Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1189/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓw

1.1Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

M. D.

w dniu 22 października 2020 roku w miejscowości N. jako właściciel Zakładu (...) w G. będąc odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy swojego pracownika J. L. nie dopełnił wynikającego stąd obowiązku poprzez niezapewnienie bezpośredniego nadzoru nad wykonywanymi pracami dekarskimi, niezabezpieczenie stanowiska pracy przez upadkiem, w tym niesprawowanie nadzoru nad stosowaniem przez pokrzywdzonego środków ochrony indywidualnej w postaci hełmu ochronnego, szelek i liny bezpieczeństwa, niezapewnienie ciągów komunikacyjnych po połaci dachu, brak opracowania instrukcji bezpiecznego wykonywania robót i zapoznania z nią pokrzywdzonego, niepoddanie pokrzywdzonego szkoleniu stanowiskowemu z zakresu bhp dla prac wykonywanych na budowie w K. Nowej 9, niepoddanie pokrzywdzonego szkoleniu okresowemu bhp oraz brak oceny ryzyka zawodowego dla prac wykonywanych na budowie w K. Nowej 9, przez co naraził J. L. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego w trakcie wykonywania prac dekarskich J. L. spadł z dachu doznając urazu czaszkowo – mózgowego i poniósł śmierć na miejscu, czym nieumyślnie spowodował śmierć J. L.,

tj. o czyn z art. 220 § 1 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 22 października 2020r. pracownicy zakładu (...) w G., J. L. razem z M. W. (1) wykonywali prace dekarskie w miejscowości N. 9. Zlecone czynności polegały na usunięciu pokrycia z eternitu i łat drewnianych. Kolejnym elementem zlecenia był montaż nowych łat, foli dekarskiej i na koniec pokrycia dachu.

Demontaż eternitu przebiegał w ten sposób, że każdorazowo po demontażu pojedynczej płyty, M. W. (1) schodził na grunt a J. L. zsuwał je za pomocą dwóch opartych łat. Następnie M. W. (1) umieszczał je na palecie.

Około godziny 9.40, gdy M. W. (2) był na dachu usłyszał hałas. Gdy się odwrócił, zauważył brak J. L., który spadł z dachu na posadzkę z wysokości około 3 metrów stojąc wcześniej na płycie eternitowej.

Pokrzywdzony podczas wypadku nie miał założonych szelek bezpieczeństwa i kasku ochronnego. W wyniku upadku nastąpił zgon z powodu doznanego urazu czaszkowo-mózgowego. Badanie krwi denata ujawniło 0,7 ‰ alkoholu etylowego.

J. L. od dnia 1 września 2018 r. zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Pokrzywdzony posiadał aktualne zaświadczenie o ukończeniu instruktażu ogólnego i stanowiskowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Podobnie dysponował orzeczeniem lekarskim z 16 grudnia 2019 r. dopuszczające do pracy na stanowisku dekarz z możliwością pracy na wysokości powyżej 3 metrów.

W sprawie czynności podjęła Państwowa Inspekcja Pracy, której efektem było sporządzenie protokołu zawierające stwierdzone uchybienia. Ustalono, że pokrzywdzony wykonywał prace na wysokości bez zabezpieczenia stanowiska pracy przed upadkiem, nie posiadał hełmu ochronnego na głowie a prace na wysokości wykonywane były bez nadzoru.

Stwierdzono również brak opracowania instrukcji bezpiecznego wykonywania robót na budowie w N., nie poddano pokrzywdzonego szkoleniu stanowiskowemu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, nie opracowano ponadto oceny ryzyka zawodowego dla prac dekarskich wykonywanych na tej budowie.

W dniu 26 listopada 2020r. Państwowa Inspekcja Pracy w O. złożyła do Prokuratury Rejonowej w Kaliszu zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 220 §1 k.k. przez M. D..

Zeznania K. L.

285v-266

Zeznania F. L.

266

Zeznania A. A. (3)

Zeznania S. M.

Zeznania D. P.

Zeznania W. R.

Zeznania K. T.

Zeznania M. W. (1)

Karta Informacyjna

Protokół oględzin miejsca

Protokół oględzin z opinią lekarską

Umowa o pracę

Karta szkolenia wstępnego BHP

Orzeczenie lekarskie

Oświadczenie

Sprawozdanie

155-155v,

286v

286-287

174v

287

287-287v

99-100

287-288v

12-13

132-133

293-293v

2

3-4

29-34

38, 41, 43

39, 42

40

44, 46-47

103-107

Protokół kontroli PIP

materiałem poglądowym

materiał zdjęciowy

opinia biegłego P. K.

zeznania świadka K. W. (1)

zawiadomienie

55-67

141-152

180-192

214-226

302

316, 340

Biegły sądowy z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy stwierdził naruszenie szeregu zasad bhp. Jako bezpośrednią przyczynę śmiertelnego wypadku przy pracy wskazał na wykonywanie przez pokrzywdzonego prac na wysokości bez zabezpieczenia miejsca pracy przed upadkiem z wysokości a także złamanie płyty dachowej z eternitu. Brak było również zapewnienia ciągów komunikacyjno – transportowych wyposażonych w podesty, drabiny do bezpiecznego poruszania się po dachu, brak ustalenia na dachu miejsca przypięcia liny lub lin asekuracyjnych do stałego punktu konstrukcji budynku. Kolejny elementem było brak zapewnienia lin asekuracyjnych umożliwiających przypięcie się pracowników.

Biegły wskazał również na niezapewnienie technicznych środków ochrony zbiorowej dla pracowników. W kwestii braków edukacyjnych i szkoleniowych wskazał na: brak opracowanej i udostępnianej instrukcji bezpiecznego wykonywania pracy, brak przeprowadzenia instruktarzu stanowiskowego, brak opracowania i zapoznania pokrzywdzonego z oceną ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, brak poddania pokrzywdzonego okresowemu szkoleniu w zakresie bhp, brak opracowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych oraz brak nadzoru nad takimi pracami.

Opinia biegłego P. K.

180-192

214-226

Oskarżony M. D. posiada wykształcenie średnie. Obecnie posiada status rencisty z świadczeniem na poziomie 1600 zł. Żonaty. Bez majątku. Nie karany.

dane osobowo -poznawcze podane przez oskarżonego do protokołu rozprawy

285

karta karna

246

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Karta Informacyjna

Protokół oględzin miejsca

Protokół oględzin z opinią lekarską

Umowa o pracę

Karta szkolenia wstępnego BHP

Orzeczenie lekarskie

Oświadczenie

Sprawozdanie

dokumenty sporządzone przez uprawione do tego podmioty w ramach przyznanych kompetencji, nie były kwestionowane przez żadną z stron

Opinia biegłych z dziedziny BHP, medycyny.

Sporządzone opinie są pełne i jasne. Strony nie podważały wniosków końcowych przedstawionych przez biegłych, specjalistów w swoich dziedzinach.

karta karna

dokument sporządzony przez uprawiony do tego podmiot w ramach przyznanych mu kompetencji, nie był kwestionowany przez żadną z stron.

zeznania świadków :

K. L.,

F. L.

Zeznania świadków:

A. A. (3), S. M.,

D. P..

W. R.

K. T.

M. W. (1)

K. W. (1)

Świadkowie K. L. i F. L., będący członkami rodziny pokrzywdzonego, złożyli wiarygodne zeznania, które korespondują z pozostałym materiałem dowodowym dokumentujących przebieg akcji ratowniczej i mechanizm w jakim doszło do wypadku.

Kolejna grupę świadków stanowiły osoby z personelu medycznego. Wiarygodność ich zeznań nie budzi wątpliwości. Korespondują z dokumentacja medyczną w szczególności w postaci opinii biegłej I. W.. W szczególności A. A. (3) zeznał, że nie przypomina sobie aby pokrzywdzony miał założone pasy bezpieczeństwa, również nie zauważył kasku na jego głowie.

Świadek R. będąc właścicielem posesji zeznał, że ostrzegał pracowników oskarżonego o tym aby zachowali ostrożność, wskazując na budowę dachu i związane z tym niebezpieczeństwo.

K. T. złożył wiarygodne i przekonywujące zeznania. Jako inspektor PIP wykonywał na miejscu zdarzenia czynności utrwalające dowody i ustalające przyczyny wypadku. Świadek w sposób fachowy a zarazem przystępny zrelacjonował przebieg czynności, wskazując przy tym na stosowne regulacje o charakterze normatywnym z zakresu bhp.

Świadek potwierdził, że w tym dniu J. L. nie miał założonego kasku a nadto zeznał, że jak się odwrócił, to zobaczył że nie założył szelek, które leżały na dachu. 12?, 132 ?

Za wiarygodne uznano zeznania świadka K. W., aczkolwiek nie miały one szczególnego charakteru.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia oskarżonego

M. D.

W złożonych wyjaśnieniach oskarżony wskazał jedynie na bardzo dobre relacje z J. L.. Ponadto wskazał na swój stan zdrowia i okoliczność zakończenia działalności gospodarczej.

Z tego względu tj. braku odniesienia się co do meritum sprawy, sąd uznał je jako niemające znaczenia dla ustalenia faktów.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

M. D.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Według art. 220§1 k.k. odpowiedzialności karnej podlega kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Przedmiotem ochrony art. 220 KK jest prawo pracownika do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zostało ono wyeksponowane przede wszystkim w dwóch przepisach, a mianowicie w art. 66 ust. 1 Konstytucji RP i art. 15 k.p. Zgodnie z pierwszym z nich, każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Z kolei drugi – będący jedną z podstawowych zasad prawa pracy – stanowi, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki.

Podmiotem czynów zabronionych z art. 220 KK może być przede wszystkim pracodawca (w rozumieniu art. 3 i 3 ¹ KP – zob. uw. do art. 218), który – jak stanowi art. 207 § 1 KP – ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Zgodnie z art. 207 § 2 KP jest on obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, a w szczególności: organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy; zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń; reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy; zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy; uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych; zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy; zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy. Czyn zabroniony z art. 220 § 1 k.k. można popełnić tylko umyślnie, przy czym dopuszczalny jest tu zarówno zamiar bezpośredni, jak i ewentualny. Aby przyjąć taką kwalifikację prawną, sprawca musi chceniem lub godzeniem się obejmować nie tylko niedopełnienie obowiązku wynikającego z odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy, lecz również – będące tego skutkiem – narażenie pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Strona przedmiotowa czynów zabronionych z art. 220 k.k. polega na niedopełnieniu obowiązku wynikającego z odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy i narażeniu przez to pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Znamieniem czynów zabronionych z art. 220 § 1 i 2 k.k. jest skutek w postaci narażenia pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (por. wyr. SN z 25.2.2003 r., WA 4/03, OSNwSK 2003, Nr 1, poz. 403). nieumyślne spowodowanie – przez niedopełnienie obowiązku wynikającego z odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy – skutku dalej idącego niż narażenie pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, wymaga zastosowania kumulatywnej kwalifikacji prawnej art. 220 § 1 lub 2 KK z przepisami typizującymi nieumyślne czyny zabronione przeciwko życiu i zdrowiu, tj. art. 155, art. 156 § 2, art. 157 § 3 KK (por. wyr. SN z 15.6.1982 r., Rw 440/82, OSNKW 1982, Nr 12, poz. 86). Według art. 155 k.k. Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Nieumyślny skutek w postaci śmierci z art. 155 KK musi być następstwem zachowania, które narusza określone reguły ostrożności. Zachowanie to może być prawnokarnie istotne, w tym znaczeniu, że sprawca ma zamiar realizacji znamion jakiegoś czynu bezprawnego, choć zamiarem tym nie obejmuje możliwego skutku w postaci śmierci człowieka (np. umyślne narażenie człowieka na niebezpieczeństwo utraty życia lub uszczerbku na zdrowiu) lub prawnokarnie obojętne w tym sensie, że zachodzi brak zamiaru popełnienia czynu zabronionego, a więc zachowanie to, w oderwaniu od skutku, pozostaje zachowaniem prawnokarnie neutralnym. W tym ostatnim wypadku może stanowić naruszenie określonych norm technicznych czy technologicznych, reguł sztuki wykonywania określonego zawodu, instrukcji, regulaminów, reguł bezpieczeństwa i higieny pracy czy też po prostu ogólnych, powszechnie przyjmowanych reguł ostrożnego postępowania z danym dobrem prawnym opartych na kauzalnym doświadczeniu i dostępnej wiedzy (wyr. SN z 11.10.2016 r., III KK 123/16, L.).

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że oskarżony umyślnie z zamiarem ewentualnym jako pracodawca odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy na skutek nie dopełnienia szeregu obowiązków naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu J. L., co spowodowało jego upadek z dachu i nieumyślnie spowodował jego śmierć. Powyższe obowiązki wynikały z przepisów kodeksu pracy z powiązanymi regulacjami w szczególności Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy( Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401), Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004r. w sprawie sposobu i warunków bezpiecznego użytkowania, usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. nr 71 , poz. 649). Powyższe spowodowało kwalifikację czynu przypisanego z art. 220 § 1 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. D.

1

1

Wymierzając orzeczoną karę Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k. wzięto pod uwagę zarówno dyrektywy w zakresie prewencji ogólnej jak i indywidualnej, stopień społecznej szkodliwości czynu. Sąd wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności. Kara ta jest adekwatna do znacznego stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oraz jednocześnie wystarczająca dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów zapobiegawczych i wychowawczych kary a także w zakresie jej społecznego oddziaływania.

2

2

na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 §1 wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres lat 2 tytułem próby.

na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzeczono na rzecz najbliższych pokrzywdzonego nawiązki w kwotach uwzgledniających stopień pogorszenia sytuacji osób najbliższych po jego śmierci.

3

3

w trybie art. 72 § 1 pkt 1 zobowiązano oskarżonego do pisemnego informowania kuratora sądowego o przebiegu okresu próby w okresach co 6 miesięcy.

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

W y trybie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócono uprawnionemu dowody rzeczowe stanowiące jego własność a obecnie już zbędne dla postępowania karnego (pkt 5).

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5-6

Obciążenie oskarżonego kosztami sądowymi wynikało z treści art. 626 §1 k.p.k. i art. 627 k.p.k.

5.  1Podpis