Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2024 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej (...) (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 8 września 2023 r. sygn. akt I C 588/22

1. zmienia zaskarżony wyrok: w punktach pierwszym i trzecim na następujący:

„1. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej (...) (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 2.892,05 (dwa tysiące osiemset dziewięćdziesiąt dwa złote pięć groszy) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2022 roku do dnia zapłat, a w pozostałej części oddala powództwo;

3. orzeka o kosztach procesu zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu”;

2. zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej (...) (...) z siedzibą w W. kwotę 650,00 (sześćset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą z odsetkami w wysokości określonej w ustawie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku do dnia zapłaty.

Paweł Hochman

Sygn. akt II Ca 989/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 maja 2022 r. powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej (...) (...) z siedzibą w W. kwotę 3.231,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki M. o nr rej. (...) w zdarzeniu z dnia 7 grudnia 2021 r. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w wysokości według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na pozew z dnia 5 sierpnia 2022 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, w wysokości według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pismem procesowym z dnia 13 marca 2023 r. pełnomocnik powoda zmodyfikował powództwo w ten sposób, ze rozszerzył żądanie pozwu o dalszą kwotę 1.476,77 zł, tym samym wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 4.709,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot: 3.231,90 zł za okres od dnia 16 stycznia 2022 r. do dnia 12 marca 2023 r. oraz 4.709,67 zł za okres od dnia 13 marca 2023 r. do dnia zapłaty.

Wyrokiem z dnia 8 września 2023 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim

zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.709,67 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 3.231,90 zł od dnia 16 stycznia 2022 do dnia 12 marca 2023 r. i od kwoty 4.709,67 zł od dnia 13 marca 2023 r. do dnia zapłaty (pkt 1); orzekł o kosztach procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu (pkt 3).

Ponadto, Sąd nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa (kasy Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.) na rzecz każdej ze stron kwoty po 205,10 zł tytułem zwrotu pozostałości zaliczek (pkt 2).

Podstawę powyższego wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji:

W dniu 7 grudnia 2021 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki M. o nr. rej. (...), którego właścicielem był M. K.. Sprawca szkody posiadał w (...) Spółce Akcyjnej (...) (...) z siedzibą w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Szkoda została zgłoszona i likwidowana w ramach usługi (...) przez (...) poszkodowanego – (...) Spółkę Akcyjną z siedzibie w W., która to zarejestrowała ją pod numerem (...)-01.

Powód (...) Spółka Akcyjna w W. na podstawie umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 12 stycznia 2022 r. z firmą (...).(...) (...) nabył wszelkie prawa do odszkodowania, jakie przysługiwały poszkodowanemu wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu zaistniałej szkody w wyżej wskazanym pojeździe. Z kolei w dniu 10 stycznia 2022 r. pomiędzy M. K. a firmą (...).(...) (...) zawarta została umowa przelewu wierzytelności, na mocy której poszkodowany przeniósł na ten podmiot wszelkie swoje prawa do odszkodowania przysługującego mu od podmiotu likwidującego szkodę tj. (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

Pismem z dnia 12 stycznia 2022 r. powód zawiadomił (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. o dokonaniu przelewu wierzytelności.

Na podstawie kalkulacji naprawy sporządzonej w dniu 29 grudnia 2021 r., (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w dniu 29 grudnia 2021 r. przyznała poszkodowanemu odszkodowanie za naprawę przedmiotowego pojazdu w kwocie 7.075,12 zł brutto, wskazując, że w kosztorysie zostały uwzględnione rabaty na części i materiały lakiernicze.

Zgodnie z kalkulacją naprawy sporządzoną na zlecenie powoda, koszt naprawy uszkodzonego w dniu 7 grudnia 2021 r. pojazdu wyniósł 10.307,02 zł przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę na poziomie 110 zł netto.

Pismem z dnia 5 maja 2022 r. powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3.231,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty z tytułu dopłaty do odszkodowania za szkodę w pojeździe M. o nr rej. (...).

Pojazd marki M. o nr rej. (...) był naprawiany u prywatnego mechanika, którego warsztat znajduje się niedaleko P.. Przed zdarzeniem pojazd był w pełni sprawny. M. K. zazwyczaj naprawiał pojazd u zaprzyjaźnionych mechaników, nie korzystał z warsztatów naprawczych.

Koszt naprawy pojazdu M. przy zastosowaniu części oryginalnych o jakości O i stawce na poziomie 115,00 zł netto/rbg wynosi 11.783,79 zł brutto. Brak jest dostępnych części o jakości (...) do przedmiotowego zakresu naprawy. Koszt naprawy pojazdu M. przy zastosowaniu części zamiennych o jakości O i stawce na poziomie 115,00 zł netto/rbg wynosi 11.714,00 zł brutto.

Koszt naprawy pojazdu M. przy zastosowaniu części oryginalnych o jakości O z rabatami wskazanymi przez stronę pozwaną i stawce na poziomie 115,00 zł netto/rbg wynosi 9.967,17 zł brutto.

Koszt naprawy pojazdu M. przy zastosowaniu części zamiennych o jakości P z rabatami wskazanymi przez stronę pozwaną i stawce na poziomie 115,00 zł netto/rbg wynosi 9.926,10 zł brutto.

Z akt sprawy, dokumentacji szkodowej nie wynika aby pojazd M. w chwili szkody posiadał części inne niż fabryczne oryginalne, które w przedmiotowym zdarzeniu zostały uszkodzone. Przywrócenie pojazdu do stanu najbardziej zbliżonego sprzed szkody polega na doprowadzeniu pojazdu do stanu jaki istniałby, gdyby szkoda nie wystąpiła. Jeżeli pojazd posiadał oryginalne części producenta pojazdu o jakości O należy w ramach naprawy koniecznie użyć takich samych części, zatem części oryginalnych, sygnowanych logo producenta pojazdu. Pojazdy mają standardowo zamontowane części oryginalne o jakości O sygnowane logo producenta pojazdu. Nie ma możliwości odtworzenia pojazdu do stanu jak przed szkodą. Istnieje jedynie możliwość odtworzenia pojazdu do stanu najbardziej zbliżonego jak przed szkodą. Pełne przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody nie jest możliwe. Najlepszą metodą do przywrócenia pojazdu do stanu najbardziej zbliżonego sprzed szkody jest zastosowanie części oryginalnych O pochodzących od producentów pojazdów, posiadających swoją trwałość i wytrzymałość, którą producent sprawdza w toku uzyskiwania homologacji. Odbudowa do stanu najbardziej zbliżonego jak sprzed szkody możliwa jest jedynie przy zastosowaniu nowych, oryginalnych części pochodzących od producenta pojazdu – koszt naprawy wynoszący 11.783,79 zł brutto.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie okoliczności bezspornych (art. 229 k.p.c.), zaoferowanych przez strony dowodów z dokumentów, zeznań poszkodowanego M. K. oraz opinii biegłego sądowego do spraw techniki samochodowej M. O.. Rzetelność i wiarygodność złożonych przez strony dokumentów nie była kwestionowana. Także Sąd – działając z urzędu –
nie dopatrzył się okoliczności, które poddawałyby w wątpliwość rzetelność i autentyczność przedłożonych dokumentów. Wyjaśnił również, że zeznania poszkodowanego M. K. ocenił jako wiarygodne. Świadek w sposób pewny i jasny opisał okoliczności zdarzenia, zakres koniecznej naprawy pojazdu przywracającej go do stanu sprzed zdarzenia, a także wskazał, gdzie ta naprawa miała miejsce. Wyliczając wartość kosztów naprawy pojazdu, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego do spraw techniki samochodowej – M. O.. Biegły sporządził opinię wariantowo określając koszty naprawy pojazdu według dostępnych cen zamiennych części oryginalnych z logo producenta O oraz innych zamienników „P,”, posługując się programem eksperckim, jak również wyjaśnił czy ich użycie w pełni przywróci pojazd do stanu sprzed szkody. W ocenie Sądu opinia biegłego jest jasna, spójna, logiczna i precyzyjnie odpowiadała na zakreśloną tezę dowodową. Sporządzona przez biegłego opinia pozwoliła na ustalenie rzeczywistego zakresu uszkodzeń pojazdu i rodzaju części zabudowanych w pojeździe przed szkodą, ustaleniu zakresu naprawy pojazdu pozwalającego na doprowadzenie go do stanu sprzed szkody, zobrazowaniu kosztów jego naprawy oraz wykazaniu ewentualnego wpływu przyjętego zakresu i sposobu naprawy pojazdu na wzrost jego wartości. Wyliczenia biegłego były precyzyjne i odpowiednio uzasadnione, wobec czego Sąd wybrał wariant ustalenia kosztów naprawy przy użyciu części oryginalnych z logo producenta, a nadto uwzględniający stawkę za roboczogodzinę w kwocie 115 zł netto. Zgodnie ze złożoną przez biegłego opinią uzasadniony i celowy koszt naprawy pojazdu w tym wariancie wyniósłby 11.783,79 zł brutto.

W następstwie powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione. Zważył, że podstawą prawną rozstrzygnięcia są przepisy o umowie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego zawartej z pozwanym (...) Spółką Akcyjną (...) (...) z siedzibą w W. przez sprawcę zdarzenia z dnia 7 grudnia 2021 r. Powód na podstawie art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2214 ze zm.; dalej jako „u.u.o., (...), (...)) uprawniony był do dochodzenia od pozwanego odszkodowania za szkodę w postaci kosztów naprawy pojazdu, wynikających z uszkodzenia pojazdu marki M. o nr rej. (...) w dniu 7 grudnia 2021 r. Powyższe znajduje także uzasadnienie w treści art. 822 § 1 i 2 k.c. Zdaniem Sądu bezsporna jest legitymacja czynna strony powodowej, wynika ona z dołączonych do pozwu dokumentów - dwóch umów przelewu wierzytelności - pierwszej zawartej w dniu 12 stycznia 2022 r. przez stronę powodową z firmą (...).(...) (...) oraz drugiej zawartej w dniu 10 stycznia 2022 r. pomiędzy M. K. (poszkodowanym) a firmą (...).(...) (...); obie umowy przenosiły prawa poszkodowanego do odszkodowania przysługującego mu od podmiotu likwidującego szkodę tj. (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.. Oznacza to, że wierzytelność o naprawienie szkody na mocy umowy cesji (art. 509 k.c. i następne) przysługuje obecnie powodowi. W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie doszło do ważnego zawarcia umowy cesji i wywołała ona skutki prawne. Legitymacja czynna powoda nie była przedmiotem sporu pomiędzy stronami.

W dalszych wywodach Sąd pierwszej instancji wskazał, że w sprawie zasada odpowiedzialności pozwanej za szkodę częściową nie była sporna. Przedmiotem sporu była kwota uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu. Podniósł, iż zakres należnego odszkodowania określają dwie normy prawne. Norma prawna limitująca odpowiedzialność pozwanego za szkodę wynika z treści art. 36 ust. 1 u.u.o., (...) i (...), zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Odesłanie do ustalenia odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym powoduje konieczność sięgnięcia do przepisów kodeksu cywilnego. Posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie winy za szkodę powstałą w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, co wynika z treści art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. Dalsza norma prawna limitująca odpowiedzialność sprawcy szkody i odpowiadającego za niego gwarancyjnie ubezpieczyciela wynika ponadto z art. 361 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Ponadto w art. 363 § 1 i 2 k.c. określono, iż naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jeżeli naprawa ma nastąpić w pieniądzu, to co do zasady wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, przy czym w przypadku ubezpieczyciela, ten za szkodę odpowiada wyłącznie poprzez obowiązek spełnienia świadczenia pieniężnego (art. 805 § 1 i 2 k.c.). Zasada odpowiedzialności pozwanego, oparta na umowie ubezpieczenia OC, nie była przedmiotem sporu między stronami. Towarzystwo (...) likwidujące szkodę w ramach (...) uznało swą odpowiedzialność co do zasady i rozliczając szkodę w pojeździe jako częściową, wypłaciło poszkodowanemu odszkodowanie w łącznej wysokości 7.075,12 zł brutto. Kwota ta nie była jednak wystarczająca do naprawy pojazdu i nie doprowadziła do wyrównania poniesionej przez niego szkody. Spór między stronami dotyczył natomiast zasadności żądania dalszego odszkodowania w kwocie 4.709,67 zł brutto.

Zgodnie z przyjętą w orzecznictwie i dominującą zasadą, ustalenie wysokości należnego odszkodowania w przypadku uszkodzenia pojazdu jest niezależne od tego czy pojazd naprawiono, a nawet od tego czy istnieje w ogóle zamiar jego naprawienia. Odszkodowanie ma bowiem w tym przypadku wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma więc żadnego znaczenia jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle to uczynił albo czy zamierza uczynić. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczenia od ubezpieczyciela, a także jej faktyczny zakres nie ma żadnego wpływu na sposób ustalenia wysokości należnego odszkodowania (vide: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 r., I CR 151/88, LEX nr 8894, z dn. 16 stycznia 2002 r., IV CKN 635/00, LEX nr 78370 i z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01, LEX nr 141410, 12 kwietnia 2018 roku, II CNP 43/17, a także uchwała tego Sądu z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74). Nadto irrelewantne dla zakresu obowiązku naprawienia szkody przez ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pozostaje przy tym to, czy pojazd po wystąpieniu szkody w dalszym ciągu znajduje się w majątku poszkodowanego, czy też nie, choćby wskutek jego sprzedaży (bądź to w stanie uszkodzonym, bądź naprawionym). Zdarzenia zaistniałe po dniu powstania szkody nie mają wpływu na wysokość wymagalnego roszczenia w stosunku do pozwanego ubezpieczyciela. W konsekwencji, poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do wyrównania uszczerbku wyrażającego się w przypadku szkody częściowej jako hipotetyczny koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wyliczony w sposób precyzyjny przez biegłego sądowego.

W opinii Sądu meritii, dla oceny zakresu odpowiedzialności pozwanego kluczowe znaczenie miał fakt, że pojazd marki M. o nr rej. (...) przed szkodą z dnia 7 grudnia 2021 r. posiadał zabudowane wyłącznie części oryginalne z logo producenta, wobec czego koszty naprawy pojazdu winny zostać ustalone wyłącznie w oparciu o części zamienne tej samej klasy i jakości, to jest części zamienne oryginalne z logo producenta. Z przeprowadzonej w sprawie opinii biegłego wynika, że koszt naprawy pojazdu z wykorzystaniem oryginalnych części zamiennych z logo producenta, przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę w kwocie 115 zł netto na dzień szkody wyniósł 11.783,79 zł brutto i taką kwotę Sąd przyjął dla ustalenia należnych, celowych i uzasadnionych kosztów przywrócenia pojazdu poszkodowanego do stanu sprzed szkody. Biegły w sposób kategoryczny wykazał, że dokonanie naprawy pojazdu przy użyciu części oryginalnych z logo producenta nie spowoduje wzrostu wartości pojazdu. Zdaniem Sądu, pozwany ustalając na etapie postępowania likwidacyjnego zakres naprawy przedmiotowego pojazdu w sposób bezzasadny zastosował rabat na części zamienne w wysokości 20% oraz materiał lakierniczy 40%. W ocenie Sądu, wykonanie naprawy pojazdu zgodnie z kosztorysem pozwanego nie pozwoliłoby na pełne przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Brak jest podstaw do zastosowania przy kosztorysie naprawy, innych niż oryginalne części zamienne sygnowane logo producenta (O), albowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby przed szkodą z dnia 7 grudnia 2021 r. przedmiotowy pojazd posiadał części oryginalne bez logo producenta (Q) bądź inne zamienniki (P). Ponadto biegły kategorycznie wskazał, iż użycie do naprawy oryginalnych części z logo producenta nie spowoduje wzrostu wartości pojazdu po przeprowadzonej naprawie. Wykładnia przepisów art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c. prowadzi do wniosku, że ubezpieczyciel, w ramach umowy o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości, co stanowi wyraz przyjętej w polskim systemie prawnym zasady pełnej kompensacji szkody. Co znamienne, zgodnie z utrwalonym poglądem prawnym Sądu Najwyższego zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi (vide: Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r. III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112). W niniejszej sprawie pozwany nie zdołał wykazać, że wskutek zastosowania w procesie naprawy części nowych i oryginalnych nastąpi wzrost wartości pojazdu w stosunku do jego wartości sprzed szkody. Przy braku szczególnych okoliczności, odzyskanie stanu technicznego, zdolności użytkowej i wyglądu estetycznego, jaki pojazd posiadał przed wypadkiem możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy zamontowane zostaną części takie same, jak przed szkodą (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 listopada 1992 r. I ACr 410/92, OSA 1993/8/57). Skoro nic nie wskazuje na to, że przed szkodą w pojeździe były zamontowane części inne niż oryginalne (Q, P, PJ, PC), koszt naprawy pojazdu należało oszacować według cen części oryginalnych z logo producenta (O) i w dalszej kolejności na tej podstawie ustalić należne odszkodowanie za powstałą szkodę.

Mając na względzie powyższe Sąd przyjął, iż koszty naprawy ww. pojazdu wynoszą 11.783,79 zł brutto. Biorąc pod uwagę, że pozwany dotychczas wypłacił tytułem odszkodowania kwotę 7.075,12 zł brutto, zasadne dalsze odszkodowanie zamyka się kwotą 4.709,67 zł brutto. Mając na uwadze powyższe, Sąd w punkcie 1. wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.709,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 3.231,90 zł od dnia 16 stycznia 2022 r. do dnia 12 marca 2023 r. i od kwoty 4.709,67 zł od dnia 13 marca 2023 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 482 § 1 k.c., zasądzając je od kwoty 3.231,90 zł od dnia 16 stycznia 2022 r. do dnia 12 marca 2023 r., będącym dniem poprzedzającym rozszerzenie powództwa i od kwoty 4.709,67 zł od dnia 13 marca 2023 r. do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem powoda.

W pkt 2 wyroku Sąd na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 755 ze zm.) nakazał wypłacić powodowi ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 205,10 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego, zaksięgowanej pod nr (...) oraz pozwanemu ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 205,10 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego, zaksięgowanej pod nr (...).

W pkt 3 wyroku o kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z 108 § 1 k.p.c., który stanowi, że Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym

orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony. Wobec tego, Sąd zasądził na rzecz powoda od pozwanego w całości kwotę żądaną pozwem, a więc pozwany przegrał sprawę w 100% i w związku z tym Sąd rozstrzygnął, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany. Reprezentujący pozwanego pełnomocnik zaskarżył w części wyrok Sądu Rejonowego, w zakresie zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 817,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty (tj. częściowo pkt I wyroku); oraz w zakresie rozstrzygającym o kosztach procesu (tj. pkt 3 wyroku w całości).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I. naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy:

1. art. 233 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 nr 43 ze zm., dalej: k.p.c.) w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez nieprawidłową dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, dokonaną z naruszeniem zasad logiki i prawidłowego rozumowania, w szczególności dowodu z opinii biegłego sądowego inż. M. O. z dnia 18 listopada 2022 roku oraz kalkulacji (...) S.A. nr (...)-01, poprzez błędne przyjęcie, iż uzasadniony koszt przywrócenia uszkodzonego pojazdu marki M. nr rej. (...) do stanu sprzed kolizji z dnia 7 grudnia 2021 roku winien odpowiadać kwocie 11 783,79 zł brutto, a więc najdroższemu wariantowi kosztów naprawy uwzględniającego zakres naprawy przedstawiony w kalkulacji kosztów naprawy powoda, nowe, oryginalne części zamienne jakości O oraz stawkę za roboczogodzinę w wysokości 115,00 zł netto, podczas gdy biegły przedstawił również tożsamy wariant kosztów naprawy, uwzględniający rabaty na zakup części zamiennych w wysokości 20% oraz materiału lakierniczego w wysokości 40%. jakie (...) S.A. oferuje poszkodowanym w związku ze stosownymi porozumieniami zawartymi z dostawcami części zamiennych oraz materiału lakierniczego, i które to zaoferowała poszkodowanemu na etapie likwidacji szkody, co winno skutkować uwzględnieniem wariantu kosztów naprawy z opinii biegłego sądowego na kwotę 9 967,17 zł brutto,

2. art. 235 ² § 2 k.p.c. w zw. z art. 236 k.p.c. poprzez brak rozpoznania wniosków dowodowych złożonych przez pozwanego (pkt 6 odpowiedzi na pozew) i brak postanowienia o ich pominięciu albo postanowienia o dopuszczeniu i przeprowadzeniu tych dowodów;

3. art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób niepozwalający na zapoznanie się z podstawowymi motywami rozstrzygnięcia Sądu, który:

a) nie wyjaśnił w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, dlaczego wariant kosztów naprawy przedstawiony przez biegłego sądowego, a uwzględniający zastosowanie rabatów na zakup części zamiennych oraz materiału lakierniczego - nie zasługiwał na uwzględnienie, ograniczając się jedynie do lakonicznego stwierdzenia, że rabaty zostały zastosowane w sposób bezzasadny,

b) nie wypowiedział się i nie ustosunkował się do wniosku dowodowego strony powodowej dotyczącego zobowiązania (...) S.A. z siedzibą w W. do przedłożenia akt likwidowanej przez siebie szkody oraz porozumień, jakie ubezpieczyciel ten zawarł z dostawcami części zamiennych oraz materiału lakierniczego (wniosek złożony w odpowiedzi na pozew),

II. naruszenie przepisów prawa materialnego:

1. art. 361 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji wydanie wyroku sprzeciwiającego się zasadzie ponoszenia odpowiedzialności tylko za normalne następstwa szkody oraz zasady adekwatnego związku przyczynowego, z której wynika, iż pozwany ponosi odpowiedzialność jedynie w granicach koniecznych i uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu, jakie należy ponieść w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia, co w konsekwencji doprowadziło to do zasądzenia odszkodowania przekraczającego wartość szkody,

2. art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że wierzyciel nie miał obowiązku współdziałania z dłużnikiem w zakresie naprawy uszkodzonego pojazdu i nie naruszył ciążącego na nim obowiązku dążenia do minimalizacji skutków, co doprowadziło Sąd do błędnego uznania, że w niniejszej sprawie zastosowanie ma hipotetyczny kosztorys naprawy bez uwzględnienia rabatów na materiał lakierniczy oraz zakup części zamiennych proponowanego przez pozwanego, pomimo zapewnienia poszkodowanemu realnej możliwości skorzystania z ww. rabatów, co znacznie obniżyłoby koszty naprawy,

3. art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1152 ze zm.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przez Sąd w niniejszym postępowaniu, tj. nieuwzględnienie obowiązku działania poszkodowanego w celu minimalizacji szkody oraz przyjęcie, iż poszkodowany nie miał obowiązku skorzystania z rabatu za materiał lakierniczy oraz zakup części zamiennych udzielanego przez pozwanego, co znacznie zmniejszałoby rozmiar szkody, a w konsekwencji ustaleniem kwoty odszkodowania z pominięciem ww. zasady,

4. art 824 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, a w konsekwencji wydanie wyroku sprzeciwiającego się zasadzie ponoszenia odpowiedzialności tylko za normalne następstwa szkody i do wysokości poniesionej szkody, a więc uwzględnienie przez Sąd I instancji wariantu kosztów naprawy na kwotę 11 783,79 zł brutto, a więc najdroższego wariantu kosztów naprawy, bez rabatów na zakup części zamiennych i materiału lakierniczego, podczas gdy odpowiedzialność pozwanego za skutki kolizji z dnia 07 grudnia 2021 roku winna ograniczać się maksymalnie do wariantu kosztów naprawy na kwotę 9 967,17 zł brutto, zakładającego zastosowanie tych samych części zamiennych (jakości O), tej samej stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych (115,00 zł netto), tożsamego zakresu naprawy oraz rabatów na zakup części zamiennych (20%) oraz materiału lakierniczego (40%), jakie były poszkodowanemu proponowane przez (...) S.A. z siedzibą w W. na etapie postępowania likwidacyjnego.

W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie - zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 817,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania w obu instancjach z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kwoty 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie z treścią art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, pozostawiając Sądowi I instancji rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Ponadto pełnomocnik pozwanego wniósł o zobowiązanie przez Sąd drugiej instancji (...) S.A. do przedłożenia akt szkody nr (...)-01, a w szczególności umów z podmiotami, które oferują rabat na części zamienne w wysokości 20% oraz materiał lakierniczy w wysokości 40%, a następnie o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z tych umów celem wykazania posiadania przez (...) S.A. z siedzibą w W. realnej możliwości obniżenia kosztów naprawy o stosowny rabat na zakup części zamiennych oraz materiału lakierniczego oraz dostarczenia tychże części zamiennych oraz materiału lakierniczego do dowolnego warsztatu naprawczego wskazanego przez poszkodowanego.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie, pominięcie nowych wniosków dowodowych zgłoszony przez pozwanego oraz zasądzenie od pozwanej spółki na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

(...) S. A. z siedzibą w (...) Spółkę Jawną z siedzibą w K. łączy porozumienie zawarte 21 września 2021 r. Na jego podstawie (...) Spółka Jawna zobowiązało się do udzielania klientom wskazanym przez W. 20 % rabatu na zakup oryginalnych części zamiennych.

(dowód: porozumienie z dnia 21 września 2021 r., k. 238v – 240)

Od listopada 2016 r. (...) S. A. z siedzibą w (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. łączy porozumienie, w którym (...) zobowiązał się do udzielania klientom wskazanym przez W. 40 % rabatu na zakup materiałów lakierniczych.

(dowód: porozumienie z dnia 2 listopada 2016 r., k. 241 – 243)

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest uzasadniona i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem powództwa w zaskarżonej części.

W wniesionej apelacji skarżący zgłosił zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez nieprawidłową dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, dokonaną z naruszeniem zasad logiki i prawidłowego rozumowania, w szczególności dowodu z opinii biegłego sądowego inż. M. O. z dnia 18 listopada 2022 roku oraz kalkulacji (...) S.A. nr (...)-01. Formułując powyższy zarzut odniósł się do przyjętej przez Sąd pierwszej instancji wysokości szkody rozumianej jako koszt przywrócenia uszkodzonego pojazdu marki M. nr rej. (...) do stanu sprzed kolizji z dnia 7 grudnia 2021 roku określony na kwotę 11 783,79 zł brutto.

Odnosząc się do tego zarzutu Sąd Okręgowy wyjaśnia, że uchybienie Sądu meriti związane z przyjęciem powyższego ustalenia (o czym w dalszej części uzasadnienia) nie wiąże się z błędną, niezgodną z dyrektywami wynikającymi z wskazanych przepisów oceną sporządzonej przez biegłego opinii. Biegły sądowy inż. M. O. w swojej opinii z dnia 18 listopada 2022 roku, zgodnie z treścią postanowienia dowodowego przedstawił wyliczenie kosztów naprawy w sposób wariantowy. Brak jakichkolwiek podstaw aby zakwestionować metodykę tego wyliczenia, zakres niezbędnych prac naprawczych oraz cenę za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych. Wybór, która z ustalonych przez biegłego kwot winna być

uznana za odzwierciedlającą rzeczywiste koszty naprawy wynikał co oczywiste z zastosowania przepisów prawa materialnego – przede wszystkim art. 361 k.c.. Różnice w wyliczonych wariantach sprowadzały się bowiem do ustalenie jaki rodzaj części zamiennych był niezbędny do prawidłowej naprawy oraz wiązały się z zastosowaniem rabatów na zakup części zamiennych oraz materiału lakierniczego.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia przyjmuje za własne, nie znajdując nie tyle podstaw co potrzeby ich modyfikacji.

Odnosząc się do zagadnień związanych z ustaleniami faktycznymi, Sąd Okręgowy wyjaśnia również, że w przedmiotowej sprawie należało uwzględnić wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentów zawarty w skardze apelacyjnej. Uzupełniając ustalenia faktyczne o informacje wynikające ze złożonych przez (...) S.A. z siedzibą w W. dokumentów, Sąd Okręgowy uwzględnił tym samym zawarty w skardze apelacyjnej zarzut naruszenia art. 235 ^{( 2)} § 2 k.p.c. w zw. z art. 236 k.p.c. Powyższe wnioski dowodowe były złożone już w odpowiedzi na pozew i brak było podstaw do ich pominięcia.

Na zakończenie uwag dotyczących naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego, Sąd Okręgowy wskazuje dodatkowo, że podziela zgłoszone w skardze apelacyjnej zastrzeżenia dotyczące treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Również w ocenie Sądu Okręgowego przy jego sporządzeniu doszło bowiem do naruszenie art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. przez pominiecie wyjaśnienia przyczyn, dla których wariant kosztów naprawy przedstawiony przez biegłego sądowego, a uwzględniający zastosowanie rabatów na zakup części zamiennych oraz materiału lakierniczego - nie zasługiwał na uwzględnienie. Zawarte w uzasadnieniu wyjaśnienie, że rabaty zostały zastosowane w sposób bezzasadny z racji na jego lakoniczność nie spełniało bowiem wymagań określonych w powołanym przepisie, tym bardziej, że zagadnienie to było w okolicznościach przedmiotowej sprawy praktycznie jedyną sporną kwestią.

Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego, Sąd Okręgowy wyjaśnia w pierwszej kolejności, że z ustalonych wyżej okoliczności faktycznych należy wysnuć wniosek, iż ubezpieczyciel likwidujący szkodę miał realna możliwość zorganizowania poszkodowanemu części zamiennych oraz materiału lakierniczego po preferencyjnych cenach (tj. z uwzględnieniem rabatów wynegocjowanych z różnymi dostawcami części zamiennych oraz materiału lakierniczego) i dostarczenia ich do dowolnego warsztatu wskazanego przez poszkodowanego w celu przeprowadzenia naprawy. Oczywistym pozostaje również, że przepisów art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1152 ze zm.) wynika obowiązek współdziałania wierzyciela (poszkodowanego) z dłużnikiem (ubezpieczycielem) przy likwidacji szkody. W ocenie Sądu Okręgowego, co do zasady brak jest przeszkód prawnych aby uznać, że w ramach wskazanego obowiązku poszkodowany winien również skorzystać z możliwości zakupu części i materiałów niezbędnych do naprawy uszkodzonego pojazdu po preferencyjnych cenach. Kategoryczne ustalenie takiego obowiązku zależy każdorazowo od okoliczności sprawy. W przedmiotowej sprawie do naprawy uszkodzonego pojazdu doszło, jak wynika z zeznań poszkodowanego M. K. „u prywatnego mechanika” a koszt zadawalającej go naprawy wyniósł 1600 zł. Jednocześnie na podstawie tych zeznań trudno wywieść argumenty pozwalające na stwierdzenie, że przy naprawie nie można było skorzystać z propozycji pozwanego i zamówić części zamienne i materiały lakiernicze we wskazanych przez niego placówkach. Brak również podstaw aby uznać, że informacja o możliwości dokonania takiego zakupu była pozorna. Przypomnieć należy, że w sporządzonej w postępowaniu likwidacyjnym kalkulacji szkody przewidziano zastosowanie oryginalnych części zamiennych z logo producenta (a więc części o najwyższej jakości gwarantującej przywrócenie pojazdu do stanu z przed szkody), a zaniżenie kosztów naprawy wynikało przede wszystkim z przyjętej stawki za roboczogodzinę prac naprawczych.

Reasumując, w ocenie Sądu drugiej instancji wydając zaskarżone orzeczenie, Sąd pierwszej instancji naruszył powołane wyżej przepisy uznając, że poszkodowany nie uchybił wynikającemu z nich obowiązkowi współdziałania przy likwidacji szkody.

Konsekwencją powyższego stanowiska jest uznanie, że wydając zaskarżone orzeczenie Sąd Rejonowy naruszył również art 824 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. Normalnym następstwem szkody, była konieczność naprawy pojazdu, którą można było wykonać za kwotę 9 967,17 zł brutto. Kwota ta z pewnością wystarczał do pokrycia kosztów przywrócenia stanu pojazdu z przed szkody. Jej wyliczenie uwzględnia zastosowanie tych oryginalnych części zamiennych (jakości O), stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych na poziomie 115,00 zł netto.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i uwzględniając wniesioną apelację zasądzoną od pozwanej na rzecz powoda kwotę obniżył do kwoty 2892,05 zł.

Paweł Hochman