny, podczas gdy w uzasadnieniu decyzji pozwany wskazał konkretne dane teleadresowe w postaci adresu poczty elektronicznej i numeru telefonu zarówno pozwanego, jak i konkretnie wskazanych dostawców, wobec czego przyjąć należy, że propozycja nabycia części zamiennych i materiałów lakierniczych w cenach wskazanych kosztorysie została złożona w sposób skuteczny;

b) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez wybiórczą i dowolną ocenę materiału dowodowego w postaci opinii biegłego, wskutek czego:

- Sąd I instancji stwierdził, że wskutek zdarzenia poszkodowany doznał szkody w postaci uniemożliwienia korzystania z pojazdu uszkodzonego, podczas gdy biegły zarówno w opinii z dnia 30 grudnia 2022, jak i w opinii z dnia 20 marca 2023 r. podkreślał, że pojazd w chwili uszkodzenia nie miał aktualnego pozytywnego wyniku badań technicznych dopuszczających pojazd do ruchu drogowego, co prowadzić winno do wniosku, że poszkodowany nie doznał szkody polegającej na uniemożliwieniu korzystania z pojazdu, albowiem w momencie zdarzenia poszkodowany nie dysponował pojazdem, którym mógłby poruszać się po drogach publicznych;

- Sąd I instancji niesłusznie stwierdził, że koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody winny uwzględniać pełne ceny oryginalnych części zamiennych i materiału lakierniczego, podczas gdy biegły sporządził opinię wariantowo, w tym w wariancie uwzględniającym wypracowane przez pozwanego porozumienia z dostawcami materiałów lakierniczych i części zamiennych, co wskazuje na ekonomicznie uzasadnione i celowe do poniesienia koszty naprawy pojazdu;

- co skutkowało zasądzeniem świadczenia przekraczającego normalne granice szkody.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 362 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i nieprawidłowe uznanie, że w granicach normalnego następstwa szkody mieszczą się koszty najmu pojazdu zastępczego, w sytuacji gdy uszkodzonym pojazdem nie można było się poruszać z uwagi na brak dopuszczających go do ruchu wyników badań technicznych;

b) art. 822 § 1 k.c. i art. 824 ¹ § 1 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie i w konsekwencji nielogiczne, błędne przyjęcie za uzasadnione nadmiernych kosztów naprawy pojazdu, które rażąco przekraczają rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy, a także te, które mogły być znacznie ograniczone bez żadnego uszczerbku w majątku dla poszkodowanego, gdyby był zainteresowany przeprowadzeniem naprawy i zdecydował się skorzystać z oferty pozwanego;

c) art. 354 § 2 k.c. i art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię i w konsekwencji nieprawidłowe przyjęcie, że poszkodowany dopełnił ciążących na nich obowiązków, w szczególności polegających na zapobieżeniu zwiększeniu się szkody, ale nie musiał skorzystać z propozycji naprawy pojazdu uszkodzonego na warunkach przedstawionych przez pozwanego, co skutkowało nieuzasadnionym zwiększeniem rozmiaru szkody i zasądzeniem odszkodowania w kwocie przekraczającej normalne granice szkody.

W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu przed Sądem I instancji; zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wydania orzeczenia, w którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie. Wniósł również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest częściowo uzasadniona.

Przypominając, że powód w przedmiotowej sprawie zgłosił dwa roszczenia: pierwsze, obejmujące żądanie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, drugie obejmujące żądanie dopłaty do ustalenia kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że każde z tych roszczeń winno być uwzględnione jedynie w części.

Odnosząc się do pierwszego z nich, wyjaśnić należy, że w przedmiotowej sprawie uzasadniony (odpowiadający czasowi niezbędnemu do likwidacji szkody) okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 21 dni. Powyższe wynika wprost z treści opinii biegłego (k. 156) i okoliczność ta nie została skutecznie zakwestionowana przez stronę powodową. Kwota należna z tego tytułu przy założeniu, że stawka dobowa najmu wynosiła 300 zł winna więc wynieść 6300,- zł. Jednocześnie, ustalenie na podstawie uzasadnienia zaskarżonego wyroku przyczyn, dla których tytułem odszkodowania związanego z najmem pojazdu zastępczego zasądzono (uznając za uzasadnione 56 dni okresu najmu) kwotę 12 400 zł jest niestety niemożliwe. Przyczyny te nie wynikając również z uzasadnienia pozwu. Wystawienie dokumentu rozliczeniowego (faktury – k.20) nie stanowi przy tym wystarczającego dowodu potwierdzającego uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego. Prowadzi to do wniosku, że w omawianym zakresie Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił ustaleń wynikających z dowodów, które sam przeprowadził i których pozytywną moc dowodową zaakceptował (opinia biegłego) i w konsekwencji zasądził odszkodowanie przewyższające poniesioną przez powodów szkodę wyznaczoną dyspozycją przepisu art. 361 § 1 i § 2 k.c.

Na uwzględnienie nie zasługuje natomiast dalej idący zarzut wywiedziony z faktu pominięcia przez Sąd I Instancji w ramach dokonanych ustaleń faktycznych faktu, że pojazd uszkodzony w dniu zdarzenia nie miał pozytywnego wyniku badań technicznych. Ma co do zasady rację skarżący, że w dacie szkody ((...) r.,) pojazd nie miał ważnych badań technicznych oraz, że okoliczność ta została przez pozwanego udowodniona dokumentem w postaci wydruku raportu z historiapojazdu.gov.pl dotyczącego pojazdu uszkodzonego. Powyższe naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. nie skutkuje jednak koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie roszczenia o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Naruszenie to nie miało bowiem wpływu na rozstrzygniecie sprawy.

Jak wynika z art. 71 ust 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego, jest dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe. Z kolei zgodnie z art. 81 w/w ustawy właściciel pojazdu samochodowego, jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego. Nie spełnienie powyższego obowiązku może w świetle art. 132 ust 1 pkt 2 ustawy skutkować zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego; jednocześnie jednak można on zezwolić na używanie pojazdu przez czas nieprzekraczający 7 dni, określając warunki tego używania w pokwitowaniu. W takim przypadku obowiązkiem posiadacza pojazdu jest przeprowadzenie w ściśle wyznaczonym czasie 7 dni badań technicznych pojazdu oraz powstrzymywanie się od jego użytkowania w innym niż dotarcie do stacji diagnostycznej celu. Z powyższego wynika, że brak ważnego przeglądu technicznego nie wyłącza pojazdu z ruchu. Jazda bez przeglądu technicznego skutkuje co do zasady nałożeniem mandatu, zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego oraz skierowanie samochodu na badania. Wobec powyższego nie sposób uznać, że poszkodowany na skutek braku ważnego przeglądu technicznego uszkodzonego pojazdu nie miał możliwości zaspokajania swoich potrzeb komunikacyjnych. Możliwość taka istniała, a jej realizacja wiązała się jedynie z niebezpieczeństwem narażenia się na wskazane wyżej sankcje.

Reasumując w przedmiotowej sprawie nie sposób uznać, że wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia art. 361 k.c. również przez uznanie, że uprawnienie do wynajmu pojazdu zastępczego pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z powstałą szkodą. Związek przyczynowy, o którym mowa w wskazanym przepisie, nie został zerwany pomiędzy uszkodzeniem pojazdu, z którego korzystali poszkodowani a potrzebą wynajmu pojazdu zastępczego przez brak ważnych badań techniczny. Normalnym następstwem uszkodzenia użytkowanego pojazdu jest natomiast potrzeba poniesienia kosztów związanych z wskazanym wyżej najmem. Obowiązek zwrot tych kosztów mieści się w dyspozycji art. 361 § 2 k.c. skoro sprawca odpowiada w granicach normalnych następstw działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła.

Odnosząc się do drugiego z objętych pozwem roszczeń a mianowicie – odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że należna powodowi dopłata do przyznanego odszkodowania winna w przedmiotowej sprawie wynieść 1076,33 zł.

Jak wynika z ustaleń Sądu pierwszej instancji odszkodowanie wypłacone przez pozwanego wyniosło 8185,95 zł. W ocenie Sądu Okręgowego uzasadnione koszty naprawy wyniosły natomiast 9262,28 zł. Wskazana kwota wynika z opinii biegłego i została ustalona z uwzględnieniem rabatów na części zamienne i materiały lakiernicze oferowanych przez pozwanego.

W przedmiotowej sprawie poszkodowany nie kwestionował faktu przedstawienia mu oferty naprawy z uwzględnieniem rabatów. Składając na rozprawie z dnia 24 lutego 2022 r. zeznania przyznał, że zapoznał on się z kosztorysem, co jak słusznie wyeksponował pozwany oznacza, że otrzymał dane dostawców części zamiennych i materiału lakierniczego. W sprawie brak jednocześnie dowodów na to, że wskazana przez pozwanego możliwość zakupu nie była możliwa do realizacji a użycie części i materiałów lakierniczych u wskazanych przez pozwanego dostawców nie zapewniałoby pełnej restytucji uszkodzonego pojazdu. Jednocześnie jak wynika z zeznań poszkodowanego (k. 105) naprawy samochodu dokonał we własnym zakresie przy pomocy znajomych, sam również kupował niezbędne do naprawy części zamienne. W tych okolicznościach nie sposób znaleźć przyczyny, dla których nie skorzystał z oferty rabatowej strony powodowej. Reasumując, zachowanie poszkodowanego A. B. trudno uznać za racjonalne i usprawiedliwione okolicznościami, co oznacza, iż zarzuty apelującego, odnoszące się do niezastosowania art. 826 i 354 k.c. są uzasadnione.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok obniżając zasądzone roszczenie odszkodowawcze do kwoty 7376,33 zł. a w pozostałej części oddalając powództwo. Dalej idące żądanie apelanta podlegało oddaleniu.

Podstawę procesową rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c.

Proporcje w jakich strony wzajemnie wygrały i przegrały sprawę w obu instancjach były zbliżone (w pierwszej instancji powód wygra sprawę w 50,8%; w drugiej w 53 %). Mając na uwadze zbliżone koszty procesu jakie poniosły strony o tych kosztach należało orzec na podstawie art. 100 k.p.c. ustalając ich wzajemne zniesienie w obu instancjach.

Paweł Hochman