Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 1328/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2023 roku

Sąd Rejonowy w P. (...) II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Krupska- Świstak

Protokolant: Witold Wojtak

przy udziale Prokuratora: xxx

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 listopada 2023 roku

sprawy T. S. , syna J. i I. z domu S.

ur. (...) w J.

oskarżonego o to, że

w okresie od 01 lutego 2022 roku do 09 września 2022 roku w miejscowości G. gm. G., powiat (...) uchylał się do wykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec syna K. S. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu (...) w P. (...) z dnia 20 marca 2014 roku wydanym w sprawie sygn. akt (...) na kwotę po 500 zł miesięcznie, w ten sposób, że łączna wysokość powstałych zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych czym naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych

tj. o czyn z art. 209 § 1 a kk

1.  oskarżonego T. S. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 209 a § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk z tą zmianą, iż przyjmuje, że okres niealimentacji trwał do 31 lipca 2022 roku oraz zastępuje słowo „ją” słowem „go” i za to na podstawie art. 209 § 1 a kk wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 (siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1328/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

T. S.

z art. 209 § 1a kk w zw. z art. 4 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt 1

Wyrokiem Sądu (...) w P. (...) z dnia 20 marca 2018 r. w sprawie (...) oskarżony T. S. został zobowiązany do łożenia alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie na rzecz małoletniego syna K. S., urodzonego (...) ze związku małżeńskiego z P. S. (1). Uprzednio, obowiązek alimentacyjny regulowała ugoda zawarta przed sądem.

odpis wyroku (...)

odpis protokołu zawierającego treść ugody

33

31-31v

Fakt 2

Alimentów zasądzonych wyrokiem (podobnie jak wynikających z wcześniej zawartej ugody) oskarżony nigdy nie płacił dobrowolnie, w rezultacie czego chłopiec pozostawał na wyłącznym utrzymaniu skromnie sytuowanej matki. Oskarżony w żaden inny sposób także nie przyczyniał się do utrzymania syna, ani nie przejawiał zainteresowania jego losem.

Stałą pracę zdecydował się podjąć dopiero w sierpniu 2022 r., a do tego czasu nie szukał zatrudnienia za pośrednictwem właściwego PUP i nie figurował w ewidencji osób bezrobotnych, nie korzystał z pomocy socjalnej państwa, nie odbywał kary pozbawienia wolności w warunkach izolacyjnych, wskutek czego zadłużenie alimentacyjne narastało.

W rezultacie takiej postawy T. S. był trzykrotnie skazywany za przestępstwa niealimentacji na szkodę w/w pokrzywdzonego, obejmujące łącznie okres od października 2013 r. do stycznia 2022 r.

Na drodze egzekucji komorniczej w latach 2014- 2021 ściągnięto jedynie kilka niewielkich kwot na łączną sumę nieco ponad 2000, a wobec bezskuteczności egzekucji alimenty należne pokrzywdzonemu wypłacane były z funduszu alimentacyjnego.

Oskarżony nie płacił także alimentów na rzecz syna z innego związku, za co również został skazany wyrokiem Sądu w J. (...) z dnia 10 września 2018 r. w sprawie (...)

1.odpisy wyroków Sądu (...) w P. (...) w sprawach: (...)

39, 41-41v, 63-64.

2. dokumentacja komornicza

46-51

3. odpis wyroków SR w J. (...) (...)

25

4. zeznania P. S. (2)

120 -121v

5. informacja PUP i MOPS

informacja o orzeczeniach i pobytach

18, 37

115

Fakt 3

W okresie od 1 lutego 2022 r. do 31 lipca 2022 r. komornik sądowy nie wyegzekwował od oskarżonego żadnych kwot, a jedynie matka K. S. zwróciła kwotę 150 zł, którą oskarżony przesłał jej na poczet zasądzonych na syna alimentów z pominięciem toczącego się postępowania egzekucyjnego. Zaległość alimentacyjna na rzecz pokrzywdzonego w w/w okresie przekroczyła tym samym równowartość trzech świadczeń okresowych.

informacja komornicza

34-34v

42

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

T. S.

z art. 209 § 1a kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Fakty 2, 3

Istnienie rzeczywistych, usprawiedliwionych i niezależnych od oskarżonego przeszkód uniemożliwiających należytą realizację obowiązku alimentacyjnego względem syna w okresie objętym zarzutem, jak również przyczynianie się do jego utrzymania w innych formach.

wyjaśnienia oskarżonego T. S.

119v-120, 77-78v

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Fakt 1

odpis wyroku (...)

odpis protokołu zawierającego treść ugody

dokumenty urzędowe o wysokiej randze, nakładające na oskarżonego obowiązek alimentacyjny względem małoletniego K. S. i ustalający jego wysokość, będące źródłem obowiązku prawnego, którego realizacja jest obwarowana sankcją karną

Fakt 2

1.odpisy wyroków Sądu (...) w P. (...) w sprawach: (...) i

niekwestionowane w sprawie prawomocne wyroki skazujące odzwierciedlające wieloletni, naganny stosunek oskarżonego do obowiązku alimentacyjnego względem K. S.

2. dokumentacja komornicza

obiektywne, poświadczone przez uprawniony do tego organ dokumenty dowodzące nierealizowania obowiązku alimentacyjnego

3. odpis wyroku SR w Jeleniej Górze II K 720/18

niekwestionowany w sprawie prawomocny wyrok skazujący odzwierciedlający naganny stosunek oskarżonego do obowiązku alimentacyjnego także względem innego dziecka

4. zeznania P. S. (1)

w pełni przekonujące, logiczne, mające oparcie w doświadczeniu życiowym i podstawowej znajomości realiów życia społecznego, a nadto korelujące z dowodami nieosobowymi w postaci odpisu wyroku sądowego określającego wysokość alimentów i dokumentacji komorniczej wskazującej na bezskuteczność egzekucji świadczeń należnych małoletniemu pokrzywdzonemu

5. informacja PUP i MOPS

informacja o orzeczeniach i pobytach

wiarygodne informacje pochodzące od kompetentnych instytucji wskazujące na brak starań oskarżonego o pozyskanie źródła utrzymania (Pup), nieubieganie się o pomoc socjalną (POPS) oraz brak obiektywnych przeszkód w wykonywaniu zajęć zarobkowych (SW).

Fakt 3

informacja komornicza

obiektywne, poświadczone przez uprawniony do tego organ dokumenty dowodzące nierealizowania obowiązku alimentacyjnego w sposób prawidłowy i doprowadzenia w okresie objętym zarzutem do zaległości przewyższającej trzykrotność miesięcznych alimentów.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Fakty 2,3

Wyjaśnienia oskarżonego T. S.

W części negującej uchylanie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna – niewiarygodne z uwagi na jaskrawą sprzeczność ze wskazaniami doświadczenia życiowego i elementarną znajomością realiów współczesnego rynku pracy. Trudno uwierzyć, że 40-letni zdrowy mężczyzna dysponujący wykształceniem technicznym i dobrym zawodem, nieobarczony obowiązkiem osobistej opieki nad dziećmi ma kłopot ze znalezieniem zatrudnienia zdolnego dostarczyć środków na pokrycie alimentów w kwocie 500 zł miesięcznie. Wyjaśnienia oskarżonego nie korelują również z informacją z PUP potwierdzającą, że nigdy nie starał się o znalezienie legalnej pracy z pomocą tej instytucji i choć rejestracja osoby bezrobotnej nie jest obowiązkowa, to jest podstawowym sygnałem o gotowości do podjęcia zatrudnienia i przejawem minimalnej dbałości o sytuację życiową, choćby o ubezpieczenie zdrowotne i prawo do bezpłatnego leczenia.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

T. S.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przestępstwo z art. 209 § 1a kk popełnia sprawca, który uchyla się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem, jeżeli łączna wysokość powstałych w ten sposób zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, a jednocześnie sprawca naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Zobowiązanie alimentacyjne T. S. zostało ostatnio potwierdzone i określone co do wysokości wyrokiem zaocznym Sądu (...) w P. (...) z dnia 20 marca 2014 r. w sprawie (...), na podstawie którego oskarżony winien płacić alimenty na syna w kwocie po 500 zł miesięcznie. W okresie objętym zarzutem oskarżony nie czynił tego dobrowolnie, a egzekucja pozostawała bezskuteczna. W okresie tym nie chorował obłożnie i nie był pozbawiony wolności, ale także nie szukał stałego zatrudnienia, ani nie ubiegał się o pomoc socjalną. Doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że w tym okresie dysponował środkami na własne utrzymanie i nie był zainteresowany przeznaczeniem ich części na utrzymanie syna, co stanowiłoby logiczną konsekwencję ujawnienia źródła dochodów. Taką filozofią życiową kierował się zresztą od wielu lat zaniedbując również obowiązki względem drugiego syna. Zdaniem Sądu, jest nieprawdopodobne, aby młody i zdrowy mężczyzna, dysponujący średnim wykształceniem i dobrym zawodem nie był w stanie znaleźć pracy przez 10 lat, na co słusznie zwróciła uwagę P. S. (1). Alimentów oskarżony nie płacił zatem na skutek własnego wyboru przedkładając wygodę i beztroskę ponad poczucie obowiązku rodzicielskiego. Taka postawa świadczy o negatywnym stosunku psychicznym oskarżonego do obowiązków nałożonych wyrokiem sądowym, co odpowiada pojęciu uchylania się od obowiązku alimentacyjnego. Podjęte kilkakrotnie próby przekazania matce dziecka symbolicznych kwot z pominięciem komornika stanowiły jedynie pozorowanie wykonywania obowiązku alimentacyjnego i były obliczone na uniknięcie kolejnego skazania za niealimentację, co zresztą przyznał sam oskarżony. Wysokość powstałej wskutek zachowania oskarżonego zaległości przekracza równowartość trzykrotności miesięcznych alimentów, a małoletni pokrzywdzony - wychowywany przez skromnie sytuowaną, samotną matkę - został narażony na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tym bardziej że wśród nich było leczenie okulistyczne, dojazdy do szkoły, wydatki związane z nowym etapem edukacji w szkole ponadpodstawowej. Tym samym zachowanie T. S. wyczerpuje komplet ustawowych znamion występku z art. 209 § 1 a kk.

Z uwagi na zaostrzenie z dniem 1 października 2023 r. zasad sądowego wymiaru kary, w szczególności poprzez nadanie pierwszoplanowego znaczenia odstraszającej funkcji kary w miejsce jej wychowawczego oddziaływania na skazanego - zastosowano stan prawny z daty czynu, jako względniejszy dla oskarżonego.

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

T. S.

1

1

Przestępstwo niealimentacji jest zagrożone alternatywnie, jednak w okolicznościach sprawy żadna z kar wolnościowych nie byłaby karą adekwatną. Oskarżony po raz czwarty dopuścił się w/w występku, w tym trzeci raz na szkodę tego samego pokrzywdzonego, co wskazuje, że żadna z orzekanych w przeszłości kar lżejszego rodzaju nie powtrzymała go przed ponownym atakiem na ważne dobro prawne jakim jest ochrona podstaw materialnego bytu rodziny. Analiza uprzednich skazań dowodzi, że T. S. permanentnie od 2013 r. uchyla się od alimentów bez skrupułów przerzucając ciężar utrzymania i wychowania dorastającego syna na byłą żonę. Widoczna uporczywość oskarżonego, brak poczucia odpowiedzialności za los dziecka, a także widoczny koniunkturalizm życiowy pod postacią unikania legalnego zatrudnienia i duża odporność na stosowane uprzednio instrumenty wychowawcze skutkowały wymierzeniem kary bezwzględnej pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy. Na korzyść oskarżonego zaliczono pozytywną zmianę w zachowaniu, tj. podjęcie oficjalnej pracy i umożliwienie w ten sposób potrąceń komorniczych.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Rezultaty postepowania dowodowego, w szczególności wgląd w wykaz wpłat i zaktualizowaną informację o zadłużeniu alimentacyjnym, która pokrywała się z wyjaśnieniami oskarżonego co do daty podjęcia legalnego zatrudnienia zobowiązywały do zawężenia ram czasowych przestępstwa, bowiem w/w dowody jednoznacznie i spójnie wskazywały, iż od sierpnia 2022 r. oskarżony zaczął realizować obowiązek alimentacyjny.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 627 kpk, a złożyły się na nie wydatki związane z uzyskaniem danych z KRK oraz doręczeniem korespondencji. Opłatę wymierzono stosowanie do art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223).

6.  1Podpis