Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Maria Antecka

Sędzia: Ewa Blumczyńska

Sędzia: Tomasz Józkowiak

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2023 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództw małoletnich N. M. i A. M. (1) reprezentowanych przez matkę J. G.

przeciwko J. M. (1)

o alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance

z dnia 1 lipca 2022 r.

sygn. akt III RC 271/21

zmienia zaskarżony w ten sposób wyrok, że:

1. w punkcie 1. alimenty zasądzone od pozwanego na rzecz powódki N. M. w kwocie 1400 zł (jeden tysiąc czterysta złotych ) podwyższa do 1660 zł (jeden tysiąc sześćset sześćdziesiąt złotych) miesięcznie, tym samym podwyższając alimenty zasądzone łącznie na N. M. i A. M. (2) z kwoty 2650 zł (dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt złotych) do kwoty 2910 zł (dwa tysiące dziewięćset dziesięć złotych ),

2. w punkcie 4. kosztami postępowania z powództwa N. M. obciąża powódkę w 17%, a pozwanego w 83% i wobec tego:

zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2956,21 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego wyroku pozwanemu do dnia zapłaty

nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w Trzciance kwotę 996 zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu, od której uiszczenia powódka była ustawowo zwolniona,

oddala apelację w pozostałym zakresie,

kosztami postępowania apelacyjnego z powództwa N. M. obciąża powódkę w 57%, a pozwanego w 43% i wobec tego:

zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 318,60 zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia niniejszego orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty,

nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa –Sądu Okręgowego
w Poznaniu kwotę 172 zł z tytułu opłaty sądowej od apelacji, od której uiszczenia powódka była ustawowo zwolniona,

kosztami postępowania apelacyjnego z powództwa A. M. (1) obciąża powoda i z tego tytułu zasądza od niego na rzecz pozwanego 120 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia niniejszego orzeczenia
w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Ewa Blumczyńska Maria Antecka Tomasz Józkowiak

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 26 listopada 2021 r. małoletni powodowie N. M. oraz A. M. (1) reprezentowani przez matkę J. G. wnieśli o matkę J. G. zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika wnieśli o zasądzenie od pozwanego J. M. (1) alimentów w kwotach odpowiednio po 2.000 zł i 1.600 zł miesięcznie, tj. łącznie 3.600 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10-tego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek rat, do rąk matki powodów, a nadto o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany J. M. (1) wniósł o oddalenie powództwa co do N. M. ponad kwotę 800 zł miesięcznie, co do A. M. (1) ponad kwotę 600 zł miesięcznie. Ponadto pozwany wniósł o zasądzenie od powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2022 r. wydanym w sprawie III RC 271/21 Sąd Rejonowy w Trzciance:

• w pkt 1 zasądził od pozwanego J. M. (1) na rzecz małoletniej powódki N. M. alimenty w kwotach po 1.400 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniego powoda A. M. (1) alimenty w kwotach po 1.250 zł miesięcznie tj. łącznie 2.650 zł miesięcznie, płatne do rąk matki powodów J. G. do 10. dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności, począwszy od grudnia 2021 r.;

• w pkt 2 wyrokowi w pkt 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

• w pkt 3 oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

• w pkt 4 kosztami postępowania z powództwa N. M. obciążył pozwanego w 70% oraz powódkę w 30% i z tego tytułu:

  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.463,90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

  nakazał ściągnąć od pozwanego J. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Trzciance kwotę 1.000 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powódka była ustawowo zwolniona.

• w pkt 5 kosztami postępowania z powództwa A. M. (1) obciążył pozwanego w 73% i powoda w 27% i z tego tytułu:

  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.577,51 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

  nakazał ściągnąć od pozwanego J. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Trzciane kwotę 750 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód był ustawowo zwolniony.

Podstawą powyższego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego:

Powodowie N. M. i A. M. (1), urodzeni odpowiednio w dniach 18 grudnia 2006 r. oraz 5 kwietnia 2011 r. w D. są synami pozwanego J. M. (1) oraz J. G. pochodzącymi ze związku nieformalnego.

Powódka N. M. uczęszcza do technikum w K. do klasy o profilu transport i spedycja. Powód A. M. (1) uczęszcza do czwartej klasy szkoły podstawowej w K., uczy się przeciętnie. Matka powodów dowozi dzieci do szkoły i odbiera je.

Powódka N. M. uczęszcza na zajęcia taneczne do D., gdzie dojeżdża pociągiem — koszt biletów PKP wynosi 100 zł. W czasie roku szkolnego powódka uczęszczała na korepetycje z matematyki minimum raz w tygodniu za kwotę 40 zł za godzinę i w razie potrzeby na korepetycje z języka polskiego, których koszt wynosił 50 zł za godzinę.

Korepetycje nie odbywały się regularnie z uwagi na często choroby.

Powódka leczy się hormonalnie z uwagi na problemy z trądzikiem, raz na dwa miesiące korzysta z prywatnych wizyt u ginekologa, była również na wizycie u dermatologa. Na stałe przyjmuje witaminy. Powódka leczy się ortodontycznie - miała założony aparat ortodontyczny, aktualnie nosi jeszcze alignera, wizyty będą odbywać się co 3 miesiące. W czerwcu 2022 r. matka poniosła koszt 1.500 zł na leczenie wraz z dojazdami do C..

Powód A. M. (1) w czasie roku szkolnego korzystał z zajęć wspomagających w C., których koszt wynosił 220 zł miesięcznie. Korzystał również z korepetycji z języka polskiego — przeważnie raz w tygodniu, koszt każdych zajęć to kwota 50 zł za godzinę.

Powód korzysta z wizyt u okulisty, jeszcze nie nosi okularów. Wizyty odbywają się raz na trzy miesiące. Powód zażywa witaminy, które wg twierdzeń jego matki, mają pomóc powodowi w przyswajaniu wiedzy.

Abonament telefoniczny powodów uwzględniający ratę za sprzęt to kwota 120 zł miesięcznie na każdego z powodów.

W ubiegłe wakacje matka powodów nie zabrała dzieci na zorganizowany wypoczynek, w tym roku J. G. planuje wakacje za granicą, ale w dacie zamknięcia rozprawy plany nie były jeszcze sprecyzowane.

Miesięczne koszty utrzymania powódki N. M. kształtują się na poziomie przynajmniej 2.350 zł i składają się na nie: 600 zł – wyżywienie, 150 zł — kosmetyki i chemia, 200 zł — leki, ortodonta, 250 zł — odzież, obuwie, 100 zł—bilet PKP, 120 zł — telefon, 160 zł — korepetycje, 50 zł — wydatki szkolne, 150 zł- zajęcia dodatkowe – taniec, 579 zł — partycypacja w kosztach utrzymania mieszkania.

Miesięczne koszty utrzymania powoda A. M. (1) kształtują się na poziomie przynajmniej 2.000 zł i składają się na nie: 500 zł – wyżywienie, 100 zł — kosmetyki i chemia, 65 zł — okulista, 100 zł — leki, 250 zł — odzież, obuwie, 120 zł — telefon, 220 zł — zajęcia dodatkowe, 50 zł — wydatki szkolne, 579 zł — partycypacja w kosztach utrzymania mieszkania.

Matka powodów wraz z powodami zamieszkuje w najętym mieszkaniu, którego miesięczne koszty są następujące: czynsz najmu 950 zł, prąd ok. 200 zł miesięcznie, woda i nieczystości ok. 200 zł miesięcznie, 125 zł opał, 120 zł wywóz śmieci, gaz 65 zł, telewizja 35 zł, 43 zł N. — łącznie 1.738 zł.

Matka powodów była właścicielem lokalu mieszkalnego składającego się z 3 pokoi położonego w K. przy ul. (...), jednakże sprzedała ten lokal za kwotę 150.000 zł, gdyż lokal nie nadawał się do zamieszkiwania i wymagał remontu.

Matka powodów oraz pozwany są aktualnie współwłaścicielami po 1/2 części nieruchomości położonej w K., w której znajdują się lokale mieszkalne. Strony dzielą się dochodami z najmu tych lokali, dokonały podziału nieruchomości quad usum.

Matka powodów prowadzi działalność gospodarczą. Z tytułu najmu lokali w kamienicy w K. osiąga dochód w kwocie 8.000-9.000 zł miesięcznie. Z tytułu umowy o pracę osiąga dochód w kwocie 3.500 zł miesięcznie. Spłaca ratę kredytu w kwocie 111 zł zaciągniętego na zakup laptopa dla N. oraz w kwocie 500 zł zaciągniętego na remont jednego lokalu w kamienicy w K..

Pozwany J. M. (1) do 31 stycznia 2022 r. prowadził działalność gospodarczą. W roku podatkowym 2020 osiągnął przychód w kwocie 163.106,92 zł, przy kosztach prowadzonej działalności 129.049,19 zł, dochód 34.057,73 zł.

Od 1 lutego 2022 r. pozwany zlikwidował działalność gospodarczą i rozlicza dochody z najmu na zasadzie ryczałtu. Pozwany jest w posiadaniu 9 lokali w kamienicy w K., przy czym jeden lokal wynajmuje za 500 zł długoletniemu pracownikowi, jeden lokal użycza nieodpłatnie rodzinie z Ukrainy, a jeden lokal użycza nieodpłatnie piłkarzowi lokalnej drużyny piłkarskiej D.. Od czerwca 2022 r. pozwany nie jest już trenerem drużyny piłkarskiej, jednakże dalej jest prezesem zarządu klubu sportowego. Pozwany jest właścicielem samochodu M. (...) rok prod. 2005.

Od maja podjął zatrudnienie w firmie siostry A. Z. (1) przy układaniu kostki brukowej, deklarując dochód z tego tytułu w kwocie 3.000 zł netto miesięcznie

W dniu 25 sierpnia 2021 r. pozwany nabył od Świadków Jehowy w Polsce prawo użytkowania wieczystego nieruchomości o pow. 0,0143 ha zabudowanej garażem, położonej w D.. Nieruchomość obciążona jest hipoteką ustanowioną na rzecz (...) Banku Spółdzielczego w D. do kwoty 247.500 zł. W dniu 16 grudnia 2021 r. nieruchomość powyższa została przez pozwanego darowana matce T. M.. Remont na tej nieruchomości finansuje siostra pozwanego A. Z. (1).

Pozwany bardzo szeroko realizuje kontakty z synem A., który spędza u pozwanego dużo czasu. W tym czasie pozwany utrzymuje powoda, zakupuje mu rzeczy. Planuje spędzić z synem wakacje w sierpniu, przy czym plany w tym zakresie nie są sprecyzowane. W czasie roku szkolnego pozwany płacił za korepetycje syna z matematyki i języka polskiego, które odbywały się w miejscu zamieszkania pozwanego.

Relacje pozwanego z córką N. były grosze, jednakże ostatnio uległy one poprawie. Pozwany na bierzmowanie dał córce kwotę 1.000 zł tytułem prezentu, na urodziny przekazał jej kwotę 400 zł, na zakończenie roku 500 zł.

Pozwany ma obowiązek alimentacyjny wobec najstarszej córki J. M. (2), która uczy się i mieszka w W..

Postanowieniem wydanym w dniu 11 maja 2022 r. w sprawie III RC 62/22 tutejszy Sąd Rejonowy zabezpieczył powództwo o alimenty wywiedzione przez J. M. (2) zobowiązując pozwanego do łożenia kwoty 1.000 zł miesięcznie na czas trwania postępowania, oddalając wniosek o zabezpieczenie w pozostałym zakresie.

Dokonując oceny materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy uznał zeznania stron- matki powodów J. G. oraz pozwanego J. M. (1) za wiarygodne w części i wskazał, że stanowiły one podstawę ustaleń faktycznych co do aktualnej sytuacji powodów oraz pozwanego. Sąd I instancji nie dał jedynie wiary pozwanemu, w zakresie uzyskiwanych przez niego dochodów oraz kwestii związanych z posiadanym majątkiem z uwagi na rażące sprzeczności w tych zeznaniach i brak logiki. Sąd Rejonowy podkreślił, że dopiero po dokładnym zobowiązaniu pozwanego do wskazania przychodów uzyskiwanych z poszczególnych lokali pozwany był w stanie wskazać, jakie przychody uzyskuje i są to kwoty znacząco wyższe niż deklarowane w odpowiedzi na pozew. Dalej Sąd I instancji uznał, iż aktualnie nie ma już żadnych przesłanek, aby pozwany nieodpłatnie użyczał lokal piłkarzowi klubu, którego jest prezesem, albowiem jak sam wskazał pozwany — osoba ta pracuje, wyszła z nałogu, a zatem winna sama ponosić koszty utrzymania lokalu, nawet na preferencyjnych warunkach. Ponadto Sąd Okręgowy zauważył, że pozwany czynił inwestycje polegające na zakupie w celu komercyjnym od (...) nieruchomości w D., która krótko po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu o alimenty została darowana matce pozwanego. W ocenie Sądu I instancji w tym zakresie zastosowanie znalazł art. 136 k.r.o., zgodnie z którym, jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych. Pozwany nie potrafił jasno wyjaśnić, dlaczego nieruchomość darował matce, odwołując się jedynie do bliżej niesprecyzowanych ustaleń z siostrą, która zainwestowała pieniądze w remont nieruchomości. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na fakt, że pozwany ponownie zatrudniony został w firmie siostry mimo, że uprzednio twierdził, iż zrezygnował z pracy, gdyż była ona dla pozwanego za ciężka, przy czym aktualnie ma pracować jako brukarz za wynagrodzeniem 3.500 zł netto przy czym biorąc pod uwagę, że pozwany deklaruje pracę po kilkanaście godzin dziennie, wskazana wyżej kwota wynagrodzenia, w ocenie Sądu I instancji wydała się być zaniżona.

Mając na uwadze tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Przechodząc do oceny prawnej żądania powodów Sąd I Instancji podkreślił, że na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, które nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać, zauważając jednocześnie, że powodowie uczniami (szkoły podstawowej i ponadpodstawowe- N. lat 15 i A. lat 11), a zatem to wyłącznie na rodzicach spoczywa obowiązek dostarczania środków utrzymania. Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że w myśl art. 135 § 1 k.r.o. zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości majątkowych zobowiązanego. Usprawiedliwione potrzeby dotyczą środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Potrzeby utrzymania mają charakter konsumpcyjny, ich zaspokojenie bowiem polega na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, wyżywienia, odzieży, leczenia, pielęgnacji w chorobie itp. Zaspokojenie potrzeb dziecka w zakresie wychowania następuje przez zapewnienie mu nie tylko środków materialnych, lecz także osobistej troski o jego rozwój fizyczny i umysłowy oraz przygotowanie go do samodzielnego życia w społeczeństwie. Dzieci niezdolne do samodzielnego utrzymania mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nimi nawet bardzo skromnymi dochodami.

W ocenie Sądu Rejonowego koszty utrzymania wskazane przez matkę powodów w pozwie w znacznej części znajdują potwierdzenie w zasadach doświadczenia życiowego i przeprowadzonych przez Sąd dowodach. Zdaniem Sądu I instancji kwota 600 zł miesięcznie na wyżywienie powódki oraz kwota 500 zł na wyżywienie powoda jest odpowiednia do wieku i potrzeb powodów. Sąd I instancji dokonał zróżnicowania tych kwota mając na względzie okoliczność, że powód A. M. (1) spędza u ojca znaczną część swojego czasu i w tym czasie, to pozwany ponosi koszty jego utrzymania, w szczególności wyżywienia, co musiało znaleźć odzwierciedlenie w kwotach przyjętych przez Sąd jako usprawiedliwione. Sąd Rejonowy zweryfikował wydatki mieszkaniowe do kwoty 579 zł miesięcznie biorąc pod uwagę dowody zaoferowane w pozwie. Matka powodów sprzedała już mieszkanie w K., którego była właścicielem, a zatem za nieaktualny Sąd Rejonowy uznał zarzut pozwanego, że powodowie mogą swoje potrzeby mieszkaniowe realizować w lokalu w K..

Sąd Rejonowy częściowo uwzględnił zarzuty pozwanego związane z zawyżeniem kosztów kosmetyków u małoletniej N.. Sąd I instancji wprawdzie nie zanegował zasadności dbania o wygląd nastolatki i związanych z tym wydatków również na makijaż, gdyż postęp cywilizacyjny i szybsze dojrzewanie dzieci sprawia, że dziewczynki co raz wcześniej zaczynają w ten sposób dbać o swój wygląd, to jednak kwota 80 zł za manicure u 15-letniej dziewczynki jest wydatkiem zbytkownym i nie powinna być brana pod uwagę przy ustalaniu wysokości alimentów. Sąd Rejonowy nie znalazł żadnych argumentów, które miałyby prowadzić do wniosku, że nastolatka sama nie może wykonać manicure.

Sąd I instancji zweryfikował do kwoty 250 zł miesięcznie koszty odzieży uwzględniając niekwestionowaną i przyznaną przez matkę powodów okoliczność, że również pozwany przekazuje dzieciom różne kwoty, z których mogą one finansować zakup odzieży. Sąd Rejonowy zauważył, że wydatek na zajęcia taneczne nie był kwestionowany przez pozwanego.

W zakresie korepetycji N. Sąd Rejonowy przyjął uśrednioną kwotę 160 zł, bowiem z zeznań złożonych na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2022 r. wynikało, że korepetycje odbywały się nieregularnie, a w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek precyzyjnego wyliczenia wydatków poniesionych przez matkę na ten cel. Ponadto Sąd I instancji zauważył, że, w miesiące wakacyjne korepetycje nie odbywają się, a zatem wydatki na ten cel zaoszczędzone w wakacje mogą finansować dodatkowe godziny w ciągu roku szkolnego, nieuwzględnione w kwocie 160 zł.

Co do korepetycji A. Sąd Rejonowy wziął pod uwagę niezaprzeczoną przez matkę powodów okoliczność, że korepetycje te odbywały się w mieszkaniu pozwanego i były przez niego finansowane. W ocenie Sądu I instancji matka powodów nie wykazała potrzeby kolejnych korepetycji odbywających się w miejscu zamieszkania małoletnich. Nie budzi natomiast wątpliwości wydatek na zajęcia wspomagające 200 zł miesięcznie, a pozwany sam przyznaje, że powód ma trudności w nauce.

Nie wzbudziły wątpliwości Sądu Rejonowego wydatki na okulistę powoda, czy koszty leczenia ortodontycznego powódki Pozwany wskazywał wprawdzie, że dołożył się do zakupu aparatu ortodontycznego, jednakże leczenie obejmuje nie tylko założenie aparatu, ale przede wszystkim wizyty u ortodonty, na które powódka dojeżdża do C.. Obecnie powódka nie nosi już aparatu, a jedynie ma założonego alignera i jak wynika z twierdzeń matki, wizyty będą odbywały się co 3 miesiące. Sąd I instancji nie uwzględnił kosztów kieszonkowego, gdyż niespornym jest, że pozwany również takie kieszonkowe dzieciom przekazuje.

W ocenie Sądu Rejonowego niektóre z kosztów utrzymania takie jak zakup gier, wyjścia towarzyskie, czy ewentualne wyjazdy wakacyjne powinny zostać sfinansowane ze świadczenia wychowawczego 500+, które matka powodów niewątpliwie utrzymuje, a które zgodnie z aktualną linią orzeczniczą sądów odwoławczych należy brać pod uwagę przy ustalaniu wysokości alimentów w zakresie zaspokajania ponadstandardowych potrzeb dziecka.

Łączne koszty utrzymania powodów N. M. oraz A. M. (1) Sąd I instancji oszacował zatem na kwotę odpowiednio 2.250 zł i 2.000 zł miesięcznie, przy czym z uwagi na to, że rodzice żyją w rozłączeniu, to na matce spoczywa ciężar bieżącego wychowania dzieci, a zatem Sąd Rejonowy w wyższym stopniu obciążył pozwanego materialnym obowiązkiem alimentowania dzieci (proporcja 60% pozwany — 40% matka powodów jest zdaniem Sądu I instancji uzasadniona biorąc pod uwagę fakt, że pozwany również czynnie uczestniczy w życiu powodów). W przypadku N. M., zasądzona kwota alimentów jest wyższa niż zabezpieczona, gdyż Sąd Rejonowy uwzględnił dodatkowe koszty leczenia ortodontycznego. W ocenie Sądu I instancji kwoty uznane przez pozwanego w odpowiedzi na pozew (łącznie 1.400 zł) nie przystają do okoliczności sprawy i faktycznych kosztów utrzymania dzieci. Z kolei kwota alimentów na rzecz A. M. (1) jest niższa z tego względu, że powód więcej czasu spędza u ojca, który w tym czasie ponosi koszty jego utrzymania.

Zdaniem Sądu Rejonowego, zasądzone na rzecz powodów alimenty są wysokie w stosunku do średnich alimentów, jednakże bezspornym jest, że dzieci są przyzwyczajone do wysokiego standardu życia, co nie może pozostać bez wpływu na wysokość alimentów (pozwany przyznaje w odpowiedzi na pozew, że dotychczas zaspokajał zbytkowne jak to określił potrzeby małoletnich).

W przekonaniu Sądu Rejonowego, wbrew odmiennym twierdzeniom podniesionym w odpowiedzi na pozew, pozwany jest w stanie łożyć alimenty w łącznej kwocie 2.600 zł miesięcznie bez uszczerbku koniecznego dla własnego utrzymania. Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwany uzyskuje znaczące dochody z najmu lokali w kamienicy w K., pracuje dodatkowo w przedsiębiorstwie siostry A. Z. (2), z którą czyni inwestycje. Możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego są zatem znacząco wyższe niż 3.000 zł wskazane w odpowiedzi na pozew, przy czym w ocenie Sądu I instancji, są one zbliżone do możliwości majątkowych i zarobkowych matki powodów, która również czerpie dochód z wynajmu lokali oraz umowy o pracę.

Sąd Rejonowy uwzględnił również okoliczność, że pozwany ma obowiązek alimentacyjny wobec starszej córki, którego wysokość wynosi aktualnie 1.000 zł miesięcznie, jednakże jego ostateczna wysokość zostanie określona po przeprowadzeniu przez Sąd postępowania dowodowego, gdyż w pozwie powódka J. M. (2) domaga się zasądzenia kwoty 3.000 zł miesięcznie.

Wobec powyższego Sąd I instancji w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego alimenty w kwotach po 1.400 i 1.250 zł miesięcznie, płatne do rąk matki powodów, począwszy od grudnia 2021 r. (miesiąc wniesienia pozwu). W punkcie 3 wyroku Sąd Rejonowy oddalił powództwo w pozostałym zakresie. W punkcie 4 wyroku Sąd I instancji orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 100 k.p.c. obciążając nimi pozwanego w 70% w sprawie z powództwa mał. N. M. oraz w 73% w sprawie z powództwa mał. A. M. (1). Powodów łączyło współuczestnictwo formalne, a zatem każdemu z powodów przysługuje zwrot wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600 zł ustalony na podstawie § 4 ust. 4 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Z kolei pozwanemu przysługuje zwrot wynagrodzenia w kwocie 120 zł, ustalony na podstawie § 4 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, 17 zł tytułem jednej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz po 50 zł z uwagi na poniesioną przez pozwanego opłatę sądową w kwocie 100 zł od wniosku o uzasadnienie postanowienia o zabezpieczeniu. Łączne koszty postępowania wynosiły zatem 3.787 zł. Powódka powinna ponieść 30% tych kosztów, tj. kwotę 1.136,10 zł. Skoro poniosła 3.600 zł Sąd zasądził od pozwanego kwotę 2.463,90 zł. Powód powinien ponieść 27% kosztów, tj. kwotę 1.022,49 zł. Skoro poniósł 3.600 zł, Sąd zasądził od pozwanego kwotę 2.577,51 zł.

W punkcie 4b i 5b wyroku Sąd Rejonowy na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę łącznie 1.750 zł tytułem nieuiszczonych opłat sądowych.

Od powyżej wskazanego wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 1 lipca 2022 r. wydanego w sprawie o sygn. akt III RC 271/21 apelację złożyli małoletni powodowie reprezentowani przez matkę J. G. zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w całości na korzyść powodów. Zaskarżonemu wyrokowi powodowie zarzucili:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na błędnych założeniach, że:

pozwany powinien uiszczać na rzecz małoletniej N. M. alimenty w kwocie po 1400 zł miesięcznie, podczas gdy sytuacja materialna pozwanego, a także uzasadnione potrzeby małoletniej są znacznie wyższe;

pozwany powinien uiszczać na rzecz małoletniego A. M. (1) alimenty w kwocie po 1250 zł miesięcznie, podczas gdy sytuacja materialna pozwanego, a także uzasadnione potrzeby małoletniego są znacznie wyższe;

miesięczne koszty utrzymania w stosunku do małoletniej N. M. wynoszą jedynie 2350 zł;

miesięczne koszty utrzymania w stosunku do małoletniego A. M. (1) wynoszą jedynie 2000 zł;

pozwany ma kontakt z córką N. M. i przekazuje jej środki na utrzymanie;

w przypadku N. M. udział pozwanego w kosztach utrzymania małoletniej powinien wynosić jedynie 60%;

przy ustaleniu powyższych alimentów nie obniży się standard życia dzieci w stosunku do standardu życia ojca;

możliwości zarobkowe pozwanego są podobne do możliwości zarobkowych matki małoletnich;

zeznania matki powodów są wiarygodne w części;

obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na:

naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności dowodów wskazujących na rzeczywistą sytuację materialną pozwanego i jego możliwości zarobkowych, w tym nie wyliczenie szczegółowo możliwości zarobkowych pozwanego, a nadto nie uwzględnienie standardu życia małoletnich i pozwanego, który nie jest równy.

Mając na względzie wskazane powyżej zarzuty powodowie wnieśli o:

• zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 poprzez zasądzenie od powoda na rzecz małoletniej córki N. M. renty alimentacyjnej w wysokości po 2000 zł miesięcznie, na rzecz małoletniego A. M. (1) w kwocie po 1600 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki powódki do 10- tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia płatności którejkolwiek z rat, uchylenie wyroku w punkcie 3;

• zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 4 poprzez odpowiednie podwyższenie zasądzonych kosztów procesu.

ewentualnie:

• uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

• zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów proces za drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego powodów.

W odpowiedzi na apelację powodów pozwany wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powodów okazała się częściowo zasadna.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powodów przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia regulacje prawne zawarte w art. 133 § 1 k.r.o. i 135 § 1 k.r.o. oraz – za wyjątkiem ustaleń dotyczących kosztów utrzymania małoletniej powód- poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zawarte w apelacji powodów zarzuty poza ogólnikowo sformułowanym zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. kwestionowały ustalenia Sądu I instancji w zakresie sytuacji materialnej pozwanego (jego możliwości zarobkowych), miesięcznych kosztów utrzymania małoletniej N. M. oraz miesięcznych kosztów utrzymania małoletniego A. M. (1).

Apelujący, choć zarzucili, że Sąd Rejonowy błędnie ustalił możliwości zarobkowe pozwanego J. M. (1) nie wskazali, aby z któregokolwiek z przedstawionych w sprawie dowodów wynikały wnioski przeciwne od tych powziętych przez Sąd I instancji. Wbrew twierdzeniom apelujących Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na okoliczność, iż po otrzymaniu pozwu o alimenty pozwany darował swojej matce nieruchomość, której szacunkowa wartość wynosi 300.000 zł i na podstawie art. 136 k.r.o. nie uwzględnił tej zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletnich. Ponadto w uzasadnieniu Sąd zwracał uwagę na nieprawdziwość twierdzeń pozwanego w zakresie wysokości jego miesięcznych zarobków w kwocie 3.500 zł i odpowiednio ocenił te twierdzenia jako niewiarygodne. Wprawdzie Sąd Rejonowy nie określił kwotowo możliwości zarobkowych pozwanego J. M. (1), lecz ustalił, że jego możliwości zarobkowe są oczywiście wyższe od wskazanych w odpowiedzi na pozew i kształtują się na poziomie możliwości zarobkowych matki powodów (8.000- 9.000 zł netto z tytułu najmu lokali mieszkalnych oraz 3.500 zł z tytułu umowy o pracę). Sąd Okręgowy ustalenia te podziela w całości, albowiem wynikają one z prawidłowej oceny zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego. Apelującym nie udało się podważyć tezy, że możliwości zarobkowe pozwanego są podobne do możliwości zarobkowych matki małoletnich, albowiem nie zaoferowali oni żadnych dowodów, które te ustalenia negowały. Ustaleń Sądu I instancji w zakresie możliwości zarobkowych pozwanego nie mogło podważyć również niepoparte żadnymi dowodami twierdzenie, że J. M. (1) osiąga wyższy dochód z tytułu najmu lokali mieszkalnych niż matka powodów, albowiem posiada on więcej i większe lokale niż J. G.. Podkreślić należy, że z zeznań matki powodów (k. 279) wynika, że koszty utrzymania kamienicy dzielą z pozwanym po połowie. Równy podział kosztów utrzymania kamienicy byłby nieracjonalny gdyby pozwany osiągał znacznie większy dochód z tytułu najmu lokali mieszkalnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił możliwości zarobkowego pozwanego J. M. (1), a zarzuty powodów w tym zakresie należy uznać za bezzasadne.

Ustosunkowując się do zarzutów związanych z wysokością uzasadnionych potrzeb małoletniej powódki N. M. i argumentacji apelujących w tym zakresie zaznaczenia wymaga, że Sąd Rejonowy ustalił je na łączną kwotę 2.350 zł, na którą składały się koszty: 600 zł – wyżywienie, 150 zł — kosmetyki i chemia, 200 zł — leki, ortodonta, 250 zł — odzież, obuwie, 100 zł—bilet PKP, 120 zł — telefon, 160 zł — korepetycje, 50 zł — wydatki szkolne, 150 zł- zajęcia dodatkowe – taniec, 579 zł — partycypacja w kosztach utrzymania mieszkania.

Już mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zauważył omyłkę rachunkową Sądu I instancji, bowiem suma wszystkich wyżej wskazanych kwot tytułem kosztów utrzymania małoletniej N. M. ustalonych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym wynosi 2.359 zł. Sąd I instancji ustalił natomiast wysokość uzasadnionych potrzeb powódki na kwotę 2.350 zł i w żaden sposób nie uzasadnił przyjęcia mniejszej kwoty niż suma poszczególnych wydatków niezbędnych dla zapewnia powódce utrzymania.

Przechodząc do oceny poszczególnych kategorii wydatków kwestionowanych przez stronę powodową w treści wniesionego środka zaskarżenia w pierwszej kolejności należało odnieść się do twierdzeń, iż Sąd I zarzutu, iż zaniżył uzasadnione koszty utrzymania małoletniej powódki, przyjmując tytułem kosztów kosmetyków i chemii kwotę 150 zł. Kierując się zasadami doświadczenia życiowego stwierdzić należy, że kwota 150 zł miesięcznie w pełni zaspokoi potrzeby małoletniej powódki związane z zakupem kosmetyków, środków czystości oraz produktów do makijażu. Sądu Okręgowego nie przekonuje argumentacja powodów, którzy zwracają uwagę, iż pozwany w odpowiedzi na pozew podał, że tytułem kosmetyków i środków higienicznych ponosi wydatek w kwocie 100 zł miesięcznie oraz tytułem środków czystości ponosi koszt w kwocie 100 zł miesięcznie, a nastoletnia powódka z oczywistych względów ma większe potrzeby w tym zakresie. Wbrew twierdzeniom powodów z podanego przez pozwanego stałych kosztów utrzymania nie wynika, aby pozwany ponosił wydatek rzędu 200 zł miesięcznie tytułem kosmetyków i środków higienicznych, lecz deklarowany wydatek w tym zakresie wynosi 100 zł. Pozostała kwota 100 zł, którą powodowie kwalifikują jako wydatek pozwanego na kosmetyki i środki higieniczne dotyczy „środków czystości”, co może równie dobrze stanowić wydatek na produkty chemii gospodarczej. Oczywistym jest, że nastoletnia powódka ponosi wyższe miesięczne wydatki związane z zakupem kosmetyków, środków czystości czy też produktów do makijażu, co ostatecznie odzwierciedla przyjęta przez Sąd Rejonowy kwota.

Chybiony okazał się również zarzut strony powodowej, iż Sad I instancji zaniżył uzasadnione koszty utrzymania małoletniej powódki o kwotę 80 zł tytułem miesięcznych wydatków na zabiegi kosmetyczne paznokci. Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż uzasadnione koszty utrzymania 15- letniej dziewczynki nie powinny obejmować wydatku związanego z wizytami u kosmetyczki. Wydatek zakwalifikować należy jako zbytkowny. O ile rację mają skarżący, że w dzisiejszych czasach już nastoletnie dziewczęta korzystają z usług salonów kosmetycznych, wkraczając w świat pielęgnacji i makijażu, o tyle nie sposób uznać, że wydatek ten musi stanowić odrębną kategorię kosztów utrzymania powódki. Skoro, jak wskazują apelujący, to pozwany dał córce pieniądze na pierwszy manicure, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby powódka w dalszym ciągu mogła uzyskać od ojca środki na zabiegi kosmetyczne poza sferą świadczeń alimentacyjnych. Nie ma również przeszkód, aby zabiegi kosmetyczne małoletnia powódka finansowała z otrzymanych od rodziców środków tytułem kieszonkowego.

Nie zasługuje na uwzględnienie również zarzut powodów, iż Sąd Rejonowy zaniżył uzasadnione koszty utrzymania małoletniej powódki z tytułu kosztów odzieży i obuwia, przyjmując jedynie kwotę 250 zł miesięcznie.

Wskazać należy, że w każdym przypadku po stronie uprawnionego (żądającego alimentów) muszą występować jakieś potrzeby, których nie jest on w stanie zaspokoić. Ustawodawca bardzo wyraźnie wskazuje, że chodzi tutaj nie o każdą potrzebę, jaką uprawniony do alimentów zgłosi w pozwie, ale o tego rodzaju potrzeby, które są niezbędne do utrzymania lub wychowania. Towary luksusowe, takie jak drogie, markowe ubrania, nie mogą być bowiem uznane za niezbędne dla prawidłowego wychowania lub utrzymania dziecka. Niemniej jednak zważyć należy, że uznana przez Sąd I instancji kwota 250 zł tytułem miesięcznych wydatków małoletniej powódki na odzież i obuwie w żadnym wypadku nie eliminuje możliwości zakupu przez powódkę markowych ubrań, bowiem nie jest to wydatek jaki ponosi się każdego miesiąca. Jednocześnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby powódka finansowała zakup drogich i markowych ubrań ze środków pieniężnych przekazywanych jej okazjonalnie przez pozwanego. Podkreślić należy, że z treści samej apelacji powodów wynika, że pozwany przekazywał córce okazjonalnie kwoty 400 zł (z okazji urodzin), 1000 zł (z okazji bierzmowania) oraz 500 zł (z okazji zakończenia roku szkolnego).

Zarzut powodów odnośnie zaniżenia przez Sąd I instancji kosztów leków i leczenia małoletniej powódki okazał się zasadny. Sąd Rejonowy tytułem kosztów leczenia oraz kosztów wizyt u ortodonty małoletniej powódki przyjął kwotę 200 zł i nie uzasadnił swojego stanowiska w tym zakresie, w szczególności uzasadniając ograniczenia kosztów leczenia małoletniej powódki w sytuacji, gdy strona pozwana w żaden sposób ich nie kwestionowała. W tym stanie rzeczy do uzasadnionych kosztów utrzymania powódki należało uwzględnić koszty leczenia w wysokości 300 zł, na które oprócz przyjętych przez Sąd Rejonowy kosztów ortodonty i lekarstw należy przyjąć średnio miesięcznie 100 zł tytułem wizyt u specjalistów (ginekologa lub dermatologa). W ocenie Sądu Okręgowego kwota 300 zł miesięcznie uwzględnia całokształt potrzeb medycznych małoletniej powódki.

Rację mają również powodowie, iż do uzasadnionych kosztów utrzymania powódki powinny zostać doliczone koszty kieszonkowego w kwocie 100 zł, które to środki powódka będzie mogła wydatkować na szeroko pojętą rozrywkę, wyjścia do kina, wydatki zbytkowne- wizyty u kosmetyczki. Strony w toku postępowania apelacyjnego nie kwestionowały faktu, że pozwany nie przekazuje małoletniej powódce N. M. żadnych kwot tytułem kieszonkowego, lecz przekazuje jej środki wyłącznie okazjonalnie jako prezent.

Zdaniem Sądu Okręgowego do uzasadnionych kosztów utrzymania małoletniej powódki powinien również zostać zaliczony koszty wyjazdów i wakacji w kwocie 200 zł miesięcznie. Nie sposób przyjąć, za Sądem I instancji, że wszelkie wydatki w zakresie kosztów utrzymania takie jak zakup gier, wyjścia towarzyskie, wyjazdy wakacyjne powinny być w całości pokrywane przez 500+ a to ze względu na treści art. 135 § 3 pkt 3 k.r.o. zgodnie z którym na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci
(Dz. U. z 2019 r. poz. 2407).

Wbrew twierdzeniom apelujących brak jest podstaw do zmiany ustalonego przez Sąd I instancji udziału pozwanego w kosztach utrzymania N. M. na poziomie 60% i podwyższenie go aż do 80%. Zważyć należy, że możliwości zarobkowe matki powodów oraz pozwanego są bardzo zbliżone i w związku z tym udziały rodziców małoletnich powodów nie powinny się znacząco różnić, choć należy uwzględnić fakt, iż J. G. sprawuje osobistą opiekę nad małoletnią powódką. W ocenie Sądu Okręgowego przyjęty przez Sąd Rejonowy udział pozwanego w kosztach utrzymania N. M. na poziomie 60% tj. na poziomie wyższym niż matka powódki uwzględnia fakt, iż J. G. częściowo realizuje swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie małoletniej powódki.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stwierdził, ze łączny koszt utrzymania małoletniej powódki N. M. powinien być oszacowany na kwotę 2.759 zł na którą to oprócz uwzględnionych przez Sąd I instancji kosztów utrzymania w kwocie 2.359 zł powinno się składać dodatkowe 100 zł tytułem kosztów leczenia (łącznie 300 zł), 100 zł tytułem kieszonkowego oraz 200 zł tytułem kosztów wyjazdów i wakacji.

Wbrew stanowisku zaprezentowanemu w apelacji strony powodowej Sąd I instancji prawidłowo ustalił koszty utrzymania małoletniego powoda A. M. (1). Podkreślić należy, że pozwany podczas jego częstych kontaktów z małoletnim synem ponosi koszty utrzymania powoda. Ustalone przez Sąd I instancji koszty utrzymania małoletniego w całości odpowiadają jego uzasadnionym potrzebom.

Podsumowując mając na uwadze zasadę równej stopy życiowej stron i kierując się doświadczeniem życiowym przyjąć należało, że uzasadnione potrzeby małoletniej powódki kształtują się na poziomie wyższym w stosunku do ustalonych przez Sąd Rejonowy o około 400 zł. Natomiast Sąd I instancji prawidłowo ustalił wysokość kosztów utrzymania małoletniego powoda A. M. (1) w zakresie jego uzasadnionych potrzeb.

W kontekście powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w I.1 zmieniając zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 alimenty zasądzone od pozwanego na rzecz powódki N. M. w kwocie 1.400 zł podwyższył do 1.660 zł miesięcznie, tym samym podwyższają alimenty zasądzone łącznie na N. M. i A. M. (1) z kwoty 2.650 zł do kwoty 2.910 zł.

Konsekwencją powyższego rozstrzygnięcia była także zmiana orzeczenia Sądu Rejonowego w przedmiocie kosztów postępowania w I instancji. Wobec podwyższenia świadczenia alimentacyjnego należnego małoletniej powódce N. M. od pozwanego J. M. (1) o 260 zł zmianie na korzyść powódki uległa proporcja stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Uznać ostatecznie należało, że roszczenie małoletniej powódki zostało uwzględnione w 83 % (1.660 zł z 2.000 zł), natomiast co do 17 % za stronę wygrywającą należało uznać pozwanego wobec nieuwzględnienia żądania małoletniej powódki w tym zakresie (340 zł z 2.000 zł).

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w I.4 zmieniając zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 4 kosztami postępowania z powództwa N. M. obciążył powódkę w 17%, a pozwanego w 83 %. Wskazać należy, że wobec podwyższenia kwoty alimentów na rzecz N. M. zmianie uległy jedynie proporcje w jakich stron zostały obciążone kosztami postępowania pierwszoinstancyjnego, w myśl słusznie zastosowanej przez Sądu I instancji zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 zd. 1 k.p.c.). W związku z tym Sąd Okręgowy, przyjmując za prawidłowe wyliczenia Sądu I instancji uznał, że koszty postępowania wynosiły 3.787 zł, a zatem jeżeli powódka powinna ostatecznie ponieść 17% tych kosztów, a poniosła 3.600 zł od pozwanego na rzecz powódki należało zasądzić kwotę 2.956,21 zł (3.600 zł – 3.787 zł x 17%) z tytułu zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego wyroku pozwanemu do dnia zapłaty. Sąd Okręgowy na podstawie z urzędu orzekł o ustawowych odsetkach za opóźnienie od kosztów procesu do czego był zobligowany na gruncie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Wobec ostatecznego podwyższenia kwoty zasądzonych na rzecz małoletniej N. M. alimentów zmianie uległa również kwota wskazana w pkt 4 lit. b. zaskarżonego wyroku. Wskazać należy, że powódka dochodziła od pozwanego w niniejszej sprawie alimentów w kwocie 2.000 zł miesięcznie, a zatem wartość przedmiotu sporu powinna wobec niej zostać ustalona na kwotę 24.000 zł, a zatem wysokość opłaty sądowej od pozwu, od której powódka była ustawowo zwolniona winna wynosić, zgodnie z art. 13 ust. 2 u.k.s.c., 5 % wartości przedmiotu sporu tj. 1.200 zł. Mając na uwadze, iż żądanie powódki zostało uwzględnione w 83 % od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Trzciance na podstawie art. art. 113 ust. 1 u.k.s.c. należało ściągnąć kwotę 996 zł (83% z 1.200 zł).

W pozostałym zakresie apelacja powodów podlegała oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie II na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punktach III lit. a. i b. oraz IV w oparciu o art. 100 k.p.c. (w odniesieniu do apelacji powódki N. M.) oraz art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. (w odniesieniu do apelacji wniesionej przez powoda A. M. (1). Koszty poniesione przez mał. powódkę N. M. w związku z wniesioną apelacją obejmowały jedynie wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 zł (§ 4 ust. 4 w zw. z § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie- Dz. U. z 2015 r. poz. 1800). Natomiast koszty poniesione przez pozwanego w postępowaniu apelacyjnym obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 120 zł (§ 4 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych- tekst jedn. Dz. U z 2018 r. poz. 265).

Wobec podwyższenia zasądzonych na rzecz powódki alimentów o 260 zł stwierdzić należało, że apelacja N. M. podlegała uwzględnieniu do kwoty 3120 zł (260x 12 miesięcy), przy czym jej żądanie obejmowało podwyższenie alimentów o kwotę 600 zł, co powodowało, że wartość przedmiotu zaskarżenia wynosiła 7.200 zł (600 zł x 12 miesięcy).W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie powódki podlegało uwzględnieniu w 43 % (3.120 zł z 7.200 zł), zaś pozwanego, który domagał się oddalenia apelacji N. M., należało uznać za wygranego w 57% w postępowaniu wywołanym wniesionym przez powódkę środkiem zaskarżenia. W konsekwencji na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd Okręgowy kosztami postępowania apelacyjnego z powództwa N. M. obciążył powódkę w 57 % oraz pozwanego w 43% i wobec tego zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 318,60 zł (900 zł koszty poniesione przez powódkę,
120 zł koszty poniesione przez pozwanego, łącznie 1020 zł, z czego 43% obciążające pozwanego to 438,6 zł, z czego uiścił już w postępowaniu apelacyjnym 120 zł , więc do zwrotu na rzecz powódki pozostaje kwota 318,60 zł) z tytułu zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia niniejszego orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty. Sąd Okręgowy na podstawie z urzędu orzekł o ustawowych odsetkach za opóźnienie od kosztów procesu do czego był zobligowany na gruncie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Mając na uwadze, iż żądanie powódki w postępowaniu apelacyjnym zostało uwzględnione w 43 % od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Trzciance na podstawie art. art. 113 ust. 1 u.k.s.c. należało ściągnąć kwotę 172 zł (43 % z 400 zł) z tytułu opłaty sądowej od apelacji, od której uiszczenia powódka była ustawowo zwolniona.

Zważywszy, że apelacja A. M. (1) podlegała oddaleniu w całości to pozwanego należało uznać za wygranego w postępowaniu apelacyjnym wywołanym wniesienie środka zaskarżenia przez małoletniego powoda koszty poniesione przez pozwanego w postępowaniu apelacyjnym obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 120 zł (§ 4 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych). W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. kosztami postępowania apelacyjnego z powództwa A. M. (1) obciążył powoda i z tego tytułu zasądził od niego na rzecz pozwanego 120 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia niniejszego orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Ewa Blumczyńska Maria Antecka Tomasz Józkowiak