Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wskazać należy, że Sąd Odwoławczy podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne poczynione przez Sąd Rejonowy, uznając je za własne, co czyni ponowne szczegółowe ich przywoływanie zbędnym.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polegać musi na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Zadaniem sądu jest dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. zależy od wykazania, że sąd - oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy i konstruując podstawę faktyczną rozstrzygnięcia - uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, bądź naruszył inne reguły oceny dowodów, a nadto, że wadliwości te posiadały taki ciężar gatunkowy, że mogły mieć wpływ na wynik sprawy. Nie jest przy tym wystarczające przekonanie strony o innej doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena dokonana przez sąd. Biorąc pod uwagę powyższe wskazać należy, że wbrew zarzutom apelacji, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, formułując na tej podstawie trafne i logicznie powiązane wnioski. Uznać należy, że analiza materiału dowodowego przeprowadzona przez Sąd I instancji nie przekracza zakreślonych w art. 233 k.p.c. granic swobodnej oceny dowodów.

Stosownie do art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odpowiedzialność kontraktowa dłużnika jest rodzajem roszczenia odszkodowawczego na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Cechą charakterystyczną odpowiedzialności kontraktowej jest źródło jej ewentualnego powstania, tj. zobowiązanie istniejące przed aktualizacją przesłanek odpowiedzialności kontraktowej. Zobowiązanie takie może być wynikiem czynności prawnej, zarówno jednostronnej, jak i dwustronnej, ale także zdarzeń, z którymi sama ustawa wiąże ten rodzaj odpowiedzialności, np. bezpodstawnego wzbogacenia, orzeczenia sądu, aktu administracyjnego itp. Więź obligacyjna pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem stanowi o zakresie odpowiedzialności kontraktowej. Komentowany przepis nie stanowi samodzielnej podstawy prawnej do roszczenia odszkodowawczego, bowiem zawarta jest w nim ogólna klauzula odpowiedzialności kontraktowej i dla możliwości zbudowania roszczenia wymagane jest powołanie podstawy szczególnej wynikającej z natury i charakteru prawnego samego zobowiązania. Wyjątkiem są tutaj umowy nienazwane, które z racji nieposiadania odrębnej, czy wręcz szczególnej regulacji prawnej, kreowane są w związku z zasadą swobody umów. Jedynie w przypadku umów nienazwanych komentowany przepis stanowi samodzielną podstawę odpowiedzialności kontraktowej (Ciszewski Jerzy (red.), Nazaruk Piotr (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, Opublikowano: LEX/el. 2023). Przesłankami odpowiedzialności dłużnika są: zdarzenie tj. niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, szkoda oraz adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą.

Zgodnie z zapisami programu priorytetowego ,,Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie” oraz procedury naboru wniosków do tego programu, dofinansowanie przysługuje za udokumentowane fakturą koszty zakupu wapna nawozowego lub środka wapnującego. W toku procedury o dofinansowanie powód przedłożył fakturę VAT nr (...) wystawioną przez (...), w której jako nabywca wapna został wskazany E. N., a więc ta sama osoba fizyczna. Powód na etapie składania wniosku o dofinansowanie nie przedłożył faktur wykazujących nabycie wapna w Kopalni (...).

Należy podzielić stanowisko, że faktura VAT nr (...) nie mogła być uznana za wykazującą, iż powód poniósł koszt zakupu wapna. Jak stanowi art. 353 §1 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Do podstawowych obowiązków sprzedawcy należy przeniesienie na kupującego prawa własności rzeczy oraz jej wydanie. Do obowiązków kupującego należy zaliczyć odebranie rzeczy i zapłatę ceny. Jak wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 września 2021 r., sygn. I FSK 679/18: ,,do umowy sprzedaży dochodzi w przypadku dwóch odrębnych podmiotów - sprzedającego i kupującego, jako stron umowy, a jej następstwem jest przejście własności rzeczy (towaru) ze sprzedawcy na kupującego za ustaloną cenę. (…) W przypadku osoby fizycznej prowadzącej indywidualną działalność gospodarczą brak jest podstaw do wyodrębnienia/rozgraniczania majątku "firmy" i majątku prywatnego jej właściciela, gdyż cały majątek, zarówno ten zaangażowany do realizacji przedsięwzięć gospodarczych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak i ten, który służy zaspokajaniu celów osobistych, należy do majątku danej osoby fizycznej. W tej sytuacji sporne faktury wystawione przez E. D. (...).", jako sprzedawcę materiałów budowlanych, na rzecz E. D., jako kupującego te materiały, nie dokumentowały czynności sprzedaży (zakupu) tych materiałów, skutkujących przeniesieniem własności tych towarów z majątku sprzedawcy do majątku kupującego, gdyż materiały te po wystawieniu tych faktur niezmiennie pozostawały w ramach tego samego majątku osoby fizycznej - E. D., obejmującego jej majątek zaangażowany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak i ten, który służy jej celom prywatnym (osobistym). W przypadku tym nie można także mówić o odpłatności tej czynności, gdyż przekazanie środków pieniężnych z rachunku prywatnego skarżącej na jej rachunek firmowy stanowiło jedynie przesunięcie ich w ramach jej majątku jako osoby fizycznej”.

Zgodnie z pkt 6.2 programu priorytetowego ,,Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie” koszty kwalifikowane są zgodnie z ,,Wytycznymi w zakresie kosztów kwalifikowanych”, z zastrzeżeniem, że są to koszty niezbędne do osiągnięcia efektu ekologicznego i obejmują łącznie koszty zakupu:

a) wapna nawozowego odpowiadającego typom wapna nawozowego, określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 września 2010 r. w sprawie sposobu pakowania nawozów mineralnych, umieszczania informacji o składnikach nawozowych na tych opakowaniach, sposobu badania nawozów mineralnych oraz typów wapna nawozowego ;

b) środka wapnującego, o którym mowa w przepisach rozporządzenia (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. w sprawie nawozów;

- z wyłączeniem kosztów transportu i rozsiewania.

W toku postępowania sądowego zostało wykazane, że powód kupił w ramach działalności gospodarczej wapno nawozowe za cenę 71 zł netto plus 8% VAT (76,68 zł brutto) za tonę. Następnie ,,sprzedał” wapno nawozowe na swoją rzecz za cenę 100 zł netto za tonę wystawiając fakturę VAT nr (...) z dnia 7 marca 2022 r. Powód doliczył sobie kwotę 23,32 zł brutto tytułem kosztów transportu do każdej tony wapna nawozowego, chociaż przytoczone wyżej postanowienia programu priorytetowego ,,Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie” przewidują, że uwzględniane koszty obejmują jedynie koszty zakupu wapna nawozowego, z wyłączeniem kosztów transportu. Kwestia, za jaką cenę nabywali wapno nawozowe inni rolnicy nie stanowiła podstawy braku uwzględnienia wniosku o dofinansowanie. Kwestia ta pozostawała zatem poza zakresem zainteresowania w niniejszej sprawie. Wniosek o dofinansowanie został odrzucony albowiem powód przedkładając do wniosku o dofinansowanie fakturę VAT nr (...) nie wykazał, że poniósł koszt zakupu wapna, co było wymogiem otrzymania dofinansowania.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt I sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w pkt II na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzone koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Katarzyna Biernat-Jarek